Αντιμετωπίζοντας τα εχθρικά UAVs

Αντίστοιχους κινδύνους θα διατρέχουν και ελικόπτερα που επιχειρούν σε περιοχές εγγύς των μικρασιατικών παραλίων. Ειδικά τα πανάκριβα ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά πτήσεως τους (συχνή αιώρηση) θα εκτίθενται σε μεγάλους κινδύνους. Βέβαια η εγκατάσταση αντίστοιχων ημετέρων συστημάτων ΜΕΑ διασκορπισμένων στα νησιά του Αιγαίου θα καταστήσει μη προσβάσιμη την περιοχή σε οποιαδήποτε εχθρικό σκάφος επιφάνειας.
Στο στάδιο ανάπτυξης και δοκιμών είναι όπλα κατευθυνόμενης ενεργείας που με χρήση radar εγκλωβίζουν το στόχο -ΜΕΑ- και τον προσβάλουν με ακτίνα ενεργείας (laser) ή microwave. Επί του παρόντος και παρά την συνεχή πρόοδο, δεν επιτυγχάνονται ικανοποιητικά βεληνεκή αλλά ούτε και αντιμετώπιση επιθέσεων κορεσμού ενώ τα μεγέθη τους καθιστούν εφικτή την προστασία μόνο στόχων υψηλού ενδιαφέροντος και μακράν της πρώτης γραμμής. Η φυσική καταστροφή ή εξουδετέρωση των ΜΕΑ με χρήση κατευθυνόμενης δέσμης ενεργείας ίσως να αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη μέθοδο αντιμετώπισης τους.

Ειδικά στον τομέα αντιμετώπισης ΜΕΑ εμπορικών προδιαγραφών και χαμηλών δυνατοτήτων (αποκαλούμενα συνήθως drones) έχουν αναπτυχθεί αρκετά συστήματα αντιμετώπισης που βασίζονται σε διαφορετικές μεθοδολογίες. Σε γενικές γραμμές, που ισχύουν για όλα τα ιπτάμενα αντικείμενα, διακρίνουμε τις φάσεις της ανίχνευσης, εντοπισμού, αναγνώρισης, εγκλωβισμού και εξουδετέρωσης. Στις δύο πρώτες φάσεις χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον κλασικά radar ερεύνης, συσκευές RF scanning, ακουστικοί, ηλεκτροοπτικοί (Electro-optical/EO) και υπέρυθροι (infrared/IR) αισθητήρες ή και συνδυασμοί τους. Οι διάφοροι αισθητήρες συνδεδεμένοι με υψηλής ταχύτητας επεξεργαστές βασιζόμενους σε artificial intelligence algorithms αναγνωρίζουν τους στόχους απορρίπτοντας ψευδή σήματα και φίλια σκάφη και μάλιστα τους ταξινομούν βάσει προτεραιότητας που έχουμε προκαθορίσει. Ακολουθεί η διαδικασία του εγκλωβισμού του στόχου και η εξουδετέρωσή του. Συνηθέστερες μέθοδοι είναι η χρήση ταχυβόλων πυροβόλων με ειδικά πυρομαχικά, κατευθυνομένων βλημάτων, ακτίνων laser ισχυρής ενέργειας ή microwave και anti-drones δίκτυα. Οι παραπάνω μέθοδοι εντάσσονται στην κατηγορία των Kinetic Counter UAV Devices.

Πολλά υποσχόμενες είναι οι Jamming μέθοδοι που «διακόπτουν» την RF επικοινωνία του UAV με τον απομακρυσμένο χειριστή ή με τα GNSS (Global Navigation Satellite Systems) συστήματα. Τα στρατιωτικής χρήσεως UAVs είναι περισσότερα ανθεκτικά, ειδικά στις μεθόδους Jamming καθώς χρησιμοποιούν συστήματα κρυπτογράφησης για την προστασία των επαφών τους και εναλλακτικές μεθόδους καθοδήγησης ακόμη και ανεξάρτητες από τα συστήματα GNSS (όπως τα GPS, GLONASS, GALILEO). Περαιτέρω προβλήματα δημιουργεί η ανάγκη αύξησης της ακτίνος δράσεως, η αντιμετώπιση επιθέσεων κορεσμού με χρήση και ψευδοστόχων και η επαρκής κάλυψη μεγάλων περιοχών ή μετακινουμένων τμημάτων.

Θεωρητικά η χρήση ηλεκτρονικών αντιμέτρων (Jamming) για την διακοπή του ελέγχου και της καθοδήγησης τους φαίνεται ως η περισσότερο επιθυμητή -ίσως και οικονομική- λύση. Εδώ πλέον εισερχόμαστε στα άδυτα του ηλεκτρονικού πολέμου και σε πεδία ανταγωνισμού που προϋποθέτουν τεχνογνωσία και καινοτομία, δηλαδή απόλυτη εξάρτηση από την τεχνολογική υποδομή και το ανθρώπινο κεφάλαιο που είναι με την σειρά τους συνδεδεμένα σε μεγάλο βαθμό με τα διατιθέμενα κονδύλια για την Έρευνα και Ανάπτυξη (Research and Development). Εκτιμάται ότι σημαντικές προσπάθειες πρέπει να εστιαστούν στην ανάπτυξη μέσων ηλεκτρονικής προσβολής των συστημάτων ελέγχου και καθοδήγησης των ΜΕΑ ως η πλέον αποτελεσματική και φθηνή λύση.

Το Ισραήλ έχει εν χρήση, με αρκετή επιτυχία, το Iron Dome, ένα σύστημα προστασίας ζωτικών στόχων μεγάλου μεγέθους (κυρίως πόλεων) από κατευθυνόμενα βλήματα συμπεριλαμβανομένων και των αυτοσχέδιων ρουκετών που εκτοξεύονται από την Hamas (Λωρίδα της Γάζας) και την Hezbollah (Νότιο Λίβανο). Προφανώς το σύστημα αυτό δύναται να προσβάλει και ΜΕΑ με υψηλή αξιοπιστία ενώ συνδυάζει κλασσικά Kinetic Counter με Jamming συστήματα.

Στο σημείο αυτό θα επισημάνουμε ότι οι εγκαταστάσεις του NATO Missile Firing Installation (NAMFI) στην Κρήτη είναι ιδανικές για να καταστούν χώρος διεξαγωγής δοκιμών –χρήσης και αντιμετώπισης- για ΜΕΑ (πτήσεις νέων μοντέλων, αποστολές αεράμυνας, χρήση νέων δογμάτων, συνεργασίες με αεροσκάφη και πλοία κλπ) με εμπλοκή διεθνών εταιρειών αλλά και εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που προσφέρει η ευρωπαϊκή αμυντική πρωτοβουλία PESCO [14].

Η κλασσική στρατηγική σκέψη συμπεριλαμβάνει επίσης τον εντοπισμό των χώρων αναπτύξεως των εχθρικών ΜΕΑ, την στοχοποίηση και έγκαιρη προσβολή τους ενώ ακόμη βρίσκονται στο έδαφος, παράλληλα με την καταστροφή των σταθμών διοικήσεως, συστημάτων επικοινωνιών και ελέγχου και διαδρόμων απογείωσης ή συστημάτων εκτόξευσης. Ανάλογες προσβολές προϋποθέτουν άριστη πληροφόρηση και συστηματική και συνεχή παρακολούθησή τους, ενδεχομένως με δορυφορικά συστήματα υψηλής ευκρίνειας και φυσικά αφορούν ΜΕΑ υψηλών επιδόσεων [15] και όχι σε μικρότερα και υποδεεστέρων ικανοτήτων.

Πολύτιμη πηγή γνώσεων για τα χαρακτηριστικά, δυνατότητες και τακτικές χρησιμοποίησης των εχθρικών ΜΕΑ μπορούν να προέλθουν από τα θέατρα επιχειρήσεων που χρησιμοποιούνται. Η απόκτηση πληροφοριών και εμπειριών από μέλη των ενόπλων δυνάμεων που προσβλήθηκαν από τουρκικά ΜΕΑ κρίνεται απαραίτητη. Εξυπακούεται ότι η πρόσβαση και εξέταση καταρριφθέντων ΜΕΑ μπορεί να αποδειχθεί πολλαπλά ωφέλιμη καίτοι ο κάθε κατασκευαστής λαμβάνει υπόψη την βέβαιη αυτή πιθανότητα. Υποκλοπές επικοινωνιών επί των πεδίων των μαχών είναι δύσκολο να επιτευχθούν -λόγω αποστάσεων- αλλά μια εποικοδομητική συνεργασία με φίλιες χώρες θα βοηθούσε.