Πώς μπορεί ο Μπάιντεν να ανοικοδομήσει ένα διχασμένο και δύσπιστο έθνος

Αυτό το φθινόπωρο, οι Αμερικανοί επέλεξαν τον Τζο Μπάιντεν ως νέο πρόεδρό τους και πολλοί άνθρωποι ανέπνευσαν με ανακούφιση. Αλλά αυτό μπορεί να είναι πρόωρο. Οι Αμερικανοί έχουν έναν νέο πρόεδρο αλλά όχι μια νέα χώρα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν έντονα διχασμένες: περισσότερα από 74 εκατομμύρια άνθρωποι -47% του εκλογικού σώματος [1]- ψήφισαν υπέρ της επανεκλογής του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές, ο Τραμπ δεν είχε παραδεχθεί [την ήττα του], ισχυριζόμενος ότι οι εκλογές ήταν νοθευμένες ή δόλιες. Παρόλο που τα δικαστήρια έχουν διαπιστώσει ότι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι άνευ αξίας, περισσότερο από το ένα τρίτο όλων των ψηφοφόρων και το 70% έως 80% εκείνων που ψήφισαν τον Τραμπ συμφωνούν με το αφήγημα του προέδρου. Η άρνησή του να αποδεχθεί τη νομιμότητα των εκλογών θα υπονομεύσει τον Μπάιντεν καθώς επιδιώκει να εδραιώσει την υποστήριξη που απαιτείται για να κυβερνήσει με επιτυχία.

Μέλη της ακροδεξιάς ομάδας Proud Boys συγκρούονται με διαδηλωτές στην Ουάσιγκτον, τον Δεκέμβριο του 2020. Erin Scott / TPX Images of the Day / Reuters
-----------------------------------------------------------

Γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι τόσο διχασμένες; Έως ότου οι Αμερικανοί και οι ηγέτες τους απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα, η φιλελεύθερη δημοκρατία θα παραμείνει υπό απειλή και η χώρα θα δει την ήπια ισχύ της να μειώνεται -ακόμη και καθώς αυξάνονται οι διεθνείς απειλές και οι αυταρχικές ή λαϊκιστικές κυβερνήσεις αλλού.

Η αποτυχία της βάσης του Τραμπ να αποδεχθεί την ήττα του είναι η τελευταία εκδήλωση μιας νέας ταυτοτικής πολιτικής που καθοδηγείται τόσο από την κουλτούρα όσο και από τα οικονομικά. Τα δύο πολιτικά κόμματα των Ηνωμένων Πολιτειών χωρίζονται σε διακριτές ομάδες ανάλογα με το ποιοι είναι και όχι με βάση τις πολιτικές προτιμήσεις τους. Οι Ρεπουμπλικάνοι τείνουν να είναι θρησκευόμενοι, αγρότες, ιθαγενείς, ηλικιωμένοι, άνδρες, και λιγότερο μορφωμένοι. Είναι συντριπτικά λευκοί και ανήκουν στην εργατική τάξη. Οι Δημοκρατικοί είναι ακριβώς το αντίθετο. Η βάση των Ρεπουμπλικανών μπορεί να συρρικνώνεται καθώς ο πληθυσμός γερνά και οι έγχρωμοι άνθρωποι σταδιακά γίνονται η πλειοψηφία, αλλά οι πολιτικοί θεσμοί των ΗΠΑ, από το Κολέγιο των Εκλεκτόρων έως την Γερουσία, ευνοούν την αγροτική και μικρών πολιτειών βάση των Ρεπουμπλικανών.

Επειδή ο κομματικός καταμερισμός δεν αφορά πλέον κυρίως τις πολιτικές απόψεις, αλλά τις βαθύτερες αξίες ή την ταυτότητα κάποιου, το «άλλο κόμμα» δεν είναι πλέον μόνο η αντιπολίτευση αλλά ο εχθρός˙ και η πολιτική δεν αφορά πλέον την εξεύρεση συμβιβασμών που μπορούν να αντιμετωπίσουν κοινά προβλήματα αλλά τη νίκη ενός πολέμου για την πλευρά του καθενός.

ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ

Πολλοί Αμερικανοί ψηφοφόροι σήμερα κινητοποιούνται λιγότερο από τα οικονομικά συμφέροντα και τις πολιτικές προτιμήσεις παρά από πολιτιστικές αξίες [2] που εκφράζουν τον χαρακτήρα της κοινωνίας στην οποία θέλουν να ζήσουν και των ανθρώπων που πιστεύουν [οι ίδιοι] ότι είναι. Ζητήματα όπως ο ρατσισμός, η άμβλωση, το έγκλημα, και ο χειρισμός της πανδημίας COVID-19 ήταν ιδιαίτερα εξέχοντα κατά την διάρκεια αυτών των εκλογών, σύμφωνα με τις αρχικές δημοσκοπήσεις, και τα ρήγματα των ψήφων [ανάλογα] με το εισόδημα ήταν μικρότερα από εκείνα των πολιτιστικών ζητημάτων. Επιπλέον, η πολιτική είναι τώρα κοντά σε μια θρησκεία -ή είναι συνυφασμένη με την θρησκεία. Περίπου οι μισοί Ρεπουμπλικάνοι [3] πιστεύουν ότι ο Θεός επέλεξε τον Τραμπ για να σώσει την χώρα από τον φιλελευθερισμό. Αυτή η νέα μορφή φυλετισμού είναι συχνά παράλογη και καθοδηγείται από το συναίσθημα. Όπως το θέτει ο δημοσιογράφος Ezra Klein στο βιβλίο του, Why We’re Polarized [4], «Μια ταυτότητα, μόλις υιοθετηθεί, είναι πιο δύσκολο να αλλάξει από όσο μια γνώμη. Μια ταυτότητα που σε ενώνει με μια κοινότητα που σε ενδιαφέρει είναι δαπανηρό και επώδυνο να εγκαταλειφθεί, και το μυαλό θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποφύγει την εγκατάλειψή της».

Πώς λοιπόν οι Ηνωμένες Πολιτείες χωρίστηκαν σε κοινότητες που αισθάνονται ότι είναι τόσο διακριτές και αμοιβαία εχθρικές; Η ιστορία δεν μπορεί να ειπωθεί χωρίς αναφορά στην απώλεια εμπιστοσύνης της χώρας στα βασικά μέσα ενημέρωσης και στον βασισμένο στα γεγονότα διάλογο. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) και η καλωδιακή τηλεόραση έχουν δημιουργήσει έναν χείμαρρο παραπληροφόρησης και θεωριών συνωμοσίας που επιτρέπουν στους ανθρώπους να φτιάχνουν το δικό τους μίγμα πληροφοριών για να επιβεβαιώνουν τις προηγούμενες απόψεις τους.

Φυσικά οι Ρεπουμπλικάνοι κλίνουν στο να παρακολουθούν το Fox News. Αλλά μήπως το Fox News προκαλεί περισσότερους ανθρώπους να ψηφίσουν Ρεπουμπλικάνους; Η απάντηση είναι ναι. Μια εντυπωσιακή μελέτη [5] από αρκετούς μελετητές διαπίστωσε ότι ακόμα και μετά την προσαρμογή για την αυτο-επιλογή του κοινού του Fox News, η «επίδραση Fox News» είναι εύκολα αρκετά μεγάλη για να βαρύνει τις εκλογές. Εάν το μαύρο χρήμα ή η αυξανόμενη συγκέντρωση στον προγραμματισμό καλωδιακών ειδήσεων ενισχύουν περαιτέρω αυτήν την επίδραση, ο έλεγχος επί των μέσων ενημέρωσης θα μπορούσε να φθάσει να καθορίζει τις εκλογές. Ήδη τα στοιχεία δείχνουν ότι τα μέσα ενημέρωσης είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνα για την αυξανόμενη πόλωση του κοινού.