Επανεξετάζοντας την συνολική κλιματική και περιβαλλοντική πολιτική της ΕΕ

Η τεράστια οικονομική αναταραχή που προκλήθηκε από την πανδημία COVID 19, της οποίας οι «μετασεισμοί» δεν έχουν ακόμη γίνει αισθητοί, μας υποχρεώνει να επανεξετάσουμε όχι μόνο την «Πράσινη Συμφωνία» ("Green Deal") αλλά και την συνολική πολιτική της ΕΕ για το κλίμα και το περιβάλλον. Υπάρχει μια πολύ σοβαρή αλλαγή στις περιστάσεις, η οποία απαιτεί να δούμε τα πράγματα από μια εντελώς διαφορετική οπτική γωνία.

Αυτό δεν αφορά τις πολιτικές μεμονωμένων χωρών της ΕΕ και τη μηχανιστική τους συνάθροιση. Πρόκειται για την συνολική, ολοκληρωμένη πολιτική της ηπείρου σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο. Δεν είναι το ζήτημα να εγκαταλειφθεί η επιθυμία για περιορισμό της επιβλαβούς επιρροής του ανθρώπου στην βιόσφαιρα, η οποία από καιρό έχει γίνει ανθρωπόσφαιρα. Είναι μια πολύ προσεκτική επανεξέταση των προσεγγίσεων και των εργαλείων για την επίτευξη του παγκόσμιου στόχου.

Σημαίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έξω από την έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες, τον Απρίλιο του 2019. REUTERS/Yves Herman
----------------------------------------------------------

Ο παγκόσμιος στόχος είναι η πρόληψη μιας πλανητικής κλιματικής και περιβαλλοντικής καταστροφής, που προκαλείται από την ανεύθυνη ανθρώπινη δραστηριότητα. Οι τρόποι για την επίτευξή του είναι διαφορετικοί, τα εργαλεία προς τούτο είναι ακόμη πιο ποικίλα.

Επί του παρόντος, η κατάσταση των πραγμάτων, είναι ότι οι χώρες της ΕΕ προσπαθούν να αντισταθμίσουν την ανεύθυνη συμπεριφορά των άλλων με την συνολική συμπεριφορά τους. Υπό αυτήν την έννοια, τα χειρότερα νέα είναι ότι οι ανεύθυνοι καταχρώνται τις προσπάθειες και τις θυσίες των υπεύθυνων. Μιλώντας μεταφορικά, οι ασυνείδητοι άνθρωποι πιστεύουν ότι μόλις κάποιος καθαρίσει, μπορούν να μολύνουν περαιτέρω. Αυτό είναι το πρώτο μεγάλο ζήτημα για την ευρωπαϊκή πολιτική για το κλίμα και το περιβάλλον.

Η ΕΕ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ

Η Ευρώπη χρειάζεται συμμάχους. Διότι στον τομέα του κλίματος η «ήπια ισχύς» της Ευρώπης δεν είναι αρκετή. Η Ευρώπη χρειάζεται ομοϊδεάτες και συμμάχους για να αμφισβητήσει δυνάμεις που συμπεριφέρονται ανεύθυνα. Ο κόσμος αντιμετωπίζει την προοπτική μιας απρόβλεπτης οικονομικής και ειδικά δημογραφικής ανάπτυξης στην Ινδία, τη Νότια Αμερική και ιδιαίτερα την Αφρική. Οι προσπάθειες της ΕΕ θα είναι μάταιες εάν η ανάπτυξη σε αυτές τις χώρες δεν είναι σύμφωνη με την παγκόσμια κλιματική ισορροπία.

Το γεγονός ότι σε ολόκληρες περιοχές και ακόμη και σε ηπείρους υπάρχει αντικειμενικά μια πολύ δυναμική ανάπτυξη του πληθυσμού, της οικονομίας και της κατανάλωσης, τονίζει ακόμη περισσότερο το ζήτημα της ανάγκης η ΕΕ να έχει υποστηρικτές και συμμάχους όσον αφορά το κλίμα.
Η Κίνα και η Ρωσία έχουν δείξει μια τάση να συνεργάζονται για την κλιματική ισορροπία, αλλά αυτό αφορά περισσότερο τις δηλώσεις παρά την ετοιμότητα για δράση.

Για την Ρωσία, ο κρατικός προϋπολογισμός, η κοινωνική ανάπτυξη, η άμυνα και ο εκσυγχρονισμός των ενόπλων δυνάμεων, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την παραγωγή και πώληση υδρογονανθράκων για ενέργεια.

Στην Κίνα, υπάρχουν ακραίες ανισότητες στην περιφερειακή ανάπτυξη. Αναμένεται ότι η κυβέρνηση θα ενθαρρύνει την ανάπτυξη στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές και θα ανέχεται γενικά την αύξηση της κατανάλωσης στην χώρα, δίνοντας έτσι την «ελευθερία κατανάλωσης» ως αντιστάθμιση του περιορισμού άλλων ελευθεριών.

Τόσο οι ρωσικές όσο και οι κινεζικές προτεραιότητες δείχνουν ότι είναι πολύ πιο ρεαλιστικό να αναμένεται αύξηση του συνολικού διοξειδίου του άνθρακα και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την Ρωσία και την Κίνα συνολικά, ακόμη και αν οι κυβερνήσεις τους επιδείξουν προθυμία να συνεργαστούν για την κλιματική αλλαγή. Η ευρωπαϊκή πολιτική της αυτοθυσίας στον τομέα του κλίματος μέχρι που ηρεμεί την συνείδηση των ηγετών της Ρωσίας και της Κίνας -οι Ευρωπαίοι περιορίζουν τις εκπομπές τους και δημιουργούν έτσι πρόσθετα «buffers», πρόσθετο περιθώριο για να διευθετήσουν την δική τους παραγωγή αερίων θερμοκηπίου.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι Ευρωπαίοι αντιμετωπίζουν αναμφίβολα μια κοινωνία που είναι διχασμένη και πολωμένη σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Από τη μια πλευρά, υπάρχουν ισχυρές δυνάμεις -πολιτικές, επιστημονικές και κοινωνικές- που μοιράζονται την ευρωπαϊκή άποψη για το θέμα. Αλλά από την άλλη πλευρά, υπάρχουν εκείνοι που αποδέχονται αβασάνιστα την φόρμουλα America First, θεωρώντας ως βολικό να αγνοήσουν την κοινή αιτία της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής και να αφήσουν την ΕΕ να αντιμετωπίσει μόνη της τις απειλητικές προοπτικές που βρίσκονται μπροστά τους.

Στη Νότια Αμερική, βλέπουμε την συμπεριφορά των βραζιλιάνικων Αρχών, οι οποίες ακόμη και πριν τον Τραμπ κατέληξαν στην ιδέα ότι «κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει την Βραζιλία να είναι σπουδαία». Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι το μεγαλείο της Βραζιλίας περνά από την επιθετική εκμετάλλευση των δασών του ισημερινού και του Αμαζονίου. Αυτή η πολιτική ακολουθείται ανεξάρτητα από το αν είναι στην εξουσία αριστεροί πολιτικοί όπως ο Λούλα και η Ντίλμα Ρουσέφ ή η τρέχουσα κυβέρνηση, που χαρακτηρίζεται από την αριστερά ως «ακροδεξιά». Αμφότεροι ανέχονται την «απορρόφηση» της ζούγκλας του Αμαζονίου και, μαζί με αυτήν, την αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Κατά ειρωνικό τρόπο, ειδικά στην Βραζιλία, η «απορρόφηση» της ζούγκλας οδηγεί όχι μόνο σε μείωση των δασικών πόρων και της ικανότητας μετατροπής του διοξειδίου του άνθρακα σε οξυγόνο, αλλά και σε αύξηση των εκπομπών μεθανίου, το οποίο είναι επίσης αέριο του θερμοκηπίου, λόγω της επέκτασης της κτηνοτροφίας. Φυσικά, στο πλαίσιο των ζημιών που προκαλούνται από την αποψίλωση των δασών, η εκτροφή βοοειδών είναι ένα μικρότερο πρόβλημα, αλλά το γεγονός υπάρχει.

Κορμοί στην περιοχή αποψίλωσης Bom Retiro κοντά στην Humaita, στην πολιτεία Amazonas, στη Βραζιλία στις 20 Σεπτεμβρίου 2019. REUTERS/Bruno Kelly
---------------------------------------------------------

Παρόμοιες τάσεις, αν και σε μικρότερη κλίμακα, έχουν παρατηρηθεί, για παράδειγμα, στην Βολιβία, όπου είμαστε επίσης μάρτυρες της αποψίλωσης των δασών για την δημιουργία βοσκοτόπων και την επέκταση της κτηνοτροφίας, προκειμένου να ικανοποιηθεί η ασιατική αγορά με βόειο κρέας υψηλής ποιότητας.

Η απόλυτη ωρολογιακή βόμβα, η κλίμακα της οποίας είναι δύσκολο να προβλεφθεί, αλλά της οποίας η επικείμενη έκρηξη είναι εύκολα ορατή, είναι η Αφρική. Η ήπειρος είναι παγκόσμιος ηγέτης στην δημογραφική ανάπτυξη. Υπάρχουν τεράστιες ποσότητες ορυκτών πόρων στην Αφρική, με ορισμένα αποθέματα να αναπτύσσονται και πολλά άλλα να είναι «επιταγές που περιμένουν να εξαργυρωθούν». Και στην Αφρική, η γεωργική ανάπτυξη προκαλεί αποψίλωση μεγάλης κλίμακας. Και στην Αφρική, θα πρέπει να περιμένουμε μια απότομη αύξηση της κατανάλωσης. Όλα αυτά οδηγούν σε μείωση της ικανότητας του περιβάλλοντος να επεξεργάζεται διοξείδιο του άνθρακα και σε αύξηση του όγκου εκπομπών του, καθώς και του μεθανίου.

Αρκεί να εξετάσουμε τα δεδομένα σχετικά με την πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια των αστικών και των αγροτικών πληθυσμών στην Αφρική για το 2014 και το 2016, προκειμένου να δούμε δύο πράγματα. Από τη μια πλευρά, υπάρχει μια σταθερή ανοδική τάση στο ποσοστό των Αφρικανών που έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα. Από την άλλη πλευρά, σε πολλές χώρες της αφρικανικής ηπείρου, ο πληθυσμός με πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια εξακολουθεί να είναι κάτω από το 50%, και στον αγροτικό πληθυσμό οι αναλογίες είναι ακόμη πιο δραστικές.

Εν ολίγοις, το μερίδιο των ατόμων στην Αφρική με πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια αυξάνεται σταθερά, και ταυτόχρονα θα πρέπει να αναμένουμε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση. Αυτό σημαίνει μόνο μια ταχεία αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Αφρική, και στην τρέχουσα κατάσταση των πραγμάτων, αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερο αποτύπωμα άνθρακα. [3]

Η αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου μπορεί και θα πρέπει να αναμένεται εις βάρος της οικονομικής ανάπτυξης των χωρών που αναμένεται να αντικαταστήσουν (και ήδη αντικαθιστούν την Κίνα) στην φτηνή αγορά εργασίας. Αυτές οι χώρες, οι περισσότερες από τις οποίες προέρχονται από την περιοχή του Ινδικού Ωκεανού και τη Νοτιοανατολική Ασία, θα επιτύχουν σημαντική οικονομική ανάπτυξη, με βάση το μοντέλο της Κίνας από το όχι και τόσο πρόσφατο παρελθόν. Με το να προσφέρουν πολύ χαμηλό κόστος εργασίας, θα προσελκύσουν επενδύσεις, κεφάλαια, τεχνολογία και επιχειρηματικά μοντέλα στην επικράτειά τους.

Οι δεκαέξι χώρες που θεωρούνται ως οι «συνδυασμένοι» διάδοχοι του κινεζικού οικονομικού θαύματος από το 2013 είναι: Ινδονησία, Φιλιππίνες, Βιετνάμ, Λάος, Καμπότζη, Μιανμάρ, Μπαγκλαντές, Σρι Λάνκα, Αιθιοπία, Κένυα, Ουγκάντα, Τανζανία, Μεξικό ( μόνο μερικές από τις επαρχίες του), Νικαράγουα, Δομινικανή Δημοκρατία και Περού. [1] [5] Η ανάπτυξη του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος τους, μαζί με τις εξαγωγές, την κατανάλωση ενέργειας και οτιδήποτε άλλο, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, έναν ακόμα σοβαρό όγκο αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, που εκπέμπονται παρά τις προσπάθειες των χωρών της ΕΕ προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΕ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΤΑΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ

Η Ευρώπη πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να σώσει τον κόσμο από μόνη της, ειδικά όταν εμπλέκεται ο υπόλοιπος κόσμος. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να πετύχουν να πείσουν τους υπόλοιπους πόλους ισχύος στον κόσμο και τις περιοχές επικείμενης ταχείας ανάπτυξης ότι πρέπει να συμμετάσχουν στις προσπάθειες της ΕΕ. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να συμβεί εάν η ίδια η Ευρώπη γίνει ένας οικονομικός νάνος με τις ενέργειές της ή απλώς συνεχίσει να επιφέρει οικονομικά χτυπήματα στον εαυτό της και να πραγματοποιεί ακρωτηριασμούς στην βιομηχανία της με επιχειρήματα για το κλίμα. Μόνο μια οικονομικά ισχυρή Ευρώπη μπορεί να παράσχει πειστικά επιστημονικά επιχειρήματα υπέρ της αλλαγής της κλιματικής πολιτικής σε όλον τον κόσμο.

Επιπλέον, το τρέχον παράδειγμα της κλιματικής πολιτικής αποδεικνύει όλο και περισσότερο την μη λειτουργικότητά του. Στις χώρες της παγκόσμιας κοινότητας προσφέρεται μόνο το να περιοριστούν και να κάνουν θυσίες. Είναι σαφές ότι είναι πολύ δύσκολο να πεισθεί κάποιος που βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης όσον αφορά την οικονομία, το βιοτικό επίπεδο, τον δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης, κ.λπ., ότι πρέπει να επιβραδύνει, ακόμη και στο όνομα της σωτηρίας του κόσμου.

Πρέπει επίσης να συνειδητοποιηθεί ότι, ανεξάρτητα από το πόσο σοβαρά επιστημονικά στοιχεία παρουσιάζονται, δεν θα εξαφανιστούν ούτε ο σκεπτικισμός ούτε η επιθυμία να ξεγελαστούν οι άλλοι. Είναι ακόμη πιο δύσκολο να ξεπεραστεί η ανθρώπινη μοιρολατρία. Δεν μπορούν να διατυπωθούν επιχειρήματα απέναντι στον ισχυρισμό ότι «ό, τι είναι γραμμένο θα συμβεί», «ό, τι είναι να γίνει, θα γίνει». Πράγματι, μια μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη της κλίμακας της έκρηξης του Krakatoa στις 26 Αυγούστου 1883, ή μια από τις μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις της Ισλανδίας, αρκεί για να προκαλέσει αρκετούς μήνες ή αρκετά χρόνια «πυρηνικού χειμώνα» ή ακόμη και κλιματικής αλλαγής μεσοπρόθεσμα.

Η ΕΕ, μαζί με τις υπόλοιπες βιομηχανικές δυνάμεις του κόσμου, θα πρέπει να βρει λειτουργικούς τρόπους για να πείσει τις χώρες με υπό διατήρηση ισημερινά δάση να μην επιδιώξουν οικονομική ανάπτυξη σε βάρος του τροπικού δάσους και ταυτόχρονα να τους προσφέρουν αποζημιώσεις. Αυτό σημαίνει όχι ακριβώς και όχι μόνο μηχανιστικά χορηγούμενες επιδοτήσεις και αποζημιώσεις, αλλά την ανάπτυξη βιομηχανιών και μορφών γεωργίας που δεν οδηγούν στην καταστροφή των ισημερινών δασών.

Για να το επιτύχει αυτό, η ΕΕ χρειάζεται πραγματικά την υποστήριξη άλλων παγκόσμιων δυνάμεων -των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας και των χωρών ASEAN. Η Ευρώπη πρέπει να καταλάβει ότι η «ήπια ισχύς» της Ευρώπης από μόνη της δεν είναι αρκετή, ότι πρέπει να χρησιμοποιήσει περισσότερη πίεση, το άθροισμα πολλών γεωπολιτικών δεικτών. Δεν πρόκειται για βαναυσότητα και διεθνή πίεση στο ύφος των αποικιακών χρόνων, αλλά για πολύ πιο διοχετευμένη, συντονισμένη και εστιασμένη δράση.

Η ΕΕ δεν μπορεί να καταβάλει προσπάθειες για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Αφρική, ενώ η Ρωσία προσπαθεί να πουλήσει πυρηνική τεχνολογία στη Νιγηρία. Η ΕΕ δεν μπορεί να κλείσει τους σταθμούς της παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα και ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρονται από υπογεγραμμένες παγκόσμιες συμφωνίες, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει να σώσουν τα αμερικανικά ανθρακωρυχεία και την ενέργεια που παρέχουν επειδή «Πρώτα η Αμερική».

Ο ΤΕΛΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΔΕΝ ΑΛΛΑΖΕΙ. Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ, ΝΑΙ

Η ΕΕ δεν πρέπει να εγκαταλείψει τον τελικό στόχο -μιλώντας μεταφορικά, την σωτηρία από μια παγκόσμια πλημμύρα για την οποία ο Θεός δεν έχει δώσει οδηγίες για το τι πρέπει να γίνει. Ωστόσο, η ΕΕ πρέπει σίγουρα να επανεξετάσει τους τρόπους με τους οποίους αυτός πρέπει να επιτευχθεί.
Η ΕΕ πρέπει να επανεξετάσει την διπλωματική της δράση -τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών-μελών, όπου πρέπει να επιτευχθεί πολύ μεγαλύτερη συνοχή.

Η ΕΕ πρέπει να σταματήσει αμέσως την τρελή κούρσα στην οποία κυριολεκτικά αγωνίζεται μόνη της για να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα της οικονομίας της. Είναι απαραίτητο να επανεξεταστούν οι καθορισμένες προθεσμίες για τον άνθρακα, καθώς είναι απαράδεκτο να εκκαθαρίζονται οι εταιρείες ενέργειας ολόκληρων κρατών-μελών που λειτουργούν με τοπικές πηγές ενέργειας, όπως συμβαίνει με την Βουλγαρία, αλλά όχι μόνο με αυτήν.

Χρειάζεται μια νέα προσέγγιση για το κλιματικό πρόβλημα που να είναι και λογική και εμπνευσμένη και ελκυστική. Ένας από τους πιθανούς τρόπους αλλαγής από την άποψη αυτή είναι η αναζήτηση τεχνολογικών ανακαλύψεων με προσπάθειες σε πλανητικό επίπεδο.

ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ – ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΟΔΟΙ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΡΥΠΟΥΣ

Η ΕΕ θα πρέπει να αναζητήσει στρατηγικές τεχνολογικές καινοτομίες που αποτελούν πραγματική και εφαρμόσιμη εναλλακτική λύση έναντι της τρέχουσας απαράδεκτα βιαστικής και με πολλούς τρόπους διοικητικής και μηχανιστικής προσέγγισης. Οι συνομιλίες σχετικά με μια «δίκαιη μετάβαση» για τις προϋποθέσεις της απο-ανθρακοποίησης δεν είναι παρά καλές προθέσεις που δεν θα εκπληρωθούν. Τέτοιες ριζικές μεταβάσεις δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς μεγάλο αριθμό ηττημένων, και οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης το γνωρίζουν αυτό καλύτερα από όλους. Επομένως, οι διανοητικοί-επιστημονικοί, τεχνολογικοί και μηχανικοί πόροι της ηπείρου πρέπει να κινητοποιηθούν για να προσφέρουν πραγματικές τεχνολογικές εναλλακτικές λύσεις στην τρέχουσα προσέγγιση της «Πράσινης Συμφωνίας».

Είναι κρίσιμο αυτήν την στιγμή για την ΕΕ να πραγματοποιήσει μια σειρά συνεδριών brainstorming για την δημιουργία διαφόρων ιδεών για τεχνικές λύσεις που να προσφέρουν ρεαλιστικές εναλλακτικές έναντι των υπαρχόντων τρόπων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό δεν αποκλείει την καινοτομία στην χρήση παραδοσιακών καυσίμων με τρόπο πιο φιλικό προς το περιβάλλον και οικονομικά αποδοτικό.

Και δεν αφορά τις τυπικές συζητήσεις και ζυμώσεις που πραγματοποιούνται τακτικά στην ΕΕ. Μιλάμε για πραγματική ανταλλαγή ιδεών, με την συμμετοχή επιστημόνων από το «μέτωπο της επιστήμης», καινοτόμων επιχειρηματιών που θέλουν να διακινδυνεύσουν μια μεγάλη προσπάθεια για ένα άλμα υψηλής τεχνολογίας στην ενέργεια, και πολιτικούς με διορατικότητα που θα δεσμευτούν να παρέχουν θεσμική υποστήριξη για τον αναπροσανατολισμό των «πράσινων πολιτικών» της ΕΕ.

Η συζήτηση θα πρέπει να καλύπτει το πλήρες φάσμα πιθανών προσεγγίσεων -από τις δυνατότητες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από το διάστημα, έως τις δυνατότητες για νέους τρόπους χρήσης ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλών θερμίδων λιγνίτη, με την εισαγωγή νέων τεχνολογιών ή με την βελτίωση και την χρήση ήδη λειτουργικών, όπως η καύση εναιωρημάτων άνθρακα-νερού στους καυστήρες πετρελαίου των υφιστάμενων θερμικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής (Thermal Power Plants, TPPs).

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΑΠΕ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ

Λύσεις μπορούν να αναζητηθούν σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Μια τέτοια κατεύθυνση είναι η συνεχιζόμενη ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αλλά όχι με τα μέχρι τώρα εξαιρετικά ανεπιτυχή χρηματοοικονομικά συστήματα. Για αρκετά χρόνια, το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από νέες γενιές φωτοβολταϊκών είναι χαμηλότερο από το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από πυρηνικούς σταθμούς. Δηλαδή, η ανάπτυξη των ΑΠΕ δεν χρειάζεται επιχορηγήσεις, επιδοτήσεις και άλλα εκτός αγοράς δώρα, αλλά καλά οργανωμένο και φιλικό προς τις επιχειρήσεις δανεισμό.

Το μεγάλο πρόβλημα με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όποιες και αν είναι, είναι ότι, με ορισμένες εξαιρέσεις (αιολικά πάρκα στην Βαλτική Θάλασσα, όπου ο άνεμος φυσά συνεχώς), δεν μπορούν να παρέχουν το λεγόμενο «βασικό φορτίο». Ταυτόχρονα, υπάρχει επί του παρόντος ένα ανώτατο όριο ισχύος που μπορεί να συνδεθεί παράλληλα με ένα ηλεκτρικό δίκτυο λόγω του απλού γεγονότος ότι υπάρχει ένα ανώτατο όριο κατανάλωσης. Εδώ είναι το βασικό τεχνολογικό ζήτημα -η στρατηγική τεχνολογική καινοτομία θα ήταν να βρεθεί ένας τρόπος αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και άλλες πηγές όταν υπερβαίνεται η απαιτούμενη χωρητικότητα.

Μέχρι στιγμής, έχουν αναζητηθεί λύσεις προς αυτή την κατεύθυνση (συμπεριλαμβανομένης της Βουλγαρίας) προς την κατεύθυνση των λεγόμενων αντλιών αποθήκευσης HPPs (SHPPs, υδροηλεκτρικά), όπως το βουλγαρικό υδροηλεκτρικό «Chaira» SHPP. Πρόκειται για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής στους οποίους, σε περίπτωση υπερβολικής ηλεκτρικής ενέργειας, το νερό αντλείται σε ύψος, το οποίο σε συνθήκες έλλειψης παράγει ηλεκτρισμό, με χρήση της κινητικής ενέργειάς του όταν αφήνεται από μεγάλο ύψος και ενεργοποιεί τους σχετικούς υδροστροβίλους. Δυστυχώς, η χωρητικότητα τέτοιων εγκαταστάσεων είναι περιορισμένη και οι θέσεις όπου θα μπορούσαν να κατασκευαστούν είναι επίσης περιορισμένες.

Μικρό Υδροηλεκτρικό Έργο (SHPP) στην Ελεούσα, κοντά στην Θεσσαλονίκη, ισχύος 6,6 Mw με 2 υδροστροβίλους. Πηγή: ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.
--------------------------------------------------------

Ωστόσο, θα μπορούσε να επιδιωχθεί ένας συνδυασμός μεταξύ της συνεχιζόμενης κατασκευής ΑΠΕ με την ανάπτυξη της οικονομίας υδρογόνου. Επί του παρόντος, όπως το σκέπτεται το κοινό, η χρήση καυσίμου υδρογόνου σχετίζεται κυρίως με την ιδέα αντικατάστασης πηγών ενέργειας από υδρογονάνθρακες (βενζίνη, ντίζελ, φυσικό αέριο) σε αυτοκίνητα με υδρογόνο. Αυτό αποδείχθηκε τεχνικά δύσκολο και σίγουρα επιβραδύνθηκε με την πάροδο του χρόνου. Έχουν μελετηθεί επαρκώς οι δυνατότητες κατασκευής θερμικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής (TPP) με καύσιμο υδρογόνου;

Το υδρογόνο για αυτούς τους TPP θα μπορούσε να παρέχεται με την χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πέραν της χωρητικότητας που απαιτείται για τους απλούς οικιακούς και βιομηχανικούς καταναλωτές. Το υδρογόνο παράγεται με ηλεκτρολυτική διάσπαση του νερού. Σε περίπτωση περισσεύματος ηλεκτρικής ενέργειας, αντί να εξαιρούνται οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα μπορούσε να παραχθεί υδρογόνο για TPP που λειτουργούν με καύσιμο υδρογόνου. Με αυτόν τον τρόπο, χωρίς υπερβολή, είναι δυνατό να «αποθηκευθεί» ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται πέρα από την απαιτούμενη χωρητικότητα. Η αποθήκη είναι τα αποθέματα υδρογόνου και οξυγόνου των αντίστοιχων TPP που λειτουργούν με καύσιμο υδρογόνου.

Όταν υπάρχει έλλειψη ισχύος, οι θερμικοί ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί υδρογόνου θα συνδέονταν παράλληλα απλώς με καύση υδρογόνου -μια οξειδωτική διαδικασία με μηδενικές επιβλαβείς εκπομπές και μηδενικά αέρια θερμοκηπίου. Το υποπροϊόν είναι απλώς νερό, με την εγκατάσταση να λειτουργεί σαν μια συμβατική θερμοηλεκτρική μονάδα, αλλά οι λέβητες καίνε καύσιμα υδρογόνου και όχι παραδοσιακά ορυκτά καύσιμα.

Στην πράξη, ο ρόλος των υδροηλεκτρικών σταθμών θα είναι ο ίδιος με τους SHPPs, αλλά τουλάχιστον θεωρητικά, γεωγραφικά υπάρχουν πολλές περισσότερες ευκαιρίες για την κατασκευή TPP υδρογόνου από όσο SHPPs. Ταυτόχρονα, η παρουσία επαρκών θερμοηλεκτρικών σταθμών υδρογόνου με ικανότητα παραγωγής υδρογόνου και οξυγόνου με χρήση ηλεκτρόλυσης του νερού θα επέτρεπε μια απότομη μεγάλη αύξηση της χωρητικότητας των ΑΠΕ, η οποία μπορεί να συνδεθεί παράλληλα με την ηλεκτρικό δίκτυο.

Αναμφίβολα, αυτή η προσέγγιση πρέπει να επικεντρωθεί στην καινοτομία και στην ανάπτυξη νέων, καινοτόμων, ακόμη πιο παραγωγικών και υψηλότερης απόδοσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όλων των τύπων. Φυσικά, για διάφορους λόγους (ειδικά η πιθανότητα εξαιρετικά ευρείας ανάπτυξης και χρήσης τους σε αστικά περιβάλλοντα), θα προτιμώνται ιδιαίτερα τα φωτοβολταϊκά νέας γενιάς, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κι άλλοι τύποι ανανεώσιμων πηγών ανάλογα με το γεωγραφικό και τεχνικό πλαίσιο.

Επίσης, είναι απαραίτητο να επιταχυνθεί η ανάπτυξη τεχνολογιών θέρμανσης λεβήτων με βάση την καύση υδρογόνου. Οι τεχνολογίες αποθήκευσης υδρογόνου και οξυγόνου έχουν εφαρμοστεί από καιρό και βρίσκονται σε λειτουργία. Πολλές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών στην Βουλγαρία, διαθέτουν λειτουργούσες εκμεταλλεύσεις υδρογόνου και οξυγόνου.

Αναμφίβολα, τέτοιοι TPP υδρογόνου πρέπει να βρίσκονται δίπλα σε μόνιμες πηγές νερού με υψηλή ροή, όπως και τα NPP [πυρηνικά εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής], με την διαφορά ότι, στα NPPs, το νερό χρειάζεται για ψύξη, ενώ εδώ θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή καυσίμου (υδρογόνο) και οξειδωτικού (οξυγόνο). Για παράδειγμα, με την διαθέσιμη τεχνολογία για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με βάση καύσιμο υδρογόνο, η τοποθεσία του πυρηνικού σταθμού «Belene» θα μπορούσε να είναι το ιδανικό μέρος για ένα τέτοιο έργο.

Θα μπορούσε να ξεκινήσει ένα επενδυτικό σχέδιο, στο οποίο το κεφάλαιο για την κατασκευή της μονάδας να αντληθεί στο χρηματιστήριο από μια δημόσια εταιρεία, στην οποία το κράτος θα συμμετάσχει με μια συνεισφορά σε είδος, δηλαδή τη μονάδα με όλες τις βελτιώσεις που έγιναν σε αυτήν -αντισεισμικό έρμα με μεγάλο βάθος, μεταφορά της μονάδας και ενεργειακή υποδομή (σιδηρόδρομος, δρόμοι και ηλεκτροφόρα καλώδια), μια τεράστια μονάδα ανάμειξης σκυροδέματος και άλλα.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΠΡΑΓΩΓΗ – ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ

Όταν εξετάζουμε την ανάγκη για τεχνολογικές προόδους στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, το κύριο πρόβλημα είναι η μείωση του χρόνου επίτευξής τους.

Η ιστορία έχει δείξει ότι σε πολλές περιπτώσεις, οι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας προβλέπουν την εμφάνιση τεχνολογικών καινοτομιών που είναι θεμελιώδεις για το μέλλον της ανθρωπότητας. Δεν χρειάζεται να χάσουμε χρόνο και χώρο για να αναφέρουμε τέτοιες περιπτώσεις εδώ. Το θέμα είναι ότι υπάρχουν ήδη αρκετές ανακοινώσεις προόδου στην ανάπτυξη τεχνολογιών για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες μπορούν να δώσουν τεράστια κλίμακα παραγωγής και ταυτόχρονα να είναι πρακτικά καθαρές. Το ερώτημα είναι πώς να επιταχυνθεί τόσο η ανάπτυξή τους όσο και η πρακτική εφαρμογή τους.

Πρώτα απ' όλα, αφορά τις δυνατότητες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά στο διάστημα -σε τροχιά γύρω από την Γη. Τέτοια έργα έχουν συζητηθεί εδώ και πολύ καιρό. Η τεχνική πολυπλοκότητα δεν έγκειται στο να μπουν τα φωτοβολταϊκά στοιχεία σε τροχιά -αντίθετα, στο διάστημα υπάρχουν ευκαιρίες για την κατασκευή τεράστιων περιοχών φωτοβολταϊκών στοιχείων. Η δυνατότητα κατασκευής τεράστιων φωτοβολταϊκών πεδίων στο φεγγάρι συζητείται με παρόμοιο τρόπο.

Το πρόβλημα, φυσικά, είναι η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στην Γη. Σε αυτό το στάδιο, πιστεύεται ότι τούτο είναι εφικτό μέσω μικροκυμάτων, και προς το παρόν η ανάπτυξη της τεχνολογίας χρηματοδοτείται και ελέγχεται κυρίως από τον στρατό. Η υπόθεση εκείνων που ασχολούνται με την ανάπτυξη [αυτών των συστημάτων] είναι ότι στο άμεσο μέλλον, τα στρατεύματα θα έχουν πολύ μεγαλύτερη ανάγκη για ηλεκτρική ενέργεια από όση σήμερα, λόγω της επικείμενης χρήσης των λεγόμενων εξωσκελετών σε ελίτ μονάδες πεζικού. Σε περίπτωση που είναι δυνατή η δημιουργία μικροκυμάτων ή άλλης τεχνολογίας που να μπορεί να μεταφέρει ηλεκτρισμό σε οποιοδήποτε σημείο της γης, θα διασφαλιστεί η κινητικότητα του νέου βαρέως οπλισμένου πεζικού των υπερ-ιπποτών του 21ου αιώνα.

Τα πράγματα περιστρέφονται γύρω από την τεχνολογία MPT (Microwave Power Transmission), η οποία είναι η μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας με συχνότητες μικροκυμάτων από το ένα μέρος στο άλλο. Η μελέτη της μεταφοράς ενέργειας μικροκυμάτων (MPT) ενεργοποιήθηκε αρχικά κυρίως από την επιθυμία να φορτιστούν τηλεκατευθυνόμενα εναέρια οχήματα (UAV) από απόσταση, καθώς και από το σχέδιο της διαστημικής ηλιακής ενέργειας (space solar power, SSP), που αρχικά διατυπώθηκε από τον Δρ. Peter Glaser της εταιρείας Arthur D. Little το 1968 [7].

Η τεχνολογία δεν είναι επιστημονική φαντασία -έχει αναπτυχθεί από την δεκαετία του 1960. Για παράδειγμα, οι γενικές και οι βασικές αρχές της μετάδοσης ακτινοβολίας μικροκυμάτων έχουν τεθεί σε δημοσιεύσεις από την δεκαετία του 1990, και ακόμη και τότε η εφαρμογή τους σε διαστημικά προγράμματα αποτέλεσε αντικείμενο σοβαρών συζητήσεων.

Σχηματική απεικόνιση παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από ηλιακή ενέργεια και αποστολή του στην γη. Πηγή: earthsky.org
--------------------------------------------------------

Εκείνη την εποχή, οι Brown και Eves ανέφεραν ότι επιτεύχθηκε μια πειραματικά μετρημένη και επίσημα πιστοποιημένη απόδοση 54% ενός συστήματος μετάδοσης δέσμης μικροκυμάτων, που αποτελείτο από άμεση παροχή συνεχούς ρεύματος, μετατροπή ηλεκτρικής ενέργειας σε δέσμη μικροκυμάτων για διαστημικό ταξίδι, και μια μονάδα λήψης που μεταμορφώνει την δέσμη μικροκυμάτων πάλι σε συνεχές ρεύμα [4].

Τα συστήματα μεταφοράς σε χαμηλή έως γεωστατική τροχιά (Low-earth-orbit-to-geostationary-orbit, LEO to GEO), τα οποία εξυπηρετούνται από οχήματα που κινούνται με ηλεκτρικούς κινητήρες που τροφοδοτούνται από δέσμη μικροκυμάτων που εκπέμπεται από την επιφάνεια της γης, συζητούνται λεπτομερώς σε προσβάσιμες από το κοινό πηγές. Τα πλεονεκτήματα αυτού του ηλεκτρικού συστήματος έναντι των συστημάτων μεταφοράς χημικών καυσίμων συζητούνται επίσης ευρέως. Οι αρχές της διαστημικής ηλεκτρικής πρόωσης εκτίθενται λεπτομερώς. Τα ζητήματα που σχετίζονται με τα οφέλη για την προστασία του περιβάλλοντος συζητήθηκαν επίσης εδώ και πολύ καιρό.

Προφανώς, το επόμενο βήμα στην ανάπτυξη της τεχνολογίας θα μπορούσε να είναι η αναδιάταξη των πραγμάτων -η δέσμη μικροκυμάτων που θα δημιουργηθεί στο διάστημα και θα ληφθεί στην Γη.

Στο 7ο Διεθνές Συνέδριο για τις πρόσφατες εξελίξεις στις διαστημικές τεχνολογίες (Recent Advances in Space Technologies, RAST), οι Mohammad Salimi, Soghra Sarkooyeh και Mohammad Hassania παρουσίασαν μια οικονομική αξιολόγηση ενός δορυφορικού συστήματος για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ηλιακή ενέργεια και συνέκριναν έναν δορυφόρο για την ηλιακή ενέργεια (solar power satellite - SPS ) με άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας [6].

Οι επιστήμονες αυτοί εργάζονται πάνω στις οικονομικές διαστάσεις της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο διάστημα με βάση την ιδέα ενός δορυφόρου για την παραγωγή ηλεκτρισμού από ηλιακή ενέργεια.

Σύμφωνα με αυτούς, η χρήση δορυφορικών συστημάτων για την χρήση της ηλιακής ενέργειας και τη μεταφορά της στην Γη μπορεί τώρα να θεωρηθεί μια εντελώς πραγματική και στερεή ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο του μεγάλου ενδιαφέροντος για εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Οι Salimi, Sarkooyeh και Hassania πραγματοποιούν μια συγκριτική ανάλυση μεταξύ ενός δορυφόρου ηλιακής ενέργειας (SPS) και άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της καθαρής παρούσας αξίας (net present value), παρουσιάζοντας τον αλγόριθμο για τον υπολογισμό της καθαρής παρούσας αξίας.

Ο διάσημος για τις προγνώσεις του Τζορτζ Φρίντμαν, ιδρυτής της γνωστής ιδιωτικής εταιρείας γεωπολιτικών πληροφοριών Stratfor, προέβλεψε ότι μια τέτοια τεχνολογία θα βρει πολιτική εφαρμογή την δεκαετία του 2080 αφότου η ανάπτυξη της απαραίτητης τεχνολογίας θα επιταχυνθεί από μια μεγάλη παγκόσμια σύγκρουση [2]. Πιστεύει ορθώς ότι αυτό θα προκαλούσε μια ενεργειακή επανάσταση που θα λύσει τα ενεργειακά προβλήματα του πλανήτη.

Το καθήκον των λογικών πολιτικών είναι να αποκτήσουν αυτές τις τεχνολογίες ευρέως σε μια μικρότερη ιστορική περίοδο και, εάν είναι δυνατόν, χωρίς μια παγκόσμια σύγκρουση που θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την ανάπτυξη της τεχνολογίας.

Πράγματι, ο Friedman έχει δίκιο ότι, σε πολλές περιπτώσεις, η έρευνα κατέστη δυνατή μόνο λόγω του ενδιαφέροντος του στρατού για αυτήν. Το επιχείρημα για την εθνική ασφάλεια παρέχει πάντα χρηματοδότηση για έρευνα γρηγορότερα και σε μεγαλύτερο όγκο από την έρευνα με «γνήσια» πολιτική εφαρμογή. Σε αυτήν την περίπτωση, ωστόσο, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι μιλάμε για την παγκόσμια ασφάλεια και για τον ρόλο και την θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην παγκόσμια τάξη στο άμεσο μέλλον. Εδώ αξίζει να αναφερθεί ο Φρίντμαν, του οποίου η υπόθεση είναι ότι στην δεκαετία του 2050, ο κόσμος θα συγκλονιστεί από μια παγκόσμια σύγκρουση, η οποία θα είναι και ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος που θα διεξαχθεί στο διάστημα. Το αποτέλεσμα του πολέμου, σύμφωνα με τον Φρίντμαν, θα δώσει στις Ηνωμένες Πολιτείες μονοπώλιο στην χρήση του διαστήματος για στρατιωτικούς σκοπούς, και ακόμη και οι πιο στενοί σύμμαχοι των Αμερικανών θα αποκλειστούν από αυτήν την ευκαιρία. Με βάση αυτές τις προβλέψεις, ο Friedman πιστεύει ότι:

«Με αυτόν τον τρόπο, οι Αμερικανοί θα δημιουργήσουν μια άλλη βάση για την παγκόσμια ισχύ τους -θα γίνουν ο μεγαλύτερος παραγωγός ενέργειας στον κόσμο, με άριστα προστατευμένα και φρουρούμενα ενεργειακά πεδία. Η Ιαπωνία, η Κίνα και οι περισσότερες από τις κορυφαίες δυνάμεις του κόσμου θα γίνουν εισαγωγείς ενέργειας. Με την σταδιακή μετάβαση στις προτιμώμενες πηγές ενέργειας, άλλοι τύποι [ενέργειας], συμπεριλαμβανομένων των υδρογονανθράκων, θα χάσουν την ελκυστικότητά τους. Και άλλες χώρες δεν θα είναι σε θέση να αναπτύξουν τα ενεργειακά τους συστήματα στο διάστημα. Και η ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να παρέχουν στην Γη πολύ φθηνότερο ηλιακή ενέργεια θα γίνει ένας πρόσθετος μοχλός για την καθιέρωσή τους ως παγκόσμιας δύναμης και ηγέτη. ... Έτσι, το διάστημα θα γίνει πολύ πιο σημαντικό από ό, τι υπήρξε κάποτε η Σαουδική Αραβία. Και το διάστημα θα ελέγχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες» [2].

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η παγκόσμια δύναμη που θα μπορούσε να ξαναγράψει ένα τέτοιο σενάριο. Αντί να πτοηθεί από τον στρατιωτικό ανταγωνισμό και την πιθανή ή πραγματική στρατιωτική σύγκρουση, η ανάπτυξη και η εφαρμογή τεχνολογιών παραγωγής ηλεκτρισμού σε διαστημική βάση μπορεί να επιταχυνθεί από την «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» που σχετίζεται με την επικείμενη κλιματική καταστροφή.

Εκεί είναι όπου ο ρόλος της ΕΕ μπορεί να είναι εξαιρετικά θετικός και κρίσιμος όταν πρόκειται για την έναρξη ενός παγκόσμιου έργου όπως η εισαγωγή νέων, καθαρών και εξαιρετικά μη τυποποιημένων πηγών ενέργειας. Η ΕΕ είναι ο ιδανικός εμπνευστής και συνεργάτης σε ένα τέτοιο έργο, δηλαδή ως μια «ήπια» αλλά ισχυρή δύναμη με τεράστιες επιστημονικές, ερευνητικές και αναπτυξιακές δυνατότητες, καθώς και με αρκετές εταιρείες παγκόσμιας σημασίας που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην οικοδόμηση ενός επιχειρηματικού μοντέλου και στην εφαρμογή τεχνολογιών για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που να βασίζεται στο διάστημα.

Η ΕΕ πρέπει να ξεκινήσει την δημιουργία ενός «συνασπισμού των προθύμων», κάνοντας ό, τι είναι δυνατόν για να συμπεριλάβει τις κορυφαίες βιομηχανικές χώρες του κόσμου, καθώς και κορυφαίες εταιρείες του διαστήματος και των τηλεπικοινωνιών. Είναι απαραίτητο να συγκεντρωθούν οι πόροι, ακριβώς όπως όταν πρόκειται για ανάπτυξη για τις αμυντικές ανάγκες. Η διαφορά είναι ότι σε αυτήν την περίπτωση μιλάμε για την ασφάλεια ολόκληρου του πλανήτη.

Η πιθανή επιτυχία ενός τέτοιου έργου για την παραγωγή διαστημικής ηλεκτρικής ενέργειας θα απαντήσει σε δύο ζητήματα.

Το πρώτο είναι, τι θα κερδίσουν οι χώρες που με καλή πίστη εγκαταλείπουν τις αναπτυξιακές ευκαιρίες που πραγματοποιούν εις βάρος των τροπικών δασών και άλλων βασικών φυσικών πόρων; Η απάντηση είναι ότι θα είναι σε θέση να αντισταθμίσουν με φθηνή ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγεται στο διάστημα.

Το δεύτερο ζήτημα είναι το πρόβλημα της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού σε πολύ ανεπτυγμένες χώρες. Αλλά η εμφάνιση μιας άφθονης και καθαρής, ανανεώσιμης πηγής ενέργειας, όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο διάστημα, θα καθιστούσε δυνατή την παροχή της απαραίτητης ενέργειας σε περίπτωση έκρηξης στην εφαρμογή ρομπότ στην βιομηχανία, τις υπηρεσίες και στην καθημερινή ζωή.

ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΥΡΙΟ – ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ

Η χρήση ριζοσπαστικών τεχνολογικών ανακαλύψεων είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα και θα ανοίξει νέους ορίζοντες για την ανθρωπότητα, εάν εφαρμοστούν. Αλλά το αύριο είναι επίσης στην ημερήσια διάταξη -στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, λειτουργεί ένας πολύ μεγάλος αριθμός βιομηχανικών και ενεργειακών εγκαταστάσεων, οι οποίες είναι απαραίτητες αλλά εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Σε πολλές περιπτώσεις, αυτές οι ικανότητες διασφαλίζουν την βιωσιμότητα των ενεργειακών συστημάτων των αντίστοιχων χωρών, επειδή χρησιμοποιούν τοπικές πρώτες ύλες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουν αναπτυχθεί μοναδικές τεχνολογίες έτσι ώστε αυτές οι πρώτες ύλες να μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

Η τρέχουσα πολιτική φόρμουλα της ΕΕ για το κλίμα και το περιβάλλον προβλέπει απλώς την διακοπή λειτουργίας αυτών των εγκαταστάσεων, ανεξάρτητα από τις συνέπειες. Υπάρχει ρητορική για την «πράσινη συμφωνία» ("green deal") με μια «δίκαιη μετάβαση» ("fair transition"), αλλά δεν μπορεί να λεχθεί ότι υπάρχουν ουσιαστικές ενδείξεις ότι αυτό θα συμβεί. Αντί γι’ αυτό, θα γίνουμε μάρτυρες του αντιθέτου, και στην συνέχεια θα δούμε αποτυχία και σοβαρές συνέπειες για τις εθνικές οικονομίες και για την ευρωπαϊκή οικονομία στο σύνολό της.

Μια διέξοδος από αυτήν την κατάσταση είναι μια άλλη πιθανή τεχνολογική πρόοδος -η ανάπτυξη τεχνολογιών για την συλλογή, την αποθήκευση και ακόμη και την διάθεση διοξειδίου του άνθρακα. Υπάρχουν διαφορετικές ιδέες προς αυτή την κατεύθυνση. Μερικές από αυτές δεν εμπνέουν μεγάλη εμπιστοσύνη, άλλες φαίνονται πολλά υποσχόμενες. Είναι σαφές ότι η επίτευξη τεχνολογικής προόδου στην δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και στην χρησιμοποίησή του, πρέπει να καταστεί προτεραιότητα για την ΕΕ, ιδίως λόγω των ευκαιριών που δημιουργεί για την προστασία της υπάρχουσας τεράστιας βιομηχανικής υποδομής.

Νέες τεχνολογίες συλλογής, αποθήκευσης και αξιοποίησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Πηγή: environmentalleader.com
--------------------------------------------------------

Οι δραστηριότητες Έρευνας και Ανάπτυξης σε αυτόν τον τομέα πρέπει να ενθαρρυνθούν και να υποστηριχθούν, όπως και οι ευνοϊκές προϋποθέσεις για την χρηματοδότηση της βιομηχανικής εφαρμογής τεχνολογιών συλλογής, αποθήκευσης και διάθεσης.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι η «αποδεδειγμένη» ως αναμφίβολα η πιο αποτελεσματική τεχνολογία για την σύλληψη και χρήση του διοξειδίου του άνθρακα είναι η διαδικασία της φωτοσύνθεσης από τα φυτά στον πλανήτη Γη. Τα υπάρχοντα φυτά, μιλώντας σχηματικά, «τρέφονται» με διοξείδιο του άνθρακα και απορρίπτουν ως «απόβλητα» το ζωτικό για εμάς οξυγόνο. Η προστασία των δασών και η νέα αναδάσωση είναι μια προσέγγιση που δεν απαιτεί «τεχνολογικές ανακαλύψεις» και «ριζοσπαστικές καινοτομίες».

Η ΕΕ πρέπει να ξεκινήσει και, εάν είναι απαραίτητο, να ηγηθεί ενός παγκόσμιου προγράμματος αναδάσωσης με φιλόδοξους και μακρόπνοους στόχους. Το πρόγραμμα πρέπει να είναι αέναο στον χρόνο και στον στόχο -η συνεχής, απόλυτη και σχετική, ανάπτυξη δασικών περιοχών στη Γη. Έτσι η απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα θα αυξηθεί και θα επιτευχθεί μια βιώσιμη μείωση της ποσότητας των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.

Στο σημείο αυτό αξίζει να τονιστεί ότι απαιτείται απογραφή του δασικού αποθέματος στις χώρες της ΕΕ. Θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με μια γενική μεθοδολογία και με επαρκή ακρίβεια για την λήψη δεδομένων σχετικά με την πραγματική «κατανάλωση» διοξειδίου του άνθρακα από τη μάζα των δέντρων. Πιθανότατα, αυτό θα οδηγήσει σε αναθεώρηση του ζητήματος των ποσοστώσεων, καθώς σε ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Βουλγαρίας, το μέγεθος του δασικού αποθέματος υποτιμάται πολύ λόγω της ανικανότητας στη μέτρηση, τον υπολογισμό και την απογραφή των δασών.

Και εδώ πρέπει να τονιστεί η ανάγκη επανεξέτασης του χώρου πρασίνου στο αστικό περιβάλλον και στην αρχιτεκτονική. Εκτός από τα παραδοσιακά πάρκα και τους κήπους, για τους οποίους υπάρχει όλο και λιγότερος χώρος, υπάρχουν εναλλακτικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούν τις λεγόμενες «κάθετες περιοχές πρασίνου» και τους «κάθετους κήπους». Οι δυνατότητες σε αυτόν τον τομέα δεν είναι μικρές, έχουν δοκιμαστεί σε πολλά πραγματικά αρχιτεκτονικά σχέδια που έχουν υλοποιηθεί. Η απροθυμία να σχεδιάσουμε τέτοιες αρχιτεκτονικές και πολεοδομικές λύσεις οφείλεται κυρίως στον συντηρητισμό και στην πολύ παρεξηγημένη εξοικονόμηση κόστους.

Σήμερα, η ευρεία χρήση των «κατακόρυφων χώρων πρασίνου» σε συνδυασμό με τις κατάλληλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (πιο συχνά τα φωτοβολταϊκά) και την καλλιέργεια των λεγόμενων «αστικών μελισσών» μπορεί να ονομαστεί ως η «τριάδα σοκ» της περιβαλλοντικής πολιτικής στον αστικό σχεδιασμό και στην περιβαλλοντική διαχείριση των πόλεων.

Η ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ Φ. ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΕ

Έχει μεγάλη σημασία να επιτευχθεί διασύνδεση των επιμέρους εθνικών δικτύων - δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου και στο μέλλον τα δίκτυα μεταφοράς υδρογόνου. Προς το παρόν, παραδόξως, η συνδεσιμότητα των δικτύων φυσικού αερίου μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ είναι εξαιρετικά χαμηλή.

Η συνδεσιμότητα των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας είναι καλύτερη, αλλά όχι αρκετή. Η έλλειψη διασύνδεσης μεταξύ των δικτύων μεταφοράς στην Ευρώπη είναι μια ευπάθεια στην ενεργειακή ασφάλεια των χωρών της ΕΕ. Στην περίπτωση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, η ανεπαρκής συνδεσιμότητα περιορίζει επίσης τις δυνατότητες ανταγωνιστικής εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε περίπτωση κατάχρησης μονοπωλιακής θέσης και ισχύος στην αγορά, και σε περίπτωση κερδοσκοπίας εκ μέρους των εμπόρων ηλεκτρικής ενέργειας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εκτιμήσει την ιστορική στιγμή και να υποκινήσει μια έγκαιρη απόφαση για την επανεκτίμηση της παγκόσμιας ευρωπαϊκής κλιματικής πολιτικής. Δεν είναι θέμα εγκατάλειψης των καθορισμένων στόχων (η πρόληψη μιας παγκόσμιας κλιματικής και περιβαλλοντικής καταστροφής), αλλά επανεξέτασης της στρατηγικής για την επίτευξή τους, καθώς και του συνόλου των εργαλείων που χρησιμοποιούνται.

Στο πλαίσιο του ξαφνικού και πολύ σοβαρού πλήγματος για την ευρωπαϊκή οικονομία, το περιεχόμενο και ο χρόνος του Green Deal πρέπει να επανεξεταστούν. Στην τρέχουσα μορφή της, η «Πράσινη Συμφωνία» δεν είναι επαρκής για την κατάσταση. Αντί να συνεχίσουμε προς την λάθος κατεύθυνση, η οποία βλάπτει την ευρωπαϊκή οικονομία και δεν διαθέτει παγκόσμια υποστήριξη, θα πρέπει να σταματήσουμε, και να εξετάσουμε έναν λογικό επαναπροσανατολισμό των προσπαθειών κλιματικής και περιβαλλοντικής πολιτικής.

Η βουλγαρική κυβέρνηση πρέπει να διατυπώσει την αλήθεια, ότι η συνέχιση της εφαρμογής της «Πράσινης Συμφωνίας» βάσει του ισχύοντος σχεδίου θα οδηγήσει σε ένα επιπλέον σοκ την οικονομία της ΕΕ στο σύνολό της και τις μεμονωμένες εθνικές οικονομίες. Η Βουλγαρία δεν πρέπει να αντιμετωπίσει συμπλέγματα ότι «δεν πρέπει» να είναι η πρώτη χώρα που θα θίξει τόσο οδυνηρά ζητήματα όπως η ανάγκη επανεξέτασης της «Πράσινης Συμφωνίας». Από καθαρά διεθνή νομική άποψη, η Βουλγαρία έχει κάθε δικαίωμα να το πράξει. Από πολιτική άποψη, η Βουλγαρία είναι καταλληλότερη για να θέσει αυτό το ζήτημα, επειδή δεν υπάρχει υποψία ότι προσπαθεί να ευνοήσει οποιαδήποτε από τις ηγετικές της θέσεις. Η Βουλγαρία πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα του Λουξεμβούργου -το 2016 το Μεγάλο Δουκάτο ξεκίνησε τις πρώτες διαπραγματεύσεις για την επίτευξη διεθνούς νομικής διατύπωσης για την εξόρυξη στο διάστημα και την εξαγωγή πρώτων υλών από αστεροειδείς. Τέσσερα χρόνια αργότερα, παρακολουθούμε ήδη εργασίες στην Συμφωνία της Αρτέμιδος (Artemis Agreement) για τη μελλοντική εκμετάλλευση πόρων της Σελήνης.

Η ΕΕ πρέπει να αναπροσανατολίσει τους πόρους της, από το κόστος κάλυψης της ζημίας που υπέστη η ευρωπαϊκή οικονομία έως το κόστος αναζήτησης ριζοσπαστικών τεχνολογικών και οργανωτικών ανακαλύψεων στην παραγωγή και μεταφορά καθαρής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των βασισμένων στο διάστημα εγκαταστάσεων και της χρήσης καθαρών ή τουλάχιστον σχετικά καθαρότερων τεχνολογιών παραγωγής.

Ο στόχος πρέπει να είναι η επίτευξη, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, ενός τεχνολογικού άλματος προς καθαρές παραγωγές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βασίζονται στο διάστημα, τα αποτελέσματα των οποίων θα είναι διαθέσιμα σε ολόκληρη την παγκόσμια κοινότητα.
Οι τρεις βασικοί τομείς έρευνας για τις τεχνολογικές ανακαλύψεις είναι:

- Συνδυασμός της εκτεταμένης κατασκευής ΑΠΕ νέας γενιάς με την ανάπτυξη της οικονομίας υδρογόνου -επίλυση του προβλήματος ότι δεν μπορεί να ληφθεί «βασικό φορτίο» από τις ΑΠΕ.
- Ριζοσπαστικές καινοτομίες στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας -τεχνολογίες που βασίζονται στο διάστημα.
- Δημιουργία και εφαρμογή τεχνολογιών για δέσμευση, αποθήκευση και χρήση διοξειδίου του άνθρακα.

Η ΕΕ θα πρέπει επίσης να ξεκινήσει, εάν είναι απαραίτητο, ένα παγκόσμιο πρόγραμμα αναδάσωσης με φιλόδοξους και μεγάλης κλίμακας στόχους. Το πρόγραμμα πρέπει να διαιωνιστεί στον χρόνο και ο στόχος πρέπει να είναι η συνεχής, απόλυτη και σχετική, ανάπτυξη δασικών περιοχών στη Γη.

Η ΕΕ χρειάζεται μια νέα διπλωματία για το κλίμα. Η Ευρώπη από μόνη της δεν μπορεί να σώσει τον κόσμο από την κλιματική αλλαγή, και αυτό πρέπει να συνειδητοποιηθεί. Επιπλέον, η πολιτική της ΕΕ για αυτοθυσίες δεν εκτιμάται από τις υπόλοιπες οικονομικές και γεωπολιτικές δυνάμεις του κόσμου, ούτε από τις χώρες των αναπτυσσόμενων περιοχών. Αυτό που καθαρίζεται από την ΕΕ θεωρείται από άλλους ως πρόσθετη ευκαιρία να μολύνουν με ατιμωρησία. Ως εκ τούτου, η ΕΕ πρέπει να καταστήσει σαφές ότι μπορεί να επανεξετάσει την πολιτική της εάν συνεχιστεί η ανεύθυνη συμπεριφορά άλλων χωρών. Η Ευρώπη δεν μπορεί να γίνει οικονομικός νάνος απλώς για να αντισταθμίσει την αδιαφορία των περισσότερων άλλων οικονομιών του κόσμου.

Η διεξαγωγή μιας νέας διπλωματίας για το κλίμα προϋποθέτει όχι μόνο νέες ιδέες και προτεραιότητες στην εξωτερική πολιτική της ΕΕ -προϋποθέτει επίσης την θεσμοθέτηση αυτής της διεθνούς δραστηριότητας με έναν κατάλληλο, επαρκή τρόπο.

Η ΕΕ θα πρέπει να βρει τρόπους να εμπλέξει συμμάχους για την επιβολή των παγκόσμιων μειώσεων των αερίων του θερμοκηπίου και το σταμάτημα της αποψίλωσης των δασών. Υπάρχει μια προφανής έλλειψη «ήπιας ισχύος» στην επιδίωξη (και ίσως ο σωστός όρος είναι «επιβολή») μιας κοινής πλανητικής πολιτικής για την αλλαγή του κλίματος και την προστασία του περιβάλλοντος.

Ωστόσο, είναι σαφές ότι στο τρέχον γενικό πλαίσιο και στις τρέχουσες προσεγγίσεις για τους τρόπους περιορισμού των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, οι νέοι σύμμαχοι θα είναι δύσκολο να προσελκυσθούν. Είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να προσελκυσθούν σύμμαχοι μόνο με μια πρόσκληση καθώς κάνουν θυσίες που βλάπτουν την οικονομία και την ευημερία των κοινωνιών τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Ένας από τους τρόπους αλλαγής σε αυτό το θέμα είναι η αναζήτηση τεχνολογικών προόδων με προσπάθειες σε πλανητικό επίπεδο.

Η νέα κλιματική διπλωματία θα πρέπει επίσης να επανεξετάσει την στάση απέναντι στην χρήση υλικών για τα οποία υπάρχει τεράστιος όγκος επιστημονικών και τεχνολογικών γνώσεων, αλλά που «στιγματίζονται» ως επιβλαβή. Υλικά όπως τα πλαστικά δεν πρέπει να απαγορεύονται και η χρήση τους πρέπει να επανεξεταστεί εύλογα.

Αυτό, φυσικά, περνά από μια επανεξέταση των αναλώσιμων υλικών -απαιτείται μια έξυπνη προσέγγιση που να περιορίζει με βιώσιμο τρόπο την χρήση μη διασπώμενων υλικών σε αναλώσιμα είδη και, ταυτόχρονα, να αυξάνει δραματικά την ανακύκλωση. Αυτό απαιτεί σημαντική τεχνολογική και οργανωτική καινοτομία, και εδώ η ΕΕ πρέπει να δώσει προτεραιότητα στις προσπάθειες και τους πόρους. Η ΕΕ πρέπει επίσης να ξεκινήσει συντονισμό σε παγκόσμιο επίπεδο για την χρήση αναλώσιμων ειδών.

Η ΕΕ οφείλει να ανοίξει μια νέα, πιο εμπεριστατωμένη και πιο δίκαιη συζήτηση μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών και των χωρών όπου οι φυσικοί πόροι είναι ζωτικής σημασίας για την διατήρηση της κλιματικής ισορροπίας (τροπικά δάση κ.λπ.), σχετικά με την ανάγκη τέτοιων πόρων και το κόστος διατήρησής τους. Οι ανεπτυγμένες οικονομίες θα πρέπει να προσφέρουν μια συμφωνία οικονομικής βοήθειας έναντι της προστασίας των βασικών φυσικών πόρων.

Η συμφωνία πρέπει να είναι παγκόσμια και «πακέτο»: θα πρέπει να παρέχει ευκαιρίες για την ανάπτυξη των χωρών στις επικράτειες των οποίων βρίσκονται οι βασικοί φυσικοί πόροι, σε κατευθύνσεις που δεν θα οδηγήσουν στην ανεύθυνη εκμετάλλευση, την καταστροφή ή την σπατάλη των πόρων αυτών. Μια μορφή αποζημίωσης για αυτές τις χώρες θα μπορούσε να είναι η διευρυμένη πρόσβαση σε καινοτόμα παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια στο διάστημα, ως βοήθεια για την κατασκευή υποδομών φιλικών προς το περιβάλλον.

Η ΕΕ πρέπει επίσης να ξεκινήσει μια νέα, βαθύτερη και πιο ειλικρινή συζήτηση μεταξύ των χωρών ολόκληρου του κόσμου σχετικά με το θέμα της προστασίας των παγκόσμιων ωκεανών. Η προστασία τους πρέπει να γίνει δέσμευση όλων των χωρών του κόσμου επειδή, με λίγες εξαιρέσεις, όλοι εμπλέκονται στην ρύπανση των ωκεανών μέσω των ποταμών που ρέουν στα εδάφη τους.

Πρέπει να αναζητηθούν τεχνολογικές ανακαλύψεις και οργανωτικές καινοτομίες για τον καθαρισμό των παγκόσμιων ωκεανών από απορριπτόμενα (που συνεχίζουν να απορρίπτονται) απόβλητα, ειδικά από τα πλαστικά. Είναι πολύ πιθανό ότι η πανδημία COVID-19 θα αποκαταστήσει στο μυαλό των ανθρώπων την ανάγκη για παραγωγή και χρήση πλαστικών.

Επομένως, η στάση πρέπει να επαναπροσανατολιστεί από την απόρριψη των πλαστικών, στην συλλογή και την ανακύκλωσή τους. Υπάρχουν ήδη σήματα για την δημιουργία τεχνολογικών λύσεων για τον καθαρισμό του θαλασσινού νερού από τα πλαστικά που είναι διασκορπισμένα σε αυτό. Η οργάνωση αυτής της δραστηριότητας με χωρικούς όρους θα πρέπει να τοποθετηθεί σε πλανητική βάση και με οικονομικούς όρους σε αγοραία βάση.

Τέλος, έχει μεγάλη σημασία να επιτευχθεί η διασύνδεση των επιμέρους εθνικών δικτύων˙ δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου και, στο μέλλον, τα δίκτυα μεταφοράς υδρογόνου.

* Το δοκίμιο αυτό έχει δημοσιευθεί στο τεύχος αριθ. 66 (Οκτώβριος - Νοέμβριος 2020) του Foreign Affairs The Hellenic Edition.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
[1] Dechev, Teodor, 5 minutes to 12 for the sewing industry. I hope we don't catch up with the Ethiopians, Institute for Sustainable Economic Development (INUIR), July 3, 2019,http://www.ised.bg/12-%d0%b1%d0%b5%d0%b7-5-%d0%b7%d0%b0-%d1%88%d0%b8%d0%b2%d0 % b0% d1% 88% d0% ba% d0% b0% d1% 82% d0% b0-% d0% bf% d1% 80% d0% be% d0% bc% d0% b8% d1% 88% d0% bb% d0% b5% d0% bd% d0% be% d1% 81% d1% 82-% d0% b4% d0% b0% d0% bd% d0% be-% d0% bd /
[2] Friedman, George, The Next Hundred Years. Geopolitical Forecast for the XXI Century, NSM Media, Sofia, 2009, pp. 270 - 276.
[3] Africa-EU Energy Partnership. Status Report Update: 2016. A mid-term report on progress, achievements and future perspectives; Report prepared by: Jon Marks (lead author), David Burles (maps and graphics), Mark Ford, Dan Marks, David Slater; Published by: European Union Energy Initiative Partnership Dialogue Facility (EUEI PDF), Eschborn, May 2016, page 16 - 17.
[4] Brown, WC and EE Eves, "Beamed microwave power transmission and its application to space," in IEEE Transactions on Microwave Theory and Techniques, vol. 40, no. 6, pp. 1239-1250, June 1992, doi: 10.1109 / 22.141357.,, https://ieeexplore.ieee.org/document/141357/citations#citations
[5] Friedman, George, The Post-China 16: Identifying China's Successors, July 30, 2013, 09:02 GMT, On Geopolitics, Stratfor Worldview, https://worldview.stratfor.com/article/pc16-identifying-chinas-successors
[6] Salimi, Mohammad, Soghra Sarkooyeh and Mohammad Hasannia, “Economic evaluation of solar power satellite system: A comparison between SPS & other renewable resources,” 2015 7th International Conference on Recent Advances in Space Technologies (RAST), Istanbul, 2015, pp.749-752, doi:10.1109/RAST.2015.7208440.,
https://ieeexplore.ieee.org/document/7208440
[7] Strassner, Bernd and Kai Chang, “Microwave Power Transmission: Historical Milestones and System Components,” in Proceedings of the IEEE, vol. 101, no. 6, pp. 1379-1396, June 2013, doi: 10.1109/JPROC.2013.2246132. https://ieeexplore.ieee.org/document/6479223). Το άρθρο είναι μια επιτυχημένη προσπάθεια να τακτοποιηθούν με σωστή χρονολογική σειρά οι βασικές στιγμές στην ανάπτυξη της μεταφοράς ενέργειας μικροκυμάτων (MPT) τα τελευταία 50 χρόνια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με το ζήτημα της διαστημικής ηλιακής ενέργειας (SSP). Παρουσιάζονται τα βασικά στοιχεία των διαφόρων συστημάτων MPT, καθώς και τα σχήματα σχεδιασμού για την αποτελεσματική μετάδοση ενέργειας μέσω μικροκυμάτων. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στην σχεδίαση της rectenna - ενός ειδικού τύπου κεραίας που χρησιμοποιείται για τη μετατροπή της ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας σε συνεχές ηλεκτρικό ρεύμα. Ο σχεδιασμός της rectenna υπήρξε το αντικείμενο της πιο εμπεριστατωμένης εργασίας των ερευνητών τις τελευταίες δεκαετίες.

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition