Η Κίνα δεν είναι τρία μέτρα ψηλή | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Κίνα δεν είναι τρία μέτρα ψηλή

Πώς η κινδυνολογία υπονομεύει την αμερικανική στρατηγική
Περίληψη: 

Όσο περισσότερο οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη ότι είναι η χώρα που είναι καλύτερα προετοιμασμένη στον κόσμο για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του 21ου αιώνα, τόσο καλύτερα θα είναι σε θέση να εστιάσουν την προσοχή εκεί όπου έχει μεγαλύτερη σημασία: όχι στην επιβράδυνση της Κίνας αλλά στην ενίσχυση του εαυτού τους.

Ο RYAN HASS κατέχει την έδρα Michael H. Armacost για Μελέτες Εξωτερικής Πολιτικής στο Brookings Institution. Διετέλεσε Διευθυντής για την Κίνα στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας από το 2013 έως το 2017 και υπηρέτησε στην αμερικανική πρεσβεία στο Πεκίνο από το 2008 έως το 2012. Είναι συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Stronger: Adapting America’s China Strategy in an Age of Competitive Interdependence (Yale University Press, 2021), από όπου έχει προσαρμοστεί αυτό το δοκίμιο.

Η Κίνα, όπως πάει η ιστορία, ανεβαίνει ασταμάτητα και βρίσκεται στα πρόθυρα να ξεπεράσει τις παραπαίουσες Ηνωμένες Πολιτείες. Η Κίνα έχει γίνει η μεγαλύτερη μηχανή της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης, η μεγαλύτερη εμπορική χώρα, και ο μεγαλύτερος προορισμός για ξένες επενδύσεις. Έχει κλειδώσει μεγάλες εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες στην Ασία και την Ευρώπη και χρησιμοποιεί την Πρωτοβουλία Belt and Road -το μεγαλύτερο αναπτυξιακό έργο του 21ου αιώνα- για να κερδίσει μεγαλύτερη επιρροή σε κάθε γωνιά του κόσμου. Εξάγει εργαλεία παρακολούθησης, ενσωματώνει τεχνολογία σε δίκτυα επικοινωνιών 5G, και χρησιμοποιεί δυνατότητες στον κυβερνοχώρο για να κλέψει ευαίσθητες πληροφορίες και να διαμορφώσει πολιτικό λόγο στο εξωτερικό. Μετατρέπει το οικονομικό και πολιτικό βάρος της σε στρατιωτική δύναμη, χρησιμοποιώντας πολιτικο-στρατιωτική σύντηξη για να αναπτύξει δυνατότητες αιχμής και να εκφοβίσει τους γείτονές της, συμπεριλαμβανομένων συμμάχων και εταίρων των ΗΠΑ όπως η Αυστραλία, η Ινδία και η Ταϊβάν. Και εγχωρίως, καταστέλλει ανελέητα παντού από το Χονγκ Κονγκ έως την [επαρχία] Σινγιάνγκ, ενδιαφερόμενη λίγο για την κριτική από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες δημοκρατικές κυβερνήσεις.

04032021-1.jpg

Ο πρόεδρος της Κίνας, Xi Jinping, και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Joe Biden, στο Πεκίνο, τον Δεκέμβριο του 2013. Lintao Zhang / Reuters
------------------------------------------------------

Μεταξύ των πιο ανυπόμονων προωθητών αυτής της ιστορίας είναι τα μέσα ενημέρωσης που συνδέονται με την κυβέρνηση της Κίνας. Προβάλλοντας την αυτοπεποίθηση, έχουν επίσης κάνει ειδική προσπάθεια για να συγκρίνουν τα επιτεύγματά της με άφθονα παραδείγματα αμερικανικής δυσλειτουργίας. Δείχνουν τις εικόνες των εξεγερμένων που εισβάλλουν στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ και των Αμερικανών πολιτών που στέκονται στην γραμμή για νερό κατά την διάρκεια διακοπής ρεύματος στο Τέξας ως απόδειξη της παρακμής της «Δυτικής δημοκρατίας». Γιορτάζουν την επιτυχία της Κίνας να «νικήσει» το COVID-19 και να ανοίξει ξανά την χώρα, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες Δυτικές χώρες εξακολουθούν να αγωνίζονται να σταματήσουν την εξάπλωση του ιού. «Ο χρόνος και η δυναμική είναι στο πλευρό μας», δήλωσε ο Κινέζος πρόεδρος, Xi Jinping, σε ομιλία του στην Πέμπτη Ολομέλεια του Κομμουνιστικού Κόμματος το περασμένο φθινόπωρο. Τον Ιανουάριο, ο Chen Yixin, ένας ανώτατος αξιωματούχος ασφαλείας, είπε σε μια συνεδρία μελέτης του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος ότι «Η άνοδος της Ανατολής και η παρακμή της Δύσης έχει γίνει τάση»

Τα αυταρχικά συστήματα υπερέχουν στο να επιδεικνύουν τα δυνατά τους σημεία και να κρύβουν τις αδυναμίες τους. Όμως, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Ουάσιγκτον πρέπει να είναι σε θέση να διακρίνουν μεταξύ της εικόνας που παρουσιάζει το Πεκίνο και των πραγματικοτήτων που αντιμετωπίζει. Η Κίνα είναι η δεύτερη πιο ισχυρή χώρα στον κόσμο και ο πιο τρομερός ανταγωνιστής που αντιμετώπισαν οι Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και δεκαετίες. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, και παρά τα πολλά ορατά ελαττώματα, οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν η ισχυρότερη δύναμη στην σχέση ΗΠΑ-Κίνας -και έχουν βάσιμους λόγους να πιστεύουν ότι μπορεί να παραμείνουν έτσι. Παρ’ όλα τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, αυτά που αντιμετωπίζει η Κίνα είναι σημαντικά μεγαλύτερα.

Κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο υπουργός Άμυνας, James Schlesinger, προειδοποίησε για το «σύνδρομο του αναστήματος των τριών μέτρων» (“ten-foot-tall syndrome”): την τάση μεταξύ των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ να βλέπουν τους σοβιετικούς ανταγωνιστές τους ως πανύψηλες μορφές τεράστιας δύναμης και συντριπτικής νοημοσύνης. Ένα παρόμοιο σύνδρομο έχει επικρατήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα, και οι ζημιές δεν είναι μόνο στην ανάλυση. Η επικέντρωση στα δυνατά σημεία της Κίνας χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ευπάθειά της δημιουργεί άγχος. Το άγχος δημιουργεί ανασφάλεια. Η ανασφάλεια οδηγεί σε υπερβολική αντίδραση και η υπερβολική αντίδραση παράγει κακές αποφάσεις που υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα των Ηνωμένων Πολιτειών. Το να βλέπει κανείς την Κίνα καθαρά είναι το πρώτο βήμα προς την σωστή πολιτική έναντι της Κίνας.

Η ΕΣΦΑΛΜΕΝΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Η Κίνα αποτελεί την πιο άμεση δοκιμασία της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες. Από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου καμιά χώρα δεν αμφισβήτησε σοβαρά την ηγεσία των ΗΠΑ σε πολλές περιοχές του κόσμου ταυτόχρονα. Ο συνδυασμός στρατιωτικής ισχύος, οικονομικής βαρύτητας, και παγκόσμιας φιλοδοξίας καθιστά την Κίνα μια διαφορετική -και πιο περίπλοκη- πρόκληση από εκείνη που παρουσίασε η Σοβιετική Ένωση κατά τον Ψυχρό Πόλεμο.

Τα τελευταία χρόνια, το Πεκίνο κατέστησε σαφείς τις ρεβιζιονιστικές φιλοδοξίες του. Επιδιώκει προσαρμογές στην κατανομή της ισχύος στο διεθνές σύστημα, στην τάξη ασφάλειας στην Ασία, στον ρόλο και στις αρμοδιότητες των διεθνών οργανισμών, στην διασυνοριακή ελεύθερη ροή των χωρίς λογοκρισία πληροφοριών, και στον φιλελεύθερο χαρακτήρα της υπάρχουσας διεθνούς τάξης. Θέλει το λενινιστικό πολιτικό μοντέλο και το κρατικό οικονομικό μοντέλο να γίνουν αποδεκτά και σεβαστά. Έχει σηματοδοτήσει ότι δεν θα ανεχθεί προκλήσεις στην αντίληψη των εδαφικών της ορίων ή στην διαχείριση των εσωτερικών της υποθέσεων. Και έχει δηλώσει τον εθνικό στόχο να γίνει παγκόσμιος ηγέτης σε έναν αυξανόμενο αριθμό προηγμένων τεχνολογιών, από την τεχνητή νοημοσύνη έως τα ηλεκτρικά οχήματα.

Αλλά δύσκολα αποτελεί ξεκάθαρο συμπέρασμα ότι η Κίνα θα διανύσει μια γραμμική πορεία προς την επίτευξη των στόχων της. Για [να υπάρξει] ένα ακριβές μέτρο των προκλήσεων που θέτει η Κίνα στα συμφέροντα των ΗΠΑ, τα ισχυρά σημεία του Πεκίνου πρέπει να αξιολογηθούν παράλληλα με τα τρωτά σημεία του. Ο Xi και οι σύμβουλοί του αντιμετωπίζουν ένα τόσο δύσκολο σύνολο προκλήσεων όσο σχεδόν οποιοσδήποτε άλλος στον κόσμο.