Γιατί πρέπει να επιστρέψουν τα πυρηνικά όπλα στην Ελλάδα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Γιατί πρέπει να επιστρέψουν τα πυρηνικά όπλα στην Ελλάδα

Αμερικανικά Μη-Στρατηγικά Πυρηνικά Όπλα και Αποτροπή στην Ευρώπη*

Δύο ακόμα επιχειρήματα συνηγορούν στο ότι η πυροδότηση μιας πυρηνικής κεφαλής χωρίς να ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία είναι αδύνατη. Πρώτον, ο μηχανισμός πυροδότησης είναι απενεργοποιημένος όσο αυτά τα όπλα είναι αποθηκευμένα ή έχουν τοποθετηθεί σε βαλλιστικούς πυραύλους. Χρειάζεται ανθρώπινη παρέμβαση που θα ακολουθήσει ακριβώς τα πρωτόκολλα ασφάλειας του στρατού των ΗΠΑ για την ενεργοποίησή τους. Δεύτερον, τα σημερινά πυρηνικά όπλα είναι από τα πιο έξυπνα όπλα που υπάρχουν στο παγκόσμιο οπλοστάσιο. Αυτό σημαίνει ότι η ταχύτητά τους, οι κλιματολογικές συνθήκες και λοιπές λειτουργικότητες παρακολουθούνται συνεχώς από υπολογιστή προσαρμοσμένο στα όπλα, ο οποίος είναι σε θέση να καταγράψει την επιτάχυνση του όπλου από την στασιμότητα σε ταχύτητα χιλιάδων μιλίων ανά ώρα στην περίπτωση εκτόξευσης βαλλιστικών πυραύλων ή αποκοπής από τα κυκλώματα του βομβαρδιστικού αεροπλάνου και την συνακόλουθη αλλαγή στην ατμοσφαιρική πίεση στην περίπτωση των βομβών βαρύτητας. Τέτοια ακολουθία γεγονότων είναι μαθηματικά αδύνατο να συμβεί τυχαία χωρίς να υπάρξει εξουσιοδότηση.

Περίπου από το 1990 άρχισε να υιοθετείται το καινούργιο πρωτόκολλο φύλαξης των πυρηνικών όπλων WS3 (Weapon Storage and Security System) στην Ευρώπη [9]. Σύμφωνα με αυτό το πρωτόκολλο οι πυρηνικές κεφαλές αντί να φυλάσσονται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους κεντρικής φύλαξης, φυλάσσονται σε υπόγειες ειδικά διαμορφωμένες κρύπτες (WSV, Weapons Storage Vaults) μαζί με τα αεροσκάφη. Κάθε κρύπτη μπορεί να φυλάξει μέχρι τέσσερις πυρηνικές κεφαλές. Υπάρχουν 204 κρύπτες στο έδαφος της Ευρώπης με μέγιστη χωρητικότητα 816 πυρηνικών όπλων, συμπεριλαμβανομένων 6 κρυπτών στην βάση της Αράξου που μπορούν να φιλοξενήσουν 24 κεφαλές. Οι ειδικά διαμορφωμένες κρύπτες είναι φτιαγμένες από σκυρόδεμα ενισχυμένο με ατσάλι (16 ιντσών), το οποίο έχει μελετηθεί ώστε να αντέχει σε πιθανές αεροπορικές επιδρομές. Αισθητήρες είναι τοποθετημένοι σε κάθε κρύπτη ώστε να ανιχνεύουν κάθε πιθανή προσπάθεια παραβίασης της κρύπτης. Η ιδέα της αποκεντρωμένης φύλαξης των όπλων μαζί με τα αεροσκάφη ενισχύει την ασφάλειά τους και μειώνει τους χρόνους πρόσβασης στα όπλα σε περίπτωση χρήσης τους.

Καταλήγουμε, λοιπόν, στο συμπέρασμα ότι τα πυρηνικά όπλα είναι πιο ασφαλή σε σχέση με τα όπλα που διαθέτει σήμερα το συμβατικό οπλοστάσιο. Το επιχείρημα ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να συμμετέχει στον καταμερισμό των πυρηνικών βαρών της Δύσης για λόγους ασφαλείας δεν ευσταθεί.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΗ

Εκτός από τα στρατηγικά οφέλη που μπορούν να προκύψουν, ίσως το πιο σημαντικό όφελος για την Ελληνική επιστημονική κοινότητα αλλά και τις ελληνικές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας είναι η διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων. Τα πυρηνικά απόβλητα που προκύπτουν κατά την αποθήκευση των πυρηνικών κεφαλών δεν είναι επικίνδυνα υλικά και μπορούν να έχουν διάφορες ασφαλείς χρήσης όπως για παράδειγμα το Ήλιο-3 που είναι ένα ασφαλές, μη ραδιενεργό σπάνιο ισότοπο του Ηλίου.

Στην περίπτωση που η Ελλάδα αποφασίσει να φιλοξενήσει πυρηνικές κεφαλές στο έδαφός της, μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση στο πολύτιμο Ήλιο-3 που υπάρχει ελεύθερο στην φύση αλλά σε πολύ μικρές ποσότητες. Χαρακτηρίζεται πολύτιμο γιατί ενώ η επιστημονική και βιομηχανική του ζήτηση είναι μεγάλη, παράγεται κυρίως κατά την διαδικασία συντήρησης των πυρηνικών κεφαλών.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω ένα πολύ σημαντικό στοιχείο των θερμοπυρηνικών κεφαλών είναι το Τρίτιο. Το Τρίτιο δεν είναι ένα σταθερό ισότοπο και ως εκ τούτου δεν υπάρχει ελεύθερο στην φύση. Ως αποτέλεσμα, τα πυρηνικά όπλα απαιτούν την τεχνητή παραγωγή του από τα πυρηνικά κράτη. Η ποσότητα του Τριτίου στα θερμοπυρηνικά όπλα μειώνεται στο μισό κάθε 12 χρόνια και το Τρίτιο μετατρέπεται σταδιακά σε Ήλιο-3. Για να διατηρηθεί η ισχύς των όπλων, το Τρίτιο αναπληρώνεται και το Ήλιο-3 αφαιρείται και διατίθεται για βιομηχανικές και ερευνητικές εφαρμογές. Η παράγωγη, η προμήθεια και η διακίνηση του ελέγχεται από το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ (DOE). Λόγω της αυξημένης ζήτησης τα τελευταία 20 χρόνια, η τιμή του παρουσιάζει διακύμανση από 100 δολάρια/λίτρο μέχρι 2.000 δολάρια/λίτρο.

Η τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 έπεισε την κυβέρνηση των ΗΠΑ να θωρακίσει τα αεροδρόμια, τα χερσαία και τα θαλάσσια σύνορά της από πιθανές απειλές. Μια πιθανή απειλή θα μπορούσε να είναι η εισαγωγή ραδιενεργών υλικών μέσω των εισόδων της χώρας και η διασπορά τους μέσω μιας συμβατικής ή χημικής επίθεσης στις μεγαλουπόλεις των ΗΠΑ. Ακόμα κι αν ένα τέτοιο γεγονός δεν είχε άμεσα θανατηφόρα αποτελέσματα, ο καθαρισμός των μολυσμένων περιοχών υπολογίζεται ότι θα κόστιζε δισεκατομμύρια δολάρια. Για να ανιχνευτούν ραδιενεργά υλικά στις πύλες εισόδου της χώρας αναπτύχθηκαν ανιχνευτές από διάφορες εταιρίες εκμεταλλευόμενες την πολύ υψηλή πιθανότητα αλληλεπίδρασης του Ηλίου-3 με τα θερμικά νετρόνια δηλαδή τα νετρόνια χαμηλής ενέργειας που είναι η κύρια ένδειξη της παρουσίας τέτοιων υλικών. Αυτοί οι ανιχνευτές τοποθετήθηκαν στις πύλες εισόδου της χώρας και χιλιάδες λίτρα Ηλίου-3 δαπανήθηκαν για την κατασκευή τους. Η πρόσβαση των ελληνικών επιχειρήσεων σε μεγάλες ποσότητες τέτοιου υλικού θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάπτυξη διαφόρων νέων εγχώριων ανιχνευτικών τεχνολογιών και στο άνοιγμα ξένων οικονομιών μέσω εξαγωγών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας.