Η Κομμούνα του Παρισιού ζει στην γαλλική πολιτική | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Κομμούνα του Παρισιού ζει στην γαλλική πολιτική

Μια έμφορτη επέτειος γίνεται το φυλαχτό για αμφότερες την δεξιά και την αριστερά

Ως τόπος μνήμης (lieu de mémoire), η Κομμούνα του Παρισιού έχει γίνει πεδίο μάχης για Γάλλους πολιτικούς που διαγωνίζονται για τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές του επόμενου έτους. Κατά την περίοδο πριν από την επέτειο, η κατακερματισμένη αριστερά της Γαλλίας κατάφερε να βρει κοινό έδαφος για τον εορτασμό της εκδήλωσης. Ο Jean-Luc Mélenchon, ο ηγέτης της La France Insoumise (Η Ανυπότακτη Γαλλία), καυχήθηκε [2] ότι «ιδεολογικά, είμαι παιδί της Κομμούνας». Ο Mélenchon έχει κάνει με συνέπεια εκκλήσεις για την δημιουργία μιας Έκτης [Γαλλικής] Δημοκρατίας της οποίας τα θεσμικά όργανα θα είναι πιο οριζόντια και αντιπροσωπευτικά. Η επίσημη εφημερίδα του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, η l'Humanité, δημοσιεύει έναν καθημερινό λογαριασμό [3] της Κομμούνας που θα συνεχιστεί ως τις αρχές Ιουνίου, καθώς και ένα ειδικό τεύχος για την εκδήλωση με τον εντυπωσιακό τίτλο «Un espoir mis en chantier » (Μια ελπίδα που έχει πάρει τον δρόμο της).

Για την Anne Hidalgo, την σοσιαλίστρια δήμαρχο του Παρισιού, η ελπίδα που έχει πάρει τον δρόμο της είναι να συμμετάσχει στις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους ως η σημαιοφόρος της αριστεράς. Για τον σκοπό αυτό, η πόλη κινητοποίησε τους πόρους της για να μετατρέψει την εκδήλωση σε θέαμα, προγραμματίζοντας μια γιορτή για την Κομμούνα που θα εκτείνεται από τις 18 Μαρτίου έως τις 28 Μαΐου. Όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της Hidalgo [4], η δήμαρχος υιοθέτησε τα λόγια της Louise Michel -της φλογερής φεμινίστριας που, έχοντας πολεμήσει στην Κομμούνα, απελάθηκε στη Νέα Καληδονία- ως δικά της: «Πιστεύουμε ότι, όταν έρθει η μέρα που θα βασιλεύει η ελευθερία και η ισότητα, η ανθρωπότητα θα είναι ευτυχισμένη».

Η επέτειος έχει παρομοίως ενώσει την εξίσου κατακερματισμένη δεξιά της χώρας, της οποίας οι ένοικοι έφτασαν όχι να επαινέσουν αλλά να θάψουν την Κομμούνα. Ο Rudolph Granier, συντηρητικό μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου του Παρισιού, κατηγόρησε την Hidalgo επειδή «φλυαρεί για μια σειρά ιστορικών αναληθειών» που αγνοούν τις πράξεις βίας και καταστροφής της Κομμούνας, όπως οι πυρκαγιές που κατέστρεψαν πολλά ιστορικά κτίρια, συμπεριλαμβανομένων των συναγωγών. (Αυτός ο ισχυρισμός ήταν επίσης εν μέρει αναληθής -όπως γρήγορα σημείωσαν οι ιστορικοί, οι Κομμουνάροι [Communards] δεν κατέστρεψαν συναγωγές). Ένας σύντροφός του συντηρητικός, ο Antoine Beauquier, δήλωσε ότι ενώ αυτό το «θλιβερό επεισόδιο εμφυλίου πολέμου» πρέπει να μείνει στη μνήμη, δεν πρέπει να γιορτάζεται. Σε τελική ανάλυση, η Κομμούνα του Παρισιού δεν ήταν υπεύθυνη για την σφαγή πολλών καθολικών ιερέων; Για ακόμη άλλο ένα συντηρητικό μέλος του συμβουλίου, τον David Alphand, το έγκλημα των Communards [5] ήταν η «δήμευση των μέσων παραγωγής».

Αντίθετα, η συνήθως φλύαρη Marine Le Pen, ηγέτις του σκληρού δεξιού Rassemblement National, έχει κρατηθεί σιωπηλή σχετικά με την Κομμούνα. Στα τέλη του 2019 και στις αρχές του 2020, όταν το κίνημα των gilets jaunes («κίτρινα γιλέκα») ήταν στο απόγειό του, η Le Pen εξέφρασε την συμπάθειά της [6] και προσπάθησε να καβαλήσει το κύμα της δημόσιας δυσαρέσκειας. Ωστόσο, τα κίτρινα γιλέκα, αντιστεκόμενα στην εκμετάλλευση από οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα, κράτησαν την Le Pen σε απόσταση. Τώρα η Le Pen έχει προεδρικές φιλοδοξίες και κρατά σε απόσταση οποιοδήποτε κίνημα, ακόμη και ένα από το 1871, το οποίο διέπραξε ή επέτρεψε πράξεις βίας ή θα μπορούσε να απεικονιστεί ως κίνδυνος για την Γαλλική Δημοκρατία.

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ

Υπάρχει αναπόφευκτα ένα στοιχείο πολιτικού θεάτρου στην τοπική και εθνική συζήτηση σχετικά με την κληρονομιά της Παρισινής Κομμούνας. Αλλά πίσω από τις [πολιτικές] στάσεις βρίσκονται οι ιδέες ότι η Κομμούνα αποκρυσταλλώθηκε και ότι παραμένει ζωντανή στην Γαλλία. Πόσο πρέπει να συμμετέχουν οι πολίτες μιας δημοκρατίας στον σχεδιασμό και στην λήψη αποφάσεων για την εθνική πολιτική; Πόσο πολύ πρέπει να εκταθεί ένα δημοκρατικό κράτος στην ζωή των πολιτών του; Και πόσο έχει επηρεάσει το 1871 τις επακόλουθες εξεγέρσεις και διαμαρτυρίες στην Γαλλία;

Αυτό το τελευταίο ερώτημα είναι επιτακτικό για μια χώρα που έχει εκκολάψει περισσότερες από 10.000 εξεγέρσεις και επαναστάσεις [7] από τον δέκατο έκτο αιώνα. Ριζοσπαστικοί στοχαστές μετά τον Μαρξ επισήμαναν την Κομμούνα του Παρισιού ως ένα ιδιαίτερα σημαντικό επεισόδιο, προαναγγέλλοντας μια νέα εποχή ταξικής συνείδησης και σύγκρουσης. Όπως παρατήρησε ο ιστορικός (και πρώην μέλος του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος) Roger Martelli [8], η Κομμούνα ήταν το πρώτο παράδειγμα μιας αυθεντικά «λαϊκής, και ακόμη και της εργατικής τάξης, διακυβέρνησης» στην γαλλική ιστορία. Όχι μόνο αυτό δεν είχε ξαναφανεί πριν από το 1871, αλλά επίσης δεν έχει ποτέ φανεί έκτοτε.

Ωστόσο, τον τελευταίο αιώνα, πολλά δημοφιλή κινήματα έχουν διεκδικήσει την Κομμούνα ως πηγή έμπνευσης και καθοδήγησης. Το 1935, οι σοσιαλιστές, οι ριζοσπάστες, και οι κομμουνιστές σχημάτισαν το Λαϊκό Μέτωπο, και οι ηγέτες του πορεύθηκαν μαζί [9] προς το Mur des Fédérés -το τείχος στο νεκροταφείο Père-Lachaise μπροστά στο οποίο εκτελέστηκαν δεκάδες Communards- για να γιορτάσουν την καινοφανή ενότητά τους και να τιμήσουν την επέτειο της Κομμούνας του Παρισιού. Τρεις δεκαετίες αργότερα, το 1968, απεργούντες μαθητές και εργαζόμενοι επικαλέστηκαν την Κομμούνα ως πρόδρομό τους. Δεκάδες φυλλάδια και αφίσες ανέφεραν [10] τα γραπτά πολύ γνωστών Κομμουνάρ όπως ο μυθιστοριογράφος Jules Vallès και ο ποιητής Eugène Pottier, και γκράφιτι σε τοίχους και αγάλματα ανακοίνωναν την γέννηση της «Κομμούνας της 10ης Μαΐου».