Τι αποκαλύπτει η έρευνα του ΠΟΥ για την προέλευση της COVID-19…

Διεθνείς επιστήμονες επεσήμαναν ότι ο μικρός αριθμός υπόπτων κρουσμάτων μπορεί να είναι συνάρτηση αυστηρών κλινικών κριτηρίων που πιθανόν να απέκλεισαν ασθενείς με ήπια συμπτώματα. Επιπλέον, οι επιστήμονες δοκίμασαν τα αντισώματα των ασθενών μόνο λίγες εβδομάδες πριν από την άφιξη της ομάδας του ΠΟΥ, οπότε ίσως είχαν εξασθενίσει σε ένα μη ανιχνεύσιμο επίπεδο. Η έκθεση συνέστησε μια περαιτέρω κοινή αναθεώρηση των δεδομένων και περαιτέρω δοκιμή των σχετικών δειγμάτων.

Αλλά αν η έκθεση ενίσχυσε προσεκτικά τα προηγούμενα συμπεράσματα σχετικά με το πότε εμφανίστηκε ο ιός, δεν κατέδειξε με τόση βεβαιότητα το πού. Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου 2020, ο ΠΟΥ υποστήριξε ότι ήταν «εξαιρετικά θεωρητικό» [14] ότι ο ιός δεν εμφανίστηκε στην Κίνα. Η Αγορά Θαλασσινών Huanan, η οποία πουλούσε ζωντανά ζώα πριν κλείσει την 1η Ιανουαρίου 2020, αρχικά ήταν ύποπτη ως ότι ήταν το «έδαφος μηδέν» για τον ιό. Ωστόσο, τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι η αγορά ενήργησε περισσότερο ως «γεγονός ενίσχυσης» [15]. Από τα 174 κρούσματα που κοινοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο, μόνο το 28% είχε ιστορικό πρόσφατης έκθεσης μόνο στην αγορά. Ο «ασθενής μηδέν» λέγεται ότι δεν έχει καμία σχέση με την αγορά. Εκτενή τεστ ζωικών προϊόντων στην αγορά δεν αποκάλυψαν κανένα στοιχείο για λοιμώξεις ζώων, επίσης.

Η ομάδα του ΠΟΥ όντως παρατήρησε ότι οι γονείς του «ασθενούς μηδέν» (οι οποίοι αργότερα διαγνώστηκαν αρνητικοί στην COVID-19) είχαν επισκεφθεί μια διαφορετική αγορά νωπών και ότι οι κινεζικές υγειονομικές Αρχές δεν ιχνηλάτησαν τις επαφές τους [16] εκεί. Πιθανότατα για αυτόν τον λόγο, η έκθεση προτείνει περισσότερες συνεντεύξεις και ορολογικές δοκιμές ατόμων που συνδέονται με τα φάρμες άγριων ζώων οι οποίες προμήθευαν τις αγορές νωπών που συνδέονται με θετικά κρούσματα στην Γουχάν. Σε εκείνους που προτείνονται για μελέτη περιλαμβάνονται «αγρότες και οι εργαζόμενοί τους, πωλητές, προσωπικό παράδοσης, προμηθευτές ψυχρής αλυσίδας και άλλα σχετικά άτομα και τις στενές επαφές τους».

Η κοινή ομάδα εξέτασε περαιτέρω μελέτες και εκθέσεις που υποδηλώνουν ότι ο ιός είχε κυκλοφορήσει σε άλλες χώρες πριν από το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στην Γουχάν. Η ομάδα αναγνώρισε ότι αυτές οι μελέτες ήταν περιορισμένης φύσης και συνέστησαν συστηματική, αναδρομική έρευνα για «παλαιότερα κρούσματα και πιθανούς ξενιστές για τον SARS-CoV-2 σε όλο τον κόσμο». Κάνοντας αυτή την σύσταση, οι συντάκτες της έκθεσης επαναλαμβάνουν το επίσημο αφήγημα της Κίνας σχετικά με την προέλευση της πανδημίας -αλλά το έργο τους δείχνει επίσης σαφώς την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα για το ίδιο θέμα μέσα στην Κίνα.

ΤΙ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ Η ΕΡΕΥΝΑ

Παρ’ όλα τα ερωτήματα που θέτει η κοινή έκθεση, ρίχνει επίσης και σημαντικό φως –κάποιο από αυτό σχετικά με τις αδυναμίες του ίδιου του καθεστώτος διακυβέρνησης της υγείας. Ο ΠΟΥ είναι ο κύριος διεθνής οργανισμός για την παγκόσμια υγειονομική ασφάλεια και του ανήκε δικαίως η θέση του οδηγού για την διερεύνηση της προέλευσης της πανδημίας. Όμως, θα έπρεπε να ήταν διπλωματικά και πολιτικά πιο αποτελεσματικός στην αντιμετώπιση εκείνων που είχαν κρίσιμα μερίδια στην έρευνα. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Γραμματεία του ΠΟΥ [17] απέτυχε να συμβουλευτεί το 34μελές εκτελεστικό του συμβούλιο πριν ή κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την Κίνα για αυτήν την αποστολή. Επιλέγοντας τους επιστήμονες για να συμμετάσχουν στην αποστολή, απέρριψε εκείνους που ορίστηκαν από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Οι όροι αναφοράς που υπέγραψε ο ΠΟΥ με την Κίνα ουσιαστικά υποβίβασαν την έρευνα σε μια κοινή μελέτη, στην οποία η υπό την ηγεσία του ΠΟΥ ομάδα δεν είχε την εντολή ή την πρόσβαση την οποία θα χρειαζόταν για να διερευνήσει την επιδημία ανεξάρτητα και διεξοδικά. Ακόμα και οι ίδιοι οι αξιωματούχοι του ΠΟΥ παραδέχτηκαν ότι η αποστολή ήταν να «σχεδιάσει και να προτείνει επιστημονικές μελέτες, όχι να κάνει έρευνα, πόσω μάλλον έναν εγκληματολογικό έλεγχο των εργαστηρίων».

Το επεισόδιο αυτό καταδεικνύει επίσης τα ελαττώματα στους Διεθνείς Κανονισμούς Υγείας (International Health Regulations, IHR), τον νόμο που διέπει την διεθνή αντίδραση σε παγκόσμιες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την δημόσια υγεία. Η έρευνα για την προέλευση της πανδημίας έπρεπε να συμμορφώνεται με τους IHR και να είναι διαφανής και να θέτει υπό λογοδοσία όλους τους δρώντες. Αλλά ο ΠΟΥ δεν είχε απεριόριστη πρόσβαση στην Κίνα και αναγκάστηκε αντ' αυτού να επιτρέψει στο Πεκίνο να καθορίσει το ρυθμό και την ατζέντα της έρευνας και να εγκρίνει την τελική του έκθεση. Οι IHR δεν έχουν την δύναμη για να επιβάλλουν τους κανόνες τους, ειδικά σε αυταρχικά κράτη που εκτιμούν το απόρρητο και την υπακοή.

Η κινεζική κυβέρνηση έχει πολιτικό μερίδιο στο ζήτημα της προέλευσης της πανδημίας. Ως αποτέλεσμα, η διύλιση και η αποκάλυψη πληροφοριών που σχετίζονται με την έρευνα κινδυνεύουν να ακολουθήσουν μια λογική realpolitik και όχι της επιστημονικής αναγκαιότητας ή της αναθεώρησης από ομολόγους. Μέχρι την στιγμή που πραγματοποιήθηκε η αποστολή, είχε περάσει ένα ολόκληρο έτος από την αρχική εστία και πολλές από τις κρίσιμες πληροφορίες είχαν χαθεί. Ο ΠΟΥ δεν μπόρεσε να συλλέξει πληροφορίες ανεξάρτητα, οπότε για τα δεδομένα και την ανάλυση έπρεπε να βασιστεί σε Κινέζους επιστήμονες, των οποίων το έργο βρίσκεται στο έλεος ακριβώς του κράτους που επιδιώκει να καθορίσει τις παραμέτρους της έρευνας. Όταν οι διεθνείς επιστήμονες ζήτησαν πρόσβαση στα πρωτογενή δεδομένα για περισσότερους από 76.000 ασθενείς από αναπνευστικά από το φθινόπωρο του 2019, οι Κινέζοι ομόλογοι τους αρνήθηκαν, κάνοντας έκκληση για την ανάγκη προστασίας της ιδιωτικότητας των ασθενών [18].