Οι Ταλιμπάν είναι έτοιμοι να εκμεταλλευτούν την έξοδο των ΗΠΑ

Οι Ταλιμπάν τώρα προελαύνουν. Η ομάδα μπορεί να είναι μεγαλύτερη σήμερα από όσο ήταν το 2018, όταν αριθμούσε μεταξύ 60.000 και 80.000 [μαχητών], και οι ανώτεροι ηγέτες της φημολογείται ότι επέστρεψαν στο Αφγανιστάν από το Πακιστάν. Οι μαχητές της ομάδας είναι επίσης καλά οπλισμένοι και εφοδιασμένοι, έχοντας καταλάβει μεγάλα αποθέματα εξοπλισμού του αφγανικού στρατού. Εκτός από τα τοπικά στελέχη, οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούν «κόκκινες μονάδες» ή δυνάμεις γρήγορης αντίδρασης, οι οποίες είναι εκπαιδευμένες, έχουν συχνά [εξοπλισμό για] νυχτερινή όραση ή διόπτρες για τα τουφέκια τους, και αναπτύσσονται για να ηγηθούν μεγάλων επιθέσεων.

Στην άλλη πλευρά της σύγκρουσης, οι αφγανικές κυβερνητικές δυνάμεις βρίσκονται σε αταξία. Ο Αφγανικός Εθνικός Στρατός, που προορίζεται να αποτελέσει την ραχοκοκαλιά της άμυνας της χώρας, και η αστυνομία, που τείνουν να φέρουν το βάρος των επιθέσεων των Ταλιμπάν, λειτουργούν περίπου στο 50% έως 70% της επίσημης μέγιστης δύναμης των 352.000 [ατόμων], λόγω ενός συνδυασμού διαφθοράς, φθοράς, και δυσκολίας εύρεσης αντικαταστάσεων. Οι πιο αποτελεσματικές αφγανικές μονάδες είναι οι δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων, οι οποίες μαζί με τους υπόλοιπους Αμερικανούς, κρατούν τα πράγματα συνεκτικά. Ωστόσο, ακόμη και οι αφγανικές δυνάμεις των ειδικών επιχειρήσεων αγωνίζονται να συγκρατήσουν τους Ταλιμπάν χωρίς την βοήθεια των συμβούλων και των αεροπορικών επιθέσεων των ΗΠΑ. Σε τελική ανάλυση, εναντιώνονται σε έναν εχθρό που χρησιμοποιεί βόμβες αυτοκτονίας και αυτοσχέδια εκρηκτικά, καταστρεπτικά εργαλεία που η αφγανική κυβέρνηση ευτυχώς δεν χρησιμοποιεί.

Η κυβέρνηση διατηρεί τον έλεγχο των πόλεων της χώρας, αλλά αυτές δύσκολα είναι προμαχώνες. Πυρήνες των Ταλιμπάν και του Ισλαμικού Κράτους (ή ISIS) έχουν διεισδύσει στην Κανταχάρ, την Τζαλαλαμπάντ και την Καμπούλ –η τελευταία εκ των οποίων έχει οχυρωθεί περαιτέρω. Και οι κάτοικοι αυτών των πόλεων είναι κουρασμένοι. Κάποια μειονότητα των αστικών πληθυσμών είναι τώρα πρόθυμη να ανεχθεί την κυριαρχία των Ταλιμπάν εάν αυτό σημαίνει τελικά την επίτευξη ειρήνης. Όπως μου είπε πρόσφατα ένας πολύ μορφωμένος ακτιβιστής της ειρήνης: «Ο πόλεμος συνεχίζει να σκοτώνει ανθρώπους. Ό, τι κι αν έλθει με τους Ταλιμπάν δεν θα είναι τόσο κακό. … Γιατί εκατοντάδες Αφγανοί πρέπει να πεθαίνουν κάθε εβδομάδα επειδή 2.000 Αμερικανοί πέθαναν την 11η Σεπτεμβρίου 2001;».

Η πρόσφατη επιτυχία των Ταλιμπάν στο πεδίο της μάχης σίγουρα θα παρακινήσει την ομάδα να συνεχίσει να πολεμά -ανεξάρτητα από το πότε θα αποχωρήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Οι διοικητές των Ταλιμπάν βλέπουν τώρα ότι τα κέρδη στο πεδίο της μάχης είναι δυνατά και θα υποχρεωθούν να συνεχίσουν να τα επιτυγχάνουν. Μερικοί δηλώνουν ανοιχτά ότι ο στόχος τους είναι η απόλυτη νίκη. Όπως είπε ένας ανώτερος διοικητής των Ταλιμπάν [3] στην Washington Post τον περασμένο μήνα, «Αυτός ο αγώνας δεν είναι για να μοιραστούμε την εξουσία. Αυτός ο πόλεμος είναι για θρησκευτικούς σκοπούς προκειμένου να φέρει μια ισλαμική κυβέρνηση και να εφαρμόσει τον ισλαμικό νόμο».

Τα μέλη της πολιτικής επιτροπής των Ταλιμπάν που συμμετείχαν στις ειρηνευτικές συνομιλίες της Ντόχα ήταν πιο επιφυλακτικά, αλλά ακόμη και εκείνων οι δηλώσεις κυμαίνονταν από επιθετικές έως αρνητικά διφορούμενες. Ο Tayeb Agha, ο οποίος ηγήθηκε της πολιτικής επιτροπής των Ταλιμπάν από το 2009 έως το 2015, ισχυρίστηκε ότι είχε συμβουλεύσει τον εκλιπόντα ηγέτη των Ταλιμπάν, Mullah Omar, ότι οποιαδήποτε απόπειρα επαναφοράς του ισλαμικού εμιράτου θα παρατείνει τον πόλεμο, αλλά ότι οι Ταλιμπάν «θα ήταν πολύ ντροπιασμένοι» με το να αποδεχθούν το σύνταγμα του Αφγανιστάν του 2004 και με το να μοιράζονται την εξουσία με οποιαδήποτε εκλεγμένη κυβέρνηση. Το ίδιο αίσθημα ίσως να κινητοποιεί ακόμη και τους λεγόμενους μετριοπαθείς Ταλιμπάν σήμερα.

ΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΧΡΟΝΟΥ

Εάν η διοίκηση του Μπάιντεν ακολουθήσει το αναφερόμενο σχέδιό της για απόσυρση όλων των στρατευμάτων των ΗΠΑ μέχρι τον Σεπτέμβριο, οι Ταλιμπάν πιθανότατα θα καταλάβουν το μεγαλύτερο μέρος του νότου και των ανατολικών της χώρας σε λίγους μήνες. Μετά από αυτό, η κυβέρνηση θα μπορούσε να καταρρεύσει. Είναι επίσης πιθανό ότι η κυβέρνηση, οι δυνάμεις των ειδικών επιχειρήσεων και η παλιά Βόρεια Συμμαχία -Τατζίκοι, Χαζάροι και Ουζμπέκοι ηγέτες- θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν αρκετή ενότητα και δύναμη για να αποτρέψουν την πτώση της Καμπούλ. Πράγματι, η Βόρεια Συμμαχία φημολογείται ήδη ότι κινητοποιεί δυνάμεις για να πολεμήσει.

Το πρόβλημα τότε θα γίνει ο χρόνος. Χωρίς σύμβουλους των ΗΠΑ, ο αφγανικός εξοπλισμός θα υποβαθμιστεί και οι δυνάμεις των ειδικών επιχειρήσεων της χώρας θα καταστραφούν. Πολιτικά, η σημερινή κυβέρνηση, με επικεφαλής τον πρόεδρο Ashraf Ghani, που ανήκει στην εθνοτική ομάδα των Pashtun, θα παλεύει να νομιμοποιεί την διακυβέρνησή του με τους βόρειους παρέχοντας τους περισσότερους μαχητές. Και οι ίδιοι οι βόρειοι ίσως να μην είναι όπως ήταν συνήθως. Κατά την διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών, οι Ταλιμπάν σημείωσαν νίκες στον βορρά, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την θέληση των παλαιών βόρειων συμμάχων να πολεμούν.