Η επικείμενη καταστροφή στη Μιανμάρ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η επικείμενη καταστροφή στη Μιανμάρ

Αν δεν αναληφθεί δράση, αυτό θα οδηγήσει σε ένα αποτυχημένο κράτος
Περίληψη: 

Το τρέχον πραξικόπημα στη Μιανμάρ αυξάνει την προοπτική της χώρας να μεταβληθεί σε μια άλλη Συρία: ένας τόπος ανεξέλεγκτης καταστροφής και ασυμβίβαστου διαχωρισμού μεταξύ μιας κυβερνητικής κλίκας και της ευρείας μάζας των πολιτών. Οι στρατηγοί είναι απομονωμένοι, αναλωνόμενοι από έναν συνδυασμό απληστίας, άγνοιας, φόβου και φιλοδοξίας, και πιθανώς έκπληκτοι από την διαρκή αντίσταση που έχουν προκαλέσει.

Ο DEREK J. MITCHELLείναι πρόεδρος του National Democratic Institute. Διετέλεσε πρέσβυς των ΗΠΑ στη Μιανμάρ από το 2012 έως το 2016.

Εκατοντάδες άνθρωποι έχασαν την ζωή τους στη Μιανμάρ από τότε που ο στρατός της, γνωστός και ως Tatmadaw, πραγματοποίησε πραξικόπημα την 1η Φεβρουαρίου, καταλαμβάνοντας τον έλεγχο της κυβέρνησης και συλλαμβάνοντας πολιτικούς ηγέτες. Ο Tatmadaw συνεχίζει να σκοτώνει άοπλους πολίτες (σχεδόν 800, σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου), συμπεριλαμβανομένων παιδιών, σε πόλεις σε ολόκληρη την χώρα. Οι φρικτές εικόνες της κλιμακούμενης βίας πλημμυρίζουν τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης και ο κόσμος παρακολουθεί καθώς το κάποτε ελπιδοφόρο μέλλον της Μιανμάρ γίνεται όλο και πιο σκοτεινό.

21042021-1.jpg

Διαδήλωση κατά του στρατού στην Yangon, στη Μιανμάρ, τον Φεβρουάριο του 2021. Stringer / Reuters
-------------------------------------------------------------

Οι κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των γειτόνων της Μιανμάρ, δεν φαίνεται να εκτιμούν την πλήρη έκταση της κρίσης. Αντ' αυτού, πάρα πολλοί εξωτερικοί παρατηρητές, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων στο Foreign Affairs [1], φαίνονται βαριεστημένοι και μοιρολάτρες. Ελαχιστοποιούν τις ανθρωπιστικές ανησυχίες, αγνοούν τη μαζική λαϊκή αντίθεση στο πραξικόπημα, απορρίπτουν τις δυνατότητες του Συνδέσμου Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας (Association of Southeast Asian Nations, ASEAN) να επηρεάσει την κατάσταση σε ένα από τα κράτη-μέλη του και υποθέτουν ότι η λογική του ανταγωνισμού μεγάλων δυνάμεων κάνει αδύνατη την συντονισμένη πολιτική για τη Μιανμάρ.

Πέρα από το να είναι ηθικά ύποπτη, αυτή η υποτιθέμενη ρεαλιστική κατανόηση των γεγονότων στη Μιανμάρ είναι επικίνδυνα εσφαλμένη και κοντόφθαλμη για την ασφάλεια της περιοχής. Η χώρα δεν γίνεται μάρτυρας μιας ακόμη βάναυσης οπισθοδρόμησης της δημοκρατίας, αλλά της δημιουργίας σε αργή κίνηση ενός αποτυχημένου κράτους στην ζωτική καρδιά της Ασίας. Αυτό που απαιτείται δεν είναι εφησυχασμός αλλά εγρήγορση. Οι μεγάλες δυνάμεις πρέπει να βάλουν στην άκρη τον ενστικτώδη γεωπολιτικό ανταγωνισμό τους και ο ASEAN θα πρέπει να οδηγήσει την διεθνή κοινότητα να αναπτύξει μια συντονισμένη πολιτική, η οποία και θα καλεί και θα πιέζει τον Tatmadaw να τερματίσει το μακελειό και να βοηθήσει να επαναφέρει τη Μιανμάρ στον δημοκρατικό δρόμο που απαιτεί ο λαός της.

ΜΙΑ ΝΕΑ ΣΥΡΙΑ

Η Μιανμάρ γνώρισε μισό αιώνα υποβάθμισης υπό στρατιωτική εξουσία. Ο κύκλος ξεκίνησε με ένα πραξικόπημα το 1962 και επανελήφθη για μια νέα γενιά το 1988. Ως αποτέλεσμα, η Μιανμάρ κατήλθε σε παρατεταμένες περιόδους βάναυσης πολιτικής καταστολής, οικονομικής παρακμής, εμβάθυνσης των εσωτερικών διχασμών, και μαζικής εξόδου [πληθυσμού].

Ο αντίκτυπος του τρέχοντος πραξικοπήματος θα είναι ακόμη πιο σοβαρός από εκείνους του παρελθόντος. Ένα τεράστιο κίνημα πολιτικής ανυπακοής έχει αναδυθεί από τις αρχές Φεβρουαρίου, ουσιαστικά κλείνοντας την οικονομία, μεγάλο μέρος της κυβέρνησης και των δημόσιων υπηρεσιών, και πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής. Ο λαός της Μιανμάρ βγαίνει στους δρόμους καθημερινά και με μεγάλο κόστος, βάζοντας την ζωή και τα προς το ζην σε κίνδυνο για να δείξει ότι δεν θα δεχτεί τη μοίρα του ήσυχα. Έμαθε μέσα από τρομερή εμπειρία το τι θα σήμαινε για το μέλλον του άλλος ένας γύρος στρατιωτικής εξουσίας. Είναι έντονα αντίθετος στην επιστροφή σε οποιοδήποτε πολιτικό σύστημα κατοχυρώνει την στρατιωτική συμμετοχή στην πολιτική της χώρας. Με κάθε πράξη στρατιωτικής βίας, αυτή η επίμονη αντίσταση αυξάνεται ολοένα και περισσότερο.

Οι περισσότεροι από τους διαδηλωτές στους δρόμους της Μιανμάρ είναι νεαροί. Είχαν μια γεύση ελευθερίας στην δεκαετία από την δημοκρατική απόψυξη της χώρας το 2011. Διατηρούν προσδοκίες που κάποτε ήταν μόνο φιλοδοξίες για τις παλαιότερες γενιές. Ακόμα και ενόψει της ανελέητης καταστολής, η αντίστασή τους θα συνεχιστεί με διάφορες μορφές. Πολλοί νέοι, για παράδειγμα, εκπαιδεύονται αθόρυβα για να ιδρύσουν έναν «ομοσπονδιακό στρατό» για να πολεμήσουν ενάντια στον Tatmadaw. Οι πιθανότητες τους εναντίον του καλά εξοπλισμένου στρατού είναι μικρές. Αλλά η αντίσταση σε όλη την χώρα θα συνεχιστεί επ' αόριστον.

Από την πλευρά του, ο στρατός δεν δείχνει κανένα σημάδι υποχώρησης. Έχει κατηχήσει ή εκφοβίσει τα μέλη του να πιστεύουν στην δική τους προνομιακή θέση στην κοινωνία της Μιανμάρ˙ οι ένοπλες δυνάμεις φαίνονται αδιαπέραστες από την λογική και την πειθώ. Η συνεργασία του στρατού μπορεί να επέτρεψε στα λαϊκά κινήματα να επικρατήσουν ενάντια σε αυταρχικά καθεστώτα σε άλλες χώρες. Όμως, η ιστορικά ισχυρή εσωτερική πειθαρχία του Tatmadaw καθιστά πολύ απίθανη μια διάσπαση στις τάξεις του.

Αντιμέτωπη με την εκτεταμένη αντίσταση, η ηγεσία του Tatmadaw θα επιστρέψει στη μόνη στρατηγική που γνωρίζει: την χρήση βίας με ατιμωρησία. Για δεκαετίες, διέσπειρε την καταστροφή σε περιοχές εθνοτικών μειονοτήτων στα παραμεθόρια της χώρας σε αυτό που αποτελεί τον πλέον μακροχρόνιο εμφύλιο πόλεμο στον κόσμο. Το αποτέλεσμα αυτής της σφαγής είναι απλό: οικονομική και κοινωνική καταστροφή, εμβάθυνση εσωτερικών ρηγμάτων, τεράστια ανθρώπινα δεινά, και ροές προσφύγων από την χώρα.