Γιατί φλέγεται ξανά η Ιερουσαλήμ

Έπρεπε να περάσει ένα ολόκληρο δεκαήμερο ταραχών μεταξύ Αράβων και Εβραίων νεαρών στην Ιερουσαλήμ και να αποδειχθεί ότι η ισραηλινή αστυνομία δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί αποτελεσματικά την κατάσταση, μέχρι το βράδυ της Κυριακής (25/4), οπότε η Αστυνομική Διεύθυνση της Ιερουσαλήμ αποφάσισε να αφαιρέσει τα κιγκλιδώματα που είχε τοποθετήσει στα αμφιθεατρικά σκαλοπάτια πέριξ της Πύλης της Δαμασκού, της εμβληματικότερης διάβασης πεζών από και προς την Παλιά Πόλη, που οδηγεί στο Τέμενος Αλ-Άκσα, ένα τέμενος συνυφασμένο με τις λατρευτικές συνήθειες του ιερού μήνα του Ραμαζανίου. Η απόφαση αυτή αποτέλεσε ουσιαστικά και την αφορμή να πληροφορηθεί και η ισραηλινή, εβραϊκή, κοινή γνώμη ποιος ήταν τελικά ο πραγματικός λόγος που άναψε την σπίθα των πρόσφατων ταραχών. Ας πιάσουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.

ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΑΦΟΡΜΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΑΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΕΒΡΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΡΑΒΩΝ ΣΤΗΝ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ

Είναι σαφές ότι κάθε χρόνο, κατά την διάρκεια του Ραμαζανίου, αυξάνεται η συχνότητα βίαιων επεισοδίων μεταξύ Αράβων και Εβραίων, και κυρίως σε σημεία της χώρας όπου υπάρχουν ακόμα ιστορικά «ανοιχτά θέματα» κυριαρχίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Ο λόγος που αυτή η «παράδοση» δεν τηρήθηκε πέρσι δεν ήταν άλλος από το σκληρό lockdown λόγω της πανδημίας. Φέτος, η απαρχή των βίαιων περιστατικών μεταξύ νεαρών Αράβων και Εβραίων συνδυάστηκε με το γενικότερο κλίμα ευφορίας που συνόδευσε την «επιστροφή στην κανονικότητα», ως αποτέλεσμα της επιτυχούς διαχείρισης της πανδημίας εκ μέρους του ισραηλινού κρατικού μηχανισμού.

Παλαιστίνιοι προσπαθούν να ξεφύγουν καθώς μια χειροβομβίδα της ισραηλινής αστυνομίας εκρήγνυται κατά την διάρκεια συγκρούσεων στην Πύλη της Δαμασκού, λίγο έξω από την Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ, τον ιερό μουσουλμανικό μήνα νηστείας του Ραμαζανιού, στις 17 Απριλίου 2021. REUTERS/Ammar Awad
---------------------------------------------------------

Φαίνεται, όμως, ότι ακόμα και ένα γεγονός χαρούμενο, εύκολα μπορεί να εκτροχιασθεί όταν μπαίνουν στη μέση τα εθνοθρησκευτικά πάθη σε συνδυασμό με την εφηβική αμετροέπεια. Έτσι, άρχισαν να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο μέσω της δημοφιλούς εφαρμογής tik-tok μικρά βίντεο που αποτύπωναν «βίαιες φάρσες» σε δημόσιους χώρους με δράστες νεαρούς Άραβες και θύματα ανυποψίαστους συνομηλίκους τους, Υπερορθόδοξους Εβραίους. Ένα χαστούκι που έριξε ένας Άραβας νεαρός σε νεαρό Υπερορθόδοξο μέσα στο τραμ ή ένας καυτός αραβικός καφές που περιέλουσε ένας Άραβας νεαρός σε έναν διερχόμενο Υπερορθόδοξο στην είσοδο της Πύλης της Δαμασκού έγιναν viral μέσα σε λίγες ώρες στις οθόνες των κινητών τηλεφώνων -γεγονός που προκάλεσε την οργή της εβραϊκής κοινής γνώμης στο Ισραήλ. Όσο και να ακούγεται παράξενο σε κάποιον που δεν ζει στο Ισραήλ, αυτές οι βιντεοσκοπημένες «φάρσες» έδωσαν την σκυτάλη σε πλήθος βίαιων συμπλοκών μεταξύ Εβραίων και Αράβων νεαρών επί ένα ολόκληρο δεκαήμερο, καθιστώντας την Ιερουσαλήμ μια απροσπέλαστη πόλη σε κεντρικά της σημεία, ανανεώνοντας γνώριμες εστίες σύγκρουσης σε διαφιλονικούμενες συνοικίες του ανατολικού τομέα της πόλης όπως π.χ. στο Σιλουάν (Σιλωάμ). Αποκορύφωμα του κλίματος έντασης στην πόλη αποτέλεσαν δύο ταυτόχρονες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στον ευρύτερο χώρο πέριξ της Πύλης της Δαμασκού, που πραγματοποιήθηκαν αφ' ενός από οργισμένους Άραβες νεαρούς που εξέρχονταν από το προσκύνημα στο Τέμενος Αλ-Άκσα, αφ' ετέρου από την εβραϊκή οργάνωση Λεαβά (Φλόγα) που διαμαρτυρόταν για τις απρόκλητες επιθέσεις κατά ανυποψίαστων Υπερορθόδοξων σε δημόσιους χώρους -περιστατικά που συνεχίζουν να συμβαίνουν μέχρι και σήμερα.

Ωστόσο, αυτή είναι η μια πλευρά της πραγματικότητας. Παρακολουθώντας τον τρόπο που καλύπτουν τα τοπικά αραβικά ΜΜΕ τις συμπλοκές Αράβων και Εβραίων νεαρών, διαπιστώνεται ότι η αφορμή που «έβγαλε στους δρόμους» τους νεαρούς Άραβες -και μετέπειτα, τόσο τους γονείς τους, όσο και τους κατοίκους άλλων αραβικών πόλεων του Βορείου Ισραήλ- δεν ήταν τα βίντεο που είχαν κατακλύσει το tik-tok. Αφορμή είχε σταθεί μια απλή λογομαχία που είχε σημειωθεί ανάμεσα σε Ισραηλινούς αστυνομικούς και νεαρούς Άραβες, οι οποίοι μετά το καθιερωμένο βραδινό προσκύνημα στο Τέμενος Αλ-Άκσα, κάθονταν στα αμφιθεατρικά σκαλοπάτια της Πύλης της Δαμασκού. Επί σειρά ετών, μετά το τέλος της βραδινής προσευχής στο Αλ-Άκσα, Άραβες νεαροί κάθονταν σε ομάδες σε αυτά τα σκαλοπάτια και περνούσαν εκεί την ώρα τους σχεδόν όλο το βράδυ. Πρόκειται για μια συνήθεια πατροπαράδοτη, μια εικόνα της Ιερουσαλήμ γνώριμη στους Άραβες κατοίκους της, γενιές και γενιές. Αυτή η λογομαχία -που το ακριβές της περιεχόμενο κανείς ποτέ δεν πρόκειται να μάθει πια- στάθηκε αφορμή να ληφθεί από την αστυνομία η πραγματικά αψυχολόγητη απόφαση να τοποθετήσει κιγκλιδώματα στα αμφιθεατρικά σκαλοπάτια της Πύλης της Δαμασκού, κάτι που προκάλεσε την οργή των Αράβων νεαρών.

Και έτσι, το σκηνικό της έντασης ήρθε να συμπληρωθεί με τα όλο και περισσότερα βίντεο που ανέβαιναν στο tik-tok, με τις εμπρηστικές ανακοινώσεις της Φατάχ και της Χαμάς που κατηγορούσαν την ισραηλινή κρατική μηχανή για ρατσισμό κατά των Αράβων, με τις εξίσου έντονες διαμαρτυρίες της εθνοθρησκευτικής εβραϊκής Δεξιάς περί της ανάγκης πλήρους ελέγχου της πόλης με λήψη πρόσθετων αστυνομικών μέτρων.