Μετά την λύση των δύο κρατών | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Μετά την λύση των δύο κρατών

Οι νέες ειρηνευτικές προσπάθειες Ισραήλ-Παλαιστίνης πρέπει να επικεντρωθούν στην ισότητα

Σήμερα, οι δύο κοινότητες είναι τόσο αλληλένδετες που ο πλήρης διαχωρισμός τους έχει γίνει μη ρεαλιστικός, αν όχι ουσιαστικά αδύνατος. Περισσότεροι από 700.000 έποικοι ζουν ήδη στην Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ -αποτελώντας σχεδόν το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού των περιοχών- και η οικοδόμηση οικισμών επιταχύνθηκε τους τελευταίους μήνες, παρά την αντίθεση [6] της κυβέρνησης Μπάιντεν. Οι Παλαιστίνιοι στην Δυτική Όχθη αναγκάζονται ολοένα και περισσότερο να ζουν σε αποσυνδεδεμένους θύλακες που περιβάλλονται από τείχη 10 μέτρων και αγκαθωτό συρματόπλεγμα, ενώ κοινότητες μόνο για Εβραίους πολλαπλασιάζονται γύρω τους. Τον Δεκέμβριο, το [ειδησεογραφικό πρακτορείο] Associated Press ανέφερε [7] ότι το Ισραήλ ξεκίνησε ένα τεράστιο έργο κατασκευής δρόμων στην Δυτική Όχθη -σχεδιασμένο, λένε ακτιβιστές, για να επιτρέψει την ταχύτερη και πιο αποτελεσματική κατασκευή οικισμών ακόμη πιο βαθιά στο κατεχόμενο έδαφος.

Εδώ και χρόνια, η παγκόσμια κοινότητα τείνει να αποφεύγει να αναγνωρίζει τις ενέργειες του Ισραήλ, αναμφίβολα ελπίζοντας ότι μια λύση δύο κρατών θα υλοποιηθεί εγκαίρως για να αποτρέψει τις δύσκολες συζητήσεις για το διεθνές δίκαιο και την λογοδοσία. Τώρα είναι πολύ αργά. Οποιαδήποτε δυνατότητα για λύση δύο κρατών έχει καταβροχθιστεί από μια πραγματικότητα ενός κράτους με δύο ξεχωριστά και άνισα νομικά καθεστώτα -έναν κλασικό ορισμό του απαρτχάιντ.

Αν και οι Παλαιστίνιοι δεν επέλεξαν την πραγματικότητα του κράτους στην οποία βρίσκονται τώρα, αναγκάζονται να προσπαθήσουν να διαμορφώσουν αυτήν την πραγματικότητα με τρόπο που τους επιτρέπει να ζουν με αξιοπρέπεια. Η πρόσφατη δημοσκόπηση δείχνει ότι οι νεαροί Παλαιστίνιοι στην Δυτική Όχθη και την Γάζα ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για την απόκτηση βασικών δικαιωμάτων, ελευθεριών, και υψηλότερου βιοτικού επιπέδου από όσο οι πρόγονοί τους για το από μακρού χρόνου όνειρό τους για ένα κράτος - ιδιαίτερα εάν αυτή η κρατική υπόσταση είναι κατ΄όνομα και μη βιώσιμη. Μια μελέτη του 2017 [8] από το Carnegie Endowment for International Peace διαπίστωσε ότι οι Παλαιστίνιοι ακτιβιστές επικεντρώνονταν όλο και περισσότερο στην εξασφάλιση νομικής προστασίας μέσω μέσων όπως η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Universal Declaration of Human Rights) και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (International Covenant on Civil and Political Rights). Αυτές οι προστασίες είναι απίθανο να προκύψουν εύκολα, ή ακόμα και ειρηνικά: η παλαιστινιακή ισότητα δεν μπορεί ποτέ να γίνει αποδεκτή από μια ακραία ισραηλινή δεξιά που επιμένει στην θρησκευτική και εθνοτική καθαρότητα του κράτους. Αλλά το τεράστιο μέγεθος του παλαιστινιακού πληθυσμού που ζει σε περιοχές υπό τον έλεγχο του Ισραήλ σημαίνει ότι αυτά τα αιτήματα για ισότητα και δικαιοσύνη αναπόφευκτα θα αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου.

Σήμερα, περισσότεροι από 7,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι Άραβες ζουν -είτε ως πολίτες στο Ισραήλ [9] είτε ως μη πολίτες [10] στην Δυτική Όχθη, την Γάζα και την Ανατολική Ιερουσαλήμ [11]- μαζί με σχεδόν 6,8 εκατομμύρια Ισραηλινούς Εβραίους. Τα ποσοστά γονιμότητας των Αράβων της Παλαιστίνης (4,3 παιδιά ανά γυναίκα στην Δυτική Όχθη και 4,5 παιδιά ανά γυναίκα στην Γάζα) ξεπερνούν κατά πολύ τον Ισραηλινό εβραϊκό μέσο όρο των 3,1 παιδιών ανά γυναίκα. Τα ίσα δικαιώματα θα ήταν ηθική επιτακτική ανάγκη ακόμη και αν οι Παλαιστίνιοι Άραβες ήταν σαφής μειονότητα. Ωστόσο, τα δημογραφικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι το Ισραήλ θα βρει σύντομα ότι είναι αδύνατο να αγνοήσει τις εκκλήσεις των Παλαιστινίων για προστασία των πολιτικών δικαιωμάτων τους.

Οι Παλαιστίνιοι ηγέτες πρέπει να παρουσιάσουν στην διεθνή κοινότητα δύο επιλογές: είτε να εμφανιστούν με ένα αξιόπιστο σχέδιο για την επίτευξη λύσης δύο κρατών μέσα σε ένα ρεαλιστικό και σύντομο χρονικό διάστημα είτε να υποστηρίξουν σθεναρά τον παλαιστινιακό αγώνα για ισότητα εντός ενός δημοκρατικού κράτους. Αν και η λύση των δύο κρατών δεν είναι πλέον εύλογη, οι Παλαιστίνιοι ηγέτες θα ήταν σοφότερο να μην την εγκαταλείψουν δημοσίως. Καθώς αναζητούν εναλλακτικές λύσεις, θα πρέπει να συνεχίσουν να υποστηρίζουν μια λύση δύο κρατών, προκαλώντας την διεθνή κοινότητα για μια τελευταία φορά˙ παρόλο που ένας αυξανόμενος αριθμός Παλαιστινίων υποθέτει ότι μια τέτοια συνηγορία είναι καταδικασμένη, δεν έχουν την πολυτέλεια να κατηγορηθούν για την τελική αποτυχία της. Εν τω μεταξύ, ο Μπάιντεν και άλλοι ηγέτες του κόσμου δεν μπορούν πλέον να επιτρέψουν σε μια θεωρητική λύση δύο κρατών να τους τυφλώσει σχετικά με την συστηματική καταστολή των Παλαιστινίων από το Ισραήλ. Η αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας δεν σημαίνει άμεση εγκατάλειψη όλων των προσπαθειών για μια λύση δύο κρατών˙ μια τέτοια δραματική αλλαγή πολιτικής δεν θα συμβεί εν μία νυκτί. Ωστόσο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ πρέπει να απορρίψουν κατηγορηματικά την αέναη κατοχή. Αν δεν το κάνουν, πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν αυξανόμενη πίεση από τους δικούς τους πολίτες: μια δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ το 2018 διαπίστωσε ότι εάν μια λύση δύο κρατών αποδειχθεί αδύνατη, το 64% των Αμερικανών θα επέλεγαν πλήρη ισότητα για τους Παλαιστινίους έναντι της συνεχιζόμενης ύπαρξης του Ισραήλ ως ένα εβραϊκό κράτος. Μια νέα προσέγγιση που βασίζεται στα δικαιώματα, η οποία εστιάζει στα ίσα δικαιώματα και όχι στη μορφή της λύσης, είναι πιο πιθανό να προσελκύσει την προσοχή και την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας παρά να επιμείνει κατ΄ όνομα σε ένα αποτέλεσμα που έχει γίνει αδύνατο.

ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ