Ο Γερμανός τραπεζίτης

Σε αυτά, θα πρέπει να προσθέσει κανείς ότι η γερμανική οικονομία για σχεδόν δεκαπέντε χρόνια είναι ο κορυφαίος ευρωπαϊκός προορισμός για τα επενδυτικά κεφάλαια. Από το 2005 μέχρι και το 2018 η επενδυτική δραστηριότητα της Γερμανίας με κεφάλαια από το εξωτερικό αυξάνονταν κάθε χρόνο. Η αυξητική πορεία διακόπηκε το 2019 όταν καταγράφηκε μείωση κατά 13%.Τα ξένα κεφάλαια που εισέρρευσαν στην γερμανική αγορά επενδύθηκαν στην αγορά ακινήτων, και στον τομέα των κατασκευών πολλές γερμανικές επιχειρήσεις μπήκαν στο στόχαστρο ξένων επενδυτών. Το 2016-2017 ανάμεσα σε αυτές ήταν η εταιρεία κατασκευής μηχανημάτων και συστημάτων άμυνας KraussMaffei, η φαρμακευτική Stada και ο κατασκευαστής ρομποτικών συστημάτων Kuka που εξαγοράστηκε από τον κινεζικό επενδυτή Midea. Μόνο το 2016, αγοραστές κυρίως από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Κίνα, εξαγόρασαν 873 γερμανικές εταιρίες. Αυξημένες εξαγορές γερμανικών εταιρειών έγιναν από εταιρίες επενδύσεων ιδιωτικών κεφαλαίων, δηλαδή επενδυτές των χρηματαγορών, οι οποίοι αγοράζουν εταιρικά μερίδια προκειμένου να τα εκποιήσουν εν συνεχεία αφού έχουν αποκομίσει κάποιο κέρδος. Σχεδόν μια στις τρεις εξαγορές γερμανικών επιχειρήσεων το 2016 έγινε από εταιρείες επιχειρηματικών συμμετοχών. Κινέζοι επενδυτές έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους στην Γερμανία, επενδύοντας δισεκατομμύρια για την εξαγορά επιχειρήσεων. Σύμφωνα με την συμβουλευτική εταιρεία EY, το 2016 τα ποσά των επενδύσεων σχεδόν τριπλασιάστηκαν ενώ Κινέζοι επενδυτές έχουν αποκτήσει μερίδιο σε περισσότερες από 300 εταιρείες.

Και, φυσικά, δεν θα πρέπει να υποβαθμίζει κανείς το γεγονός ότι ως γνήσιοι «τραπεζίτες» οι γερμανικές ηγεσίες άνοιξαν τον δρόμο στις επιχειρήσεις να αποκτήσουν σημαντικά περιουσιακά στοιχεία σε υπερχρεωμένες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου με ελκυστικούς όρους.

Ο Γερμανός καγκελάριος, Gerhard Schroeder, (δεξιά) απευθύνεται στα μέσα ενημέρωσης μαζί με τον Γάλλο πρόεδρο, Ζακ Σιράκ, μετά από δείπνο μπροστά σε μια πινακίδα «Μονόδρομος» στο Βερολίνο, στις 24 Φεβρουαρίου 2003. REUTERS/Fabrizio Bensch
---------------------------------------------------------------

Η αλήθεια είναι ότι η Γερμανία, για να καταφέρει να γίνει ο πολιτικός και οικονομικός επικυρίαρχος της Ευρώπης, κινήθηκε από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα με γνώμονα την φιλοσοφία του τραπεζίτη. Οι γερμανικές ηγεσίες ακολουθούν σταθερά για περίπου ενάμιση αιώνα έναν απροκάλυπτο Μερκαντιλισμό (το σύνολο των οικονομικών και εμπορικών πολιτικών που υιοθετούνται από μια χώρα προκειμένου να εδραιώσει την πολιτική ισχύ της) που προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος και στις εποχές. Αψευδής μάρτυς η γερμανική παρουσία στην Ελλάδα. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι ο «Γερμανός τραπεζίτης» εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα με τα Μνημόνια. Λάθος. Η ελληνική εμπειρία από τον γερμανικό μερκαντιλισμό ξεκινά από το 1879. Τότε που για να δοθεί το δάνειο των 60 εκατ. φράγκων, ο καγκελάριος Μπίσμαρκ απείλησε να μπλοκάρει την συνθήκη προσάρτησης της Θεσσαλίας αν δεν εξοφλούντο άμεσα οι Βαυαροί κληρονόμοι. Ο οδυνηρός συμβιβασμός περιέλαβε όχι μόνο τους «θεσμικούς επενδυτές» του 1832, αλλά και τους ιδιώτες ομολογιούχους των δανείων της ανεξαρτησίας που αγόρασαν στην δευτερογενή αγορά μέχρι και 5 δρχ. ένα ομόλογο ονομαστικής αξίας 100 δραχμών. Όπως αναφέρει ο καθηγητής Οικονομίας της Σορβόνης, Γιώργος Δερτιλής, κάποιοι Ολλανδοί ομολογιούχοι εξοφλήθηκαν το 1930, «105 χρόνια μετά την διασπάθιση των δανείων του 1824-1845».

Η εναλλαγή της πολιτικοστρατιωτικής με την οικονομική βία έχει σημαδέψει την πορεία της Γερμανίας από τον 19ο αιώνα. Πέτυχε την ενοποίηση μέσω μιας σειράς πολέμων στις δεκαετίες του 1860 και του 1870. Ο Otto von Bismarck στην συνέχεια την σφυρηλάτησε σε έθνος, με «αίμα και ατσάλι», όπως το έθεσε, μετατρέποντάς το στην ειρηνική «χορτάτη δύναμη» των επόμενων δύο δεκαετιών. Στην συνέχεια, από το 1890 με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπό τον Κάιζερ Βίλχελμ Β’, έγινε η φιλόδοξη γερμανική αυτοκρατορία, με όνειρα για μια γερμανική σφαίρα επιρροής που θα εκτείνεται μέχρι την Ανατολή. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γερμανία έγινε η προσεκτική ρεβιζιονιστική δύναμη των ετών της Βαϊμάρης, μόνο για να αναδειχθεί ως κατακτητής της Ευρώπης υπό τον Χίτλερ την δεκαετία του 1930 και στην συνέχεια να καταρρεύσει σε ένα νικημένο, διαιρεμένο κράτος. Ακόμη και κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, η Δυτική Γερμανία ταλαντευόταν ανάμεσα στον φιλοδυτικό ιδεαλισμό του καγκελάριου Konrad Adenauer και στην ρεαλιστική Ostpolitik του καγκελαρίου Willy Brandt.

Η αποθέωση της φιλοσοφίας του τραπεζίτη ήταν ο κυνισμός της επιχειρηματολογίας και των πολιτικών που ακολούθησαν, προκειμένου να πετύχουν την διαγραφή των χρεών από τους δύο παγκόσμιους πολέμους. Τόσο το σχέδιο Γιάνγκ όσο και η Συμφωνία του Λονδίνου στις 27 Φεβρουαρίου 1953 θυμίζουν τους τραπεζίτες που αφού χρεωκόπησαν τις τράπεζές τους με τις επικίνδυνες πρακτικές τους απευθύνονται στον θησαυροφύλακα για να διασώσει τόσο τους ίδιους όσο και τις τράπεζές τους.