Οι Παλαιστίνιοι δεν θα -και δεν μπορούν να- αγνοηθούν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι Παλαιστίνιοι δεν θα -και δεν μπορούν να- αγνοηθούν

Ένα αναζωογονημένο παλαιστινιακό εθνικό κίνημα θα μπορούσε να ανατρέψει το status quo

Φυσικά, οι αλλαγές στην κάλυψη των μέσων μαζικής ενημέρωσης και την κοινή γνώμη φαινόταν να ταλαντεύονται υπέρ των Παλαιστινίων και στο παρελθόν, και δεν προμηνύουν απαραίτητα οποιαδήποτε ουσιαστική πολιτική αλλαγή. Τέτοιες μεταβολές σημειώθηκαν κατά την πολιορκία της Βηρυτού από το Ισραήλ το 1982, κατά την διάρκεια της σκληρής καταστολής της άοπλης πρώτης Ιντιφάντα που ξεκίνησε το 1987, και κατά την διάρκεια των τριών πολέμων του κατά των παγιδευμένων κατοίκων της Λωρίδας της Γάζας από το 2008 έως το 2014 (ο τελευταίος από τους οποίους σκότωσε πάνω από 2.200 άτομα). Κάθε φορά, η επιμελής δουλειά στις δημόσιες σχέσεις από την ισραηλινή κυβέρνηση και τους φίλους της ως επί το πλείστον επιδιόρθωσαν το κουρελιασμένο προπέτασμα που προστατεύει τις ισραηλινές πρακτικές από πραγματικό έλεγχο. Αυτή την στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μια ξέφρενη προσπάθεια να γίνει το ίδιο πράγμα. Υπάρχουν όμως λόγοι να πιστεύουμε ότι τα πράγματα μπορεί να εξελιχθούν διαφορετικά αυτή την φορά.

ΕΝΑ ΣΗΜΕΙΟ ΚΑΜΠΗΣ;

Η πρόσφατη αναταραχή έχει φέρει μια μοναδική στιγμή, με την αυξανόμενη μετατόπιση της διεθνούς κοινής γνώμης και την αναδυόμενη επανένωση του παλαιστινιακού λαού σε επίπεδο βάσης. Οι Παλαιστίνιοι έχουν την ευκαιρία να αποκαταστήσουν το ξεπερασμένο εθνικό κίνημά τους [3], να ενώσουν τις τάξεις τους, και να συμφωνήσουν σε μια στρατηγική ατζέντα που να μπορούν να επικοινωνήσουν με σαφήνεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Για να επιτύχουν αυτό το ανηφορικό καθήκον, θα πρέπει να αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες πολιτικές δομές -ιδίως το πλαίσιο που θεσπίστηκε από τις συμφωνίες του Όσλο, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας της Παλαιστινιακής Αρχής- που παρήγαγαν μόνο μια γενιά αποτυχημένων ηγετών, καταπιεστική διακυβέρνηση, διαφθορά βασιζόμενη στην πατρωνία, λαϊκή απογοήτευση, και καμία στρατηγική για απελευθέρωση. Τα δύο πολιτικά κόμματα που κυριαρχούν εδώ και καιρό στην παλαιστινιακή πολιτική -η Φατάχ και η Χαμάς- φαίνονται δομικά πιο αδύναμα και λιγότερο δημοφιλή από ποτέ, παρά την σημαντική εξωτερική υποστήριξη που λαμβάνουν. Αυτό ισχύει ακόμη και για την ζωηρή σήμερα Χαμάς, της οποίας μια εσωτερική δημοσκόπηση προέβλεπε ότι θα χάσει στις εκλογές που είχαν προγραμματιστεί για τον Μάιο, αλλά αναβλήθηκαν από τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, του οποίου η νόμιμη θητεία έληξε πριν από μια δεκαετία.

Μια νέα γενιά νέων Παλαιστινίων ακτιβιστών δεν έχει χρόνο για συνθήματα, πολιτικές, και ηγέτες του παρελθόντος. Αυτοί οι ακτιβιστές λειτουργούν στο ίδιο μήκος κύματος σε ολόκληρη την Παλαιστίνη και στην διασπορά. Οι νέοι αναλαμβάνουν την πολιτική πρωτοβουλία σήμερα, πυροδοτώντας μια νέα φάση της προσπάθειας για την απελευθέρωση των Παλαιστινίων, όπως έχουν κάνει επανειλημμένα στο παρελθόν -για παράδειγμα, ξεκινώντας την γενική απεργία του 1936 και την Ιντιφάντα του 1987. Θα αντιμετωπίσουν ένα δύσκολο καθήκον να ανατρέψουν την παλαιότερη γενιά ηγετών και τις εκτενείς δομές ασφάλειας και χρηματοδότησης που τους προστατεύουν. Αλλά η παλίρροια γυρίζει, όπως φαίνεται από τον πρόσφατο λαϊκό θυμό που στρέφεται κατά της παλαιστινιακής ηγεσίας. Ο Nizar Banat, ένας αυστηρός επικριτής της Παλαιστινιακής Αρχής, πέθανε υπό κράτηση από αυτήν τον Ιούνιο, προκαλώντας εκτεταμένη αναταραχή που υπογράμμισε την ακραία ευθραυστότητα της λαβής των ηγετών αυτών στην εξουσία.

Είναι επίσης ενθαρρυντική η προθυμία πολλών Αμερικανών να ρίξουν μια βαθύτερη και πιο διεξοδική ματιά στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη. Νέοι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων πολλών στην εβραϊκή κοινότητα, είναι πιο επικριτικοί από όσο ήταν οι μεγαλύτεροί τους για τους μύθους που από καιρό προστατεύουν το Ισραήλ από τον έλεγχο -τις έννοιες ότι «ο Θεός έδωσε αυτή την γη στους Ισραηλινούς»˙ ότι πριν από την δημιουργία του ισραηλινού κράτους, η Παλαιστίνη ήταν «μια χώρα χωρίς πληθυσμό»˙ ότι μόνο το Ισραήλ «έκανε την έρημο να ανθίσει»˙ και ότι το Ισραήλ είναι «η μόνη δημοκρατία της Μέσης Ανατολής». Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πολύ μπροστά από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης από αυτή την άποψη, διαδίδοντας ανεξίτηλες εικόνες βίντεο από ισραηλινές δυνάμεις να ρίχνουν δακρυγόνα και χειροβομβίδες στο τζαμί al Aqsa, το πιο ιερό μουσουλμανικό τέμενος στην Παλαιστίνη, καθώς οι προσκυνητές προσεύχονταν κατά την διάρκεια του ιερού μήνα του Ραμαζανιού˙ την καταστροφή ολόκληρων πολυώροφων κτιρίων στην Γάζα˙ εβραϊκές οχλαγωγικές λυντσαριστικές ομάδες να εφορμούν σε αραβικές γειτονιές στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και σε πόλεις εντός του Ισραήλ˙ και Παλαιστίνιους διαδηλωτές στην Δυτική Όχθη να πέφτουν από κανονικά πυρά. Τέτοια πράγματα δεν μπορούν να είναι αόρατα.

Αυτές οι ζωντανές εικόνες συνέβαλαν στην διάτρηση του κουκουλιού που η κάλυψη των μέσων ενημέρωσης διατηρούσε πιστά γύρω από την 54 ετών «προσωρινή» στρατιωτική κατοχή και το εξελιγμένο σύστημα κυριαρχίας τόσο στο εσωτερικό του Ισραήλ όσο και στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Όροι που δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ στο παρελθόν για το Ισραήλ, όπως «συστημικός ρατσισμός», «εβραϊκή υπεροχή», «αποικιοκρατία των εποίκων» και «απαρτχάιντ», συζητιούνται και γίνονται μέρος των δημόσιων συζητήσεων των ΗΠΑ και της αριστεράς του Ισραήλ. Αυτό εξακολουθεί να ισχύει παρά την ολοένα και πιο απελπισμένη προσπάθεια των υπερασπιστών του Ισραήλ να χρωματίσουν την υποστήριξη των παλαιστινιακών δικαιωμάτων ή τις επικρίσεις των πολιτικών ενός ξένου κράτους ως «αντισημιτικών». Αυτές οι αλλαγές στην συζήτηση στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη θα μπορούσαν να έχουν ισχυρές πολιτικές συνέπειες, ακόμη και αν δεν φαίνεται πιθανή μια άμεση αλλαγή πολιτικής. Τελικά, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση της τεράστιας στρατιωτικής, διπλωματικής και οικονομικής υποστήριξης που απολαμβάνει το Ισραήλ από τους συμμάχους του στην Δύση.