Η Ιαπωνία είναι απαραίτητη και πάλι | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Ιαπωνία είναι απαραίτητη και πάλι

Η ανάγκη για οικονομική ασφάλεια αναβιώνει την συμμαχία της Ουάσιγκτον με το Τόκιο
Περίληψη: 

Η γνώση της Ιαπωνίας στις νέες τεχνολογίες, τα δίκτυά της και οι διασυνδέσεις της σε ολόκληρο τον Ινδο-Ειρηνικό, και το κύρος και η ήπια ισχύς της στην περιοχή, την καθιστούν πολύτιμο εταίρο οικονομικής ασφάλειας για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο AKIRA IGATA είναι εκτελεστικός διευθυντής και επισκέπτης καθηγητής στο Center for Rule-Making Strategies στο Πανεπιστήμιο Tama και σύμβουλος της ιαπωνικής κυβέρνησης, της γραφειοκρατίας, και του ιδιωτικού τομέα και διεθνών οργανισμών σε θέματα οικονομικής ασφάλειας.
Ο BRAD GLOSSERMAN είναι αναπληρωτής διευθυντής και επισκέπτης καθηγητής στο Center for Rule-Making Strategies στο Πανεπιστήμιο Tama, εξωτερικός ανώτερος σύμβουλος στο Pacific Forum, και συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Peak Japan: The End of Great Ambitions.

Η Ιαπωνία ήταν κατευχαριστημένη με τους πρώτους μήνες της προεδρίας του Joe Biden. Σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, του οποίου η συναλλακτική άποψη περί διπλωματίας ενοχλούσε πολλούς στο Τόκιο, ο Μπάιντεν προσπαθεί να αναζωογονήσει την αμερικανο-ιαπωνική συμμαχία και να τονίσει ότι η Ιαπωνία παραμένει ο άξονας της πολιτικής ασφαλείας των ΗΠΑ στην Ασία. Τον Φεβρουάριο, τα δύο έθνη ανανέωσαν την συμφωνία βάσει της οποίας η Ιαπωνία φιλοξενεί αμερικανικά στρατεύματα, και τον Μάρτιο, ο υπουργός Εξωτερικών, Antony Blinken, και ο υπουργός Άμυνας, Lloyd Austin, επισκέφθηκαν αμφότεροι την Ιαπωνία στα πρώτα τους ταξίδια στο εξωτερικό. Ο Μπάιντεν φιλοξένησε τον πρωθυπουργό της Ιαπωνίας, Γιοσιχάιντ Σούγκα, ως τον πρώτο του ξένο επισκέπτη ως πρόεδρος.

16072021-1.jpg

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Γιοσιχάιντ Σούγκα, στον Λευκό Οίκο, στην Ουάσινγκτον, τον Απρίλιο του 2021. Tom Brenner / Reuters
--------------------------------------------------------

Δεν θα εκπλήξει κανέναν ότι το επίκεντρο αυτών των πρώτων συναντήσεων ήταν η Κίνα, της οποίας η οικονομική και στρατιωτική άνοδος [1] έχει εκνευρίσει την Ουάσιγκτον και το Τόκιο και τους ενώνει στον ανταγωνισμό με το Πεκίνο. Οι αξιωματούχοι της διοίκησης Μπάιντεν έχουν επανειλημμένα επιβεβαιώσει την ετοιμότητά τους να υπερασπιστούν την Ιαπωνία, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρισμών της για τα αμφισβητούμενα νησιά Senkaku (γνωστά στην Κίνα ως Νησιά Diaoyu). Εκτός από τον στρατιωτικό και διπλωματικό ανταγωνισμό με την Κίνα, που υπήρξε εδώ και πολύ καιρό στο επίκεντρο της σχέσης ΗΠΑ-Ιαπωνίας, και οι δύο χώρες έδωσαν μια νέα και σημαντική έμφαση στην οικονομική ασφάλεια. Στην πρώτη τους συνάντηση, ο Μπάιντεν και ο Σούγκα συζήτησαν τρόπους προστασίας κρίσιμων αλυσίδων εφοδιασμού, δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, και ευαίσθητης τεχνολογίας που δεν πρέπει να περάσει στα χέρια του Πεκίνου. Στην συνάντηση τον Μάρτιο του Τετραμερούς Διαλόγου για την Ασφάλεια (Quadrilateral Security Dialogue), που είναι ένα άτυπο στρατηγικό φόρουμ το οποίο περιλαμβάνει την Αυστραλία, την Ινδία, την Ιαπωνία, και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αμφότεροι οι ηγέτες εξέφρασαν την ίδια εκτατική άποψη για την πρόκληση της Κίνας, οδηγώντας στην δημιουργία ομάδων εργασίας για τον έλεγχο των κρίσιμων και αναδυόμενων τεχνολογιών, μεταξύ άλλων θεμάτων οικονομικής ασφάλειας.

Το ότι αυτός ο αυξημένος οικονομικός ανταγωνισμός με την Κίνα βοήθησε την Ιαπωνία να αναζωογονήσει την συμμαχία της με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι τυχαίο. Τα τελευταία χρόνια, η ιαπωνική κυβέρνηση -πρώτα υπό τον πρωθυπουργό Shinzo Abe και έπειτα υπό τον Suga- έχει βελτιστοποιήσει ένα νέο είδος οικονομικής κρατικής πρακτικής που έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει τα οικονομικά συμφέροντα της χώρας, να περιορίζει την υφέρπουσα επιρροή της Κίνας στην Ασία, και να ενισχύει την ιαπωνική ήπια ισχύ. Μέσω ενός συνδυασμού ενισχυμένων οικονομικών πληροφοριών, αυστηρότερων εμπορικών περιορισμών, και καλύτερης διαχείρισης των δεδομένων (data) και των αναδυόμενων τεχνολογιών, η Ιαπωνία έχει καταστεί μια δύναμη για την οικονομική ασφάλεια στην Ασία και ενίσχυσε την θέση της [2] ως ένας απαραίτητος σύμμαχος των ΗΠΑ.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΜΠΕ

Η Ιαπωνία έχει από καιρό σκεφθεί την ασφάλεια με κάτι περισσότερο από στρατιωτικούς όρους. Εν μέρει λόγω των στρατιωτικών περιορισμών που επιβάλλει το ειρηνιστικό του σύνταγμα, το Τόκιο ιστορικά προσπάθησε να κερδίσει την εμπιστοσύνη άλλων ασιατικών δυνάμεων μέσω της βοήθειας, του εμπορίου, και της διπλωματίας. Και πέτυχε σε μεγάλο βαθμό: οι έρευνες της κοινής γνώμης [3] στη Νοτιοανατολική Ασία δείχνουν με συνέπεια ότι η Ιαπωνία είναι η πιο αξιόπιστη μεγάλη δύναμη στην περιοχή και ότι έχει σημαντική ήπια ισχύ.

Όμως, καθώς η εξωτερική πολιτική της Κίνας έχει γίνει πιο επιθετική, ειδικά υπό τον πρόεδρο Xi Jinping, η Ιαπωνία έπρεπε να βρει νέους τρόπους για να διατηρήσει την αυτονομία και την περιφερειακή της επιρροή. Ξεκινώντας το 2013, η κυβέρνηση Abe ανακαίνισε σταδιακά την παρωχημένη εθνική υποδομή ασφάλειας της χώρας, ενίσχυσε τις αμυντικές της δυνατότητες, και υιοθέτησε έναν πιο ενεργό ρόλο στην διατήρηση της περιφερειακής ασφάλειας. Ο Abe ξεκίνησε επίσης μια σειρά πρωτοβουλιών οικονομικής ασφάλειας που προσέλκυσαν λιγότερη προσοχή αλλά ήταν αναμφισβήτητα εξίσου σημαντικές.

Η πιο σημαντική από αυτές ήταν μια γραφειοκρατική αναδιοργάνωση που αποσκοπούσε στην βελτίωση της δι-υπηρεσιακής συνεργασίας και στην ενίσχυση της ικανότητας της κυβέρνησης να ανταποκρίνεται σε νέους κινδύνους οικονομικής ασφάλειας. Προς το τέλος της πρωθυπουργίας του, ο Abe αναδιάρθρωσε την Γραμματεία Εθνικής Ασφάλειας (National Security Secretariat, NSS) της Ιαπωνίας, προσθέτοντάς της ένα οικονομικό τμήμα που ξεκίνησε επίσημα να λειτουργεί τον Απρίλιο του 2020. Ήδη, αυτό το νέο τμήμα έχει εξελιχθεί στη μεγαλύτερη από τις επτά μονάδες της NSS, ωθώντας άλλα Υπουργεία να προχωρήσουν σε παρόμοιες αναδιοργανώσεις: το Υπουργείο Εξωτερικών˙ το Υπουργείο Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας˙ και το Υπουργείο Άμυνας, όλα έχουν δημιουργήσει νέα τμήματα ή θέσεις που εστιάζουν στην τεχνολογία και την οικονομική ασφάλεια.