Η εποχή των δημοκρατιών-ζόμπι

Το πρόβλημα των δημοκρατιών ζόμπι έγινε τόσο έντονο που οι κυβερνήσεις που δεσμεύτηκαν να προωθήσουν την πραγματική δημοκρατία χρειάζονται μια στρατηγική για την αντιμετώπισή του. Για δεκαετίες, η τυπική απάντηση στις διαχειριζόμενες δημοκρατίες ήταν να επιτίθενται στα εργαλεία εκλογικής χειραγώγησης ένα προς ένα -να καταδεικνύουν την λογοκρισία, να αντιτίθενται στους περιορισμούς για την κοινωνία των πολιτών, ή να υπερασπίζονται τα δικαιώματα των υποψηφίων της αντιπολίτευσης- ώστε να ωθήσουν αυτές τις κυβερνήσεις πίσω προς την ευρύτερη συμμετοχή των πολιτών, τα χωρίς περιορισμούς μέσα ενημέρωσης, την δικαστική ανεξαρτησία, και τις ελεύθερες και δίκαιες εκλογές.

Αλλά η αντιμετώπιση των δημοκρατιών ζόμπι απαιτεί μια πιο ολιστική προσέγγιση. Οι ηγέτες τους παραιτήθηκαν από το να διαχειρίζονται την λαϊκή γνώμη υπέρ του να την συντρίψουν, αλλά ακόμη και οι χειρότερες δημοκρατίες ζόμπι βασίζονται σε κάποιο βαθμό λαϊκής συναίνεσης, όσο εξαναγκασμένη κι αν είναι. Αυτό δίνει σε όσους επιδιώκουν να προωθήσουν την πραγματική δημοκρατία ένα σημείο μόχλευσης.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες ομοϊδεάτες δημοκρατίες θα πρέπει να συνεχίσουν να καταγγέλλουν την λογοκρισία και άλλες καταχρηστικές τακτικές που χρησιμοποιούν οι δημοκρατίες ζόμπι για να σιωπήσουν τους επικριτές τους, καθώς και τους πολιτικούς και νομικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιούν για να στερήσουν την δημοκρατία από το νόημά της. Θα πρέπει επίσης να σταματήσουν να παρέχουν τροφή στους ηγέτες των δημοκρατιών ζόμπι, είτε πρόκειται για στρατιωτική βοήθεια και πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ στον Sisi είτε για επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Orban.

Αλλά οι χώρες που επιδιώκουν να προωθήσουν την γνήσια δημοκρατία θα πρέπει να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα και να χτυπήσουν τους ηγέτες των δημοκρατιών ζόμπι εκεί που πονάει περισσότερο -εκθέτοντας την διαφθορά και την ιδιοτέλεια που στηρίζουν τα καθεστώτα τους. Επειδή οι δημοκράτες ζόμπι δεν εμπιστεύονται πλέον ούτε καν ένα χειραγωγημένο κοινό για να τους υποστηρίξει, βασίζονται όλο και περισσότερο σε πιστούς στον στρατό και στον ιδιωτικό τομέα για να στηρίξουν την κυριαρχία τους. Αλλά οι στρατηγοί και οι ολιγάρχες σπάνια είναι πραγματικά πιστοί στην δημοκρατία ζόμπι. Η πίστη τους πρέπει να εξαγοράζεται μέσω της εκτροπής δημόσιων κεφαλαίων, κάτι που είναι η αχίλλειος πτέρνα των αυταρχικών.

Οι δημοκρατικές κυβερνήσεις πρέπει να επισημάνουν τους τρόπους με τους οποίους οι ηγέτες των δημοκρατιών ζόμπι προωθούν τα ιδιοτελή συμφέροντά τους σε βάρος του δημοσίου. Ο Σίσι και ο Όρμπαν άφησαν αμφότεροι ετοιμόρροπα τα δημόσια νοσοκομεία ενώ ξεπληρώνουν τους πιστούς τους. Το Κρεμλίνο επέτρεψε σε φιλικούς του δισεκατομμυριούχους ολιγάρχες να ευδοκιμήσουν, μειώνοντας τις συντάξεις και αφήνοντας τους μισθούς να βαλτώσουν. Ο Μαδούρο πλήρωσε τον στρατό ενώ ο λαός της Βενεζουέλας υφίσταται ανθρωπιστική κρίση. Παρόμοιες επικρίσεις θα μπορούσαν να γίνουν στους περισσότερους ηγέτες των δημοκρατιών ζόμπι.

Δυστυχώς, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, έχασε την ευκαιρία να σφυροκοπήσει τον Πούτιν για την διεφθαρμένη ιδιοτέλειά του στην σύνοδο κορυφής μεταξύ των δύο ηγετών στην Γενεύη τον Ιούνιο. Ο Μπάιντεν είπε αργότερα ότι μίλησε στον Πούτιν «για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», αλλά εκτός από μια σύντομη αναφορά στον Ναβάλνι, δεν υπάρχει δημόσια καταγραφή για όσα είπε. Αυτό σημαίνει ότι ο ρωσικός λαός δεν άκουσε τον Μπάιντεν να επικρίνει τον Πούτιν και τους ολιγάρχες φίλους του ότι πλούτισαν με την ιδιοποίηση κρατικών πόρων και στην συνέχεια καταστρέφοντας την δημοκρατία της χώρας, ώστε να μην χρειάζεται να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους.

Ο Μπάιντεν έκανε καλύτερη δουλειά για να αναδείξει την διαφθορά της κουβανικής κυβέρνησης, μετά την έναρξη των εθνικών δημοκρατικών διαδηλώσεων νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Κατηγόρησε δημόσια τους αυταρχικούς ηγέτες της Κούβας ότι «πλουτίζουν τους εαυτούς τους» αντί να προστατεύουν τον λαό από «την πανδημία και από τις δεκαετίες καταστολής και οικονομικής ταλαιπωρίας στις οποίες έχει υποβληθεί». Αυτού του είδους η έντονη κριτική αντηχεί πολύ περισσότερο στους πολίτες των αυταρχικών χωρών από όσο μια επιπόλαιη σημείωση σχετικά με τα «ανθρώπινα δικαιώματα» που αναφέρθηκε ιδιωτικά.

Ο καλύτερος τρόπος υπονόμευσης των δημοκρατιών ζόμπι είναι να καταδειχθεί ότι οι ηγέτες τους αδιαφορούν για τα κοινά που προσποιούνται ότι υπηρετούν. Ναι, οι αυταρχικοί μπορούν να καταφύγουν στην βία για να προσκολληθούν στην εξουσία, αλλά αυτό είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι. Ακόμα και οι πιο αφοσιωμένοι δικτάτορες δυσκολεύονται να παραμείνουν [στην εξουσία] όταν το κοινό τους έχει στραφεί εντελώς εναντίον τους. Για να επιταχύνουν τον ερχομό τέτοιων εκτιμήσεων, ο Μπάιντεν και άλλοι δημοκρατικοί ηγέτες πρέπει να τονίσουν πώς, στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν την εξουσία, οι ηγέτες των δημοκρατιών ζόμπι έχουν εγκαταλείψει εντελώς τον λαό τους.

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/americas/2021-07-28/age-zombie-d...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition