Πώς σκέφτονται οι Αμερικανοί για το εμπόριο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς σκέφτονται οι Αμερικανοί για το εμπόριο

Οι νικητές, οι ηττημένοι, και η ψυχολογία της παγκοσμιοποίησης

Πολλοί Αμερικανοί βλέπουν το όφελος του εμπορίου ως διπλωματικό [3] παρά ως οικονομικό. Τονίζουν την σημασία του εμπορίου για την διατήρηση συμμαχιών. Στις διαπροσωπικές σχέσεις, οι άνθρωποι μερικές φορές ασχολούνται με το εμπόριο -όπως αγοράζουν μπισκότα των προσκοπίνων από τις κόρες των συναδέλφων τους- όχι τόσο επειδή θέλουν πραγματικά τα μπισκότα αλλά για να είναι φιλικοί και υποστηρικτικοί. Ομοίως, μεγάλος αριθμός Αμερικανών και των δύο πολιτικών κομμάτων και σε όλο το ιδεολογικό φάσμα πιστεύουν ότι το διεθνές εμπόριο είναι επωφελές επειδή ενισχύει τις σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών με άλλες χώρες. Αναγνωρίζουν ότι αυτές οι σχέσεις μπορεί να είναι χρήσιμες σε μεταγενέστερο χρόνο.

ΤΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΑΜΕΡΙΚΗ

Το 2005, ο Βρετανός δημοσκόπος Stephan Shakespeare χαρακτήρισε τους ανθρώπους είτε ως «κινητή γέφυρα πάνω» (drawbridge up) [στμ: οπότε αποκόβεται η επικοινωνία] είτε ως «κινητή γέφυρα κάτω» όταν πρόκειται για την παγκοσμιοποίηση. Οι τύποι «κινητής γέφυρας πάνω», έγραψε, «σκέπτονται ότι τα άσχημα πράγματα θα εξαφανιστούν αν κλειδώσουμε τις πόρτες». Αυτοί είναι άνθρωποι που πιστεύουν ότι η συνεργασία είναι για τα κορόιδα. Έχουν την τάση να μην εμπιστεύονται αγνώστους, και ιδιαίτερα δεν εμπιστεύονται τους ξένους.

Η έρευνά μου επιβεβαίωσε αυτήν την άποψη, βρίσκοντας μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ της αντίθεσης στην πολυπολιτισμικότητα και στην φυλετική ποικιλομορφία και της αντίθεσης στο διεθνές εμπόριο. Οι συμπεριφορές των Αμερικανών απέναντι στους συμπολίτες τους που ανήκουν σε άλλες φυλετικές ομάδες είναι μακράν ο ισχυρότερος προγνωστικός δείκτης της υποστήριξής τους στο εμπόριο, πολύ περισσότερο από το πώς πιστεύουν ότι το εμπόριο θα επηρεάσει τα προσωπικά τους οικονομικά συμφέροντα.

Όπως και άλλες μορφές ομοιότητας, οι φυλετικές ομοιότητες μεταξύ των χωρών ενισχύουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2017 ζήτησε από τους ερωτηθέντες να αναφέρουν τις τρεις πρώτες εμπορικές χώρες των Ηνωμένων Πολιτειών (Κίνα, Καναδάς και Μεξικό). Οι λευκοί Αμερικανοί που πίστευαν ότι οι κύριοι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ ήταν επίσης κυρίως λευκοί, εξέφρασαν μεγαλύτερη υποστήριξη για το εμπόριο. Οι Αμερικανοί που δεν ονόμασαν την Κίνα, θεώρησαν ότι είναι ο πιο ανόμοιος από τους τρεις κορυφαίους εμπορικούς εταίρους, ήταν περισσότερο υποστηρικτικοί στο εμπόριο˙ εκείνοι που δεν κατονόμασαν τον Καναδά, τον πιο παρόμοιο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ήταν πιο εχθρικοί απέναντι στο εμπόριο.

Η ίδια μηδενικού αθροίσματος σκέψη που οδηγεί τους τύπους «κινητή γέφυρα πάνω» να πιστεύουν ότι η πρόοδος μεταξύ των μειονοτήτων συμβαίνει σε βάρος των λευκών, τους οδηγεί να υιοθετήσουν ένα ανταγωνιστικό πλαίσιο περί του εμπορίου. Εάν το εμπόριο ωφέλησε «αυτούς», τότε πρέπει να ήταν κακό για «εμάς». Χρησιμοποιώντας πειραματικές μελέτες, απέδειξα ότι η αντι-κινεζική αντι-εμπορική ρητορική τόσο από τους Δημοκρατικούς όσο και από τους Ρεπουμπλικάνους προεδρικούς υποψηφίους αυξάνει τις διακρίσεις των λευκών όχι μόνο γενικά έναντι των Ασιατών αλλά και των Αμερικανών από την Ασία. Η αρνητική στάση απέναντι σε ξένες ομάδες κάνει τους ανθρώπους πιο εχθρικούς απέναντι στο εμπόριο και το εμπόριο πυροδοτεί περισσότερη εχθρότητα απέναντι σε αυτές τις ίδιες ομάδες.

Από την άλλη πλευρά, οι τύποι «κινητή γέφυρα κάτω», γράφει ο Shakespeare, «σκέπτονται ότι υπάρχει ένας μεγάλος όμορφος κόσμος εκεί έξω … αρκεί να μπορούσαμε όλοι να ανοίξουμε την αγκαλιά μας και να αγκαλιαστούμε». Αυτοί οι άνθρωποι βγαίνουν από το κεντρικό κάστινγκ για το παλιό διαφημιστικό της Coca-Cola [4] που παρουσιάζει μια πολυπολιτισμική χορωδία νέων που τραγουδούν: «Θα ήθελα να διδάξω τον κόσμο να τραγουδά στην τέλεια αρμονία». Φυσικά, αυτός ο χαρακτηρισμός είναι υπερβολικά απλοϊκός και σίγουρα άστοχος. Αλλά η πίστη στην διεθνή συνεργασία για αμοιβαίο όφελος είναι ένας κεντρικός λόγος που οι Αμερικανοί υποστηρίζουν το εμπόριο.

Η διάκριση μεταξύ αυτών των δύο κοσμοθεωριών καταλήγει στο αν οι Αμερικανοί θεωρούν το εμπόριο ως μορφή ανταγωνισμού ή ως μορφή συνεργασίας. Για τους τύπους γέφυρα-πάνω, το εμπόριο είναι ένας ανταγωνισμός [5]: χωρίζουν τον κόσμο σε «εμάς» εναντίον «εκείνων», και οι απόψεις τους εξαρτώνται από το αν βλέπουν την χώρα τους ως τον νικητή ή τον ηττημένο. Εν τω μεταξύ, γέφυρα-κάτω τύποι, θεωρούν το εμπόριο ως μια μορφή συνεργασίας και το βλέπουν ως μέσο διατήρησης δυνητικά χρήσιμων φιλιών με άλλες χώρες.

ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΔΥΝΑΤΟΤΕΡΟΥ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες τείνουν να ενθαρρύνουν ένα ανταγωνιστικό πλαίσιο εμπορίου. Ο οικονομολόγος Paul Rubin θρήνησε σε μια ομιλία του το 2013 ότι τα εισαγωγικά εγχειρίδια οικονομικών στις Ηνωμένες Πολιτείες αναφέρουν τον ανταγωνισμό οκτώ φορές συχνότερα από την συνεργασία.

Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, ότι πολλοί Αμερικανοί θεωρούν το εμπόριο ως έναν δαρβινικό αγώνα στον οποίο επιβιώνουν μόνο οι ισχυροί. Και λόγω της παγκοσμιοποίησης, πολλοί δεν βλέπουν πλέον τον εαυτό τους ως τους σίγουρους νικητές αυτού του ανταγωνισμού. Υπό αυτήν την έννοια, οι Αμερικανοί σήμερα διαμαρτύρονται για την «αδικία» του εμπορίου, μια ανησυχία που δεν αναφέρεται πλέον στην άδικη μεταχείριση της εργασίας στο εξωτερικό ή στις άνισες κατανεμητικές συνέπειες του εμπορίου για τους Αμερικανούς εργαζόμενους. Αντ' αυτού, οι απλοί Αμερικανοί χρησιμοποιούν αυτόν τον όρο για να εκφράσουν ανησυχίες ότι το ίδιο το παιχνίδι είναι στημένο και έτσι η χώρα τους μπορεί να «χάσει» αυτόν τον διεθνή διαγωνισμό χωρίς δική της υπαιτιότητα.