Γιατί η ομάδα χωρών Quad ανησυχεί την Κίνα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Γιατί η ομάδα χωρών Quad ανησυχεί την Κίνα

Η επιτυχία τους αποτελεί σημαντική απειλή για τις φιλοδοξίες του Πεκίνου

Όταν ο Abe συγκέντρωσε την ομάδα ξανά μια δεκαετία αργότερα, οι στρατηγικές συνθήκες είχαν αλλάξει δραματικά. Μετά από χρόνια αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας, την διεκδικητική κινεζική συμπεριφορά στην θάλασσα της Νότιας Κίνας και της Ανατολικής Κίνας, και τις επανειλημμένες συγκρούσεις μεταξύ κινεζικών και ινδικών δυνάμεων στα αμφισβητούμενα χερσαία σύνορά τους, ο στρατηγικός υπολογισμός για την Κίνα είχε εξελιχθεί σε όλες τις πρωτεύουσες της Quad. Ωστόσο, το Πεκίνο πίστευε ότι δεν είχε κανέναν λόγο να ανησυχεί μετά την ανασύσταση της Quad, τον Νοέμβριο του 2017, για μια συνάντηση διπλωματών σε επίπεδο εργασίας στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της Ανατολικής Ασίας στη Μανίλα: απέτυχαν να εκδώσουν μια κοινή ανακοίνωση που να περιγράφει έναν κοινό στρατηγικό σκοπό , δημοσιοποιώντας αντ’ αυτής ασυντόνιστες μεμονωμένες δηλώσεις που χρησίμευσαν κυρίως για να τονίσουν τις αποκλίσεις σε βασικά ζητήματα. Το Πεκίνο παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό αδιάφορο ακόμη και μετά την πρώτη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Quad, τον Σεπτέμβριο του 2019 στη Νέα Υόρκη, και ακόμη και όταν τελικά οι υπουργοί συμφώνησαν να εργαστούν από κοινού για αυτό που έγινε το σύνθημα της Quad: «να προωθήσουμε έναν ελεύθερο και ανοιχτό Ινδο-Ειρηνικό».

Στην συνέχεια, τον Ιούνιο του 2020, κινεζικές και ινδικές δυνάμεις συγκρούστηκαν κατά μήκος των κοινών συνόρων τους, αφήνοντας 20 Ινδούς στρατιώτες νεκρούς και αναγκάζοντας το Νέο Δελχί, μέχρι τώρα το πιο απρόθυμο μέλος της Quad, να επανεκτιμήσει τις στρατηγικές του προτεραιότητες και να επιδείξει νέα προθυμία για εξισορρόπηση της κινεζικής δύναμης. Όταν οι Υπουργοί Εξωτερικών της Quad συναντήθηκαν ξανά, τον Οκτώβριο του 2020 στο Τόκιο, το Πεκίνο άρχισε να δίνει προσοχή. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, δήλωσε ξεκάθαρα ότι ο στόχος της Ουάσινγκτον ήταν να «θεσμοθετήσει» την Quad, «να δημιουργήσει ένα πραγματικό πλαίσιο ασφάλειας» και ακόμη και να επεκτείνει την ομάδα την «κατάλληλη στιγμή» προκειμένου να [3] «αντιμετωπίσει την πρόκληση που το Κινέζικο [4] Κομμουνιστικό Κόμμα [5] παρουσιάζει σε όλους μας». (Ο Πομπέο είχε συγκεντρώσει νωρίτερα τη Νέα Ζηλανδία, τη Νότια Κορέα και το Βιετνάμ σε αυτό που έγινε γνωστό ως οι συνομιλίες «Quad Plus» για το εμπόριο, την τεχνολογία, και την ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασμού).

Μετά την συνάντηση, η Ινδία κάλεσε την Αυστραλία να συμμετάσχει στις ετήσιες ναυτικές ασκήσεις Malabar που πραγματοποιήθηκαν με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία. Αυτό ήταν αξιοσημείωτο επειδή η Ινδία είχε προηγουμένως αρνηθεί να επιτρέψει την συμμετοχή της Αυστραλίας στις ασκήσεις φοβούμενη ότι θα ανταγωνιστούν το Πεκίνο. Τώρα, χάρη σε μεγάλο βαθμό στην συνοριακή σύγκρουση του Ιουνίου 2020, όλοι οι εναπομείναντες δισταγμοί στο Δελχί είχαν εξαφανιστεί. Από την πλευρά του Πεκίνου, ο γεωπολιτικός πίνακας wei qi φαινόταν ξαφνικά λιγότερο πλεονεκτικός.

ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΔΙΧΑΣΟΥΝ ΠΕΡΑΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ

Στην αρχή, οι Κινέζοι στρατηγικοί φάνηκαν να πιστεύουν ότι υπήρχε μια σχετικά απλή λύση στη νέα πρόκληση από την Quad: να χρησιμοποιήσουν έναν συνδυασμό καρότων και μαστιγίων για να δημιουργήσουν ένα ρήγμα μεταξύ των οικονομικών συμφερόντων και των συμφερόντων ασφάλειας των μελών της Quad. Με το να τονίζει την συντριπτική εξάρτηση κάθε κράτους από την κινεζική αγορά, το Πεκίνο ήλπιζε να διαλύσει την Quad.

Μετά την τετραπλή υπουργική συνάντηση του Οκτωβρίου 2020 και τις επόμενες ναυτικές ασκήσεις Μαλαμπάρ, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών, άλλαξε δραματικά τον τόνο του, κατακρίνοντας την προσπάθεια δημιουργίας ενός «Ινδο-Ειρηνικού ΝΑΤΟ» και αποκαλώντας την στρατηγική Ινδο-Ειρηνικού της Quad «έναν μεγάλο υποκείμενο κίνδυνο ασφάλειας» για την περιοχή. Το Πεκίνο επέλεξε επίσης στόχο για να χρησιμοποιήσει ένα μαστίγιο. Η κινεζική στρατηγική παράδοση συμβουλεύει «να σκοτώσεις έναν για να προειδοποιήσεις εκατό». Σε αυτή την περίπτωση, η ιδέα ήταν να σκοτώσουν έναν (την Αυστραλία) για να προειδοποιήσουν δύο (την Ινδία και την Ιαπωνία).

Το Πεκίνο είχε στο παρελθόν πρόθεση να βελτιώσει τις σχέσεις του με την Καμπέρα. Αλλά χωρίς συγκεκριμένη εξήγηση, επέβαλε ξαφνικά περιορισμούς στις εισαγωγές αυστραλιανού άνθρακα -και στην συνέχεια στο κρέας, το βαμβάκι, το μαλλί, το κριθάρι, το σιτάρι, την ξυλεία, τον χαλκό, την ζάχαρη, τον αστακό, και το κρασί. Ως η μικρότερη από τις τέσσερις οικονομίες της Quad, η Αυστραλία, κατά την κρίση του Πεκίνου, θα ήταν η πιο ευάλωτη σε οικονομικές πιέσεις (και λόγω του μεγέθους και της γεωγραφίας, λιγότερο απειλητική για τα κινεζικά συμφέροντα ασφάλειας). Ταυτόχρονα, η Κίνα εργάστηκε για την επιδιόρθωση των σχέσεων με την Ινδία και την Ιαπωνία. Μετά από χρόνια προσπαθειών για την βελτίωση των σχέσεων με το Τόκιο, το Πεκίνο προσπάθησε να ολοκληρώσει [τις ετοιμασίες για] μια επίσκεψη του Σι ώστε να συναντηθεί με τον διάδοχο του Άμπε, Γιοσιχίντε Σούγκα. Και προσπάθησε να αποκλιμακώσει τις εντάσεις με την Ινδία διαπραγματευόμενη μια συμφωνία για την απόσυρση των στρατευμάτων από την περιοχή όπου είχαν σημειωθεί συγκρούσεις και δουλεύοντας αθόρυβα για να εξασφαλίσει την απελευθέρωση ενός αιχμάλωτου Κινέζου στρατιώτη, προκειμένου να αποφευχθεί η πυροδότηση εθνικιστικών πυρκαγιών.