Τα σωστά μαθήματα από το Αφγανιστάν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τα σωστά μαθήματα από το Αφγανιστάν

Η Αμερική και οι σύμμαχοί της δεν μπορούν να εγκαταλείψουν τον αγώνα για την δημοκρατία
Περίληψη: 

Η Ουάσινγκτον και οι σύμμαχοί της πήραν την σωστή απόφαση το 2001 να διώξουν τους Ταλιμπάν από την εξουσία. Έκαναν το σωστό μένοντας στο Αφγανιστάν για να βοηθήσουν στην οικοδόμηση μιας πιο σταθερής και ελεύθερης κοινωνίας. Και είχαν δίκιο που εγκατέλειψαν την χώρα: οι Αφγανοί πρέπει να αποφασίσουν για το δικό τους μέλλον. Αλλά ο χρόνος, η μέθοδος, και ο τρόπος αναχώρησης ήταν όλα λάθος.

Ο ANDERS FOGH RASMUSSEN είναι ιδρυτής του Alliance of Democracies Foundation και του Rasmussen Global. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ από το 2009 έως το 2014 και πρωθυπουργός της Δανίας από το 2001 έως το 2009.

Η χαοτική και ταπεινωτική αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν κατέδειξε για άλλη μια φορά ότι κακοί δρώντες καλύπτουν το κενό όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες υποχωρούν. Αν και δεν υπήρχε ποτέ εύκολος τρόπος να φύγουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο διεθνής συνασπισμός από το Αφγανιστάν, η αποστολή τους είχε σημειώσει πρόοδο σε πολλά μέτωπα και δεν υπήρχε λόγος για τον οποίο να πρέπει να έχουν φτάσει σε ένα τόσο ντροπιαστικό τέλος.

02092021-1.jpg

Στο Διεθνές Αεροδρόμιο Hamid Karzai της Καμπούλ, στο Αφγανιστάν, τον Αύγουστο του 2021. U.S. MARINES / Reuters
--------------------------------------------------------------------

Ο κόσμος δεν πρέπει να αντλήσει λάθος μαθήματα από το Αφγανιστάν. Αυτό το φιάσκο ήταν κάθε άλλο παρά αναπόφευκτο. Θα επιδεινώσει επίσης την τρέλα εάν οι ανεπτυγμένες δημοκρατίες του κόσμου σταματήσουν να υποστηρίζουν την αναζήτηση της ελευθερίας και της δημοκρατίας σε αυταρχικά κράτη και χώρες που έχουν πληγεί από τον πόλεμο. Αυτό περιλαμβάνει το Αφγανιστάν, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι εταίροι τους θα πρέπει να δώσουν την υποστήριξή τους τις τρέχουσες αντιστασιακές προσπάθειες για την εναντίωση στους Ταλιμπάν.

ΜΙΑ ΚΑΚΟΤΕΧΝΗ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ

Η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν παραβίασε τρεις βασικές αρχές διαχείρισης συγκρούσεων. Πρώτον, μην πεις στον εχθρό πότε πρόκειται να αποσυρθείς. Οι Ηνωμένες Πολιτείες καθόρισαν μονομερώς την 31η Αυγούστου 2021, ως την ημερομηνία κατά την οποία θα αναχωρούσαν όλες οι αμερικανικές δυνάμεις, καταργώντας κάθε κίνητρο για τους Ταλιμπάν να επιδιώξουν μια ειρηνική μετάβαση. Αντ' αυτού, η ομάδα περίμενε την αποχώρηση των ΗΠΑ και στην συνέχεια άρχισε να καταλαμβάνει την χώρα δια της βίας, της δωροδοκίας, και του εκφοβισμού. Χρειάστηκαν μόνο μερικές εβδομάδες πριν φτάσουν οι Ταλιμπάν στην Καμπούλ. Το μάθημα είναι σαφές: ποτέ μην αφήσεις τον εχθρό να γνωρίζει τα σχέδιά σου. Η απόσυρση πρέπει να βασίζεται σε προϋποθέσεις και όχι να καθοδηγείται από το ημερολόγιο.

Δεύτερον, μην εγκαταλείπεις τους φίλους σου. Το 2018, η διοίκηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ κατέληξε σε συμφωνία με τους Ταλιμπάν χωρίς να θέσει ως όρο στην συμφωνία οι Ταλιμπάν να μην επιτίθενται στις αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας. Όταν αντίθετα παρέκαμψε την Καμπούλ διαπραγματευόμενη απευθείας με τους Ταλιμπάν, οι τοπικές φυλές και οι πολέμαρχοι είδαν τους κακούς οιωνούς. Είχαν κάθε κίνητρο να διαπραγματευτούν παράπλευρες συμφωνίες με τους Ταλιμπάν, με την ελπίδα ότι θα τους επέτρεπαν να αποφύγουν αντίποινα. Αποκόπτοντας την αφγανική κυβέρνηση από την διαδικασία των διαπραγματεύσεων, η Ουάσινγκτον και ο διεθνής συνασπισμός απογοήτευσαν τους εταίρους τους και υπονόμευσαν την δική τους αξιοπιστία.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι εταίροι τους δεν εγκατέλειψαν μόνο την αφγανική κυβέρνηση -εγκατέλειψαν τους άνδρες και τις γυναίκες που είχαν συνεργαστεί στενότερα μαζί τους. Παρά την απόφαση να φύγουν από το Αφγανιστάν μέχρι το τέλος Αυγούστου, οι περισσότερες χώρες δεν προετοίμασαν σχέδια εκκένωσης για τους πολίτες τους ή για τους διερμηνείς και άλλους Αφγανούς που βοήθησαν τον συνασπισμό. Πολλοί από αυτούς τους γενναίους Αφγανούς διατρέχουν τώρα σοβαρό κίνδυνο αντιποίνων από τους Ταλιμπάν. Οι σκηνές χιλιάδων Αφγανών που συγκεντρώθηκαν στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, αναζητώντας προστασία και ελευθερία στο εξωτερικό, είναι σπαραξικάρδιες.

Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους δεν βοηθήσουν τους ανθρώπους που τους συμπαραστάθηκαν κατά την διάρκεια της επιχείρησης στο Αφγανιστάν, πώς μπορούν να περιμένουν από [άλλους] ανθρώπους να τους υποστηρίξουν σε μελλοντικές στρατιωτικές επιχειρήσεις; Οι χώρες που ξεκινούν στρατιωτικές επεμβάσεις στο εξωτερικό έχουν σαφή ευθύνη να βοηθήσουν αυτούς που τους βοηθούν -και αυτή η ευθύνη δεν πρέπει να πνίγεται στην γραφειοκρατία.

Τρίτον, μην απορρίπτεις τις θυσίες των στρατευμάτων σου. Πολλοί βετεράνοι του αφγανικού πολέμου και οι οικογένειές τους ρωτούν εάν οι προσπάθειές τους ήταν μάταιες. Πηγαίνοντας πίσω στο 2001, η θεμελιώδης προτεραιότητα των Ηνωμένων Πολιτειών και των εταίρων τους ήταν να ξεριζώσουν την Αλ Κάιντα και την διεθνή τρομοκρατία από το Αφγανιστάν. Τα στρατεύματά μας ολοκλήρωσαν αυτή την αποστολή με γενναιότητα, συμπεριλαμβανομένου του όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες εξάλειψαν τον Οσάμα Μπιν Λάντεν. Και τα τελευταία 20 χρόνια, ούτε μια τρομοκρατική επίθεση στην Βόρεια Αμερική ή την Ευρώπη δεν έχει εξαπολυθεί από το Αφγανιστάν. Η Ουάσινγκτον και οι εταίροι της δεν θα έπρεπε να έχουν φύγει με τρόπο που δημιουργεί αμφιβολίες για την αξία της δύο δεκαετιών προσπάθειάς τους.

Στο αποκορύφωμα της επέμβασης, υπήρχαν πάνω από 130.000 στρατιώτες από 51 χώρες του ΝΑΤΟ και εταίρους τους στο Αφγανιστάν. Αυτοί οι αριθμοί στην συνέχεια μειώθηκαν ραγδαία: μόνο 2.500 Αμερικανοί στρατιώτες, ως μέρος μιας διεθνούς αποστολής υποστήριξης 9.600 [στρατιωτών], παρέμειναν στην χώρα στο τέλος της αποστολής. Αυτό το ελάχιστο αποτύπωμα ήταν αρκετό για να σταθεροποιεί την κατάσταση με περιορισμένα θύματα και κόστος.

Θα μπορούσαμε να είχαμε μείνει και να πούμε στους Ταλιμπάν ότι θα φύγουμε με τον όρο να σταματήσουν να επιτίθενται στην αφγανική κυβέρνηση και να συμφωνήσουν σε μια πολιτική λύση που θα εξασφάλιζε ένα ειρηνικό μέλλον για το Αφγανιστάν. Αυτό θα είχε αποτρέψει την καταστροφική έξοδο, η οποία άφησε τώρα την χώρα σε πολύ χειρότερη κατάσταση και επέτρεψε την πιο θανατηφόρα ημέρα [1] για τα αμερικανικά στρατεύματα στο Αφγανιστάν σε μια δεκαετία.

ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ;