Η νέα εποχή της αυτάρκειας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η νέα εποχή της αυτάρκειας

Γιατί οι πιο κερδισμένοι της παγκοσμιοποίησης βρίσκονται τώρα σε αποστολή για αυτάρκεια*

Όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, η Ινδία έχει καλλιεργήσει ένα όραμα για τον εαυτό της ως έθνος που μπορεί να ευημερήσει με την ισχύ της μεγάλης εγχώριας αγοράς της, με ένα συνετό μέτρο εξαγωγών. Η Ινδία παρήγαγε σχεδόν το ένα τέταρτο του παγκόσμιου ΑΕΠ γύρω στο 1700, σύμφωνα με τους ιστορικούς, αλλά στην συνέχεια υπέμεινε δύο αιώνες ταπείνωσης κατά την διάρκεια των οποίων το Ηνωμένο Βασίλειο υποβάθμισε σταθερά την βιομηχανική της βάση προκειμένου να εξάγει πρώτες ύλες και να δημιουργήσει μια αγορά για βρετανικές κατασκευές. Μετά την ανεξαρτησία το 1947, η Ινδία ανέπτυξε μια ημι-αυτάρκεια υπό την ηγεσία της κυβέρνησης με το πρόσχημα της «μη ευθυγράμμισης» [στμ: “nonalignment”, αυτό που ορίζουμε στην καθομιλουμένη ως ανεξαρτησία στην εξωτερική πολιτική], η οποία ξεκίνησε ως μια πολιτική και στρατιωτική πολιτική, αλλά εξελίχθηκε σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που αγκάλιασε τις τότε μοντέρνες ιδέες για την προστασία της νηπιακής βιομηχανίας και την αντικατάσταση των εισαγωγών.

Η Ινδία άρχισε να ανοίγει την οικονομία της στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αλλά μέσω μιας διαχειριζόμενης διαδικασίας που έγινε όλο και πιο ινδουιστικά εθνικιστική μετά την εκλογή του Modi ως πρωθυπουργού το 2014. Έχοντας σχεδόν το 18% του παγκόσμιου πληθυσμού, η Ινδία παρέμεινε δεσμευμένη στη μη-ευθυγράμμιση καθ’ όλη την εποχή της παγκοσμιοποίησης, χρησιμοποιώντας κινεζική και αμερικανική τεχνολογία και επενδύσεις για να αναπτύξει τις δικές της εναλλακτικές. Ο στόχος του atmanirbhar του Modi είναι να επιτύχει κάτι σαν το επίπεδο εγχώριας καινοτομίας και αυτάρκειας της Κίνας, δημιουργώντας μια ασφαλή εγχώρια βάση από την οποία οι ινδικές εταιρείες μπορούν να κυνηγούν τις ξένες επιχειρήσεις, όπως έκαναν οι Κινέζοι προκάτοχοί τους (και, πιο παλιά οι ΗΠΑ).

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ

Η Κίνα, η Ινδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν όλες σχετικές παραδόσεις που θέτουν το σκηνικό για την πρόσφατη στροφή προς την αυτάρκεια -αλλά πιο πρόσφατα, και τα τρία έθνη ανταποκρίνονται σε νέες ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια που έχουν προκύψει καθώς εντείνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων. Το βασικό αφήγημα της Κίνας από την δεκαετία του 1980 έχει βασιστεί στην ασφάλεια, εστιάζοντας σε μια επιστροφή στο status της μεγάλης δύναμης μετά την υποταγή της στα χέρια των Δυτικών δυνάμεων και στην συνέχεια της Ιαπωνίας. Το 2015, το Πεκίνο ανακοίνωσε μια πολιτική «πολιτικο-στρατιωτικής σύντηξης», η οποία ξεκάθαρα πλαισίωσε την εθνική-βιομηχανική ανάπτυξη ως μέρος του σχεδίου της Κίνας να απελευθερωθεί από την εξάρτηση από εξωτερικές δυνάμεις και να εξασφαλίσει ένα μέλλον τεχνολογικής αυτάρκειας.

Αντιμέτωπες με τον στρατιωτικό εκσυγχρονισμό της Κίνας και την εξαιρετική επιτυχία του τομέα της τεχνολογίας της, οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν να βρίσκουν ανησυχητική την παρουσία της κινεζικής τεχνολογίας στις αλυσίδες εφοδιασμού της άμυνας των ΗΠΑ και έγιναν όλο και πιο καχύποπτες για τον ρόλο της Κίνας στην κατασκευή υποδομών Διαδικτύου σε όλο τον κόσμο. Η προοπτική μεγάλα τμήματα του ψηφιακού παγκόσμιου χάρτη να υπόκεινται στην κινεζική επιρροή ώθησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να ακολουθήσουν μια πολύ πιο καθοδηγούμενη από την ασφάλεια προσέγγιση σχετικά με την οικονομική άνοδο της Κίνας. Σύντομα, και τα δύο έθνη άρχισαν να ασκούν περισσότερο κυβερνητικό έλεγχο ακόμη και στα πιο δυναμικά και παγκοσμιοποιημένα μέρη των οικονομιών τους. Η Κίνα έθεσε υπό έλεγχο τους τεχνολογικούς γίγαντές της με μια εκστρατεία «διόρθωσης» [1], ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες συμμετείχαν σε μια διακομματική «techlash» [στμ: «τεχνο-αντίδραση»] ενάντια στην ισχύ της Silicon Valley.

Οι ανησυχίες ασφαλείας καθοδηγούν όλο και περισσότερο τις τεχνολογικές πολιτικές της Ινδίας, καθώς η κυβέρνηση Modi επιδιώκει αυτό που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «ψηφιακή μη-ευθυγράμμιση». Τα τελευταία 20 χρόνια, οι κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας και οι επιχειρηματίες, και σε μικρότερο βαθμό οι Δυτικοί ομόλογοί τους, οικοδόμησαν μεγάλο μέρος του τεχνολογικού τομέα και της υποδομής της Ινδίας. Ωστόσο, τώρα που οι ινδικές εταιρείες τεχνολογίας είναι σε θέση να ανταγωνιστούν, η κυβέρνηση Modi έχει αρχίσει να διαχειρίζεται την ξένη παρουσία -στην κινεζική περίπτωση, ακόμη και να την αποβάλλει- με στόχο την ενίσχυση της τεχνολογικής αυτονομίας της Ινδίας και την διαφύλαξη της ινδικής ασφάλειας.

Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΥΤΑΡΚΕΙΑΣ

Και οι τρεις αυτές χώρες έχουν βρει στην αυτάρκεια μια βιώσιμη απάντηση σε αυξανόμενα προβλήματα ασφάλειας εν μέρει λόγω του μεγέθους των οικονομιών τους. Έχουν αρκετά μεγάλες εγχώριες αγορές για να διατηρήσουν ευρεία διαφοροποίηση σε όλες τις βιομηχανίες χωρίς να θυσιάζουν τα οφέλη της εξειδίκευσης -με άλλα λόγια, να είναι σχετικά αυτάρκεις. Ωστόσο, μόνο το μέγεθος δεν εξηγεί το πώς αυτές οι χώρες έχουν καταφέρει να εξαρτώνται λιγότερο από το εμπόριο, ενώ οι περισσότερες άλλες μεγάλες οικονομίες έχουν εξαρτηθεί περισσότερο από αυτό.