Η Αφρική αλλάζει

Η Αφρικανική Ένωση, στην οποία οι χώρες της Βόρειας Αφρικής ασκούν σημαντική επιρροή, δεν κάνει διάκριση μεταξύ της Βόρειας Αφρικής και της υπόλοιπης ηπείρου. Οι χώρες της Βόρειας Αφρικής θα μπορούσαν να έχουν μεγαλύτερη οικονομική και διπλωματική συνεισφορά σε ολόκληρη την ήπειρο, εάν έδιναν περισσότερη προσοχή στο νότο -μια αλλαγή που οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να ενθαρρύνουν. Προς τιμήν της, η Αμερικανική Διοίκηση Αφρικής (U.S. Africa Command) έχει ήδη καταργήσει αυτόν τον αναχρονιστικό διαχωρισμό, αλλά η υπόλοιπη κυβέρνηση των ΗΠΑ θα πρέπει να κάνει το ίδιο. Η αντιμετώπιση της ηπείρου στο σύνολό της θα βοηθήσει τους αξιωματούχους να ανταποκριθούν σε προκλήσεις όπως η μετανάστευση και η τρομοκρατία, που διασχίζουν το Σαχέλ και την Σαχάρα -μια ασταθή περιοχή που πρόκειται να αυξηθεί σημαντικά σε πληθυσμό και γεωπολιτική σημασία τις επόμενες δεκαετίες- χωρίς επιβάρυνση από γραφειοκρατικά ζητήματα. Κάτι τέτοιο θα έδινε επίσης περισσότερη προσοχή σε μια ήπειρο που συνορεύει με τη Μεσόγειο και την Ευρώπη, συμβάλλοντας στην εξασφάλιση περισσότερων πόρων για τις υποστελεχωμένες ομάδες εντός της κυβέρνησης των ΗΠΑ που επικεντρώνονται στην Αφρική.

Η Ουάσινγκτον θα πρέπει επίσης να αναδιατυπώσει την γεωπολιτική κατανόησή της για την Αφρική, ιδίως την κατανόηση του πώς πολλές αφρικανικές χώρες σχετίζονται με τα κράτη του Κόλπου πέρα από την Ερυθρά Θάλασσα [4]. Την τελευταία δεκαετία, οι πολιτικοί και οικονομικοί δεσμοί μεταξύ του Κέρατος της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής έχουν διευρυνθεί σημαντικά. Το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν αυξήσει τις απαραίτητες επενδύσεις στην περιοχή καθώς και στο Σαχέλ, αλλά οι ανταγωνισμοί μεταξύ αυτών των χωρών εξήχθησαν στο Κέρας, ειδικά στην Σομαλία, αποσταθεροποιώντας περαιτέρω τα ήδη κατακερματισμένα πολιτικά συστήματα. Οι τροχιές της Αιθιοπίας και του Σουδάν -αναμφισβήτητα οι δύο υψηλότερες προτεραιότητες στην Αφρική για τον Μπάιντεν μέχρι τώρα- έχουν επηρεαστεί έντονα από τα συμφέροντα της Μέσης Ανατολής. Πολλοί Σουδανοί φοβούνται ότι η επανάστασή τους, η οποία ανέτρεψε τον δικτάτορα Ομάρ αλ Μπασίρ το 2019, θα μπορούσε να υπονομευθεί από εξωτερικές δυνάμεις που είναι αντίθετες [στην προοπτική] για ένα δημοκρατικό Σουδάν. Ο Μπάιντεν είχε δίκιο που δημιούργησε τη νέα θέση του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ για το Κέρας της Αφρικής και την ανέθεσε στον έμπειρο διπλωμάτη Jeffrey Feltman. Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει να ενισχύσει αυτήν την κίνηση ενισχύοντας την συνεργασία μεταξύ γραφειοκρατικών τμημάτων και υπηρεσιών, προκειμένου να ανυψωθούν αμφότερες οι ακτές της Ερυθράς Θάλασσας σε βασικές εθνικές προτεραιότητες ασφάλειας.

Τέλος, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να εγκαταλείψουν το αφήγημα ότι μάχονται την Κίνα για την υπεροχή στην Αφρική. Σίγουρα, υπάρχει ένα στοιχείο στρατηγικού ανταγωνισμού που ζωηρεύει τις δραστηριότητες των δύο χωρών εκεί, και οι κινεζικές ενέργειες ενισχύουν ξεκάθαρα τα αυταρχικά καθεστώτα. Αλλά το να πλαισιώνεται η πολιτική των ΗΠΑ για την Αφρική με αυτόν τον τρόπο, όπως έκανε η κυβέρνηση Τραμπ, αντιμετωπίζει τους περισσότερους από 1,3 δισεκατομμύρια ανθρώπους της ηπείρου ως παρευρισκόμενους σε μια μεγαλύτερη γεωπολιτική σύγκρουση στην οποία έχουν μικρό μερίδιο. Αγνοεί επίσης το γεγονός ότι η Κίνα ασχολείται με την Αφρική με τρόπους που δεν το κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, προσφέροντας δάνεια και άλλες μορφές στήριξης που δεν μοιάζουν με άλλες. Οι όροι αυτών των συμφωνιών ενδέχεται να σωρεύονται εναντίον των αποδεκτών -αν και υπάρχει αντίλογος σε αυτό το σημείο [5]- αλλά σε πολλές περιπτώσεις οι Ηνωμένες Πολιτείες απλώς δεν προσφέρουν μια εναλλακτική λύση, κάνοντας να ακούγεται κούφια η κριτική τους για την κινεζική συμπεριφορά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να αποδείξουν στους Αφρικανούς ότι νοιάζονται για αυτούς λόγω της εγγενούς αξίας και των δυνατοτήτων τους, όχι λόγω του ρόλου τους στον ανταγωνισμό μεγάλων δυνάμεων. Αυτό θα σημαίνει εγκατάλειψη των κουρασμένων talking points και προσφορά ανταγωνιστικών εναλλακτικών λύσεων στην κινεζική οικονομική υποστήριξη.

ΑΞΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Στην προεκλογική εκστρατεία, ο Μπάιντεν δεσμεύτηκε να θέσει τις αξίες στο επίκεντρο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Για να παραμείνει πιστός σε αυτή την δέσμευση στην Αφρική, η διοίκησή του θα πρέπει να κάνει περισσότερα από το να αναδιαμορφώσει την κατανόησή της για την ήπειρο˙ θα πρέπει να επιμηκύνει το χρονοδιάγραμμα της πολιτικής της και να επικεντρωθεί περισσότερο στην ενίσχυση των θεσμών παρά στην διατήρηση σχέσεων με μεμονωμένους ηγέτες. Η προώθηση αξιών όπως η δημοκρατία και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι μια μακροπρόθεσμη προσπάθεια. Πολύ συχνά, ωστόσο, αυτοί οι στόχοι έχουν έρθει σε δεύτερη μοίρα πίσω από τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα, ειδικά αυτά που συνδέονται με την ασφάλεια. Για παράδειγμα, όταν οι ηγέτες της Γουινέας, της Ακτής Ελεφαντοστού, της Δημοκρατίας του Κονγκό, και της Ρουάντα όλοι χειραγώγησαν τα όρια της θητείας τους τα τελευταία χρόνια ετών για να επεκτείνουν την διακυβέρνησή τους, η απάντηση των ΗΠΑ ήταν η σιγανή. Η Ουάσινγκτον εξέδωσε προσεκτικά σχεδιασμένες δηλώσεις και οι διπλωμάτες των ΗΠΑ σίγουρα μετέφεραν τα συναισθήματά τους κεκλεισμένων των θυρών, αλλά κανένας από αυτούς τους ηγέτες δεν αντιμετώπισε σημαντικές συνέπειες για το ότι ξέφυγαν από τα όρια της θητείας τους. Οι έρευνες της κοινής γνώμης δείχνουν ότι οι Αφρικανοί υποστηρίζουν συντριπτικά [6] τα όρια των δύο θητειών για τους ηγέτες τους. Ωστόσο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ δεν ήταν πρόθυμοι να διακινδυνεύσουν μια βραχυπρόθεσμη διαταραχή στις σχέσεις των ΗΠΑ με αυτούς τους ηγέτες (και την υποτιθέμενη σταθερότητα που εγγυώνται) για να υπερασπιστούν την ακεραιότητα των αφρικανικών δημοκρατικών θεσμών.