Η αναζήτηση της Κίνας για συμμάχους | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η αναζήτηση της Κίνας για συμμάχους

Οικοδομεί το Πεκίνο ένα ανταγωνιστικό σύστημα συμμαχιών;

Αντίθετα, το Πεκίνο έχει στοιχηματίσει ότι η προσφορά δανείων, επενδύσεων, και εμπορικών ευκαιριών, και η επιχειρηματική δραστηριότητα με οποιαδήποτε κυρίαρχη οντότητα, ανεξάρτητα από τον χαρακτήρα και το ιστορικό της στο εσωτερικό, θα αποφέρει στην Κίνα φίλους και επιρροή. Και αυτή η στρατηγική απέδωσε. Πολλοί από τους εταίρους της Κίνας, ιδιαίτερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο, χαιρέτησαν την δέσμευσή της και υποστήριξαν τα βασικά της συμφέροντα ως αντάλλαγμα. Αυτή η υποστήριξη τείνει να είναι πρωτίστως διπλωματικού χαρακτήρα —για παράδειγμα, επιβεβαιώνοντας την αρχή «μια Κίνα» του Πεκίνου˙ μένοντας σιωπηλοί ή ακόμη και επαινώντας τις κατασταλτικές πολιτικές της στην [επαρχία] Σιντζιάνγκ˙ και εγκρίνοντας την ατζέντα της [7] σε πολυμερή φόρουμ όπως τα Ηνωμένα Έθνη. Και μαζί με τα οικονομικά κίνητρα, το Πεκίνο στρέφεται όλο και περισσότερο στον οικονομικό καταναγκασμό για να τιμωρήσει τα κράτη που αψηφούν τις απαιτήσεις του, όπως στην περίπτωση της Αυστραλίας, η οποία είδε αυστηρούς κινεζικούς δασμούς να επιβάλλονται στις εξαγωγές της, αφότου απαγόρευσε τον κινεζικό τηλεπικοινωνιακό γίγαντα Huawei από τα δίκτυά της και υποστήριξε μια διεθνή έρευνα για την προέλευση της COVID-19.

ΟΙ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΠΕΚΙΝΟΥ

Βραχυπρόθεσμα, η Κίνα είναι απίθανο να εγκαταλείψει εντελώς την γεωοικονομική στρατηγική της για κυριαρχία. Υπάρχουν όμως δύο πιθανά σενάρια που θα μπορούσαν να την οδηγήσουν να οικοδομήσει ένα καλόπιστο δίκτυο συμμάχων: εάν το Πεκίνο αντιληφθεί μια οξεία επιδείνωση στο περιβάλλον ασφαλείας του, που ανατρέπει την ανάλυση κόστους-οφέλους της επιδίωξης επίσημων στρατιωτικών συμφώνων˙ ή εάν αποφασίσει να αντικαταστήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ως η κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη, όχι μόνο στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, αλλά παγκοσμίως. (Αυτά τα δύο σενάρια δεν είναι, φυσικά, αμοιβαίως αποκλειόμενα).

Οι Κινέζοι ηγέτες μπορεί να καταλήξουν σε τέτοια συμπεράσματα εάν εκτιμήσουν ότι τα βασικά συμφέροντα του Κομμουνιστικού Κόμματος, όπως η διατήρηση της εξουσίας στο εσωτερικό, η εξουσία επί της Σιντζιάνγκ, το Θιβέτ, και το Χονγκ Κονγκ, και οι αξιώσεις κυριαρχίας επί της Ταϊβάν θα ήταν μη βιώσιμα χωρίς την σύναψη επίσημων αμυντικών συμφώνων με βασικούς εταίρους όπως η Ρωσία, το Πακιστάν, ή το Ιράν. Στην πραγματικότητα, οι κινεζικές εκτιμήσεις έχουν ήδη αρχίσει να κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Για παράδειγμα, ο κινεζικός σχολιασμός [8] σχετικά με την σημαντική εμβάθυνση των σινο-ρωσικών δεσμών τα τελευταία χρόνια συχνά υποδεικνύει την αυξανόμενη «περικύκλωση» από την Δύση ως τον κύριο μοχλό αυτής της εξέλιξης και τονίζει την ανάγκη το Πεκίνο και η Μόσχα να εργαστούν από κοινού για να απωθήσουν τους υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συνασπισμούς. Αν και το Πεκίνο συνεχίζει να επιμένει ότι η Κίνα και η Ρωσία «δεν είναι σύμμαχοι», έχει αρχίσει να υποστηρίζει [9] την ίδια στιγμή ότι δεν υπάρχουν «απαγορευμένες περιοχές» και «κανένα ανώτατο όριο» στην συνεργασία τους.

Από το 2012, η Κίνα και η Ρωσία έχουν πραγματοποιήσει ολοένα και πιο εκτεταμένες στρατιωτικές ασκήσεις, συμπεριλαμβανομένων τακτικών ναυτικών ασκήσεων στην Ανατολική Κίνα και την Θάλασσα της Νότιας Κίνας, και κατά καιρούς σε συνδυασμό με τρίτα μέρη όπως το Ιράν και η Νότιος Αφρική. Μόλις τον περασμένο μήνα, οι δυο τους έγιναν πρωτοσέλιδο για την διεξαγωγή της πρώτης κοινής περιπολίας τους στον δυτικό Ειρηνικό, για την οποία οι Global Times -ένα κινεζικό κρατικό ταμπλόιντ- ανέφεραν ότι στόχευε τις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς «συνασπίζονται με τους συμμάχους τους όπως η Ιαπωνία και η Αυστραλία». Σίγουρα, η λεπτή ιστορία φιλίας και αντιπαλότητας του Πεκίνου και της Μόσχας και η αξία που δίνουν και τα δύο κράτη στην στρατηγική αυτονομία μπορεί να περιορίσουν την έκταση της συνεργασίας τους. Ωστόσο, τα δύο κράτη θα μπορούσαν πιθανώς να συνάψουν μια συμφωνία για την παροχή αμοιβαίας βοήθειας, από την υλικοτεχνική υποστήριξη έως την άμεση βοήθεια, συμπεριλαμβανομένων συμβατικών στρατιωτικών επιχειρήσεων ή σε «γκρίζες ζώνες», εάν οποιαδήποτε από τις δύο κυβερνήσεις πιστέψει ότι αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή απειλή.

Ένα άλλο παράδειγμα της μεταβαλλόμενης στάσης της Κίνας είναι ο εναγκαλισμός της με «κράτη παρίες». Για παράδειγμα, οι Κινέζοι ηγέτες έχουν αρχίσει να χαρακτηρίζουν τις σχέσεις Κίνας-Βόρειας Κορέας με εντυπωσιακά διαφορετικούς τόνους σε σχέση με μόλις πριν από λίγα χρόνια, όταν το Πεκίνο έκανε επίπονη προσπάθεια για να αποστασιοποιηθεί από την Πιονγκγιάνγκ. Τον περασμένο Ιούλιο, οι δύο σύμμαχοι ανανέωσαν την συνθήκη αμοιβαίας άμυνας και ορκίστηκαν να ανυψώσουν την συμμαχία τους σε «νέα επίπεδα». Νωρίτερα φέτος, η Κίνα υπέγραψε επίσης εικοσιπενταετή συμφωνία συνεργασίας με το Ιράν, παρέχοντας οικονομικά έργα και επενδύσεις με αντάλλαγμα την πρόσβαση στο ιρανικό πετρέλαιο. Οι δύο χώρες δεσμεύτηκαν επίσης να εμβαθύνουν την συνεργασία μέσω κοινών στρατιωτικών ανταλλαγών, διαμοιρασμού πληροφοριών, και ανάπτυξης όπλων. Η Κίνα αμέσως μετά στήριξε την προσπάθεια του Ιράν για πλήρη ένταξη στην SCO, 15 χρόνια μετά την αρχική αίτηση της Τεχεράνης. Σύμφωνα με Κινέζους αναλυτές, το Πεκίνο είχε παρακάμψει το ζήτημα για περισσότερο από μια δεκαετία για να αποφύγει να αναστατώσει την Ουάσιγκτον και να δημιουργήσει την εντύπωση ότι η SCO στοχεύει στην αντιστάθμιση των Ηνωμένων Πολιτειών. Αλλά αποφάσισε να προχωρήσει όταν συμπέρανε ότι η «πολιτική περιορισμού» της Ουάσιγκτον έναντι της Κίνας ήταν εδώ για να μείνει.