Ένας πιο δίκαιος πόλεμος των drones είναι εφικτός | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ένας πιο δίκαιος πόλεμος των drones είναι εφικτός

Τα επιχειρήματα για αυστηρότερους περιορισμούς στόχευσης
Περίληψη: 

Ο περιορισμός των απωλειών αμάχων στον πόλεμο θα πρέπει να είναι αυτοσκοπός, όχι απλώς επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες υποχρεούνται να το κάνουν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αλλά και επειδή οι απώλειες αμάχων πιστεύεται ότι διευκολύνουν τους τρομοκράτες να στρατολογούν ακολούθους.

Ο PAUL LUSHENKO είναι αντισυνταγματάρχης του Στρατού των ΗΠΑ, διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Cornell, και συνεκδότης του Drones and Global Order: Implications of Remote Warfare for International Society [1].
Η SARAH KREPS είναι καθηγήτρια Διακυβέρνησης στην έδρα «John L. Wetherill» και διευθύντρια του Tech Policy Lab στο Πανεπιστήμιο Cornell.
Ο SHYAM RAMAN είναι διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Cornell και επίκουρος Οικονομολόγος Υγείας στο MITRE.

Η απόσυρση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν τον περασμένο Αύγουστο έβαλε τέλος σε έναν πόλεμο 20 ετών. Αλλά, όπως υπογράμμισε μια σειρά πρόσφατων ερευνών της [εφημερίδας] New York Times, σηματοδότησε επίσης την αρχή των εκ των υστέρων αναλύσεων για το τι έκαναν σωστά οι Ηνωμένες Πολιτείες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τι έκαναν λάθος.

13012022-1.jpg

Ένα αμερικανικό drone στον διάδρομο του αεροδρομίου της Κανταχάρ, στο Αφγανιστάν, τον Απρίλιο του 2016. Josh Smith / Reuters
--------------------------------------

Αντλώντας από έγγραφα του Πενταγώνου που ελήφθησαν μέσω του Νόμου περί Ελευθερίας της Πληροφορίας (Freedom of Information Act), οι Times αποκάλυψαν [2] ότι τα χτυπήματα των ΗΠΑ με drones (μη επανδρωμένα αεροσκάφη) σκότωσαν έναν τρομακτικό αριθμό αμάχων στο Αφγανιστάν —πιθανότατα εκατοντάδες περισσότερους από τους 188 που το Υπουργείο Άμυνας έχει αναγνωρίσει ότι σκοτώθηκαν σε τέτοιες επιθέσεις από το 2018— ένα μοτίβο που φαίνεται να είναι συνεπές με τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ στο Ιράκ και στην Συρία. Οι αποφάσεις στόχευσης μερικές φορές αμαυρώθηκαν από την προκατάληψη επιβεβαίωσης (confirmation bias): οι αναλυτές του Πενταγώνου είδαν αυτό που ανέμεναν να δουν, συχνά ταυτοποιώντας τους αμάχους που έσπευδαν να βοηθήσουν όσους χτυπήθηκαν από τα αμερικανικά πλήγματα ως τρομοκράτες, χτυπώντας επίσης και αυτούς. Αυτή η αναφορά είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την λογοδοσία για τις αδυναμίες του πολέμου με drones που εξαπέλυσε η Ουάσιγκτον μετά την 11η Σεπτεμβρίου [2001], ένα [βήμα] πάνω στο οποίο η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν θα πρέπει να οικοδομήσει, καθώς ολοκληρώνει την δική της αξιολόγηση των χτυπημάτων με drones εκτός συμβατικών -ή κηρυγμένων- εμπόλεμων ζωνών.

Αλλά καμία λογοδοσία για τον πόλεμο των drones δεν θα ήταν πλήρης χωρίς να καθοριστεί εάν λειτούργησαν ποτέ οι πολιτικές που αποσκοπούσαν στη μείωση των απωλειών αμάχων από τα χτυπήματα των ΗΠΑ. Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, μελετήσαμε δεδομένα χτυπημάτων από το Πακιστάν, όπου το Πεντάγωνο και η CIA φέρεται να διεξήγαγαν σχεδόν 400 χτυπήματα στην δεκαετή περίοδο πριν η κυβέρνηση του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα αυστηροποιήσει τις προϋποθέσεις στόχευσης. Το 2013, η κυβέρνηση μετατόπισε επίσημα το πρότυπό της από την «εύλογη βεβαιότητα» μηδενικών απωλειών αμάχων στην «σχεδόν βεβαιότητα». Η ανάλυσή μας δείχνει ότι αυτή η αλλαγή πολιτικής μείωσε δραματικά τις απώλειες αμάχων στο Πακιστάν χωρίς να δώσει στους τρομοκράτες αισθητό πλεονέκτημα, υποδηλώνοντας ότι αντιστοίχως αυστηρά πρότυπα στόχευσης θα μπορούσαν επίσης να σώσουν αθώες ζωές σε θέατρα όπως το Ιράκ και η Συρία.

ΕΠΙΔΙΩΚΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ

Σύμφωνα με το μη κερδοσκοπικό Γραφείο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (Bureau Of Investigative Journalism), το οποίο συλλέγει δεδομένα από ρεπορτάζ, επίσημες δηλώσεις, δελτία Τύπου και άλλα έγγραφα, χτυπήματα των ΗΠΑ με drones στο Αφγανιστάν [3], στο Πακιστάν, στην Σομαλία, και στην Υεμένη από το 2002 έως το 2020 σκότωσαν μεταξύ 10.000 και 17.000 ανθρώπους. Από 800 έως 1.750 νεκροί πιστεύεται ότι ήταν άμαχοι, το υψηλότερο ποσοστό εξ αυτών στο Πακιστάν. Ωστόσο, αυτά τα συγκεντρωτικά δεδομένα καμουφλάρουν διαφορές στο ποσοστό των θανατώσεων με την πάροδο του χρόνου -και στα κριτήρια που χρησιμοποίησαν διαφορετικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ για να εξισορροπήσουν την ανάγκη στόχευσης υπόπτων ως τρομοκρατών με την προϋπόθεση της προστασίας των αμάχων.

Το τελευταίο έτος της διακυβέρνησης του προέδρου Τζορτζ Μπους [του νεότερου] παρατηρήθηκε δεκαπλάσια αύξηση των χτυπημάτων από τα τρία προηγούμενα χρόνια αθροιστικά. Η κυβέρνηση Ομπάμα επιτάχυνε αυτή την τάση, διεξάγοντας τρεις φορές περισσότερα χτυπήματα τα πρώτα δύο χρόνια από όσα [διεξήγαγε] η κυβέρνηση Μπους σε ολόκληρη την δεύτερη θητεία της. Η επακόλουθη εκτόξευση των απωλειών αμάχων, η οποία ανήλθε σε τρεις θανάτους αμάχων ανά χτύπημα το 2009, προκάλεσε επικρίσεις από τα Ηνωμένα Έθνη και από παρατηρητήρια όπως η Διεθνής Αμνηστία. Αυτό ήταν το πλαίσιο όταν ο Ομπάμα υιοθέτησε ένα σύνολο αυστηρότερων προϋποθέσεων για τα πλήγματα των ΗΠΑ σε ακήρυχτα [πολεμικά] θέατρα, συμπεριλαμβανομένου του Πακιστάν.

Οι επικριτές έχουν προτείνει ότι η πολιτική πέτυχε ελάχιστα. Ο νομικός εμπειρογνώμονας Jameel Jaffer υποστήριξε στο βιβλίο του, The Drone Memos, του 2016, ότι οι «αυστηρότεροι περιορισμοί του Ομπάμα στις επιθέσεις με drones φαίνεται να είχαν αποτέλεσμα μόνο περιθωριακό». Ωστόσο, μια τέτοια ανάλυση βασίζεται σε συνολικούς αριθμούς θυμάτων αμάχων και όχι στον ρυθμό μεταβολής των θανάτων αμάχων με την πάροδο του χρόνου. Επίσης, δεν εξετάζει τους μηχανισμούς μέσω των οποίων το πρότυπο «σχεδόν βεβαιότητας» του Ομπάμα μπορεί να έχει επηρεάσει τα αποτελέσματα επί τόπου. Επιπλέον, μέχρι το 2017, το ερώτημα της αποτελεσματικότητας της πολιτικής του Ομπάμα φαινόταν ακαδημαϊκό, αφού ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στο πιο ανεκτικό πρότυπο της «εύλογης βεβαιότητας».