Ο Άσαντ είναι εδώ για να μείνει

Εν τω μεταξύ, ο ανατολικός γείτονας της Συρίας, ο Λίβανος, αντιμετωπίζει κοινωνικοοικονομική κατάρρευση. Από το 2019, η αξία του λιβανικού νομίσματος έχει κατρακυλήσει κατά 90%. Η φτώχεια έχει αυξηθεί δραματικά, με ένα εκτιμώμενο 80% των Λιβανέζων να ζουν τώρα κάτω από το όριο της φτώχειας. Η προοπτική μιας ολοκληρωτικής κρατικής αποτυχίας δεν είναι αδιανόητη. Καθώς ο Λίβανος αντιμετωπίζει την οικονομική του κρίση, την επισιτιστική ανασφάλεια, και τις παραλυτικές ελλείψεις καυσίμων, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κινητοποιήσει περιφερειακούς και διεθνείς παίκτες πίσω από μια συμφωνία που θα έφερνε το αιγυπτιακό αέριο και το πλεόνασμα ηλεκτρισμού της Ιορδανίας στον Λίβανο μέσω της Συρίας. Η ενεργειακή συμφωνία θα αναζωογονούσε έναν αγωγό φυσικού αερίου από την Αίγυπτο, μέσω της Ιορδανίας και της Συρίας, έως τον Λίβανο και θα παρείχε πλεονάζουσα ιορδανική ηλεκτρική ενέργεια στον Λίβανο, με την λειτουργία δικτύων από την Ιορδανία μέσω της Συρίας. Η Παγκόσμια Τράπεζα θα βοηθούσε στην χρηματοδότηση της συμφωνίας.

Αυτή η διευθέτηση είναι ίσως το καλύτερο παράδειγμα του πώς η οικονομική κατάρρευση της περιοχής δίνει ώθηση στην εξομάλυνση με την Συρία, επανασυνδέοντας κυριολεκτικά την Συρία με τους γείτονές της. Ωστόσο, υπάρχουν και αντισταθμιστικές δυνάμεις. Το 2019, το Κογκρέσο των ΗΠΑ ψήφισε τον Νόμο για την Πολιτική Προστασία στην Συρία (Caesar Syria Civilian Protection Act), ο οποίος επιβάλει κυρώσεις σε κυβερνήσεις ή ιδιωτικές οντότητες που βοηθούν τον στρατό της Συρίας ή συνεισφέρουν στην ανοικοδόμηση της χώρας. Ωστόσο, με το να υποστηρίξει την ενεργειακή συμφωνία, η κυβέρνηση Μπάιντεν έδειξε ότι θα προτεραιοποιήσει την αποτροπή της κατάρρευσης του κράτους στον Λίβανο αντί την αυστηρή επιβολή του νόμου. Η οικονομική κακουχία στο Λεβάντε περιορίζει την μόχλευση της κυβέρνησης στο να απομονώσει τον Άσαντ.

Για αυτόν τον λόγο, οι προσπάθειες των ΗΠΑ να καταστήσουν τον Άσαντ υπόλογο πρέπει να εστιάσουν στην διαχείριση της ζημιάς: στην αποτροπή της αναγκαστικής επιστροφής Σύρων προσφύγων στην Συρία, στην παροχή βοήθειας στα εκατομμύρια Σύρων που εξακολουθούν να υποφέρουν από τις καταστροφές της σύγκρουσης, και στην ένταση [των προσπαθειών] τεκμηρίωσης των καταχρήσεων του Άσαντ, ενώ θα βοηθούν τις ευρωπαϊκές προσπάθειες για την δίωξη των συνεργών του όπου είναι δυνατόν.

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ

Το να καταστεί το καθεστώς Άσαντ υπόλογο για την βαναυσότητά του είναι μια ενοχλητική πρόκληση. Η Συρία δεν είναι μέλος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (International Criminal Court) και επομένως δεν υπόκειται στην δικαιοδοσία του, στερώντας από την διεθνή κοινότητα έναν βασικό δικαστικό χώρο για να καταστούν ο Άσαντ και άλλα μέλη του καθεστώτος του υπόλογοι για τα εγκλήματά τους. Η Συρία επίσης δεν θα μπορούσε να καταλήξει στο δικαστήριο με τον άλλο τρόπο -μέσω παραπομπής από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ- επειδή η Ρωσία και η Κίνα θα ασκούσαν βέτο σε μια τέτοια προσπάθεια.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ θα μπορούσαν, ωστόσο, να διερευνήσουν τρόπους για να υποστηρίξουν τις ευρωπαϊκές διώξεις των Σύρων εγκληματιών πολέμου, σύμφωνα με την αρχή της καθολικής δικαιοδοσίας. Αυτή η αρχή υποστηρίζει ότι οι εγκληματίες πολέμου μπορούν να διωχθούν σε χώρες όπου έχουν αναζητήσει καταφύγιο, ακόμα κι αν τα εγκλήματά τους διαπράχθηκαν αλλού. Για παράδειγμα, νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ένα γερμανικό δικαστήριο καταδίκασε τον Anwar Raslan, έναν πρώην αξιωματικό ασφαλείας, σε ισόβια κάθειρξη για επίβλεψη βασανιστηρίων σε συριακό κέντρο κράτησης. Αυτή [η απόφαση] ακολούθησε μια καταδίκη στην Γερμανία, το 2021, ενός άλλοτε μέλους της μυστικής αστυνομίας του Άσαντ, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά που ένας πρώην Σύρος αξιωματούχος κρίθηκε ένοχος για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Σε ευρωπαϊκές χώρες όπου οι υποθέσεις καθολικής δικαιοδοσίας φαίνεται να κερδίζουν δυναμική, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να βοηθήσουν στον συντονισμό των προσπαθειών για την δίωξη και την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα φερόμενα εγκλήματα. Η κυβέρνηση πρέπει επίσης να αυξήσει την υποστήριξη για την συλλογή αποδεικτικών στοιχείων και την τεκμηρίωση των εγκλημάτων πολέμου του καθεστώτος Άσαντ, ένα κρίσιμης σημασίας θεμέλιο για κάθε προσπάθεια δικαιοσύνης και λογοδοσίας. Ιδανικά, με το να καταστήσουν ξεκάθαρη την χυδαιότητα του καθεστώτος Άσαντ, αυτές οι υποθέσεις θα αποτρέψουν τους Ευρωπαίους ηγέτες που θα μπορούσαν να εξετάσουν την εξομάλυνση των δεσμών με την Συρία.

Εκτός από την άσκηση πίεσης στο καθεστώς Άσαντ, η κυβέρνηση Μπάιντεν πρέπει να εμβαθύνει τις προσπάθειες για τον μετριασμό της ανθρωπιστικής κρίσης στο εσωτερικό της Συρίας και να ρίξει φως στα δεινά των Σύρων προσφύγων. Η κυβέρνηση πρέπει επίσης να εργαστεί για να διασφαλίσει ότι το ψήφισμα 2585 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ θα ανανεωθεί όταν εκπνεύσει η εξουσιοδότηση τον Ιούλιο του 2022. Το ψήφισμα διατηρεί το μοναδικό εναπομείναν ψήφισμα του ΟΗΕ —από τα αρχικά τέσσερα που δημιουργήθηκαν το 2014— και επιτρέπει στις υπηρεσίες του ΟΗΕ να παρέχουν βοήθεια από την Τουρκία στην, κατεχόμενη από την αντιπολίτευση, βορειοδυτική Συρία χωρίς την συγκατάθεση της συριακής κυβέρνησης.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει επίσης να δώσουν περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια στους Σύρους πρόσφυγες. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό, δεδομένων των οικονομικών δυσκολιών στις χώρες υποδοχής τους. Η Τουρκία φιλοξενεί τον μεγαλύτερο αριθμό Σύρων προσφύγων και ο Λίβανος έχει τους περισσότερους [πρόσφυγες] κατά κεφαλήν. Με τις οικονομίες αμφότερων των χωρών να βυθίζονται, οι πρόσφυγες γίνονται αδίκως αποδιοπομπαίοι τράγοι και ζουν κάτω από ολοένα και πιο δεινές συνθήκες. Καθώς οι Σύροι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν αυξανόμενη εχθρότητα και δυσαρέσκεια, η απειλή των εξαναγκαστικών επιστροφών γίνεται πιο πραγματική.