Όταν οι κόκκινες γραμμές αποτυγχάνουν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Όταν οι κόκκινες γραμμές αποτυγχάνουν

Η υπόσχεση και ο κίνδυνος των απειλών που διατυπώνονται δημοσίως

Αυτός είναι ο λόγος που οι επικριτές των κόκκινων γραμμών υποστηρίζουν συχνότατα ότι ρισκάρουν να βλάψουν την παγκόσμια υπόληψη μιας χώρας [11]. Γενικά, ωστόσο, οι ανησυχίες σχετικά με το εκτεταμένο κόστος για την υπόληψη [μιας χώρας] λόγω της υποχώρησης είναι υπερβολικές [12]. Όπως έχει υποστηρίξει ο πολιτικός επιστήμονας Daryl Press, οι ηγέτες αξιολογούν την αξιοπιστία των αντιπάλων τους όχι από τις προηγούμενες ενέργειές τους αλλά από τα σημερινά τους συμφέροντα σε μια δεδομένη κρίση. Για τον λόγο αυτόν, οι περισσότεροι ηγέτες των χωρών του ΝΑΤΟ αντιλαμβάνονται την απειλή της Ρωσίας να εισβάλει στην Ουκρανία ως αξιόπιστη, παρόλο που η Ρωσία έχει κινητοποιήσει στρατεύματα κατά μήκος των ουκρανικών συνόρων στο παρελθόν, χωρίς να εισβάλει. Ομοίως, κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες έλαβαν σοβαρά υπόψη τους το τελεσίγραφο του Σοβιετικού ηγέτη, Νικίτα Χρουστσόφ, το 1961, σχετικά με το καθεστώς του Δυτικού Βερολίνου, παρόλο που είχε υποχωρήσει από ένα παρόμοιο τελεσίγραφο το 1958. Είναι δύσκολο να σκεφθεί κάποιος μια χώρα που υποχώρησε από μια κόκκινη γραμμή και ήταν, ως εκ τούτου, ανήμπορη να διατυπώσει αξιόπιστες απειλές.

Αντί να βλάπτουν την συνολική φήμη ενός κράτους, οι αποφάσεις για απομάκρυνση από τις κόκκινες γραμμές παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα συγκεκριμένα συμφέροντα του κράτους. Η απόσυρση του Μπάιντεν από το Αφγανιστάν αποκάλυψε ότι ήταν απρόθυμος να παραμείνει επ’ αόριστον στην χώρα για να αποτρέψει μια κατάληψη από τους Ταλιμπάν, αλλά ελάχιστα είπε για το εάν ο ίδιος ή οι διάδοχοί του θα πολεμούσαν για να υπερασπιστούν την Ταϊβάν εάν η Κίνα εισέβαλε στο νησί. Η απόφαση του Ομπάμα να μην επιτεθεί στο καθεστώς Άσαντ, αφότου παραβίασε την κόκκινη γραμμή του, το 2013, ομοίως αποκάλυψε κάτι για την προθυμία του να τιμωρήσει την χρήση χημικών όπλων, αλλά είναι παρατραβηγμένο να αποδώσει κάποιος [σε] αυτή την απόφαση [13] την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2014. Λίγες αεροπορικές επιδρομές στην Συρία δεν θα άλλαζαν τον υπολογισμό του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν.

ΑΠΕΙΛΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Όμως, παρόλο που οι κόκκινες γραμμές αποτελούν μικρότερο κίνδυνο για την φήμη [μιας χώρας] από όσο πιστεύεται ευρέως, αποτελούν περισσότερο ένα άλλο είδος κινδύνου. Οι κόκκινες γραμμές δεν απειλούν απλώς -προκαλούν.

Αντιμέτωποι με δημόσιες απειλές, οι ηγέτες αποκτούν αμέσως νέους λόγους για να κάνουν το αντίθετο από αυτό που απαιτούν οι αντίπαλοί τους. Δεν είναι μόνο εκείνοι που διατυπώνουν κόκκινες γραμμές, οι οποίοι διακινδυνεύουν μια αμηχανία αν δεν [τις] φέρουν εις πέρας. Οι στόχοι τέτοιων πολιτικών έχουν τουλάχιστον το ίδιο διακύβευμα [14] και προτιμούν να μην φανούν αδύναμοι, με το να συνθηκολογήσουν. Πράγματι, οι στόχοι μερικές φορές ανταποδίδουν στις κόκκινες γραμμές, συμπεριλαμβανομένου του ορισμού δικών τους κόκκινων γραμμών. Όταν ο Πούτιν απαίτησε να δεσμευθεί το ΝΑΤΟ στον αποκλεισμό της Ουκρανίας από την ένταξη στην συμμαχία, ο Μπάιντεν απάντησε απειλώντας τον Πούτιν με κυρώσεις «που δεν έχει ξαναδεί ποτέ». Η Ουάσιγκτον δεν πρέπει να εκπλήσσεται όταν οι κόκκινες γραμμές της προκαλούν παρόμοιες αντιδράσεις.

Οι κόκκινες γραμμές προκαλούν ψυχολογικές απαντήσεις από τους στόχους τους, που υπονομεύουν τις δικές τους πιθανότητες επιτυχίας. Οι ηγέτες, όπως κι οι άλλοι άνθρωποι, εκτιμούν την αυτονομία τους. Θυμώνουν με την χειραγώγηση και τον εξαναγκασμό. Ένας τρόπος για να διατηρήσουν μια αίσθηση αυτονομίας είναι να κάνουν ακριβώς αυτό που έχει απαγορευτεί. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι όταν οι ηγέτες στριμώχνονται στην γωνία από ξένες απαιτήσεις, συχνά αποτυγχάνουν να σταθμίσουν νηφάλια το κόστος και τα οφέλη της συμμόρφωσης. Ο θυμός και η αγανάκτηση είναι φυσιολογικές ανθρώπινες αντιδράσεις στον ανεπιθύμητο εξαναγκασμό.

Αναλογιστείτε τι συμβαίνει κάθε φορά που η Κίνα επαναβεβαιώνει τις επεκτατικές διεκδικήσεις της στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας -κάτι που, εάν γινόταν αποδεκτό από την Ουάσιγκτον, θα απαγόρευε στα πολεμικά πλοία των ΗΠΑ να επιχειρούν σε αυτά που οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο υπόλοιπος κόσμος θεωρούν διεθνή ύδατα. Αντί να συμμορφωθούν, οι Ηνωμένες Πολιτείες απαντούν με νέες επιχειρήσεις ελευθερίας της ναυσιπλοΐας στην περιοχή. Η Ουάσιγκτον πρέπει να κατανοήσει ότι οι κόκκινες γραμμές της έχουν την ίδια επίδραση στο Πεκίνο. Κάθε φορά που θα στέλνει πολεμικά πλοία δια μέσου της Θάλασσας της Νότιας Κίνας ή θα πουλά όπλα στην Ταϊβάν, η Κίνα θα απαντά με τις δικές της επιδείξεις ισχύος και εξουσίας. Ακόμη και η επιθετική ρητορική των ΗΠΑ που έχει σκοπό να αποτρέψει τις κινεζικές παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Ταϊβάν μπορεί στην πραγματικότητα να ενθαρρύνει [για] περισσότερες παραβιάσεις παρά λιγότερες. Για στρατηγικούς και ψυχολογικούς λόγους, οι κόκκινες γραμμές τείνουν να προκαλούν τις ίδιες τις ενέργειες που επιδιώκουν να αποτρέψουν.

ΑΞΙΟΠΙΣΤΕΣ ΔΙΑΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ

Αλλά ακόμη και οι κόκκινες γραμμές που είναι αξιόπιστες και δεν προκαλούν τους στόχους τους μερικές φορές αποτυγχάνουν να επιτύχουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Αναλογιστείτε, για παράδειγμα, ότι ο Πούτιν έπεισε τους ηγέτες των χωρών του ΝΑΤΟ ότι είναι πρόθυμος και ικανός να εισβάλει στην Ουκρανία, αλλά παρόλα αυτά δεν έχει λάβει την δέσμευση που αναζητά από την συμμαχία, να σταματήσει την επέκτασή της προς ανατολάς. Το βασικό πρόβλημα της Ρωσίας δεν είναι η διατύπωση αξιόπιστων απειλών, αλλά η παροχή αξιόπιστων διαβεβαιώσεων. Εάν οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφωνούσαν να αποσύρουν την ένταξη της Ουκρανίας από το τραπέζι, δεν θα μπορούσαν να είναι σίγουροι ότι η Ρωσία δεν θα χρησιμοποιούσε παρόμοιες απειλές στο μέλλον για να θέσει νέες απαιτήσεις. Οι επιτυχημένες κόκκινες γραμμές πρέπει να συνοδεύονται από αξιόπιστες υποσχέσεις [15] ότι η συμμόρφωση δεν θα έχει ως αποτέλεσμα την επιβολή κόστους με κανένα τρόπο —ούτε μεγαλύτερες απαιτήσεις στο μέλλον.