Το Σοκ και Δέος της Ρωσίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το Σοκ και Δέος της Ρωσίας

Γιατί η Μόσχα θα χρησιμοποιούσε συντριπτική βία εναντίον της Ουκρανίας
Περίληψη: 

Ένας παρατεταμένος πόλεμος που θα καταστρέψει τη μεγαλύτερη χώρα της Ευρώπης θα μπορούσε να εκπέμψει αστάθεια στις ανατολικές και κεντρικές περιοχές της ηπείρου. Θα μπορούσε επίσης να αποδειχθεί η αρχή μιας σειράς κρίσεων μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας.

Ο MICHAEL KOFMA είναι διευθυντής Ερευνητικού Προγράμματος στο Πρόγραμμα Ρωσικών Μελετών του Center for Naval Analyses και επίκουρος ανώτερος συνεργάτης στο Center for a New American Security.
Ο JEFFREY EDMONDS είναι ανώτερος ερευνητής του Προγράμματος Ρωσικών Σπουδών στο Center for Naval Analyses και επίκουρος ανώτερος συνεργάτης στο Center for a New American Security.

Η Ρωσία φαίνεται να βρίσκεται στα πρόθυρα να εξαπολύσει μια μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση κατά της Ουκρανίας. Έχει συγκεντρώσει έναν πρωτοφανή αριθμό στρατιωτών στα σύνορα της χώρας, και δυνάμεις υπό την ηγεσία της Ρωσίας στην περιοχή Ντονμπάς της Ουκρανίας έχουν κλιμακώσει απότομα τις επιθέσεις τους κατά μήκος της γραμμής επαφής. Οι ηγέτες της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουχάνσκ και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, των αποσχισθεισών περιοχών της Ουκρανίας τις οποίες έχει υποστηρίξει η Ρωσία από το 2014, έχουν κατηγορήσει την Ουκρανία για μια σειρά εκρήξεων και απόπειρες δολιοφθοράς, όπως μια υποτιθέμενη επίθεση σε εγκατάσταση επεξεργασίας νερού, που φαίνεται να είναι σκηνοθετημένες προβοκάτσιες. Φαίνεται ότι η Ρωσία σχεδιάζει ένα πρόσχημα για να εισβάλει στην Ουκρανία πραγματοποιώντας μια ψεύτικη επίθεση (false flag attack) -κατηγορώντας το Κίεβο για ενέργειες που υποκίνησε στην πραγματικότητα η Μόσχα- και ισχυριζόμενη ότι η κυβέρνηση της Ουκρανίας αποτελεί απειλή για τους ρωσόφωνους στα ανατολικά της χώρας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν [1], είναι πεπεισμένος ότι ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει δώσει οδηγίες στον στρατό να εισβάλει.

23022022-1.jpg

Ένα εργοστάσιο πυρομαχικών εκρήγνυται στην πόλη Kalynivka, στην Ουκρανία, τον Σεπτέμβριο του 2017. Gleb Garanich / Reuters
-----------------------------------------

Παρόλα αυτά τα στοιχεία, ο Πούτιν θα μπορούσε ακόμη να κάνει δεύτερες σκέψεις. Υπάρχει πιθανότητα η Ρωσία να επιλέξει τελικά να μην εξαπολύσει μια εισβολή πλήρους κλίμακας. Αλλά αν γίνει μια [εισβολή], δεν θα έμοιαζε με τις περιορισμένες επιθέσεις που ξεκίνησε η Ρωσία στην Ουκρανία το 2014 και το 2015. Αυτές οι επιχειρήσεις είχαν ως αποτέλεσμα την κατάληψη της Κριμαίας από την Ρωσία, εγκαθίδρυσαν τα αυτονομιστικά εδάφη, και υποχρέωσαν το Κίεβο να δεχτεί μια κατάπαυση του πυρός. Αλλά αυτές οι εκστρατείες δεν ήταν ποτέ αρκετές για να δώσουν στην Ρωσία μόχλευση στην ουκρανική [εσωτερική] πολιτική και εξωτερική πολιτική˙ πράγματι, ώθησαν το Κίεβο πιο κοντά στην Δύση. Αυτή την φορά, εάν η Ρωσία εισβάλει, δεν θα [έδειχνε] αυτοσυγκράτηση. Θα χρησιμοποιούσε τον κύριο όγκο των στρατιωτικών της πόρων -επίγειες δυνάμεις, αεροπορικές δυνάμεις, επιθετικά ελικόπτερα, ισχυρούς πυραύλους, και το πολεμικό ναυτικό της- σε μια βίαιη, ανοιχτή σύγκρουση. Θα κινείτο σε μεγάλα τμήματα της Ουκρανίας, όχι μόνο στα ανατολικά, και θα προσπαθούσε να καταλάβει την πρωτεύουσα με στόχο να εγκαταστήσει μια φιλορωσική κυβέρνηση. Τέτοιες φιλοδοξίες θα απαιτούσαν μια εκτεταμένη αρχική επιχείρηση, ακολουθούμενη από την είσοδο επιπρόσθετων δυνάμεων που θα μπορούσαν να κρατήσουν έδαφος και να εξασφαλίσουν γραμμές ανεφοδιασμού.

Ένας πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας θα μπορούσε να αποδειχθεί απίστευτα καταστρεπτικός. Ακόμη και αν η αρχική φάση ήταν γρήγορη και αποφασιστική, η σύγκρουση θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια παρατεταμένη εξέγερση που θα χαρακτηρίζεται από έναν μεγάλο αριθμό προσφύγων και απώλειες αμάχων —ιδίως αν ο πόλεμος έφτανε σε αστικές περιοχές. Η κλίμακα και η προοπτικές κλιμάκωσης μιας τέτοιας σύγκρουσης είναι δύσκολο να προβλεφθούν, αλλά πιθανότατα θα παρήγαγαν επίπεδα βίας που δεν είχαν παρατηρηθεί στην Ευρώπη από την δεκαετία του 1990, όταν διαλύθηκε η Γιουγκοσλαβία.

ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΗ

Η Ρωσία έχει τοποθετήσει περισσότερους από 150.000 στρατιώτες στα σύνορα της Ουκρανίας —ένας αριθμός που δεν περιλαμβάνει τις υπό την ηγεσία της Ρωσίας δυνάμεις στα κατεχόμενα εδάφη της Ντονμπάς (οι οποίες μπορεί να αριθμούν 15.000 άτομα), την ρωσική εθνοφρουρά ή άλλες βοηθητικές δυνάμεις. Υπολογίζοντας κι ετούτες, η Ρωσία θα μπορούσε να έχει περισσότερους από 190.000 στρατιώτες κοντά στα ουκρανικά σύνορα. Αυτοί οι αριθμοί υποδηλώνουν ότι η Μόσχα δεν σχεδιάζει μια περιορισμένη εισβολή και ότι μπορεί να επιχειρήσει να κρατήσει σημαντικές εκτάσεις του ουκρανικού εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας.

Ο ρωσικός στρατός πιθανώς θα άνοιγε την εκστρατεία του με αεροπορικά χτυπήματα που θα στόχευαν συστήματα διοίκησης και ελέγχου, κέντρα επιμελητείας, αεροδρόμια, αντιαεροπορικές άμυνες, και άλλες κρίσιμες υποδομές. Για να τα εκτελέσει, η Μόσχα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει εκατοντάδες βομβαρδιστικά, καθώς και πυραύλους κρουζ, και βαλλιστικούς πυραύλους εδάφους. Ο ρωσικός στρατός έχει επίσης αναπτύξει πυροβολικό υψηλής ισχύος και συστήματα πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς κοντά στην Ουκρανία για να υποστηρίξει τις επίγειες δυνάμεις του με συντριπτική ισχύ πυρός.

Οι αεροπορικές επιδρομές δεν θα διεξάγονταν χωρίς αντίσταση εντελώς. Η πολεμική αεροπορία της Ρωσίας δεν έχει εμπειρία στο να καταστέλλει ή να καταστρέφει εχθρικές αντιαεροπορικές άμυνες και σπάνια χρησιμοποιεί πυραύλους που έχουν σχεδιαστεί για να καταστρέφουν ραντάρ. Ως αποτέλεσμα, η πενιχρή αεροπορική άμυνα της Ουκρανίας θα μπορούσε να θέσει μια πρόκληση. Αλλά η ουκρανική αντιαεροπορική άμυνα έχει ελλείψεις και είναι απίθανο να παράσχει αποτελεσματική κάλυψη στο μεγαλύτερο μέρος των χερσαίων στρατευμάτων της χώρας. Γρήγορα θα συντρίβετο.