Κάνοντας τον Πούτιν να πληρώσει

Με το να διατάξει την εισβολή στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, φέρει την πλήρη και προσωπική ευθύνη για την χειρότερη κρίση στην Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ενάντια στις επιθυμίες σχεδόν κάθε άλλης χώρας στον κόσμο και, πιθανότατα, μεγάλου μέρους του πληθυσμού του, ο Ρώσος πρόεδρος προσπαθεί να νικήσει ένα κυρίαρχο δημοκρατικό κράτος και να υποβάλει τα 43 εκατομμύρια του πληθυσμού του σε αυταρχική διακυβέρνηση. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, το έθεσε καλά: «Η Ρωσία είναι μόνη υπεύθυνη για τον θάνατο και την καταστροφή που θα φέρει αυτή η επίθεση, και οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοι και εταίροι τους θα απαντήσουν με ενωμένο και αποφασιστικό τρόπο. Ο κόσμος θα καταστήσει την Ρωσία υπόλογη».

Διαμαρτυρόμενοι για την εισβολή της Ρωσίας στην Λιουμπλιάνα, στην Σλοβενία, τον Φεβρουάριο του 2022. Borut Zivulovic / Reuters
-----------------------------------------------------

Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της έχουν κάνει κάποια πολύτιμα βήματα για να τιμωρήσουν τη Μόσχα. Το Βερολίνο σταμάτησε τον Nord Stream 2, έναν αγωγό φυσικού αερίου που εκτείνεται από την Γερμανία ως την Ρωσία, και οι ΗΠΑ και τα ευρωπαϊκά κράτη εμπόδισαν την πρόσβαση μεγάλων ρωσικών τραπεζών στην Δυτική χρηματοδότηση. Όμως ο ελεύθερος κόσμος δεν έχει απαντήσει αρκετά δυναμικά και οι δημοκρατίες κινδυνεύουν να επαναλάβουν την ανεπιτυχή απάντησή τους στην πρώτη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Όταν ο Πούτιν προσάρτησε την Κριμαία και έστειλε δυνάμεις στα ανατολικά της χώρας, το 2014, η Δύση αντέδρασε με μια σειρά κυρώσεων. Τα σημερινά είναι πολύ πιο σοβαρά. Αλλά ακόμα δεν είναι αρκετά.

Για να συγκρατήσουν πραγματικά τη Μόσχα και να την αποτρέψουν από το να επιτεθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ πρέπει να λάβουν σχεδόν κάθε διαθέσιμο μέτρο εκτός από το να τοποθετήσουν στρατιώτες στο πεδίο. Αυτό σημαίνει επιθετικές κυρώσεις στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας και στον υπόλοιπο χρηματοπιστωτικό κλάδο της. Σημαίνει επίσης την στοχοποίηση όλων γύρω από τον Πούτιν, συμπεριλαμβανομένων όλων των ανώτερων Ρώσων κυβερνητικών αξιωματούχων καθώς και μελών του ρωσικού κοινοβουλίου. Και η Δύση πρέπει να επιβάλει μέτρα που εκτείνονται πέρα από τις κυρώσεις -για παράδειγμα, διακόπτοντας την προπαγάνδα της Μόσχας και οργανώνοντας κυβερνοεπιθέσεις εναντίον του ρωσικού στρατού.

Αυτές οι συνέπειες είναι πολύτιμες από μόνες τους. Ο Πούτιν και το καθεστώς του πρέπει να πληρώσουν για την ζημιά που έχουν προκαλέσει στην Ουκρανία. Αλλά τα τιμωρητικά μέτρα μπορούν επίσης να αλλάξουν την συμπεριφορά του καθεστώτος, αν όχι το ίδιο το καθεστώς. Εάν οι συνέπειες εκτείνονται πέρα από τις κυρώσεις, θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την εισβολή της Ρωσίας και να βοηθήσουν τους Ουκρανούς να αντεπιτεθούν. Ακόμα κι αν δεν το καταφέρουν, ωστόσο, οι τιμωρίες θα μπορούσαν να αποτρέψουν το Κρεμλίνο από το να πραγματοποιήσει πολλές άλλες, μελλοντικές απειλές.

ΣΚΛΗΡΟΤΕΡΑ, ΚΑΛΥΤΕΡΑ, ΤΑΧΥΤΕΡΑ, ΔΥΝΑΤΟΤΕΡΑ

Ο Πούτιν είναι ένας από τους πιο διεφθαρμένους και επικίνδυνους δικτάτορες στον κόσμο. Έχει κλέψει δισεκατομμύρια δολάρια από τον ρωσικό λαό και έχει υποβάλει δεκάδες χιλιάδες Τσετσένους, Γεωργιανούς, Σύρους, και Ουκρανούς σε φρικτή βία. Έχει περάσει κατά πολύ καιρός που η Δύση πρέπει να τον μετατρέψει σε παρία [1] και να τον τιμωρήσει για τις πράξεις του.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη θα πρέπει να ξεκινήσουν με το πάγωμα και την κατάσχεση κάθε λογαριασμού που ανήκει στον Πούτιν, μια διαδικασία που ξεκίνησαν επιβάλλοντας κυρώσεις στον Ρώσο πρόεδρο. Αλλά κανένα από τα υπερπόντια περιουσιακά στοιχεία του Πούτιν δεν φέρει το όνομά του και για να λειτουργήσει αυτή η κίνηση, οι Δυτικοί αξιωματούχοι θα πρέπει να κλείσουν λογαριασμούς που ανήκουν σε ανθρώπους που προστατεύουν τα δισεκατομμύριά του από παράνομα κέρδη. (Ευτυχώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη έχουν αναπτύξει μια καλή αίσθηση για το ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι). Οι Δυτικές κυβερνήσεις πρέπει να λάβουν παρόμοια μέτρα κατά του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, στον οποίο επίσης μόλις επιβλήθηκαν κυρώσεις, και ο οποίος λέει συνεχώς ψέματα στον κόσμο για τις ενέργειες της χώρας του. Γενικότερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη μπορούν να δράσουν εναντίον των ολιγαρχών της Ρωσίας εκδιώκοντας την Ρωσία από το τραπεζικό σύστημα SWIFT, εμποδίζοντας την πρόσβαση της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας στις Δυτικές χρηματοπιστωτικές αγορές, και επιβάλλοντας κυρώσεις στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων των Gazprom και Rosneft.

Η Δύση θα πρέπει επίσης να κυρώσει μεμονωμένα κάθε Ρώσο ολιγάρχη. Η ελίτ της Ρωσίας είχε εδώ και καιρό το προνόμιο να απολαμβάνει την ζωή στην Δύση ενώ ταυτόχρονα την δυσφημεί, την παρουσιάζει ως απειλή, και χρηματοδοτεί την εισβολή των γειτόνων της. Αυτή η υποκρισία πρέπει να τελειώσει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη πρέπει να απαγορεύσουν στους Ρώσους ολιγάρχες να κρύβουν τα παράνομα κέρδη τους [2] σε Δυτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ακίνητα, αθλητικές ομάδες, και άλλα περιουσιακά στοιχεία. Η Ιταλία δεν μπορεί, όπως έχει επιχειρήσει, να εξαιρέσει από κυρώσεις τα είδη πολυτελείας, ώστε οι εταιρείες της να μπορούν να πουλούν σε διεφθαρμένους Ρώσους επιχειρηματίες. Οι Ρώσοι ολιγάρχες και οι οικογένειές τους δεν θα πρέπει πλέον να μπορούν να ζουν ή να κάνουν διακοπές στην Δύση ή να στέλνουν τα παιδιά τους σε Δυτικά σχολεία. Είναι καιρός να συμμετάσχουν στον πόνο και την αποδιάρθρωση που ο προστάτης τους —ο Πούτιν— έχει προκαλέσει σε τόσο πολλούς ανθρώπους.

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ

Ακόμη και οι πιο αυστηρές κυρώσεις δεν θα είναι αρκετές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει να εκδιώξουν τους Ρώσους πρεσβευτές από τις πρωτεύουσές τους, να κλείσουν όλα τα εναπομείναντα ρωσικά προξενεία, και να κλείσουν τα επιβλαβή, ελεγχόμενα από τη Μόσχα προπαγανδιστικά μέσα RT και Sputnik. Αυτά τα μέσα είναι επικίνδυνοι πρόξενοι μίσους και είναι συνένοχα στις εξωφρενικές πράξεις του Κρεμλίνου. Δεν μπορούν να κρυφτούν πίσω από αξιώσεις για την ελευθερία του λόγου.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να καθησυχάσουν τους υπερπόντιους συμμάχους τους αυξάνοντας την παρουσία των στρατευμάτων τους στις χώρες της Βαλτικής, την Πολωνία, την Ρουμανία, και αλλού στην ανατολική Ευρώπη. Θα πρέπει επίσης να αυξήσουν τις εξαγωγές ενέργειας στην ήπειρο. Αφότου η Γερμανία σταμάτησε τον αγωγό Nord Stream 2, ο πρώην πρόεδρος και πρωθυπουργός της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, έγραψε στο Twitter ότι οι Ευρωπαίοι θα αντιμετωπίσουν σύντομα έναν «γενναίο νέο κόσμο» υπέρογκων τιμών φυσικού αερίου και η Ρωσία έχει ήδη αποδειχθεί πρόθυμη να οπλοποιήσει τις παραδόσεις ενέργειας μειώνοντας τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη ενώ διαπραγματευόταν μια νέα ενεργειακή συμφωνία με τη Μολδαβία. Η Ουάσιγκτον πρέπει να βοηθήσει την ήπειρο να προετοιμαστεί για περισσότερο εξαναγκασμό.

Η Δύση θα πρέπει επίσης να βοηθήσει τους ίδιους τους Ουκρανούς [3] αυξάνοντας την στρατιωτική βοήθεια που έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους κατοίκους να ξεκινήσουν μια εξέγερση κατά των Ρώσων κατακτητών, μεταξύ άλλων παρέχοντας προστατευτικά κράνη και αλεξίσφαιρα γιλέκα. (Η Ρωσία δεν έχει μπλοκάρει επιτυχώς κάθε πρόσβαση στην χώρα και τα κράτη του ΝΑΤΟ μπορούν ακόμα να κάνουν παραδόσεις). Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να προσπαθήσουν να αποτρέψουν μια τέτοια κατοχή διασφαλίζοντας ότι η ουκρανική κυβέρνηση έχει σταθερή ή —καλύτερα— αυξανόμενη προσφορά όπλων, όπως οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιήσουν τις ικανότητές τους στον κυβερνοχώρο για να απενεργοποιήσουν τις ρωσικές στρατιωτικές επικοινωνίες και να εμποδίσουν τις ρωσικές επιχειρήσεις. Τέλος, η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει να ανακαλέσει την απόφασή της να μην αποσπάσει Αμερικανούς που έχουν μπλοκαριστεί στην Ουκρανία και θέλουν βοήθεια. Ο στρατός των ΗΠΑ γνωρίζει πώς να το κάνει αυτό χωρίς να διακινδυνεύσει ότι οι στρατιώτες του θα έρθουν αντιμέτωποι με Ρώσους στρατιώτες, και μια επιχείρηση εκκένωσης θα διαταράξει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας: η Ρωσία θα αποφύγει να επιχειρεί σε περιοχές όπου στρατιώτες των ΗΠΑ εκτελούν αποστολή. Οι πολίτες των ΗΠΑ στην Ουκρανία δεν αξίζουν τίποτα λιγότερο.

Ορισμένοι αναλυτές και αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι αυτά τα μέτρα θα διακινδύνευαν τις «μείζονες συνέπειες» που απείλησε ο Πούτιν όταν ανακοίνωσε την εισβολή στις 23 Φεβρουαρίου. Αυτό όμως υποτιμά τον ρωσικό σεβασμό για την συμβατική στρατιωτική ισχύ του ΝΑΤΟ, η οποία είναι πολύ μεγαλύτερη από την δική του. Η μόνη γλώσσα που καταλαβαίνει ο Πούτιν είναι η βία, και η Μόσχα δεν ανταπέδωσε μετά την κατάρριψη ρωσικού στρατιωτικού αεροπλάνου από την Τουρκία το 2015 ή όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες χτύπησαν και σκότωσαν Ρώσους μισθοφόρους το 2018. Και το να μην κάνεις τίποτα με την Δυτική δύναμη έχει επίσης μεγάλους κινδύνους, που περιλαμβάνουν έναν πιο ενθαρρυμένο Πούτιν.

Τέλος, η Δύση πρέπει να ξεκινήσει μια εκστρατεία πληροφόρησης πλήρους κλίμακας, βασισμένη σε γεγονότα, με στόχο τον ρωσικό λαό για να αντιμετωπίσει τις στρεβλώσεις και την παραπληροφόρηση του Κρεμλίνου [4]. Χιλιάδες Ρώσοι έχουν ήδη αντιληφθεί τα ψέματα του Πούτιν και κινδυνεύουν γενναία να συλληφθούν βγαίνοντας στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την εισβολή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να ενθαρρύνουν περισσότερους διαδηλωτές -και να σταθούν αλληλέγγυοι με όσους είναι ήδη στους δρόμους- προωθώντας την αλήθεια: ο Πούτιν μόνος του φέρει την ευθύνη για αυτήν την κρίση.

Μια τέτοια εκστρατεία θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τους Δυτικούς που έχουν συμμετάσχει στην προπαγάνδα του Κρεμλίνου να καταλάβουν ότι για τον πόλεμο δεν φταίει η διεύρυνση του ΝΑΤΟ, τα Δυτικά όνειρα της Ουκρανίας, ή η άρνηση του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, να κάνει τα στραβά μάτια. Πρόκειται για τις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες του Πούτιν [5] και για απρόβλεπτη επιθετικότητα, και πρέπει να το πληρώσει ακριβά. Εάν ο Πούτιν δεν τιμωρηθεί σοβαρά, δεν θα σταματήσει στο Κίεβο.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2021-06-14/how-biden-...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/djibouti/2020-06-09/rise-strateg...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2021-12-10/dont-sell-out...
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/russian-federation/2020-08-11/pu...
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-01-27/putin-doctrine

Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-02-26/making-putin-pay

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition