Η Πύρρειος νίκη του Πούτιν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Πύρρειος νίκη του Πούτιν

Τα εμπόδια που αντιμετωπίζει η Ρωσία στην Ανατολική Ουκρανία δείχνουν γιατί δεν μπορεί να κερδίσει τον ευρύτερο πόλεμο

Αντίθετα, οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν αντεπιτεθεί λυσσαλέα, προκαλώντας μερικούς από τους υψηλότερους αριθμούς απωλειών που έχει αντιμετωπίσει η Ρωσία οπουδήποτε στην χώρα. Αποπροσανατολισμένες από την πραγματικότητα, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν επιτεθεί στην πόλη με μαζικά [χτυπήματα] από το πυροβολικό, αεροπορικά χτυπήματα, και ναυτικούς βομβαρδισμούς. Η [τοπική] κυβέρνηση της Μαριούπολης εκτιμά ότι το 90% των κτιρίων της πόλης έχουν ζημιές ή είναι κατεστραμμένα, από το γοητευτικό κέντρο της τσαρικής εποχής έως τις ατελείωτες γειτονιές με τις σοβιετικές πολυκατοικίες και μέχρι το τεράστιο εργοστάσιο χάλυβα στην ακτή της πόλης. Η διοίκηση της πόλης ισχυρίζεται ότι τουλάχιστον 5.000 άμαχοι είναι νεκροί, με περισσότερους [να βρίσκονται] κάτω από τα ερείπια.

Η Ρωσία μπορεί να ελπίζει ότι οι σοκαρισμένοι επιζώντες θα αποδώσουν τα δεινά τους όχι στον βομβαρδισμό της Ρωσίας, αλλά στον ουκρανικό στρατό και στην άρνηση του Τάγματος Αζόφ να παραδοθεί. Έχω ακούσει έναν κάτοικο που τρεπόταν σε φυγή να εκφράζει αυτή την άποψη. Αλλά πιο συνηθισμένη είναι η ακραία οργή κατά της Ρωσίας. Αναλογιστείτε, για παράδειγμα, τον Oleksandr Shkatula, ο οποίος διηύθυνε μια δημοφιλή βιοτεχνία τυριών στη Μαριούπολη. Ο Shkatula δημιούργησε το κατάστημά του αφότου άφησε πίσω του ένα εστιατόριο, κοντά στην κατεχόμενη από την Ρωσία Ντονέτσκ, λόγω των συγκρούσεων του 2014. Όταν ο ρωσικός στρατός ανατίναξε την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας της Μαριούπολης, μαγείρεψε υπαίθρια γεύματα για τους γείτονές του μέχρι που ο βομβαρδισμός έγινε πολύ έντονος. Στην συνέχεια, αυτός και η οικογένειά του μάζεψαν τα πράγματά τους και έφυγαν με ωτοστόπ από την κατεστραμμένη πόλη, και σταδιακά πήραν τον δρόμο τους προς το ελεγχόμενο από την κυβέρνηση έδαφος. «Τέσσερις ώρες σε ένα αυτοκίνητο και το μόνο που είδαμε ήταν ερείπια», μου είπε. Στα σημεία ελέγχου, Ρώσοι στρατιώτες έδιναν μπισκότα στα παιδιά του, «σαν να μην ήταν αυτοί που τα βασάνιζαν από την πείνα», είπε. «Τα βάσανά μας θα σταθούν στον λαιμό τους και θα τους πνίξουν». Ο Shkatula είναι σε όλη του την ζωή ρωσόφωνος, αλλά από τότε που ξεκίνησε η εισβολή, στις 24 Φεβρουαρίου, λέει ότι μιλούσε μόνο ουκρανικά.

Η μεγάλη ελληνική μειονότητα της πόλης παρέχει ένα άλλο καλό βαρόμετρο για το πώς αισθάνονται οι κάτοικοι για την καταστροφή της πόλης. Μολονότι είναι πολιτικά ποικιλόμορφη, η ελληνική κοινότητα του Αζόφ έχει μακρά παράδοση συμπάθειας προς την Ρωσία, χάρη στην προστασία [που της παρείχε] η Μόσχα από τους Τούρκους κατά την τσαρική εποχή. Επιδιώκοντας να επωφεληθεί από αυτή την ιστορική σχέση, η ρωσική κρατική τηλεόραση μετέδωσε πρόσφατα [εικόνες από] μια ομάδα ντόπιων Ελλήνων να κρύβονται σε ένα υπόγειο και να επαινούν τον ρωσικό στρατό, ο οποίος είχε καταλάβει τον έλεγχο της προαστιακής πόλης τους. «Οι Ρώσοι δεν έχουν σκοτώσει κανέναν εδώ», είπε ένας από τους ντόπιους. «Ποτέ δεν πυροβολούν αμάχους». Αλλά η μαρτυρία από ένα διαφορετικό καταφύγιο υποδηλώνει ότι οι ιστορικές συμπάθειες δεν θα επιβιώσουν από το λουτρό αίματος. Ενώ κρυβόταν από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς, η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Σωματείων Ουκρανίας (Federation of Greek Societies of Ukraine) έγραψε μια έκκληση που δημοσιεύθηκε στην ελληνική [ηλεκτρονική] εφημερίδα ΣΚΑΪ [1], στην οποία απαριθμούσε τα χαρακτηριστικά ελληνικά χωριά γύρω από τη Μαριούπολη που ισοπεδώθηκαν από ρωσικά αεροπορικά χτυπήματα. Αποκάλεσε τις ενέργειες της Ρωσίας «φανερή και προφανή τρομοκρατία», καθώς και «γενοκτονία του ουκρανικού λαού και γενοκτονία των Ελλήνων της Ουκρανίας από την Ρωσική Ομοσπονδία».

ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΕΧΘΡΟΥΣ

Στα ελεγχόμενα από την κυβέρνηση τμήματα της Λουχάνσκ, η Μόσχα ανέμενε επίσης να έχει εύκολες στιγμές [2]. Πριν από την εισβολή, η περιοχή προσέφερε σταθερά εκλογικές πλειοψηφίες στο φιλορωσικό κόμμα Αντιπολιτευτική Πλατφόρμα για την Ζωή (Opposition Platform For Life), του οποίου ηγείται ο έμπιστος του Πούτιν και σημερινός φυγάς, Viktor Medvedchuk. [H περιοχή] έχει επίσης μακρά, ανεπαρκώς φυλασσόμενα σύνορα με την Ρωσία στα βόρεια και μεγάλη συγκέντρωση ρωσικών και αυτονομιστικών δυνάμεων που σταθμεύουν στην «Λαϊκή Δημοκρατία» στα νότιά της. Τόσο η πολιτική κουλτούρα όσο και η γεωγραφία φαινόταν να δίνουν στην Ρωσία ένα εγγενές πλεονέκτημα.

Στην αρχή, οι δυνάμεις της Μόσχας είχαν επιτυχία. Τα στρατεύματα ξεχύθηκαν από την άλλη πλευρά των συνόρων, και στο αραιοκατοικημένο βόρειο τμήμα της επαρχίας μικρές ομάδες ρωσικών τανκς και στρατιωτών κρατούν τις [τοπικές] κυβερνήσεις της επαρχίας με ελάχιστη δύναμη. Αυτό έχει βοηθήσει τον στρατό καθώς επιχειρεί να περικυκλώσει την αστική μάζα των [πόλεων] Lysychansk, Rubizhne, και Severodonetsk, που έχει αθροιστικά πληθυσμό περίπου 300.000 [κατοίκων]. Βαρύ πυροβολικό από την αυτονομιστική περιοχή έχει βάλλει επανειλημμένα κατά της άμυνας της Ουκρανίας στα νότια, σχεδόν καταστρέφοντας στην πορεία αρκετές οικονομικά υποβαθμισμένες πόλεις με ανθρακωρυχεία.