Η εποχή της αργής ανάπτυξης στην Κίνα

Από πού θα μπορούσε να προέλθει μια τέτοια επέκταση; Υπάρχουν τρεις πιθανές πηγές: οι επιχειρηματικές επενδύσεις, η κατανάλωση των νοικοκυριών και της κυβέρνησης, και τα εμπορικά πλεονάσματα. Το μέγεθος της οικονομίας της Κίνας ήταν 17,7 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2021, σύμφωνα με τους επίσημους αριθμούς, επομένως ανάπτυξη 5,5% θα σήμαινε περίπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια περισσότερα το 2022. Χρησιμοποιώντας την ανάπτυξη του 2019 ως βάση σύγκρισης, οι επιχειρηματικές επενδύσεις στην Κίνα θα πρέπει να συνεισφέρουν περίπου 1,5 εκατοστιαία μονάδα για την ανάπτυξη 5,5% που υπόσχεται το Πεκίνο φέτος. Επειδή οι καθαρές εξαγωγές είναι πιθανό να είναι αρνητικές και η κατανάλωση είναι πιθανό να μειωθεί, οι επενδύσεις θα πρέπει να συνεισφέρουν φέτος ακόμη περισσότερο —περίπου 2,5%— στην ανάπτυξη. Αλλά τα τελευταία χρόνια σχεδόν το ήμισυ όλης της ανάπτυξης στις επιχειρηματικές επενδύσεις σχετίζεται με τον τομέα των ακινήτων. Οι Αρχές ανέχθηκαν αυτή την υπερεπένδυση παρά τους κινδύνους, προκειμένου να επιτύχουν τους πολιτικούς στόχους για την ανάπτυξη, αφήνοντας τους μεγαλύτερους κατασκευαστές ακινήτων σε κρίσεις χρεοκοπίας. Δεν υπάρχει λογικός τρόπος για να προσθέσουν οι επενδύσεις 1,5 μονάδα στην ανάπτυξη του ΑΕΠ το 2022, πόσω μάλλον 2,5%. Στις αναδυόμενες βιομηχανίες (sunrise industries) υψηλότερης τεχνολογίας, μια σειρά από απροσδόκητες νέες ρυθμιστικές κινήσεις έχει τρέψει σε φυγή τους επενδυτές, τρομάζοντάς τους. Οι ενάρξεις νέων επιχειρήσεων από επιχειρηματίες έχουν στερέψει και βρίσκονται σε βαθιά αρνητικό έδαφος.

Η κατανάλωση των νοικοκυριών και της κυβέρνησης αθροιστικά θα χρειαστεί να προσθέσει περίπου 3,5 ποσοστιαίες μονάδες το 2022 για τον στόχο ανάπτυξης 5,5%. Όμως, με σχεδόν 100 εκατομμύρια καταναλωτές σε lockdown λόγω της έξαρσης της COVID-19, η δραστηριότητα της λιανικής έχει παγώσει. Οι πολλά υποσχόμενοι κλάδοι υψηλής τεχνολογίας που δημιουργούν θέσεις εργασίας απολύουν υπαλλήλους, λόγω των κυβερνητικών παρεμβάσεων που στοχεύουν στον έλεγχό τους, μειώνοντας την αύξηση του εισοδήματος και, ως εκ τούτου, τις προοπτικές για κατανάλωση. Και οι τοπικές κυβερνήσεις έχουν συρρικνούμενες βάσεις πόρων για να υποστηρίξουν τις δαπάνες τους, καθώς διατάχθηκαν να σταματήσουν να πουλούν γη σε κατασκευαστές ακινήτων, αλλά δεν έχουν άδεια να αντικαταστήσουν αυτά τα χαμένα έσοδα αυξάνοντας τους φόρους ή επιβάλλοντας νέους. Οι τοπικοί αξιωματούχοι καλούνται τώρα να κάνουν αυτό που ήταν καταδικαστέο μέχρι πριν από λίγο καιρό: να εκδώσουν γρήγορα ειδικά ομόλογα εσόδων, χωρίς να τους προβληματίζει η αποπληρωμή τους. Ωστόσο, ακόμη και μια υπερβολή δημοτικού χρέους δεν μπορεί να αντισταθμίσει την πτώση της φούσκας των ακινήτων και την επιβράδυνση της κατανάλωσης που προέκυψε από την COVID-19. Φαίνεται ότι θα είναι δύσκολο να αναπαραχθεί ακόμη και η περσινή βάση των καταναλωτικών δαπανών, πόσω μάλλον να αυξηθεί κατά εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια.

Όσον αφορά το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας, υπάρχουν σαφείς λόγοι για να είμαστε επιφυλακτικοί σχετικά με την ανάπτυξη. Πρώτον, με τις εξαγωγές να βρίσκονται ήδη σε ιστορικά υψηλά, χάρη στις συνθήκες που παρήγαγε η πανδημία και συμβαίνουν μια φορά στα εκατό χρόνια, δεν υπάρχει πιθανώς άλλη κατεύθυνση παρά μόνο προς τα κάτω. Δεύτερον, οι όροι της Κίνας για το εμπόριο (η αναλογία των τιμών εξαγωγής προς τις τιμές εισαγωγής) έχουν επιδεινωθεί λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και άλλων γεωπολιτικών εντάσεων που επηρεάζουν τις τιμές, γεγονός που οδηγεί προς τα πάνω τους λογαριασμούς των εισαγωγών της Κίνας. Τρίτον, αλλού στον κόσμο, η COVID-19 υποχωρεί και τα εργοστάσια που ήταν προσωρινά κλειστά επιστρέφουν ξανά σε λειτουργία, ενώ εξαγωγικές περιοχές της Κίνας όπως η [πόλη] Shenzhen και η Σαγκάη αντιμετωπίζουν τις πιο οξείες κρίσεις της COVID-19 που έχει βιώσει η Κίνα από την έναρξη της πανδημίας.

Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη, θα είναι δύσκολο για την Κίνα να διατηρήσει ανάπτυξη 2% φέτος. Καθώς το Πεκίνο θα συνεχίσει να αναφέρει αποτελέσματα που φαίνονται πολύ στιβαρότερα από αυτό, όπως έκανε για το πρώτο τρίμηνο του 2022, η αξιοπιστία του ΚΚΚ θα δεχθεί πλήγμα. Οι αμφιβολίες για τους αριθμούς της Κίνας έχουν ήδη τρέψει σε φυγή από την κινεζική αγορά τους εξίσου τρομαγμένους εγχώριους και ξένους επενδυτές. Μετρημένη με ακρίβεια, η μηδενική ανάπτυξη ή ακόμα και η οικονομική συρρίκνωση δεν θα πρέπει να αποκλειστεί φέτος.

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΛΥΣΗ

Σε αντίθεση με την Ιαπωνία [1] της δεκαετίας του 1990, η οποία ήταν ένα από τα πλουσιότερα έθνη στον κόσμο με βάση το κατά κεφαλήν εισόδημα όταν επιβράδυνε προς την χαμηλή ανάπτυξη, η Κίνα είναι σχετικά φτωχή. Το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Κίνα είναι περίπου το ένα πέμπτο εκείνου των Ηνωμένων Πολιτειών, περίπου 12.000 δολάρια ετησίως. Εννιακόσια εκατομμύρια Κινέζοι πολίτες δεν ζουν ακόμη άνετες αστικές ζωές και περιμένουν την σειρά τους. Δεδομένου αυτού του ανεκπλήρωτου δυναμικού, θα περίμενε κάποιος ότι η Κίνα θα επιστρέψει σε έναν ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης μετά από μια κακή χρονιά όπως το 2022. Όμως, τα προβλήματα που συμβάλλουν στην τρέχουσα δυσφορία θα επιβαρύνουν την οικονομία της Κίνας για χρόνια.