Τι θέλει η Δύση στην Ουκρανία;

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν εξαπέλυσε τον πόλεμό του εναντίον της Ουκρανίας με επεκτατικούς σκοπούς που, εάν επιτύγχαναν, θα είχαν ουσιαστικά τερματίσει την ύπαρξη αυτής της χώρας ως κυρίαρχο κράτος. Αντιμέτωπος με δαπανηρές στρατιωτικές αποτυχίες, ο Ρώσος πρόεδρος έχει έκτοτε ορίσει προς τα κάτω την επιτυχία, εστιάζοντας εκ νέου την ρωσική στρατιωτική επιχείρηση στην εδραίωση της κυριαρχίας της στα ανατολικά και τα νότια της Ουκρανίας.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, συναντάται με ηγέτες του στρατού στην Ουάσιγκτον, τον Απρίλιο του 2022. Jonathan Ernst / Reuters
------------------------------------------------

Περιέργως, οι Δυτικοί σκοποί στην Ουκρανία ήταν πολύ λιγότερο σαφείς. Σχεδόν όλη η συζήτηση για το τι πρέπει να γίνει, έχει επικεντρωθεί στα μέσα: στην ποσότητα και την ποιότητα της στρατιωτικής βοήθειας που θα παρασχεθεί στην χώρα, στην λογική της επιβολής μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στον ουκρανικό εναέριο χώρο, στην έκταση των οικονομικών κυρώσεων στην Ρωσία. Ελάχιστα έχουν ειπωθεί για το τι θα έπρεπε να παραχωρήσει έκαστη πλευρά προκειμένου να τερματιστεί ο πόλεμος. Επίσης, δεν έχει ειπωθεί το εάν ο τερματισμός της σύγκρουσης θα πρέπει να επισημοποιηθεί με μια Συνθήκη που θα υπογραφεί από την Ρωσία και την Ουκρανία ή απλώς να γίνει αποδεκτός ως μια πραγματικότητα.

Η απάντηση στο ερώτημα πώς θα πρέπει να τελειώσει αυτός ο πόλεμος είναι ζωτικής σημασίας, καθώς ο αγώνας με την Ρωσία εισέρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, με μια μεγάλη μάχη να επίκειται. Οι πόλεμοι μπορούν να τελειώσουν όταν προκύπτει ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ των εμπόλεμων, έτσι ώστε η μια πλευρά να μπορεί να επιβάλει όρους στην άλλη, ή όταν αμφότερες οι πλευρές συνειδητοποιούν ότι η απόλυτη νίκη δεν είναι πιθανή και αποφασίζουν ότι είναι καλύτερο να συμβιβαστούν με λιγότερα από το να επιβαρυνθούν με το κόστος της συνέχισής τους. Σε κάθε περίπτωση, το τέλος του πολέμου μπορεί να κωδικοποιηθεί σε νομικά έγγραφα που αντιμετωπίζουν ζητήματα εδαφών και πολιτικών και οικονομικών διευθετήσεων, ή η σύγκρουση μπορεί απλώς να περιοριστεί σταδιακά, φθάνοντας σε ένα de facto τέλος χωρίς επίσημη ειρήνη. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ένα παράδειγμα του πρώτου˙ οι πόλεμοι της Κορέας και του [Περσικού] Κόλπου, [ήταν ένα παράδειγμα] του δεύτερου.

Κατ' αρχήν, η επιτυχία από την οπτική της Δύσης μπορεί να οριστεί ως ο τερματισμός του πολέμου νωρίτερα παρά αργότερα, και με όρους που η δημοκρατική κυβέρνηση της Ουκρανίας είναι έτοιμη να αποδεχτεί. Αλλά ποιοι είναι αυτοί οι όροι; Θα επιδιώξει η Ουκρανία να ανακτήσει όλα τα εδάφη που έχει χάσει τους τελευταίους δύο μήνες; Θα απαιτήσει να αποσυρθούν πλήρως οι ρωσικές δυνάμεις από την [περιοχή] Ντονμπάς και την Κριμαία; Θα απαιτήσει το δικαίωμα να ενταχθεί στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ; Θα επιμείνει να οριστούν όλα αυτά σε ένα επίσημο έγγραφο που θα υπογραφεί από την Ρωσία;

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η ΕΕ, και το ΝΑΤΟ πρέπει να συζητήσουν τέτοια ζητήματα μεταξύ τους και με την Ουκρανία τώρα. Οι Δυτικοί στόχοι αναπόφευκτα θα επηρεαστούν από ό,τι θα συμβεί επί του πεδίου, αλλά ό,τι θα συμβεί επί του πεδίου δεν πρέπει να καθορίσει αυτούς τους στόχους˙ αντίθετα, οι στόχοι της πολιτικής θα πρέπει να επηρεάσουν το τι θα επιδιωχθεί επί του πεδίου. Σίγουρα, οι Ουκρανοί έχουν κάθε δικαίωμα να ορίζουν τους πολεμικούς σκοπούς τους. Αλλά το ίδιο [δικαίωμα] έχουν και οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη. Μολονότι τα Δυτικά συμφέροντα επικαλύπτονται με αυτά της Ουκρανίας, είναι ευρύτερα, συμπεριλαμβανομένης της πυρηνικής σταθερότητας με την Ρωσία και της ικανότητας επηρεασμού της τροχιάς των πυρηνικών προγραμμάτων του Ιράν και της Βορείου Κορέας.

Είναι επίσης απαραίτητο να ληφθεί υπόψη ότι η Ρωσία έχει κι αυτή λόγο. Μολονότι ο Πούτιν ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο της επιλογής του, θα χρειαστούν περισσότεροι από αυτόν για να τον τερματίσει. Αμφότεροι ο ίδιος και ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, θα πρέπει να εξετάσουν τι θα απαιτήσουν όσον αφορά τα εδάφη και τους όρους για να σταματήσουν οι εχθροπραξίες. Θα πρέπει επίσης να αποφασίσουν εάν είναι διατεθειμένοι όχι μόνο να διατάξουν τον τερματισμό των μαχών αλλά και να εισέλθουν σε, και να τιμήσουν μια ειρηνευτική συμφωνία. Μια άλλη περιπλοκή είναι ότι ορισμένες πτυχές σε οποιαδήποτε ειρήνη, όπως η άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, δεν θα καθορίζονταν μόνο από την Ουκρανία, αλλά θα απαιτούσαν την συναίνεση άλλων.

Οι ουσιαστικές διαβουλεύσεις είναι απαραίτητες για να μην εφαρμοστεί η πολιτική απρόσεκτα και βιαστικά. Και είναι απαραίτητες για να αποτραπεί το άνοιγμα μεγάλων ρηγμάτων μεταξύ της Ουκρανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης, ή ακόμη και εντός του ΝΑΤΟ.

ΤΡΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΑ