Πώς να προετοιμαστείτε για την επόμενη Ουκρανία

Υπάρχει ένα ρητό μεταξύ των επαγγελματιών του στρατού, που συχνά αποδίδεται στον Omar Bradley, τον Αμερικανό στρατηγό που υπηρέτησε ως αρχηγός του Γενικού Επιτελείου (Joint Chiefs of Staff) μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο: «Οι ερασιτέχνες συζητούν την στρατηγική. Οι επαγγελματίες μελετούν την επιμελητεία». Η επιμελητεία του στρατού της Ρωσίας σε αυτόν τον πόλεμο ήταν εντελώς ανεπαρκής. Οι Ουκρανοί εκμεταλλεύτηκαν αυτό το μειονέκτημα [4], σαμποτάροντας τις μονάδες εμπροσθοφυλακής και τις ανεπαρκώς προστατευμένες γραμμές ανεφοδιασμού, καθώς ο ρωσικός στρατός επιχειρούσε να φτάσει στο Κίεβο μέσω ξηράς. Από τις δυνάμεις της Μόσχας εξαντλήθηκαν γρήγορα τα καύσιμα, τα τρόφιμα, και άλλες βασικές προμήθειες. Αυτή η αποτυχία παροχής υλικοτεχνικής υποστήριξης και επιχειρησιακής ασφάλειας στις δυνάμεις εισβολής ήταν συνέπεια του ανεπαρκούς σχεδιασμού; Ο χρηματισμός και η διαφθορά διοχέτευσαν πόρους αλλού; Ήταν πλήρης ανικανότητα; Πιθανότατα, όλα τα παραπάνω. Οι ανεπάρκειες της Ρωσίας σε αυτόν τον τομέα και η αδυναμία της να προσαρμοστεί ενόσω γινόταν στόχος επιθέσεων, έχουν αποκαλύψει μια κρίσιμης σημασίας ευαλωτότητα που οι ουκρανικές δυνάμεις θα πρέπει να συνεχίσουν να εκμεταλλεύονται. Η αποτυχία της χρησιμεύει επίσης ως προειδοποίηση για οποιονδήποτε μελλοντικό επιτιθέμενο που επιδιώκει να προβάλει ισχύ σε μεγάλες αποστάσεις ή σε αμφισβητούμενο έδαφος.

Μια άλλη έκπληξη ήταν η αποτυχία της ρωσικής αεροπορίας να κερδίσει τον έλεγχο των ουρανών της Ουκρανίας ή να διεξάγει επιτυχώς κοινές επιχειρήσεις με τα στρατεύματα επί του εδάφους, παρά το γεγονός ότι έχει μεγαλύτερο στόλο από την Ουκρανία. Υπολογίζεται [5] ότι οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν καταρρίψει 172 ρωσικά αεροσκάφη μόνο στους δύο πρώτους μήνες του πολέμου. Οι Ρώσοι πιλότοι περιορίζονται από το γεγονός ότι έχουν ελάχιστους κατευθυνόμενους πυραύλους ακριβείας μεγάλου βεληνεκούς στο απόθεμά τους, το οποίο σημαίνει ότι πρέπει συχνά να επιχειρούν εντός της εμβέλειας των ουκρανικών αντιαεροπορικών όπλων. Μέχρι σήμερα, η ρωσική αεροπορία έχει διεξάγει κατά κύριο λόγο σκόπιμα χτυπήματα σε στρατιωτικούς και πολιτικούς στόχους (τα τελευταία συμβάλλουν στις κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου), ενώ έχει παράσχει ελάχιστη έως καμία στενή αεροπορική υποστήριξη στις επίγειες δυνάμεις που βρίσκονται στη μάχη. Χωρίς σκάφη αναγνώρισης και κρούσης στον αέρα, οι στρατιώτες παραμένουν πολύ πιο ευάλωτοι και λιγότερο αποτελεσματικοί.

Οι ρωσικές δυνάμεις φάνηκαν επίσης να είναι ανεπαρκώς εκπαιδευμένες για τον τύπο των επιχειρήσεων που τους ζητήθηκε να εκτελέσουν. Οι επίγειες δυνάμεις ήταν απροετοίμαστες [6] για τις σφοδρές μάχες, [οικοδομικό] τετράγωνο με τετράγωνο, που είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα των αστικών εχθροπραξιών. Ούτε ήταν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν έναν Ουκρανό αντίπαλο, εκπαιδευμένο στις ασύμμετρες τακτικές, έτοιμο να σαμποτάρει τις δυνάμεις εισβολής, τρυπώντας τη νύχτα τα ντεπόζιτα των [ευρισκόμενων] στο ρελαντί αρμάτων μάχης και τεθωρακισμένων οχημάτων, ή εξαπολύοντας ενέδρες με μικρές μονάδες για να βγάλουν από τη μέση ανώτερους Ρώσους στρατιωτικούς διοικητές και τα δίκτυα επικοινωνίας τους.

Τέλος, η κακή απόδοση του ρωσικού στρατού και η ανεξέλεγκτη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου είναι απόδειξη της κακής ποιότητας της ηγεσίας του. Η επαγγελματική νοοτροπία είναι κρίσιμη στο πεδίο της μάχης. Αλλά από την Ρωσία λείπει ένα επαγγελματικό σώμα υπαξιωματικών, [ενώ] βασίζεται σε κληρωτούς με μικρή εκπαίδευση και χαμηλό ηθικό, και αγνοεί κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και την στρατιωτική ηθική.

Μαζί, αυτά τα σφάλματα συνάδουν με την ευρύτερη αποτυχία σε στρατηγικό επίπεδο. Ο λανθασμένος υπολογισμός του Πούτιν επιφέρει ακριβώς το μέλλον που φοβόταν: μια πιο ενωμένη και αποφασιστική διατλαντική συμμαχία, την Φινλανδία και την Σουηδία να ζητούν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ [7], μια ενισχυμένη στρατιωτική στάση του ΝΑΤΟ στην περιφέρεια της Ρωσίας, και μια δέσμευση για αύξηση των αμυντικών δαπανών από προηγουμένως διστακτικά ευρωπαϊκά κράτη-μέλη. Το αποτέλεσμα είναι ένα ισχυρότερο, αναζωογονημένο ΝΑΤΟ και μια πιο αδύναμη, πιο απομονωμένη Ρωσία.

ΠΩΣ Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΠΗΡΕ ΤΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ

Αντίθετα, οι επιδόσεις του ουκρανικού στρατού σε αυτή την σύγκρουση μέχρι στιγμής, έχουν ξεπεράσει τις προσδοκίες. Αυτός δεν είναι ο ίδιος στρατός που δεν μπόρεσε να εμποδίσει τις ρωσικές δυνάμεις να καταλάβουν την Κριμαία το 2014. Τι άλλαξε;

Πρώτον, στα χρόνια μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία, η Ουκρανία εστίασε στο να γίνει, όπως το έθεσε κάποτε ο στρατηγός Tony Thomas, πρώην διοικητής της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ (US Special Operations Command), περισσότερο σαν «ακανθόχοιρος», δύσπεπτος για την ρωσική αρκούδα. Με την βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων μελών του ΝΑΤΟ, η Ουκρανία ανέλαβε μια συντονισμένη προσπάθεια για να εκπαιδεύσει και να εξοπλίσει τις δυνάμεις της, ώστε να παρεμποδίσουν και να αποκρούσουν [8] καλύτερα μια ρωσική εισβολή. Στην πορεία, ο ουκρανικός στρατός έγινε πιο ευκίνητος και καινοτόμος. Έχει τελειοποιήσει την χρήση του πυραυλικού συστήματος Javelin και των μικρών drones για να βγάζει από τη μέση τα ρωσικά άρματα μάχης, καθώς και των Stinger και άλλων πυραύλων εδάφους-αέρος για να καταρρίπτει τα ρωσικά αεροσκάφη. Και έχει διδαχθεί πώς να διεξάγει εξαιρετικά αποτελεσματικές επιχειρήσεις δολιοφθοράς υπό την κάλυψη του σκότους. Η επένδυση της Ουκρανίας στον επαναπροσανατολισμό της δύναμής της για ασύμμετρο πόλεμο αποδίδει στην τρέχουσα σύγκρουση. Τώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους μπορούν να μελετήσουν την περίπτωση της Ουκρανίας για να αναπαράγουν την συνεχή εκπαίδευση και την παροχή συμβουλών, την εστίαση σε νέες επιχειρησιακές έννοιες, και την ευθυγράμμιση των μέσων με τα επιθυμητά αποτελέσματα που καθιστούν δυνατό το να έχει η αρωγή ασφαλείας υπερμεγέθη αντίκτυπο.