Ένα ρήγμα στον Ειρηνικό | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ένα ρήγμα στον Ειρηνικό

Ο κίνδυνος της αυξανόμενης επιρροής της Κίνας στα νησιωτικά έθνη

Η τελευταία φορά που οι περισσότεροι Αμερικανοί έδωσαν προσοχή στις Νήσους του Σολομώντος ήταν εν μέσω του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ιαπωνία διεξήγαγαν μια παρατεταμένη ναυμαχία στα νερά και τους ουρανούς γύρω από το Γκουανταλκανάλ. Αυτή η εξουθενωτική μάχη είχε πολύ μεγάλες στρατηγικές επιπτώσεις - σταμάτησε την ιαπωνική προέλαση στον Νότιο Ειρηνικό, διασφάλισε ότι τα συμμαχικά έθνη όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία δεν περικυκλώθηκαν ούτε αποκόπηκε ο ανεφοδιασμός τους από εχθρικές δυνάμεις, αντέστρεψε την δυναμική του πολέμου στον Ειρηνικό και παρείχε μια βάση για να ξεκινήσει η αντεπίθεση εναντίον ενός ολοκληρωτικού εχθρού. Δείχνοντας τα εκατοντάδες μικρά νησιά που απλώνονται σε όλο τον Ειρηνικό, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Φράνκλιν Ρούσβελτ, εξήγησε στο αμερικανικό κοινό ότι, ενώ μπορεί να «φαίνονται μόνο ως μικρές κουκκίδες στους περισσότερους χάρτες . . . καλύπτουν μια μεγάλη στρατηγική περιοχή».

06062022-1.jpg

Η σημαία των Νήσων του Σολομώντος στο Πεκίνο, τον Οκτώβριο του 2019. Stringer / Reuters
--------------------------------------------------------

Αυτή η μεγάλη στρατηγική περιοχή, [η οποία αποτέλεσε] κλειδί για τη μάχη και τη νίκη στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, υπέστη σημαντική παραμέληση τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς η στρατηγική και η πολιτική των ΗΠΑ εστίασαν αλλού. Ετούτο πρέπει πλέον να αλλάξει. Τον Απρίλιο, η κυβέρνηση των Νήσων του Σολομώντος ανακοίνωσε ότι είχε υπογράψει ένα προσωρινό σύμφωνο ασφαλείας με την Κίνα, και στα τέλη Μαΐου, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών, Wang Yi, ταξίδεψε στην περιοχή, σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει περισσότερες συμφωνίες από τις χώρες των Νήσων του Ειρηνικού. Το Σύμφωνο ασφαλείας των Νήσων του Σολομώντος περιείχε αόριστη και αναλυτική γλώσσα, που φαίνεται να ανοίγει την πόρτα στην Κίνα ώστε να παίξει ρόλο στην καταστολή των εσωτερικών αναταραχών στις Νήσους του Σολομώντος, επιτρέποντας στο Πεκίνο να αναπτύξει κινεζικές αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις κατόπιν αιτήματος των Νήσων του Σολομώντος για να «διατηρήσει την κοινωνική τάξη». Το Σύμφωνο και οι δυνητικές μελλοντικές συμφωνίες με άλλα κράτη των Νήσων του Ειρηνικού, θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή ασφάλεια, επεκτείνοντας την εμβέλεια του κινεζικού στρατού, δίνοντάς του πρόσβαση σε ένα κρίσιμο σημείο ναυτικής συγκέντρωσης και ωθώντας τις Νήσους του Ειρηνικού στη μέση ενός γεωπολιτικού ανταγωνισμού που θα εκτείνεται σε όλο τον κόσμο.

Η συμφωνία της Κίνας με τις Νήσους του Σολομώντος και οι προσπάθειές της να αποκτήσει παρόμοιες συμφωνίες με άλλα έθνη του Ειρηνικού έχουν σημάνει τον κώδωνα του κινδύνου τόσο εντός όσο και εκτός της περιοχής. Η Κίνα έχει σίγουρα την ικανότητα να παράσχει τις αναγκαίες επενδύσεις για υποδομές στην περιοχή, αλλά οι τοπικοί πληθυσμοί είναι επιφυλακτικοί λόγω της τεκμηριωμένης άποψής τους ότι οι κινεζικές επενδύσεις έχουν να κάνουν εξίσου με την προώθηση των συμφερόντων του Πεκίνου [1] και την διαφθορά της τοπικής πολιτικής όσο και με την κάλυψη των τοπικών αναγκών. Πουθενά δεν ισχύει αυτό περισσότερο από όσο στις Νήσους του Σολομώντος, όπου περισσότερο από το 90% των ανθρώπων είπαν ότι προτιμούν η χώρα τους να ευθυγραμμιστεί με τις φιλελεύθερες δημοκρατίες αντί με την Κίνα, και σχεδόν το 80% είπαν ότι δεν ήθελαν να λάβει η χώρα τους οικονομική βοήθεια από την Κίνα.

Κι όμως, στον Manasseh Sogavare, τον πρωθυπουργό των Νήσων του Σολομώντος, το Πεκίνο βρήκε έναν πρόθυμο εταίρο. Η απόφαση του Sogavare να υπογράψει αυτή την συμφωνία όχι μόνο τον έφερε σε αντιπαράθεση με πολλούς από τους ίδιους τους πολίτες του, αλλά και με την ευρύτερη κοινότητα των Νήσων του Ειρηνικού, η οποία δεν είναι θετικά διακείμενη σε μια αυταρχική δύναμη που εγκαθιστά στρατιωτικές βάσεις ανάμεσά της. Ο υπουργός Εξωτερικών της Νέας Ζηλανδίας καταδίκασε την συμφωνία τόσο ως «ανεπιθύμητη όσο και αχρείαστη», ενώ ο πρόεδρος της Μικρονησίας έγραψε στον Sogavare πως φοβόταν ότι μια τέτοια συμφωνία θα καθιστούσε τις Νήσους του Ειρηνικού ως «το επίκεντρο μιας μελλοντικής αντιπαράθεσης». Η αντίδραση ήταν πιο αγωνιώδης στην Αυστραλία, με κάποιους να παρομοιάζουν την συμφωνία με την κρίση των πυραύλων της Κούβας και άλλους να ισχυρίζονται ότι είναι η χειρότερη αποτυχία της αυστραλιανής εξωτερικής πολιτικής από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά.

Η ανακοίνωση της συμφωνίας ασφαλείας μεταξύ της [πρωτεύουσας των Νήσων του Σολομώντος] Honiara και του Πεκίνου, και η διπλωματική πίεση της Κίνας, θα πρέπει να χρησιμεύσουν ως προειδοποίηση για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους. Η δέσμευσή τους με τις χώρες της περιοχής έχει αποτύχει. Η Ουάσιγκτον πρέπει να επεκτείνει την διπλωματική της παρουσία στις Νήσους του Ειρηνικού, να υποστηρίξει την πολυμέρεια στην περιοχή, να στηρίξει αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και να λάβει σοβαρά υπόψη τις υπαρξιακές ανησυχίες που τρέφουν πολλές από αυτές τις χώρες για την κλιματική αλλαγή. Απαιτείται επείγουσα αλλαγή προσέγγισης για να εμποδισθεί το Πεκίνο από το να υπονομεύσει περαιτέρω την δημοκρατία και να επεκτείνει το στρατιωτικό του αποτύπωμα στον Ειρηνικό.

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΠΕΚΙΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΙΡΗΝΙΚΟ

Η συμφωνία ασφαλείας μεταξύ της Κίνας και των Νήσων του Σολομώντος δεν υλοποιήθηκε από το πουθενά. Η Κίνα έχει ενισχύσει την παρουσία της και έχει επεκτείνει την επιρροή της σε όλο τον Ειρηνικό την τελευταία δεκαετία, φλερτάροντας την ελίτ της περιοχής, οικοδομώντας δεσμούς με περιφερειακούς θεσμούς και αυξάνοντας τόσο την βοήθειά της όσο και τις επενδύσεις της σε όλη την περιοχή. Καθώς το πράττει, το Πεκίνο έχει ξεκινήσει την αναζήτηση στρατηγικά τοποθετημένων ακινήτων που θα του επέτρεπαν να προβάλλει ισχύ εξωστρεφώς και να επηρεάσει περαιτέρω την πολιτική της ευρύτερης περιοχής του Ινδο-Ειρηνικού. Έχουν αναδυθεί αναφορές για κινεζικές εταιρείες που επιδιώκουν να αναπτύξουν λιμάνια βαθέων υδάτων και διαδρόμους προσγείωσης και απογείωσης στο Κιριμπάτι, στην Παπούα Νέα Γουινέα, στην Σαμόα, στις Νήσους του Σολομώντος, στα [νησιά] Βανουάτου και σε άλλες τοποθεσίες σε όλο τον Ειρηνικό.

Παρά τους επανειλημμένους ισχυρισμούς της Κίνας ότι δεν έχει πρόθεση να εγκαταστήσει στρατιωτική βάση στις Νήσους του Σολομώντος ή αλλού στην περιοχή, το ιστορικό της και οι φιλοδοξίες της υποδηλώνουν το αντίθετο. Στην Καμπότζη, στο Τζιμπουτί, στο Πακιστάν και στην Σρι Λάνκα, η Κίνα έχει ξεκινήσει μεγάλα έργα υποδομών που οδήγησαν στο να αποκτήσει η Κίνα πρόσβαση σε στρατηγικά σημαντικές λιμενικές εγκαταστάσεις. Και όπως έχει αποδείξει το Πεκίνο στην Θάλασσα της Νοτίου Κίνας, όταν διεκδίκησε και στην συνέχεια στρατιωτικοποίησε μη κατεχόμενα νησιά, η κινεζική κυβέρνηση έχει ιστορικό να αρνείται δημοσίως τις πραγματικές προθέσεις της, ενόσω λαμβάνει μέτρα για να διευρύνει το παγκόσμιο στρατιωτικό της αποτύπωμα.

Η αναζήτηση του Πεκίνου για ένα στρατιωτικό πάτημα στον Ειρηνικό αντιπροσωπεύει μια επέκταση αυτού που ήδη έχει κάνει αλλού. Η εγκαθίδρυση της παρουσίας του σε αυτήν την περιοχή θα μπορούσε να επιτύχει πολλούς στρατηγικούς στόχους ταυτόχρονα – να εξασφαλίσει τις κινεζικές θαλάσσιες γραμμές επικοινωνίας, να αυξήσει την συλλογή πληροφοριών για τις συμμαχικές δυνάμεις, να κρατήσει την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία εγκλωβισμένες, και να περιπλέξει οποιαδήποτε σχέδια των ΗΠΑ για μεταφορά δυνάμεων στην περιοχή. Με αυτήν τη συμφωνία, οι Νήσοι του Σολομώντος έχουν πλέον ανοίξει την πόρτα στην κινεζική στρατιωτική παρουσία στον Ειρηνικό. Τώρα, το ερώτημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους είναι πώς θα απαντήσουν.

ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ

Έχει γίνει έντονη συζήτηση -ειδικά εντός της Αυστραλίας- σχετικά με το πώς ακριβώς προέκυψε η συμφωνία των Νήσων του Σολομώντος και εάν η Αυστραλία, οι Ηνωμένες Πολιτείες ή οποιαδήποτε άλλη χώρα θα μπορούσαν να είχαν κάνει περισσότερα για να αποτρέψουν μια τέτοια συμφωνία. Αυτή [η συζήτηση] έθιξε ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα στην Αυστραλία, όπου κάθε κυβέρνηση στη μεταπολεμική εποχή έχει εργαστεί για να αποτρέψει [το ενδεχόμενο] μια εχθρική δύναμη να αποκτήσει στρατιωτική παρουσία στον Νότιο Ειρηνικό. Μολονότι ίσως αξίζει τον κόπο να διεξαχθεί μια έρευνα για το γιατί συνέβη αυτό, το παιχνίδι της απόδοσης των ευθυνών είναι λιγότερο παραγωγικό από το να χρησιμοποιηθεί αυτή η στιγμή για να εστιάσει κάποιος στο πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους μπορούν να συνεργαστούν για να μετριάσουν τις περαιτέρω επιπτώσεις και να εμποδίσουν την Κίνα [2] να υπογράψει παρόμοιες συμφωνίες αλλού.

Τις τελευταίες δεκαετίες, ο Ειρηνικός δεν έχει υπάρξει μια περιοχή εστίασης της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Αυτό φαίνεται να αλλάζει, αλλά εάν η νέα προσοχή δεν κατευθυνθεί στο να προσπαθήσει ειλικρινά να ανταποκριθεί στις ανάγκες της περιοχής, είναι απίθανο να χαιρετιστεί με ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Οι κυβερνήσεις των Νήσων του Ειρηνικού ανησυχούν για την φύση [3] των κινεζικών δραστηριοτήτων στα κράτη του Ειρηνικού, αλλά αυτό δεν είναι το πρωταρχικό τους μέλημα. Αντίθετα, οι περιφερειακοί ηγέτες τονίζουν την σημασία της εξεύρεσης τρόπων για την ώθηση της ανάπτυξης, την οικοδόμηση των απαραίτητων υποδομών και την αντιμετώπιση των υπαρξιακών κινδύνων της κλιματικής αλλαγής, στους οποίους είναι ιδιαίτερα ευάλωτες τα κράτη των Νήσων του Ειρηνικού με χαμηλό υψόμετρο. Ο ευκολότερος τρόπος για να κερδίσει κάποιος την εμπιστοσύνη και να γίνει καλύτερος περιφερειακός εταίρος, θα είναι να συνεργαστεί με τα κράτη των Νήσων του Ειρηνικού —μεμονωμένα, συλλογικά και τακτικά— για να αντιμετωπίσει αυτές τις ανησυχίες, οι οποίες διατυπώθηκαν από τους ηγέτες των Νήσων του Ειρηνικού στην Διακήρυξη του Boe για την Περιφερειακή Ασφάλεια (Boe Declaration on Regional Security), του 2018, που ενστερνίστηκε μια «διευρυμένη έννοια της ασφάλειας» για την αντιμετώπιση του φάσματος των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο Ειρηνικός.

Για να γίνει αυτό θα απαιτηθεί η επιδίωξη πιο ισχυρών δεσμεύσεων για την αντιστάθμιση της κλιματικής αλλαγής, την στενή παρακολούθηση των παράκτιων υδάτων των Νήσων του Ειρηνικού για τον περιορισμό της παράνομης αλιείας και την πρόληψη της εκμετάλλευσης των πόρων από τους Κινέζους αλιείς. Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι εταίροι τους θα πρέπει να προωθήσουν πιο ανοιχτές αγορές εργασίας ώστε να επιτρέψουν στους κατοίκους των Νήσων του Ειρηνικού να εργαστούν αλλού στην περιοχή, με βάση τις ανάγκες απασχόλησης, και να υποστηρίξουν εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες ώστε να προσφέρουν περισσότερες ευκαιρίες στη νεολαία των Νήσων του Ειρηνικού να επιδιώξει την εκπαίδευση στο εξωτερικό . Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι εταίροι τους θα πρέπει να επενδύσουν σε έργα που βελτιώνουν τις βασικές υποδομές και επεκτείνουν την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την συνδεσιμότητα στο Διαδίκτυο των Νήσων του Ειρηνικού. Τα νομοθετικά σώματα της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων μπορούν επίσης να βρουν τρόπους να συνεργαστούν με τους δημοκρατικά εκλεγμένους ομολόγους τους στις Νήσους του Ειρηνικού για να συζητήσουν τους τρόπους βελτίωσης της κυβερνητικής λογοδοσίας. Όλες αυτές οι δεσμεύσεις θα απαιτήσουν μεγαλύτερους πόρους από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους εταίρους τους, αλλαγές της εγχώριας νομοθεσίας σε πολλές χώρες, ώστε να επιτραπούν οι διευρυμένες άδειες εργασίας, και πιο διαρκή δέσμευση με την περιοχή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν επίσης να επιδείξουν μια ανανεωμένη δέσμευση στις Νήσους του Ειρηνικού, κάνοντας ορισμένες βασικές γραφειοκρατικές αλλαγές. Η Ουάσιγκτον ίσως σχεδιάζει να ανοίξει ξανά την πρεσβεία των ΗΠΑ στις Νήσους του Σολομώντος που έκλεισε το 1993, αλλά η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν έχει διορίσει ακόμη πρέσβεις ούτε στα [νησιά] Φίτζι ούτε στην Παπούα Νέα Γουινέα. Δεν έχει μόνιμους πρέσβεις στο Κιριμπάτι, στο Ναουρού, στην Σαμόα, στην Τόνγκα, στο Τουβαλού ή στα [νησιά] Βανουάτου (επί του παρόντος εκπροσωπούνται από περιφερειακούς πρέσβεις των ΗΠΑ). Είναι δύσκολο να επιχειρηματολογήσει κάποιος για μια σοβαρή και διαρκή δέσμευση με την κοινότητα του Ειρηνικού χωρίς ενεργή παρουσία των ΗΠΑ. Πέρα από αυτές τις θέσεις, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να εξετάσει [το ενδεχόμενο] να ορίσει έναν πρεσβευτή στο Φόρουμ των Νήσων του Ειρηνικού (Pacific Islands Forum), με πρότυπο την θέση του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ένωση Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας (Association of Southeast Asian Nations). Επιπλέον, η Ουάσιγκτον πρέπει να ανανεώσει τις συμβάσεις ελεύθερης συνεργασίας με τις Ομόσπονδες Πολιτείες της Μικρονησίας, τα [νησιά] Παλάου και τις Νήσους Μάρσαλ. Επί δεκαετίες, αυτές οι συμφωνίες έχουν επιτρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες να περιορίσουν την στρατιωτική πρόσβαση άλλων κρατών σε μικρές χώρες, με αντάλλαγμα τις πολιτικές, αναπτυξιακές και αμυντικές εγγυήσεις των ΗΠΑ.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να υποστηρίξουν την πολυμέρεια στην περιοχή. Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να δεσμευτεί για συνεπέστερη και υψηλότερου επιπέδου συμμετοχή ως εταίρος στον διάλογο [που γίνεται] στην ετήσια σύνοδο κορυφής του Φόρουμ των Νήσων του Ειρηνικού (Pacific Islands Forum). Θα πρέπει να εκφράσει ενδιαφέρον για να γίνουν συνδεδεμένα μέλη στο φόρουμ οι δύο νησιωτικές επικράτειες των ΗΠΑ στον Ειρηνικό - η Αμερικανική Σαμόα και το Γκουάμ - και να καθιερώσει μια τακτική συνάντηση με το Φόρουμ των Νήσων του Ειρηνικού, παρόμοια με την ανά διετία συνάντηση της Ιαπωνίας με τους ηγέτες των χωρών των Νήσων του Ειρηνικού.

ΔΕΣΜΕΥΟΜΕΝΕΣ ΣΤΟΝ ΕΙΡΗΝΙΚΟ

Φυσικά, ούτε οι μακροπρόθεσμες προσαρμογές της πολιτικής ούτε οι βραχυπρόθεσμες γραφειοκρατικές προσαρμογές απαντούν στην πιο άμεση πρόκληση που θέτει η εισροή των κινεζικών επενδύσεων και η δυνητική εγκατάσταση κινεζικής στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή. Για την αντιμετώπιση των πρώτων, οι δημοκρατικοί εταίροι θα πρέπει να υποστηρίξουν [πρωτοβουλίες] κατά της διαφθοράς και πρωτοβουλίες διαφάνειας, και να χρηματοδοτήσουν ανεξάρτητα media στις Νήσους του Ειρηνικού. Για το τελευταίο, οι διπλωματικές προσπάθειες θα πρέπει να προτεραιοποιήσουν τον περιορισμό της μυστικής συμφωνίας του Πεκίνου και της Honiara, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα παραμείνει συμφωνία στην θεωρία αλλά όχι στην πράξη. Και επειδή οι αρνήσεις του Πεκίνου είναι τόσο συχνά πρόδρομοι περαιτέρω δραστηριότητας, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να ξεκινήσει το έργο της προειδοποίησης των περιφερειακών ηγετών για το πώς θα έμοιαζε η κινεζική στρατιωτικοποίηση του Ειρηνικού και ποιες απαντήσεις θα απαιτούσε μια τέτοια στρατιωτικοποίηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η κινεζική στρατιωτικοποίηση της περιοχής θα οδηγούσε σε περιβαλλοντική βλάβη, στην παραχώρηση κυριαρχίας από τις χώρες των Νήσων του Ειρηνικού και σε μια αναπόφευκτη απάντηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους, που θα μπορούσε να παρασύρει τις Νήσους του Ειρηνικού σε μια μελλοντική σύγκρουση.

Αυτό που συμβαίνει στις Νήσους του Σολομώντος έχει ευρύτερες επιπτώσεις ασφαλείας στην περιοχή και θα πρέπει να θεωρηθεί ως μέρος μιας συστηματικής προσπάθειας [4] του Πεκίνου να επεκτείνει την παρουσία του στον Ειρηνικό, να προωθήσει τα εργαλεία του αυταρχικού ελέγχου, να υποσκάψει την πρόσβαση των ΗΠΑ στην περιοχή, και να περιορίσει την ελευθερία κινήσεων των συμμάχων των ΗΠΑ. Οι συνεχιζόμενες εξελίξεις στον Ειρηνικό θα πρέπει να υπογραμμίσουν την κρίσιμη σημασία [που έχει] για τις Ηνωμένες Πολιτείες η εμπλοκή με τις πολλές συχνά παραμελημένες χώρες των Νήσων του Ειρηνικού. Θα πρέπει επίσης να χρησιμεύσουν ως ευκαιρία για να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της πολιτικής των ΗΠΑ και των συμμάχων τους προς αυτή την ζωτικής σημασίας περιοχή και να ενθαρρυνθεί η Ουάσιγκτον να γίνει πιο δημιουργική, πιο προορατική και πιο δεσμευμένη στον Ειρηνικό.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2019-11-27/new-geography-g...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/competition-with-china-wit...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2022-05-16/what-china-lear...
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/2021-02-14/china-new-world-order...

Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2022-06-03/fault-line-pacific

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition