Το Ιράν στο πυρηνικό άκρο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το Ιράν στο πυρηνικό άκρο

Το τέλος της συμφωνίας θα άφηνε μόνο κακές επιλογές για την αποτροπή μιας κούρσας για την βόμβα

Με το Ιράν να βρίσκεται στο τέλος ή κοντά στο τέλος [της επίτευξης] του «κρίσιμου χρόνου» του, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να απαντήσει γρήγορα (το τρίτο ρολόι). Δυστυχώς, δεν θα υπήρχε χρόνος για διπλωματία και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έπρεπε να επέμβουν στρατιωτικά. Το εάν μια στρατιωτική επιλογή θα είναι διαθέσιμη σε ετούτο το χρονικό πλαίσιο, θα εξαρτάτο από μια σειρά άλλων παραγόντων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιθανότατα θα ήθελαν να χρησιμοποιήσουν την [βόμβα] Massive Ordnance Penetrator, το όπλο που φημολογείται ότι είναι πιο ικανό να φτάσει στις βαθιά θαμμένες ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις όπου θα ελάμβανε χώρα ο «κρίσιμος χρόνος», το οποίο μεταφέρεται από βομβαρδιστικά B-2 που έχουν βάση στο Μιζούρι. Ο χρόνος πτήσης προς το Ιράν θα μπορούσε να είναι πάνω από 30 ώρες, πιθανώς πολύ μεγάλος για να αποφευχθεί ο «κρίσιμος χρόνος» σε αυτό το σενάριο. Αυτή η πτήση θα απαιτούσε επίσης αεροσκάφη ανεφοδιασμού και κατά πάσα πιθανότητα πολλαπλά B-2: θα ήταν αυτά τα αεροπλάνα διαθέσιμα αμέσως;

Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο περίπλοκα - και δυνητικά πιο χρονοβόρα - από εκεί και μετά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες [4] ίσως θελήσουν να χτυπήσουν πολλαπλές πυρηνικές τοποθεσίες, να στοχεύσουν τα ραντάρ και τα συστήματα αεράμυνας του Ιράν, για να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο κατάρριψης των αμερικανικών αεροσκαφών, ή να διαθέτουν σε εφαρμογή την πυραυλική άμυνα και άλλες ικανότητες στην περιοχή, για να αμυνθούν έναντι των ιρανικών αντιποίνων. Κάποιες από αυτές τις επιλογές θα ήταν αδύνατο να εκτελεστούν σε τόσο στενά χρονικά πλαίσια, γεγονός που θα μπορούσε να αποτρέψει εξ’ αρχής τις Ηνωμένες Πολιτείες από το να ενεργήσουν.

Αντί να προσπαθήσει να [επιτύχει] τον «κρίσιμο χρόνο» σε γνωστές τοποθεσίες, το Ιράν θα μπορούσε επίσης να προσπαθήσει να εκτρέψει το πυρηνικό του υλικό σε μια κρυφή εγκατάσταση, μεταξύ των επιθεωρήσεων, για περαιτέρω εμπλουτισμό στο 90%. Για να το κάνει αυτό, το Ιράν θα πρέπει να έχει μια μυστική εγκατάσταση εμπλουτισμού, και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι έχει (μολονότι η έλλειψη πρόσβασης των επιθεωρητών στις κάμερες που παρακολουθούν την παραγωγή των φυγοκεντρωτών του Ιράν, από τον Φεβρουάριο του 2021 και μετά, καθιστά πιο δύσκολη την επιβεβαίωση). Αλλά σε αντίθεση με το παρελθόν, όταν το Ιράν ξεκινούσε από πιο αργούς φυγοκεντρωτές πρώτης γενιάς και ουράνιο χαμηλού εμπλουτισμού, το Ιράν έχει τώρα αυξανόμενα αποθέματα υλικού, εμπλουτισμένου στο 60% και 20%, και έχει τελειοποιήσει πιο προηγμένους φυγοκεντρωτές. Αυτό σημαίνει ότι το Ιράν θα μπορούσε να κατασκευάσει ένα μικρότερο εργοστάσιο εμπλουτισμού που θα ήταν δυσκολότερο να εντοπιστεί, επιτρέποντάς του να εμπλουτίσει το υλικό στο 90% πολύ γρηγορότερα από πριν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έπρεπε να γνωρίζουν την τοποθεσία της κρυφής εγκατάστασης και του πυρηνικού υλικού που λείπει, εάν η Ουάσιγκτον επρόκειτο να χρησιμοποιήσει στρατιωτική ισχύ για να σταματήσει την πορεία του Ιράν προς ένα πυρηνικό όπλο.

Φυσικά, το να έχει κάποιος το σχάσιμο υλικό για μια βόμβα δεν είναι από μόνο του μια βόμβα. Το Ιράν θα χρειαζόταν περισσότερο χρόνο - ίσως ένα ή δύο χρόνια - για να κατασκευάσει μια πυρηνική συσκευή και να την τοποθετήσει σε έναν πύραυλο. Ωστόσο, η παραγωγή σχάσιμου υλικού παραμένει το πλέον στενά παρακολουθούμενο, και επομένως το πλέον ανιχνεύσιμο, μέρος της κατασκευής μιας βόμβας. Οι δραστηριότητες οπλοποίησης μπορούν να πραγματοποιηθούν σε μια ποικιλία διάσπαρτων εγκαταστάσεων, οι οποίες δεν υπόκεινται σε οποιαδήποτε έντονη παρακολούθηση και φέρουν λιγότερες ενδείξεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ίσως δυσκολευτούν να εντοπίσουν τις εναπομείνασες διαδικασίες οπλοποίησης αφότου το Ιράν παραγάγει το απαραίτητο σχάσιμο υλικό.

Ακόμα κι αν το Ιράν δεν παραγάγει ποτέ βόμβα ή το απαραίτητο σχάσιμο υλικό, μια πυρηνικά ικανή Τεχεράνη θα εξακολουθούσε να δημιουργεί σοβαρές πολιτικές προκλήσεις. Η ιρανική εξωτερική πολιτική θα γινόταν πιο τολμηρή και πιο επιθετική εάν η Τεχεράνη πιστέψει ότι μπορεί να επικρεμάσει την Δαμόκλειο σπάθη του «κρίσιμου χρόνου» πάνω από το κεφάλι της διεθνούς κοινότητας. Το Ιράν θα μπορούσε επίσης να εδραιώσει το πυρηνικό του αντιστάθμισμα με τρόπους που δεν απαιτούν ένα πλήρες πρόγραμμα πυρηνικών όπλων, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων. Τέλος, αντιμέτωπες με ένα Ιράν [5] στα πρόθυρα της βόμβας και με αμφιβολίες για την ικανότητα της Ουάσιγκτον να το σταματήσει, οι χώρες της περιοχής θα μπορούσαν να ξεκινήσουν τις δικές τους προσπάθειες πυρηνικής αντιστάθμισης ή τα προγράμματα βομβών, θέτοντας μια περαιτέρω πρόκληση για το παγκόσμιο καθεστώς της μη διάδοσης [των πυρηνικών εξοπλισμών]. Ετούτοι οι ίδιοι σύμμαχοι και εταίροι ίσως προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν την απειλή της πυρηνικής μετάβασης ώστε να πιέσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες για ισχυρότερες εγγυήσεις ασφαλείας και αμυντική αρωγή - μια στρατηγική που έχει χρησιμοποιηθεί από τους συμμάχους των ΗΠΑ στην Ασία. Η Ουάσιγκτον θα βρισκόταν παγιδευμένη μεταξύ δύο δυσάρεστων επιλογών: βαθύτερες στρατιωτικές δεσμεύσεις στη Μέση Ανατολή, σε μια εποχή που θα προτιμούσε να κατανείμει την προσοχή της αλλού ή να παραμείνει σε απόσταση και να διακινδυνεύσει περαιτέρω την διάδοση των πυρηνικών εξοπλισμών και των πυραύλων.

ΓΥΡΝΩΝΤΑΣ ΤΟ ΡΟΛΟΪ ΠΙΣΩ

Με τη μοίρα [6] της πυρηνικής συμφωνίας του Ιράν να κρέμεται σε μια κλωστή, η Τεχεράνη δεν έχει κίνητρα να σταματήσει τις πυρηνικές προόδους τις, οι οποίες πιστεύει ότι ασκούν πίεση στην Δύση. Αυτό γίνεται διπλά αληθινό εάν οι συνομιλίες για την αναβίωση της συμφωνίας καταρρεύσουν. Ενώ αναμένει την διπλωματία, η Ουάσιγκτον θα πρέπει επομένως να εστιάσει σε ό,τι μπορεί να ελέγξει: στα ρολόγια δύο και τρία — την επιτάχυνση της ανίχνευσης και την απάντησή της.