Η μεγάλη νίκη του Gustavo Petro | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η μεγάλη νίκη του Gustavo Petro

Ο πρώτος αριστερός πρόεδρος της Κολομβίας θα μπορούσε να μεταμορφώσει την περιοχή
Περίληψη: 

Η νίκη του Petro θα έχει εκτεταμένες επιπτώσεις σε μια περιοχή όπου η Κολομβία αποτελεί εδώ και καιρό μια άγκυρα σχετικής πολιτικής σταθερότητας, παρά το ανερχόμενο λαϊκιστικό ρεύμα σε ολόκληρη την Λατινική Αμερική. Είναι επίσης ενδεικτική της σημερινής κατάστασης της κολομβιανής πολιτικής.

Ο IVAN BRISCOE είναι διευθυντής του προγράμματος για την Λατινική Αμερική και την Καραϊβική στο International Crisis Group.

Την περίοδο πριν από τις προεδρικές εκλογές της χώρας, μέλη της υψηλής κοινωνίας της Κολομβίας προετοιμάστηκαν για την καταστροφή. Ένας θαμώνας των λεσχών για κυρίους της Μπογκοτά παρατήρησε ένα ρεύμα «καταστροφολογικής υστερίας» να διαπερνά τα σαλόνια. Οι επιχειρήσεις εισήγαγαν ειδικές ρήτρες που επιτρέπουν την ακύρωση των συμβάσεων εάν συνέβαιναν τα χειρότερα. Ζοφερές μουρμούρες κυκλοφορούσαν στα στρατόπεδα. Η πηγή αυτού του ευρέως διαδεδομένου τρόμου ήταν γνωστή με ένα όνομα: Gustavo Petro, πρώην αντάρτης πόλης, σοσιαλιστής και ο υποψήφιος που προηγείτο στην κούρσα.

22062022-1.jpg

Ο Κολομβιανός νεοεκλεγείς πρόεδρος Gustavo Petro στην Μπογκοτά, τον Ιούνιο του 2022. Luisa Gonzalez / Reuters
-------------------------------------------------------

Όσοι ανησυχούσαν για την προοπτική μιας νίκης του Petro είδαν τους φόβους τους να επιβεβαιώνονται. Ο 62χρονος Petro θα είναι ο επόμενος ηγέτης της χώρας, έχοντας νικήσει τον αντίπαλό του, Rodolpho Hernández —έναν 77χρονο μεγιστάνα των ακινήτων και σχετικά πρωτάρη στην πολιτική— στον δεύτερο γύρο. Αυτό [το αποτέλεσμα] ακολουθεί την εντυπωσιακά αναπάντεχη νίκη του Hernández στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας, στα τέλη Μαΐου, όταν νίκησε τον Federico Gutiérrez, τον κεντροδεξιό υποψήφιο που υποστηριζόταν από τα παραδοσιακά κόμματα, ενστερνιζόμενος το μήνυμα: «Η Κολομβία έχει αιχμαλωτιστεί από κλέφτες». Αλλά ο ελιγμός του Hernández τελικά απέτυχε και η Κολομβία σύντομα θα κυβερνάται από τον πρώτο αριστεριστή πρόεδρό της.

Στο είδος του παραδόξου που φαίνεται να προκαλεί ο ανταγωνισμός των λαϊκιστών, κάθε εκστρατεία προσπάθησε να παρουσιάσει τον υποψήφιο της τις τελευταίες εβδομάδες πριν από τον δεύτερο γύρο ως την λογική επιλογή και το γνήσιο πολιτικό αουτσάιντερ. Ο Hernández έλαβε τελικά την υποστήριξη μεγάλου μέρους της πολιτικής ελίτ της Κολομβίας, η οποία προφανώς επέλεξε να αυτομαστιγωθεί και να διακινδυνεύσει να γίνει πρόεδρος ένας αυταρχικός, παρά να αφήσει την αριστερά να αναλάβει την εξουσία. Αλλά ήταν ο Petro, του οποίου οι εκκλήσεις για αλλαγή είχαν απήχηση σε ένα κοινό που διψούσε για πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό μετασχηματισμό, ο οποίος θριάμβευσε σε αυτή τη μάχη των αντισυστημικών διαπιστευτηρίων.

Η νίκη του Petro θα έχει εκτεταμένες επιπτώσεις σε μια περιοχή όπου η Κολομβία αποτελεί εδώ και καιρό μια άγκυρα σχετικής πολιτικής σταθερότητας, παρά το ανερχόμενο λαϊκιστικό ρεύμα σε ολόκληρη την Λατινική Αμερική. Είναι επίσης ενδεικτική της σημερινής κατάστασης της κολομβιανής πολιτικής. Ο Petro έχει υποσχεθεί να θεσπίσει σαρωτικές κοινωνικές αλλαγές, καθώς και μέτρα, όπως η παύση των νέων συμβάσεων έρευνας για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, και η αύξηση των φόρων στους πλούσιους, που θα πληρώσουν για προγράμματα κατά της φτώχειας και την βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών. Πολλές από τις προτεινόμενες πολιτικές του, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης των αποκαλούμενων «έξυπνων δασμών» για την προστασία της κολομβιανής αγροτικής παραγωγής, θα μπορούσαν να γίνουν αρνητικά αποδεκτές στην Ουάσιγκτον.

Για τους υποστηρικτές του, ο Petro είναι σημαιοφόρος του προοδευτισμού της Λατινικής Αμερικής που θα εγκαινιάσει μια νέα εποχή εκπροσώπησης και ισότητας. Οι επικριτές του, αντίθετα, τον κατηγορούν ότι επιστρατεύει την ίδια ενοχλητική για την ελίτ ρητορική που ώθησε στην εξουσία άλλους λαϊκιστές ηγέτες, όπως ο Μεξικανός πρόεδρος, Andrés Manuel López Obrador, και ο Περουβιανός πρόεδρος, Pedro Castillo. Και όντως, το ιστορικό του Petro ως πρώην δημάρχου της Μπογκοτά, η παρουσίασή του εαυτού του ως παράγοντα ιστορικής μεταμόρφωσης, ακόμη και κάποια από τα αναφερόμενα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του, όπως η αποστροφή του στο να του αντιτίθενται, υποδηλώνουν σε πολλούς ότι μπορεί να ελλοχεύει ένας δημαγωγός.

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΑΟΥΤΣΑΪΝΤΕΡ

Η σημασία αυτού του εκλογικού σοκ δεν ταιριάζει με κανένα εύκολα αναγνωρίσιμο προηγούμενο. Ο θρίαμβος του Petro δεν ήταν σε καμία περίπτωση αναπόφευκτος: τις εβδομάδες πριν από τον δεύτερο γύρο, οι δημοσκοπήσεις ήταν άκρως κυμαινόμενες. Οι ευθείς τρόποι του Hernández, η ακολουθία του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η εκρηκτική [άφιξη του] στην εθνική πολιτική σκηνή έδειχναν να του δίνουν το προβάδισμα έναντι του αριστερού αντιπάλου του. Στο ύφος, μολονότι ίσως όχι στην ουσία, οι δύο υποψήφιοι δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικοί: μιλώντας σε κατάμεστες πλατείες σε όλη την χώρα στην προεκλογική εκστρατεία κατά την διάρκεια του πρώτου γύρου, ο Petro υποσχέθηκε το επικείμενο τέλος της διαφθοράς, της βίας και της αδικίας στην Κολομβία, ενώ έκανε σκοτεινά σαρκαστικές αναφορές για τις προνομιούχες ζωές εκείνων που βρίσκονται τώρα στην εξουσία — ένας συνδυασμός που ηλέκτρισε τους ακροατές του και τρόμαξε τους επικριτές του. Ο Hernández, από την άλλη πλευρά, μόλις που εμφανίστηκε δημοσίως μέχρι τις τελευταίες εβδομάδες της εκστρατείας. Στα λιγοστά δημόσια σχόλιά του, είπε ελάχιστα αναφορικά με το όραμά του για την πολιτική της Κολομβίας, πέρα από το να καταδικάσει την πολιτική διαφθορά και να δηλώσει ότι θα φυλάκιζε τους παραβάτες, θα ενίσχυε τις έρευνες και γενικά θα καθάριζε την κόπρο του Αυγείου.