Γιατί χάνει το κίνημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Το σύγχρονο κίνημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει προ πολλού παρουσιαστεί ως μια ιδεαλιστική σταυροφορία. Σε έναν κόσμο που βρίθει αδυσώπητων πολιτικών ισχύος και αρπαγών από τους αδύναμους, θέλει να χρησιμεύει ως φάρος απλόχερης ηθικής διαύγειας που βασίζεται σε οικουμενικές αρχές. Οι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ερμηνεύουν τις εμβληματικές νίκες του κινήματός τους ως θριάμβους ανυποχώρητης ακεραιότητας, που θέτουν τις βάσεις για τους μελλοντικούς προοδευτικούς σκοπούς. Το 2012, ο Aryeh Neier, ο συνιδρυτής του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων(Human Rights Watch), έγραψε ότι το κίνημα κατά της δουλείας ήταν η πρώτη αληθινή εκστρατεία για τα ανθρώπινα δικαιώματα, διότι οι υποστηρικτές της κινητοποιήθηκαν για τα δικαιώματα των άλλων. Οι ίδιοι οι πρώτοι υποστηρικτές της κατάργησης της δουλείας ισχυρίστηκαν ότι η ασυμβίβαστη επιδίωξη τους για τις αλτρουιστικές αρχές επικράτησε, διότι η ηθική αλήθεια του σκοπού τους ήταν αυταπόδεικτη. Ο Μαχάτμα Γκάντι και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ χρησίμευσαν ως μεταγενέστερα πρότυπα του ίδιου αποφασιστικού, υποδειγματικού μοντέλου.

Διαδηλώνοντας στο Λονδίνο εναντίον της επίσκεψης του Σαουδάραβα πρίγκιπα – διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Μάρτιο του 2018. Peter Nicholls / Reuters
-------------------------------------------------------

Αλλά το κίνημα είναι σαστισμένο, τώρα που το ύφος του μονόπλευρου διαλόγου και της οργισμένης διαπόμπευσης προκαλεί την οξεία αντίδραση των ανελεύθερων, δεξιών, λαϊκιστών ισχυρών ανδρών και των μαζικών εκλογικών σωμάτων που υποστηρίζουν αυτούς τους ισχυρούς άνδρες σε όλο τον κόσμο. Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος, Ζαΐρ Μπολσονάρου, ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ και πολλοί άλλοι ηγέτες απέκτησαν δημοτικότητα επικρίνοντας την προώθηση των φιλελεύθερων ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως ένα έργο παρακμιακών, και εκτός πραγματικότητας, νταήδων που προωθούν ξένες ατζέντες για να αντικαταστήσουν την λαϊκή εθνική αυτοδιάθεση με τον ελιτιστικό, ιμπεριαλιστικό κοσμοπολιτισμό. Ο Σι [2] απαξίωσε την κατηγορία για την διάπραξη γενοκτονίας εναντίον της μειονότητας των Ουιγούρων της Κίνας, κάνοντας έναν γύρο του θριάμβου στην επαρχία Σιντζιάνγκ (όπου ζουν οι περισσότεροι Ουιγούροι) τον Ιούλιο του 2022, όπου κόμπασε για την «ενοποίηση» των λαών της Κίνας. Η κατηγορία του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν για εγκλήματα πολέμου δεν έκανε τίποτα για να εμποδίσει τον Πούτιν [3] να κλιμακώσει τις επιθέσεις εναντίον Ουκρανών αμάχων. Ο Μπάιντεν αποκάλεσε τον Σαουδάραβα πρίγκιπα - διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν «παρία», αλλά στην συνέχεια τον επισκέφτηκε στο Ριάντ, όπου αντάλλαξαν έναν διαβόητο χαιρετισμό με τις γροθιές τους. «Η ονομαστική αναφορά και η διαπόμπευση», αναγνωρίζει ο Neier, «είναι όλο και πιο αναποτελεσματική».

Αυτή η αντίδραση προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από το ίδιο [το κίνημα]. Το πρόβλημα είναι ότι οι υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν παρερμηνεύσει τις πηγές της δικής τους ιστορικής επιτυχίας. Η δημοκρατία που βασίζεται στα ατομικά δικαιώματα είναι μακράν η πιο επιτυχημένη μορφή σύγχρονης κοινωνικής οργάνωσης, όχι λόγω της ανιδιοτελούς ηθικολογίας της, αλλά διότι είναι συνήθως πολύ καλύτερη από τις εναλλακτικές στο να υπηρετεί τα συμφέροντα των ανθρώπων. Οι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα καταφέρνουν καλύτερα όταν εργάζονται για να ενδυναμώσουν την ικανότητα των ανθρώπων να πολεμούν για τα δικά τους δικαιώματα, παρά όταν εκφοβίζουν τους καταπιεστικούς ηγέτες με τρόπους που τους βοηθούν να κινητοποιήσουν την εθνικιστική αντίδραση.

ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΣ ΔΥΝΑΤΟ

Οι πρόοδοι στα ανθρώπινα δικαιώματα από τη Μεταρρύθμιση και τον Διαφωτισμό και μετά έχουν εξαρτηθεί όχι από τις ξένες επικρίσεις στα καταπιεστικά καθεστώτα, αλλά από την αυξανόμενη κοινωνική ισχύ των υπηκόων αυτών των καθεστώτων, οι οποίοι επωφελήθηκαν άμεσα από την διεύρυνση των δικαιωμάτων. Αρχής γενομένης από την προτεσταντική Βόρεια Ευρώπη, όπως η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι έμποροι και οι αστικές μεσαίες τάξεις πίεσαν για την δημοκρατία, τη νόμιμη διαδικασία, την θρησκευτική [4] ελευθερία και τον αποτελεσματικό καπιταλισμό, για να προστατεύσουν τα οικονομικά συμφέροντα καθώς και τις προσωπικές ελευθερίες τους. Με την σειρά του, η επέκταση του αλφαβητισμού και του εμπορίου έδωσε στους μορφωμένους, εργατικούς υπηκόους μεγαλύτερη μόχλευση ενάντια στους κυβερνήτες τους και στήριξε την ανάπτυξη της συνταγματικής εξουσίας. Αργότερα, η εκβιομηχάνιση παρείχε στους εργάτες μια ώθηση να σχηματίσουν συνδικάτα και να διεκδικήσουν οικονομικά, κοινωνικά και εργασιακά [5] δικαιώματα για την εργατική τάξη.

Σε πολλές συνταγματικές δημοκρατίες, από την στιγμή που δημιουργήθηκε ένα ισχυρό βασικό εκλογικό σώμα για ένα σύστημα βασισμένο στα δικαιώματα, τα κοινωνικά κινήματα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ετούτο το σύστημα για να επεκτείνουν τα δικαιώματα στις αποκλεισμένες ομάδες. Οι υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων [6] ίσως θέλουν να εξηγήσουν τις νίκες του κινήματος κατά της δουλείας, τη μη βίαιη εκστρατεία του Γκάντι [7] για την ανεξαρτησία της Ινδίας, και τον ειρηνικό αγώνα του Κινγκ για τα ατομικά δικαιώματα ως αποτέλεσμα του ασυμβίβαστου ιδεαλισμού τους. Αλλά οι επιτυχίες τους εξαρτήθηκαν πάνω από όλα από την κινητοποίηση και την διατήρηση μαζικών κοινωνικών κινημάτων που βασίζονται σε ευρείες ηθικές αρχές, οι οποίες κέρδισαν την συμπάθεια των ισχυρών πλειοψηφιών στις δικές τους κοινωνίες. Για να νικήσουν, οι ακτιβιστές με αρχές, τα μαζικά κινήματα και τα προοδευτικά πολιτικά κόμματα συντονίστηκαν όλα μαζί, κάνοντας, μεταξύ άλλων, αποτελεσματικές διαπραγματεύσεις για την απόκτηση πολιτικής εξουσίας.