Ώρα να αναλάβει το ΝΑΤΟ την πρωτοπορία στην Ουκρανία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ώρα να αναλάβει το ΝΑΤΟ την πρωτοπορία στην Ουκρανία

Η επόμενη φάση του πολέμου θα απαιτήσει περισσότερα από την Συμμαχία
Περίληψη: 

Καθώς οι σύμμαχοι στέλνουν διάφορους τύπους και επίπεδα βοήθειας για την ασφάλεια στην Ουκρανία και αδειάζουν τις δικές τους αποθήκες, ο συντονισμός και η διανομή των προμηθειών έχει γίνει μια τεράστια υλικοτεχνική επιχείρηση που διευθύνεται από τις ΗΠΑ. Μακροπρόθεσμα, το ΝΑΤΟ, ως ο θεσμός που ιδρύθηκε ρητά με σκοπό την συλλογική συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και τον συντονισμό μεταξύ των μελών του στον ευρωατλαντικό χώρο, θα πρέπει να αναλάβει τον ρόλο.

Η ALINA POLYAKOVA είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Κέντρου Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής (Center for European Policy Analysis) και επίκουρη καθηγήτρια Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Johns Hopkins School of Advanced International Studies.
Ο ILYA TIMTCHENKO είναι υποψήφιος για μεταπτυχιακό στην Δημόσια Πολιτική στο Harvard Kennedy School, όπου είναι υπότροφος στο Belfer Young Leaders. Πριν σπουδάσει στο Χάρβαρντ, ο Ilya ήταν δημοσιογράφος με έδρα το Κίεβο από το 2014 έως το 2021.

Από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, η Δύση έχει παράσχει δισεκατομμύρια σε στρατιωτική και οικονομική βοήθεια στο Κίεβο. Μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν περισσότερα από 8 δισεκατομμύρια δολάρια σε υποστήριξη ασφαλείας τους τελευταίους έξι μήνες. Τα χρήματα και τα όπλα κάνουν την διαφορά στο πεδίο της μάχης. Για παράδειγμα, τα πρόσφατα παραδοθέντα αμερικανικά συστήματα πυραύλων πυροβολικού υψηλής κινητικότητας (High Mobility Artillery Rocket Systems, HIMARS), επέτρεψαν στην Ουκρανία να ξεκινήσει αντεπιθέσεις στα νοτιοανατολικά και να αποκρούσει επιθέσεις αλλού.

09082022-1.jpg

Ουκρανοί στρατιώτες εκπαιδεύονται στο κέντρο εκπαίδευσης Grafenwoehr, στην Γερμανία, τον Ιούνιο του 2022. Army Sgt. Spencer Rhodes / U.S. Department of Defense
-------------------------------------------------------------

Ωστόσο, η υποστήριξη από άλλους συμμάχους του ΝΑΤΟ [1] ήταν μικτή. Η Γερμανία, για παράδειγμα, έχει καθυστερήσει την παράδοση παρόμοιων πυραυλικών συστημάτων, με το πρώτο να φτάνει μόλις τις τελευταίες ημέρες, και άλλα υπεσχημένα βαρέα όπλα πιθανότατα να καθυστερήσουν μέχρι το τέλος του έτους. Η Γαλλία, η οποία διαθέτει έναν από τους πιο ικανούς στρατούς της Ευρώπης, έχει παράσχει μόνο περίπου 160 εκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία και έχει δεσμεύσει το 0,008% του ΑΕΠ της σε στρατιωτική βοήθεια. Αντίθετα, η Εσθονία, η Λετονία, και η Πολωνία δέσμευσαν 0,84%, 0,69% και 0,32% αντίστοιχα, παρά το γεγονός ότι έχουν πολύ μικρότερες οικονομίες. Μόνο η Πολωνία έχει παραδώσει όπλα αξίας τουλάχιστον 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η πρόοδος της Ρωσίας στην Ουκρανία μετατρέπεται τώρα σε έναν μακρύ πόλεμο τριβής στον οποίο κάθε πλευρά προσπαθεί να φθείρει την άλλη. Η παροχή βοήθειας στην Ουκρανία για αυτόν τον τύπο πολέμου [2] θα απαιτήσει διαφορετική προσέγγιση: η χώρα θα χρειαστεί πολλά περισσότερα βαρέα όπλα, κυρίως συστήματα αεράμυνας, παραδοτέα ταχύτερα, και από περισσότερους Ευρωπαίους συμμάχους. Και τα μέλη του ΝΑΤΟ [3] στην Ανατολική Ευρώπη που έχουν μειώσει τα δικά τους αποθέματα όπλων θα χρειάζονται συνεχή ανεφοδιασμό.

Καθώς οι σύμμαχοι στέλνουν διάφορους τύπους και επίπεδα βοήθειας για την ασφάλεια στην Ουκρανία [4] και αδειάζουν τις δικές τους αποθήκες, ο συντονισμός και η διανομή των προμηθειών έχει γίνει μια τεράστια υλικοτεχνική επιχείρηση. Ο στρατός των ΗΠΑ ηγείται της προσπάθειας, λαμβάνοντας προμήθειες από περισσότερες από 50 χώρες και διανέμοντάς τις στην Ουκρανία. Αυτός ο συντονισμός διευθύνεται από την Ευρωπαϊκή Διοίκηση των Ηνωμένων Πολιτειών από την Στουτγάρδη της Γερμανίας. Βραχυπρόθεσμα, η υπό την ηγεσία των ΗΠΑ προσπάθεια λειτουργεί αποτελεσματικά παρά τις περιοδικές καθυστερήσεις. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, το ΝΑΤΟ [5], ως ο θεσμός που ιδρύθηκε ρητά με σκοπό την συλλογική συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και τον συντονισμό μεταξύ των μελών του στον ευρωατλαντικό χώρο, θα πρέπει να αναλάβει τον ρόλο.

Το ΝΑΤΟ είναι επιφορτισμένο με την εκτέλεση της κοινής βούλησης των κρατών-μελών του και με 30 (για την ώρα [6]) μέλη, η γρήγορη συναίνεση δεν είναι εύκολη υπόθεση. Τα μεμονωμένα κράτη-μέλη, ωστόσο, μπορούν να δράσουν πολύ πιο γρήγορα εκτός των ορίων της λήψης αποφάσεων του ΝΑΤΟ. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο η υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συντονιστική προσπάθεια ήταν αποτελεσματική βραχυπρόθεσμα: χωρίς την ανάγκη να επιτευχθεί συμφωνία από όλους τους συμμάχους, οι παραδόσεις όπλων μπορούν να ανταποκρίνονται περισσότερο στις άμεσες ανάγκες στο πεδίο της μάχης. Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ φρόντισαν επίσης να ακολουθήσουν μια λεπτή γραμμή μεταξύ της υποστήριξης της Ουκρανίας [7] και του να μην φαίνεται ότι έρχονται σε άμεση αντιπαράθεση με την Ρωσία [8]. Άλλο είναι να παρέχει όπλα ένα κράτος-μέλος και άλλο να το κάνει η συμμαχία, όπως λέει το σκεπτικό. Αλλά με κάθε μέλος να παρέχει κάποια μορφή βοήθειας στην Ουκρανία (στρατιωτική, ανθρωπιστική, ή οικονομική), η πραγματικότητα είναι ότι η συμμαχία έχει ήδη εμπλακεί στον πόλεμο ακόμη και χωρίς «μπότες στο έδαφος» [δηλ., στρατιώτες επί του πεδίου]. Ο συντονισμός αυτού του είδους υποστήριξης μεταξύ των συμμάχων είναι ακριβώς εκείνο που έχει σχεδιαστεί να κάνει το ΝΑΤΟ.

Η συμμαχία έχει την επιχειρησιακή ικανότητα και την πολιτική εντολή να κάνει πολύ περισσότερα για να στηρίξει την Ουκρανία τώρα και μακροπρόθεσμα. Στην σύνοδο κορυφής της Μαδρίτης τον Ιούνιο, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ενέκριναν μια νέα στρατηγική αντίληψη [9], ένα έγγραφο που χρησιμεύει ως δήλωση αποστολής για την συμμαχία και την δεσμεύει εκ νέου σε τρία βασικά καθήκοντα: αποτροπή και άμυνα, πρόληψη και διαχείριση κρίσεων, και συνεργατική ασφάλεια. Δικαίως προσδιόρισε την Ρωσία ως την «πιο σημαντική και άμεση απειλή για την ασφάλεια των συμμάχων και για την ειρήνη και την σταθερότητα στον ευρωατλαντικό χώρο». Αυτό το νέο στρατηγικό όραμα δίνει στο ΝΑΤΟ μια ευρεία πολιτική εντολή να κάνει πολύ περισσότερα από όσα κάνει επί του παρόντος για να στηρίξει την Ουκρανία και να αποτρέψει την Ρωσία. Δηλαδή, στο άμεσο μέλλον, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να αναλάβει τον ηγετικό ρόλο στην εκπαίδευση των ουκρανικών στρατευμάτων˙ να δίνει προτεραιότητα στην ασφάλεια της Μαύρης Θάλασσας, την οποία η Ρωσία σκοπεύει να ελέγξει και να στρατιωτικοποιήσει πλήρως˙ και να ενισχύει την κυβερνοσυνεργασία με την Ουκρανία. Μακροπρόθεσμα, το ΝΑΤΟ, όχι οι Ηνωμένες Πολιτείες ή άλλα μεμονωμένα κράτη-μέλη, θα πρέπει να συντονίζουν τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία και την διανομή ανεφοδιασμού σε συμμάχους σε ολόκληρη την συμμαχία. Εάν η συμμαχία δεν ενισχυθεί, θα σηματοδοτήσει έλλειψη μακροπρόθεσμης δέσμευσης για την Ουκρανία, ενθαρρύνοντας την Ρωσία να συνεχίσει την βάναυση επίθεσή της.

ΤΑΧΕΙΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ