Η Κίνα δεν έχει φτάσει στο απόγειο της δύναμής της

Καθώς οι σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας έχουν πέσει σε χαμηλό μισού αιώνα, ένα νέο τρομακτικό αφήγημα έχει επικρατήσει μεταξύ ορισμένων αναλυτών και πολιτικών των ΗΠΑ. Υποθέτει ότι το παράθυρο ευκαιρίας της Κίνας να «επανενώσει» την Ταϊβάν με την ηπειρωτική χώρα –[κάτι που είναι] ένας από τους βασικούς στόχους της εξωτερικής πολιτικής του Κινέζου προέδρου, Xi Jinping- κλείνει γρήγορα, εντείνοντας την πίεση στο Πεκίνο να δράσει γρήγορα και δυναμικά όσο έχει ακόμη την ευκαιρία.

Ο Κινέζος πρόεδρος, Xi Jinping, μιλά σε στρατιωτική παρέλαση για την Εθνική Ημέρα της Κίνας στο Πεκίνο, τον Οκτώβριο του 2019. Jason Lee / Reuters
----------------------------------------------------

Αυτό το αφήγημα βασίζεται στην πεποίθηση ότι η άνοδος της Κίνας πλησιάζει στο τέλος της. Η άνευ προηγουμένου δημογραφική πτώση, το βαρύ χρέος, η άνιση καινοτομία, και άλλα σοβαρά οικονομικά προβλήματα έχουν επιβραδύνει την ανάπτυξη της Κίνας και είναι πιθανό να την επιβραδύνουν ακόμη περισσότερο, αφήνοντας την χώρα χωρίς την στρατιωτική ισχύ ή την πολιτική επιρροή για να αμφισβητήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Πεκίνο γνωρίζει αυτούς τους αντίθετους ανέμους, λέει το σκεπτικό, και ως εκ τούτου είναι πιθανό να δράσει σύντομα, πριν να είναι πολύ αργά. Όπως υποστήριξαν οι μελετητές Hal Brands και Michael Beckley [1] στο Foreign Affairs, «η Κίνα ακολουθεί ένα τόξο που συχνά καταλήγει σε τραγωδία: μια ιλιγγιώδη άνοδο που ακολουθείται από το φάσμα μιας σκληρής πτώσης». Κατά την άποψή τους, είναι ή τώρα ή ποτέ εάν η Κίνα θέλει να ξανασχεδιάσει τον παγκόσμιο χάρτη.

Αλλά μια τέτοια ανάλυση είναι λανθασμένη. Είναι αλήθεια ότι η οικονομική άνοδος της Κίνας έχει επιβραδυνθεί και τελικά θα αντιστραφεί, εμποδίζοντας τις στρατιωτικές και πολιτικές φιλοδοξίες του Πεκίνου. Αλλά μια «σκληρή πτώση» δεν είναι στο τραπέζι. Οποιαδήποτε πτώση από την οικονομική κορύφωση της Κίνας είναι πιθανό να είναι σταδιακή -και πιθανώς να αμβλυνθεί από τις βαριές δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη που στοχεύουν ρητά στη μερική αντιστάθμιση των δημογραφικών προβλημάτων της χώρας και των δεινών που σχετίζονται με το χρέος. Στην πραγματικότητα, οι τρέχουσες τροχιές εσόδων και αμυντικών δαπανών υποδηλώνουν ότι η Κίνα θα έχει περισσότερους πόρους για να ανταγωνιστεί στρατιωτικά τις Ηνωμένες Πολιτείες τα επόμενα δέκα χρόνια από όσους είχε τα τελευταία 20. Ως αποτέλεσμα, το Πεκίνο [2] θα γίνει περισσότερο -όχι λιγότερο— ικανό να προβάλλει ισχύ ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες θα δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τις κινεζικές στρατιωτικές προκλήσεις στην Ασία. Μακράν ενός στενού παραθύρου για να επιτύχουν τις γεωπολιτικές τους φιλοδοξίες, λοιπόν, οι ηγέτες της Κίνας έχουν περιθώριο να περιμένουν.

ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΑ, ΟΧΙ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ

Η δημογραφική πτώση εγγυάται την ενδεχόμενη οικονομική παρακμή της Κίνας. Αλλά αυτή η διαδικασία είναι πιθανό να είναι σταδιακή, όχι ξαφνική, και ο χρόνος παραμένει αβέβαιος. Το εργατικό δυναμικό της Κίνας πιθανώς συρρικνώνεται και θα συνεχίσει να συρρικνώνεται επ' αόριστον επειδή ο πληθυσμός πρόκειται να αρχίσει να συρρικνώνεται [3], αν δεν έχει ήδη ξεκινήσει να συρρικνώνεται. Το 2021, τα ποσοστά γεννήσεων στην Κίνα έπεσαν σε ιστορικό χαμηλό. Η μέση ηλικία στην Κίνα είναι περίπου μισό χρόνο μεγαλύτερη από όσο στις Ηνωμένες Πολιτείες, και μέχρι το 2042 θα είναι σχεδόν επτά χρόνια μεγαλύτερη, ή θα είναι στο ίδιο επίπεδο με την σημερινή Ιαπωνία. Ο πληθυσμός της Κίνας θα μειωθεί ταχύτερα αργότερα αυτόν τον αιώνα, μειούμενος κατά περισσότερο από 200 εκατομμύρια ανθρώπους έως το 2060, σύμφωνα με μια πρόβλεψη του ΟΗΕ. Καθώς αυτή η πτώση ξεδιπλώνεται, η πραγματική οικονομική ανάπτυξη θα είναι ουσιαστικά αδύνατη.

Αλλά ακόμη και εν μέσω αυτής της δημογραφικής συρρίκνωσης [4], η Κίνα στην χειρότερη περίπτωση θα είναι η τρίτη μεγαλύτερη εθνική οικονομία στον κόσμο, όπως ήταν την πρώτη δεκαετία αυτού του αιώνα, αλλά με πλούτο και τεχνολογικές ικανότητες που θα είναι πιο κοντά σε αυτές των Ηνωμένων Πολιτειών κράτη. Πιθανότατα, η Κίνα θα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Για το υπόλοιπο αυτής της δεκαετίας και της επόμενης, η κορύφωση του πληθυσμού δεν θα μεταφραστεί απαραίτητα σε ταχεία οικονομική παρακμή. Η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού της Κίνας μάλλον έχει ήδη ξεκινήσει εδώ και μια δεκαετία, αλλά η οικονομική της ανάπτυξη εξακολουθεί να ξεπερνά εκείνη των Ηνωμένων Πολιτειών. Κανείς δεν πιστεύει ότι οι οικονομικές δυνατότητες της Κίνας κορυφώθηκαν το 2012 ή, εν προκειμένω, το 2018. Ενώ η μείωση του εργατικού δυναμικού θα είναι τελικά ένα σημαντικό πρόβλημα για την Κίνα, δεν είναι σαφές πότε θα συμβεί αυτό. Η μέση ηλικία της Κίνας το 2032 προβλέπεται να είναι ίδια με των Ηνωμένων Πολιτειών το 2052. Εάν η δημογραφία είναι πεπρωμένο, οι Ηνωμένες Πολιτείες επίσης θα έχουν παρακμάσει απότομα μέχρι τότε. Αλλά στην πραγματικότητα, η οικονομική υγεία των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως και της Κίνας, εξαρτάται από πολλούς άλλους παράγοντες.