Η Δύση παραμένει σταθερή | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Δύση παραμένει σταθερή

Γιατί η υποστήριξη προς την Ουκρανία θα αντέξει την ρωσική πίεση
Περίληψη: 

Οι Ευρωπαίοι, ίσως ακόμη περισσότερο από τους Αμερικανούς, κατανοούν ότι το τίμημα της ελευθερίας είναι υψηλό - και ότι οι Ουκρανοί φέρουν πολύ μεγαλύτερο κόστος από όσο φέρουν οι ίδιοι. Το σοκ που προκλήθηκε από τον πρώτο μεγάλο χερσαίο πόλεμο στην Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι πραγματικό και διαρκές —όπως και η αποφασιστικότητα να διασφαλιστεί ότι η Ρωσία θα αποτύχει.

O IVO H. DAALDER είναι πρόεδρος του Chicago Council on Global Affairs και υπηρέτησε ως πρέσβυς των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ από το 2009 έως το 2013.
O JAMES M. LINDSAY είναι ανώτερος αντιπρόεδρος και διευθυντής σπουδών στο Council On Foreign Relations.
Είναι οι συγγραφείς του βιβλίου με τίτλο The Empty Throne: America’s Abdication of Global Leadership [1].

Η απροσδόκητη επιτυχία της επίθεσης της Ουκρανίας για να ανακαταλάβει εδάφη που είχε καταλάβει η Ρωσία μετά από την εισβολή της τον Φεβρουάριο, έχει αφήσει στον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, ελάχιστες επιλογές για να αλλάξει τον ρου του πολέμου. Χωρίς μια μαζική επιστράτευση, την οποία ο Πούτιν έχει αποκλείσει υπό τον φόβο της εγχώριας αντίθεσης, από την Ρωσία εξαντλούνται οι άνδρες και το υλικό για να διατηρήσει τα εδάφη που κρατά ακόμα, πόσω μάλλον για να ανακτήσει την πρωτοβουλία. Η καλύτερη ελπίδα του Πούτιν -ίσως η μόνη του ελπίδα- είναι ότι η Δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία θα καταρρεύσει καθώς το κόστος του πολέμου, συμπεριλαμβανομένων των ελλείψεων στην ενέργεια και των αυξανόμενων τιμών, αρχίζει να βρίσκει στόχο στην Ευρώπη.

19092022-1.jpg

Η ουκρανική σημαία έξω από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, τον Ιούνιο του 2022. Yves Herman / Reuters
--------------------------------------------------------

Ο Πούτιν το έχει ξαναζήσει. Εισέβαλε στην Ουκρανία [2] πιστεύοντας ότι μια διαιρεμένη και αποδυναμωμένη Δύση δεν είχε τα κότσια για αντιπαράθεση. Έκανε λάθος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους απάντησαν με ενότητα και σφοδρότητα που εξέπληξε όχι μόνο την Μόσχα αλλά και πολλούς στις Βρυξέλλες, το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον. Οι Δυτικές χώρες επέβαλαν πρωτόγνωρες κυρώσεις στην ρωσική οικονομία, έστειλαν τεράστιες ποσότητες όπλων στην Ουκρανία, δέχτηκαν εκατομμύρια πρόσφυγες και παρείχαν κρίσιμης σημασίας οικονομική υποστήριξη για να κρατήσουν την οικονομία της Ουκρανίας στην επιφάνεια. Οι Ουκρανοί συσπειρώθηκαν για την υπόθεση της χώρας τους και έχουν ανακαταλάβει περισσότερα από 60.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους που είχε καταλάβει η Ρωσία από τον Φεβρουάριο και μετά.

Ο Πούτιν αντέδρασε στη σκληρή αντίσταση της Ουκρανίας και της Δύσης περιορίζοντας τις φιλοδοξίες του και μετατοπίζοντας τις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στα ανατολικά της Ουκρανίας. Καθώς το έκανε αυτό, μείωσε την παροχή ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη και περίμενε να καταρρεύσει η αξιοσημείωτη ενότητα της Δύσης. Πλέον, με τον χειμώνα να βρίσκεται λίγους μήνες μακριά, βασίζεται στο ότι ο τερματισμός των αποστολών ρωσικού φυσικού αερίου θα προκαλέσει στην Ευρώπη [3] ακόμη περισσότερο πόνο και τελικά θα σπάσει την βούληση της Δύσης. Αυξάνει επίσης τη ρωσική ανάμειξη στην ευρωπαϊκή εσωτερική πολιτική για να ενισχύσει τις φιλορωσικές πολιτικές δυνάμεις, κυρίως στα δεξιά, ενώ συνεχίζει να χρησιμοποιεί την παραπληροφόρηση για να ενθαρρύνει το αφήγημα σε χώρες του παγκόσμιου Νότου ότι η Δύση ευθύνεται για την όλο και πιο επικίνδυνη οικονομική τους κατάσταση. .

Η πίεση στην Δυτική ενότητα είναι πραγματική. Η ευφορία και η αποφασιστικότητα που σηματοδότησε την αρχική έντονη αντίδραση στην εισβολή της Ρωσίας ήταν πάντα αναπόφευκτο ότι θα δοκιμαζόταν. Τόσο εντός όσο και μεταξύ των χωρών, οι διαμάχες για το ποιος έπρεπε να φέρει το βάρος του να κάνει την Ρωσία να πληρώσει για την επιθετικότητά της ήταν αναπόφευκτες. Οι ανησυχίες για την «κόπωση από την Ουκρανία» αυξήθηκαν το καλοκαίρι. Τον Ιούνιο, ο πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου Andrew Exum διακήρυξε [4] ότι «η υποστήριξη της Δύσης προς την Ουκρανία έχει κορυφωθεί». Τον επόμενο μήνα, ο Fareed Zakaria προειδοποίησε [5] ότι η στρατηγική της Δύσης κινδύνευε να αποτύχει διότι «τα σπίτια στην Ευρώπη μπορεί να μην έχουν αρκετή ζέστη» αυτόν τον χειμώνα.

Παρά αυτή την υπερβολική ανησυχία, ή ίσως εξαιτίας της, η κατάρρευση της Δυτικής αποφασιστικότητας παραμένει απίθανη, ακόμα κι αν η σημερινή αντεπίθεση της Ουκρανίας κωλυσιεργήσει. Αναγνωρίζοντας την δυνητική μόχλευση του Πούτιν [6], η Δύση έχει κινηθεί αποφασιστικά για να την υποσκάψει. Οι Ευρωπαίοι, ίσως ακόμη περισσότερο από τους Αμερικανούς, κατανοούν ότι το τίμημα της ελευθερίας είναι υψηλό - και ότι οι Ουκρανοί φέρουν πολύ μεγαλύτερο κόστος από όσο [φέρουν] οι ίδιοι. Το σοκ που προκλήθηκε από τον πρώτο μεγάλο χερσαίο πόλεμο στην Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι πραγματικό και διαρκές —όπως και η αποφασιστικότητα να διασφαλιστεί ότι η Ρωσία θα αποτύχει.

ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΙΕΣΗΣ

Ο Πούτιν έχει δύο βασικούς μοχλούς για να διαιρέσει την Δύση: την ενέργεια, ιδίως τις εξαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη, και την παραπληροφόρηση, συμπεριλαμβανομένης της παρέμβασης σε ξένες πολιτικές προεκλογικές εκστρατείες. Πέρυσι, η ΕΕ εισήγαγε το 40% τοις εκατό του φυσικού αερίου που κατανάλωσε από την Ρωσία - με τη γερμανική εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο να βρίσκεται πιο κοντά στο 65%. Αυτοί οι αριθμοί είναι ακόμη υψηλότεροι σε πολλές χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Ακόμη και πριν από τον πόλεμο, η Ρωσία θα χειραγωγούσε τις εξαγωγές ρωσικού αερίου για να ωθήσει τις κατακόρυφες αυξήσεις των τιμών - μια πρακτική που έχει επιταχύνει από την εισβολή στην Ουκρανία φέτος. Έχει κλείσει τον αγωγό Nord Stream 1, ο οποίος παραδίδει φυσικό αέριο απευθείας στην Γερμανία, και έχει διακόψει εξ ολοκλήρου τις προμήθειες στην Βουλγαρία, στην Δανία, στην Φινλανδία, στην Λετονία, στην Ολλανδία και στην Πολωνία. Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν δεκαπλασιαστεί από πέρυσι, ενώ οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος έχουν επίσης εκτοξευθεί. Οι χώρες της ΕΕ έχουν δυσκολευτεί να βρουν γρήγορα εναλλακτικές για να αντικαταστήσουν τις ρωσικές πηγές ενέργειας και οι βιομηχανίες που εξαρτώνται από το φυσικό αέριο όπως τα χημικά και η μεταποίηση προειδοποιούν ότι αυτόν τον χειμώνα ίσως αντιμετωπίσουν την χειρότερη κρίση τους από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά.