Γιατί η Κίνα θα το παίξει εκ του ασφαλούς

Σε μια εποχή αυξανόμενης έντασης μεταξύ Πεκίνου και Ουάσινγκτον, το 20ο Συνέδριο του Κόμματος της Κίνας τον Οκτώβριο αναστάτωσε πολλούς εξωτερικούς παρατηρητές. Κατά την διάρκεια των εργασιών, ο Κινέζος πρόεδρος, Xi Jinping, όχι μόνο γέμισε την τόσο σημαντική Μόνιμη Επιτροπή του Πολιτικού Γραφείου της Κίνας με πιστούς σε εκείνον και εξασφάλισε μια τρίτη θητεία στο αξίωμα· σκιαγράφησε επίσης την ως τώρα πιο σκοτεινή εικόνα για τις εξωτερικές απειλές της Κίνας. Ο Xi ζήτησε να αυξηθεί περαιτέρω η ποσότητα και η ποιότητα της ήδη επιταχυνόμενης αμυντικής παραγωγής της Κίνας. Και διόρισε ένα μείγμα από προστατευομένους (του) και εξειδικευμένους τεχνοκράτες σε ολόκληρο το Πολιτικό Γραφείο για να επιβλέπει την απάντηση της Κίνας στην πρόκληση.

Ο Κινέζος πρόεδρος, Xi Jinping, στο Πεκίνο, τον Οκτώβριο του 2023. Tingshu Wang / Reuters
----------------------------------------------

Μέχρι στιγμής, το Πεκίνο έχει συγκρατήσει κλιμακούμενες αντιδράσεις που θα ισοδυναμούσαν με άμεσο οικονομικό πόλεμο κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως η διακοπή κρίσιμων αλυσίδων εφοδιασμού σπάνιων μετάλλων ή η χρήση αδοκίμαστων κινεζικών ρυθμιστικών εργαλείων, όπως ο «Κατάλογος Αναξιόπιστων Οντοτήτων» και ο νόμος Κατά των Κυρώσεων από το Εξωτερικό, ο οποίος θα μπορούσε να επιβάλει κυρώσεις σε ξένες εταιρείες απλώς και μόνο επειδή συμμορφώνονται με τους αμερικανικούς κανονισμούς. Αλλά για πολλούς αναλυτές, οι πρόσφατες κινήσεις του Xi είναι ένα σημάδι για τα χειρότερα που έρχονται. Τώρα που ο Xi έχει εγκατασταθεί σταθερά στην τρίτη θητεία του, ορισμένοι παρατηρητές της Κίνας υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να προχωρήσει στην ανακατάληψη της Ταϊβάν τα επόμενα χρόνια, προκαλώντας έναν ολοκληρωτικό πόλεμο μεταξύ των δύο ισχυρότερων κρατών του κόσμου.

Αλλά το νέο Πολιτικό Γραφείο δεν είναι ένα πολεμικό υπουργικό συμβούλιο. Αν και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ηγεσία της Κίνας έχει γίνει πιο ευερέθιστη και διεκδικητική, οι προβλέψεις μετά το συνέδριο ότι το Πεκίνο θα μπορούσε σύντομα να εξαπολύσει μια στρατιωτική πρόκληση ή ότι ο Xi θα περιορίσει δραματικά τον καπιταλισμό της ελεύθερης αγοράς υπέρ της επιστροφής στον κρατισμό είναι λανθασμένες. Παρ' όλη την αφοσίωσή τους στον Xi, οι νέοι ηγέτες του κόμματος είναι ως επί το πλείστον συγκρατημένοι τεχνοκράτες. Ο Xi έχει σίγουρα προσθέσει πολλούς στενούς συμμάχους του, αλλά έχουν επίσης ισχυρούς δεσμούς με την ιδιωτική οικονομία της Κίνας και είναι απίθανο να είναι καθαροί συκοφάντες. Αντί να σχεδιάζουν μια επιθετική, κλειστή, και άκρως προσωποπαγή Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αναμένουν ότι το Πεκίνο θα συνεχίσει να κυβερνά με σταθερό και προβλέψιμο τρόπο, έστω και μόνο επειδή η Κίνα αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις που κάνουν το Πολιτικό Γραφείο να αποζητά σταθερότητα.

ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ

Το 20ο Συνέδριο του Κόμματος δεν αποτελεί την πρώτη φορά που ο Xi μιλά για τον κόσμο με απειλητικό τόνο. Τον Μάιο του 2019, οι συνομιλίες των ΗΠΑ με την Κίνα για τους δασμούς του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ κατέρρευσαν στην Ουάσινγκτον. Λίγο αργότερα, ο Xi ταξίδεψε στην επαρχία Jiangxi σε μια επίσκεψη γεμάτη συμβολισμούς: η Jiangxi ήταν η αφετηρία για την μυθική Μακρά Πορεία του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος το 1934, όταν οι δυνάμεις του ΚΚΚ υποχώρησαν επιτυχώς από τους προελαύνοντες Κινέζους εθνικιστές, ανασυντάχθηκαν, και στην συνέχεια νίκησαν. «Ξεκινάμε τώρα μια νέα Μακρά Πορεία», είπε ο Xi σε ένα πλήθος που ζητωκραύγαζε στο μνημείο της Μακράς Πορείας, «και πρέπει να ξεκινήσουμε ξανά από την αρχή». Σε μια συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου, ένα χρόνο αργότερα, επέμεινε στα λεγόμενά του, δηλώνοντας ότι η Κίνα διεξάγει έναν «παρατεταμένο πόλεμο» εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών, σε μια αναδρομή στο Περί παρατεταμένου πολέμου, το βιβλίο του Mao Zedong του 1938 για την ήττα ενός ανώτερου ξένου εχθρού.

Ωστόσο, ο Xi δεν ανέτρεψε εντελώς το κινεζικό δόγμα σε αυτές τις περιπτώσεις. Σε κάθε περίσταση, παρέμεινε σταθερός στην κρίση του ότι η σταθερότητα και η οικονομική ανάπτυξη συνέχισαν να είναι οι κυρίαρχες παγκόσμιες τάσεις. Με το να δηλώσει ότι «η ειρήνη και η ανάπτυξη παραμένουν τα θέματα της εποχής», αναπαρήγαγε μια φράση που πρωτοεμφανίστηκε από τον Deng Xiaoping -τον πατέρα των μεταρρυθμίσεων της Κίνας μετά τον Mao. Είπε επίσης ότι η Κίνα απολαμβάνει «μια περίοδο στρατηγικής ευκαιρίας»: ένα αξίωμα που εισήγαγε ο Jiang Zemin, διάδοχος του Deng και επίσης ένας μεταρρυθμιστής με προσανατολισμό στην αγορά. Η ιδέα που διέπει και τις δύο έννοιες είναι ότι η Κίνα απολαμβάνει ένα ευνοϊκό, ίσως και φιλόξενο, παγκόσμιο γεωπολιτικό κλίμα. Αυτή η εκτίμηση απέτρεψε τον κινεζικό στρατιωτικό τυχοδιωκτισμό με στόχο την αναδιαμόρφωση της ισορροπίας ισχύος στην Ανατολική Ασία και αντ' αυτού έδωσε κίνητρο στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της χώρας να επικεντρωθούν στην οικονομική ανάπτυξη. Και οι δύο φράσεις εμφανίστηκαν ξανά σε κρίσιμα έγγραφα του ΚΚΚ από τον Απρίλιο και τον Ιούνιο του 2022, επιβεβαιώνοντας την κανονική τους θέση στο κομματικό δόγμα.

Αυτή η συνέχεια, ωστόσο, δεν εμπόδισε τον Xi να αλλάξει την κινεζική εξωτερική πολιτική. Ήδη τον Νοέμβριο του 2014, εκφώνησε μια ομιλία στην οποία ουσιαστικά έσπασε την εντολή του Deng ότι η Κίνα θα πρέπει να κρατήσει χαμηλό διεθνές προφίλ, παρόλο που ο άμεσος προκάτοχος του Xi -ο Hu Jintao- είχε προσφέρει μια πλήρη υπεράσπιση αυτής της προσέγγισης μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα. Πράγματι, ο Xi κατέστησε σαφές ότι δεν έτρεφε ιδιαίτερη εκτίμηση για τις περισσότερες από τις αποφάσεις των διαφόρων προκατόχων του. Σε ένα κομματικό ψήφισμα που εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2021, ο Xi καταδίκασε την ανεξέλεγκτη διαφθορά και την ιδεολογική χαλαρότητα υπό την εξουσία τους, και έθεσε την δική του ιδεολογική συμβολή στο ίδιο επίπεδο με εκείνη του Mao, ενώ υποβάθμισε την συμβολή του Deng. Αυτή η ενίσχυση των σκέψεων του ίδιου του Xi σε βάρος των σκέψεων των προκατόχων του συνεχίστηκε κατά την προετοιμασία του συνεδρίου του κόμματος. Τον Ιούλιο του 2022, ένας εξέχων θεωρητικός του κόμματος έγραψε ένα άρθρο στην ναυαρχίδα του ΚΚΚ, την εφημερίδα Λαϊκή Ημερησία, εκθειάζοντας τα θεωρητικά επιτεύγματα του Mao και του Xi, ενώ δεν έκανε καμία αναφορά στον Deng, τον Jiang, ή τον Hu.

Αυτή η εκστρατεία μείωσης της αξίας τους άνοιξε τον δρόμο στον Xi να απαλείψει τελικά και τις δύο φράσεις –«ειρήνη και ανάπτυξη» και «στρατηγική ευκαιρία»- από την πολιτική του έκθεση προς το 20ο Συνέδριο του Κόμματος. Δεν είναι σαφές γιατί ακριβώς αφαιρέθηκαν, αλλά η χαλυβδωμένη απόκριση της Δύσης στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το συμπέρασμα του Πολιτικού Γραφείου ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι τουλάχιστον εξίσου επιθετική απέναντι στην Κίνα με την κυβέρνηση Τραμπ πιθανώς έκαναν τη διαφορά. Αυτοί οι δύο παράγοντες είναι επίσης μέρος του λόγου για τον οποίο ο Xi έχει κάνει πολλαπλές αναφορές στο «πνεύμα του αγώνα», μια σκόπιμη αναδρομή στη μαοϊκή ρητορική που χρησιμοποιήθηκε όταν η Κίνα αντιμετώπισε μια Δύση τόσο εχθρική μετά τον πόλεμο της Κορέας όσο και ανταγωνιστική μετά την σινοσοβιετική διάσπαση. Αν και η γλώσσα για την ειρήνη, την ανάπτυξη, και τις στρατηγικές ευκαιρίες εμφανίζεται στην πολιτική έκθεση, οι όροι χρησιμοποιούνται μεμονωμένα και αντισταθμίζονται με αναφορές σε «κινδύνους», «προκλήσεις», και «ηγεμονικό εκφοβισμό». Ο Xi επιτέθηκε σχεδόν ευθέως στις Ηνωμένες Πολιτείες για τους δασμούς και τις επικρίσεις τους, λέγοντας ότι η Κίνα αντιτίθεται στην «οικοδόμηση τειχών και οχυρώσεων», στην «αποσύνδεση και την διάσπαση δεσμών», και στις «μονομερείς κυρώσεις και την ακραία πίεση».

Μέχρι στιγμής, η κύρια πολιτική συνέπεια της σκληρής γλώσσας του Xi ήταν μια εκστρατεία για την οικοδόμηση της εγχώριας βιομηχανικής ισχύος. Στο συνέδριο, ο Xi σκιαγράφησε τα σχέδιά του για την δημιουργία μιας «οικονομίας-φρούριο» που θα είναι αυτάρκης σε τρόφιμα, ενέργεια, και βασικές τεχνολογίες, όπως οι ημιαγωγοί και η προηγμένη μεταποίηση. Ο Xi είπε επίσης ότι ελπίζει να δημιουργήσει αλυσίδες εφοδιασμού που θα είναι ασφαλέστερες από τις παρεμβάσεις της Ουάσινγκτον. Φαίνεται ομοίως προσηλωμένος στην αύξηση της στρατιωτικής ισχύος της Κίνας στο εξωτερικό και της ασφάλειας του καθεστώτος στο εσωτερικό. Στην έκθεση του 20ου Συνεδρίου του Κόμματος, η «ολοκληρωμένη έννοια της εθνικής ασφάλειας» είχε την δική της αυτόνομη ενότητα, και οι αναφορές του στην «εθνική ασφάλεια» αυξήθηκαν κατά 60% σε σχέση με την τελευταία έκθεση, το 2017. Ο Xi δήλωσε επίσης διακριτικά ότι η Κίνα πρέπει να βελτιώσει την «στρατηγική της αποτροπή»: ένα πιθανό νεύμα προς την κινεζική δοκιμή ενός υπερηχητικού οχήματος πτήσης τον Αύγουστο του 2021 -και μια ένδειξη ότι η Κίνα θα επεκτείνει σημαντικά την πυρηνική της ισχύ.

Η οικονομική ανάπτυξη διατήρησε την θέση της ως «κορυφαία προτεραιότητα» της Κίνας στην έκθεση. Αλλά η νέα προτροπή του Xi να «διασφαλίσει τόσο την ανάπτυξη όσο και την ασφάλεια» θέτει την ασφάλεια σε σχεδόν ισότιμη βάση, δημιουργώντας ενδεχομένως περισσότερες τριβές με την Ουάσινγκτον. Η διακηρυγμένη επιθυμία του Xi να προωθήσει ένα μοναδικό, «κινεζικού τύπου εκσυγχρονισμό» για τις αναπτυσσόμενες χώρες μπορεί να προκαλέσει φόβους ότι οι ακαθόριστες πρωτοβουλίες της Κίνας για την Παγκόσμια Ανάπτυξη και την Παγκόσμια Ασφάλεια είναι στην πραγματικότητα μοχθηρές κοινές εκστρατείες για την άμεση αμφισβήτηση της Δυτικής διεθνούς τάξης. Η εξίσωση της ανάπτυξης και της ασφάλειας θα μπορούσε επίσης να εντείνει τις ανησυχίες των ΗΠΑ σχετικά με την «πολιτική-στρατιωτική συγχώνευση» στην οικονομία της Κίνας -φόβοι που έχουν ήδη ωθήσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να εφαρμόσει μια σχεδόν πλήρη απαγόρευση των εξαγωγών ημιαγωγών υψηλής τεχνολογίας στην Κίνα. Εάν ο Xi συγχωνεύσει τα τμήματα που επικεντρώνονται στην ανάπτυξη και την εθνική ασφάλεια στην επόμενη νομοθετική σύνοδο της Κίνας -ή δημιουργήσει μια νέα δομή για την βελτίωση του συντονισμού και της συνεργασίας μεταξύ τους-, η αύξηση των εντάσεων μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ θα καταστεί σχεδόν βέβαιη.

ΣΤΑΘΕΡΗ ΟΠΩΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ

Με πολλούς τρόπους, η νέα ηγετική ομάδα του Xi ταιριάζει με την υπέρ του προστατευτισμού και μιλιταριστική ρητορική του. Αρκετά από τα νέα μέλη του Πολιτικού Γραφείου είναι τεχνο-εθνικιστές με τεχνογνωσία σε σημαντικές κρατικές επιστημονικές προσπάθειες που προώθησαν την βιομηχανική υπεροχή της Κίνας˙ περιλαμβάνουν έναν πυρηνικό μηχανικό, έναν ειδικό στις επιστήμες των υλικών, και τέσσερις αξιωματούχους με εμπειρία σε κινεζικές αμυντικές εταιρείες. Στον τομέα της ασφάλειας, ο Chen Wenqing είναι ο πρώτος πρώην επικεφαλής του μη στρατιωτικού βραχίονα των εξωτερικών πληροφοριών της Κίνας που συμμετέχει στο Πολιτικό Γραφείο. Μαζί του στην Γραμματεία του ΚΚΚ -το εκτελεστικό όργανο του Πολιτικού Γραφείου- συμμετέχουν τόσο ο κορυφαίος αστυνομικός της Κίνας όσο και ένας αστυνομικός καριέρας που μετατράπηκε σε κομματικό πειθαρχικό όργανο, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη σύνθεση αξιωματούχων ασφαλείας στην Γραμματεία στην πρόσφατη μνήμη. Ο νέος επικεφαλής ένστολος αξιωματικός του Xi και ο πιθανός επόμενος υπουργός του για την Άμυνα έχουν και οι δύο επιβλέψει την ανάπτυξη όπλων, υπογραμμίζοντας την έμφαση που δίνει το ΚΚΚ στην συνεχή αναβάθμιση των δυνατοτήτων της Κίνας. Η ανανεωμένη ανώτατη διοίκηση του Xi έχει επίσης δύο αξιωματικούς που συμμετείχαν στην δράση στους συνοριακούς πολέμους της Κίνας με το Βιετνάμ και έναν τρίτο που υπηρέτησε εκτενώς σε μονάδες του κινεζικού στρατού κοντά στην Ταϊβάν.

Δεδομένων αυτών των διορισμών, είναι κατανοητό γιατί πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι η Κίνα ετοιμάζεται να ανατρέψει την φιλελεύθερη τάξη -ίσως ακόμη και με την βία. Σημαντικά ειδησεογραφικά πρακτορεία σε όλο τον κόσμο δήλωσαν ότι η νέα ομάδα του Xi, ειδικά στον στρατό, αποδεικνύει την επιθυμία του για πόλεμο. Αλλά τέτοιες αφηγήσεις είναι υπερβολικές. Το καθολικά πιστό στον Xi Πολιτικό Γραφείο δεν έχει σχεδιαστεί για βραχυπρόθεσμη σύγκρουση με την Ταϊβάν (ή οποιοδήποτε άλλο κράτος), αλλά μάλλον για να «σκληρύνει» το σύστημα της Κίνας σε περίπτωση που ο πόλεμος καταστεί αναπόφευκτος. Για παράδειγμα, ο Xi διατήρησε έναν γηραιό κορυφαίο στρατηγό στο Πολιτικό Γραφείο, επειδή είναι και εκείνος γαλαζοαίματος του ΚΚΚ που μπορεί να εμπιστευτεί ότι θα επιβάλει την πολιτική λαβή του Xi στον στρατό, όχι επειδή πολέμησε στον καταστροφικό πόλεμο της Κίνας με το Βιετνάμ πριν από 40 χρόνια. Παρομοίως, ο Xi προήγαγε ειδικούς σε θέματα άμυνας στο Πολιτικό Γραφείο επειδή πέτυχαν προηγουμένως ανέφικτες τεχνολογικές ανακαλύψεις, όπως η προσεδάφιση [οχήματος] ρόβερ στο φεγγάρι, και όχι για τις ικανότητές τους στην κατασκευή όπλων. Και παρά τη νέα ρητορική, η έκθεση εργασίας του Xi εξακολουθεί να εξισορροπεί τις εκκλήσεις για μια «οικονομία-φρούριο» με την γλώσσα που υποστηρίζει τις αγορές, υποδηλώνοντας ότι θα κυβερνήσει με μια προσεκτική προσέγγιση αντί να βαδίσει προς τον πόλεμο.

Η ιδέα ότι η νέα οικονομική ομάδα του Xi είναι μια ανίκανη και συκοφαντική ομάδα κρατιστών, που είναι επίσης δημοφιλής μεταξύ των παρατηρητών της Κίνας, είναι επίσης λανθασμένη. Η πορεία της καριέρας των αξιωματούχων και μόνο διαψεύδει αυτήν την καρικατούρα. Ο επόμενος πρωθυπουργός της Κίνας, ο Li Qiang, έχει ηγηθεί και των τριών κορυφαίων οικονομιών της ανατολικής ακτής της Κίνας και διατηρεί καλές σχέσεις με τους επιχειρηματίες του ιδιωτικού τομέα. Η διαχείρισή του για το σκληρό lockdown στην Σαγκάη δημιούργησε εύλογα ερωτήματα σχετικά με το αν το να ακολουθεί πιστά τον Xi θα υπερκεράσει τα υπέρ της αγοράς ένστικτά του, αλλά αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο για την Κίνα: ο απερχόμενος πρωθυπουργός, ο Li Keqiang, ένας αδιαμφισβήτητος μεταρρυθμιστής, κέρδισε έναν παρόμοιο στιγματισμό για την τήρηση της κομματικής γραμμής εν μέσω αντιπαραθέσεων νωρίτερα στην καριέρα του. Ο πιθανός οικονομικός αναπληρωτής του Li Qiang, ο Ding Xuexiang, είναι πιο αινιγματικός, αλλά κατάγεται από την οικονομική πρωτεύουσα της Σαγκάη και θα είναι συντονισμένος με τις αγορές. Ως μακροχρόνιος προσωπάρχης του Xi, ο Ding ξέρει πώς να ικανοποιεί το αφεντικό του, αλλά έχει επίσης εμπειρία στην λειτουργία της κυβέρνησης της Κίνας για την αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων. Τέλος, ο He Lifeng –συμπεραίνεται ότι θα είναι ο νέος επιχειρησιακός διευθυντής της οικονομίας- έχει σημαντική εμπειρία σε αρκετές από τις ειδικές οικονομικές ζώνες της Κίνας που οδηγούνται από την αγορά.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει να κατανοήσει ότι οι νέοι ηγέτες της Κίνας δεν είναι απλώς πολεμοκάπηλοι κρατιστές, αν θέλει να χειριστεί με επιτυχία έναν αδέσμευτο Xi. Αυτήν την στιγμή, ωστόσο, δεν μπορεί να το κάνει. Όσον αφορά την Ταϊβάν, η κυβέρνηση έχει προωθήσει ένα συνεχώς συρρικνούμενο χρονοδιάγραμμα για μια πιθανή κινεζική στρατιωτική δράση, και έχει ισχυριστεί ότι η κινεζική κυβέρνηση είναι ανυπόμονη για την ανακατάληψη του νησιού. Αυτό το μήνυμα μπορεί να είναι σκόπιμα κινδυνολογικό -μέρος μιας προσπάθειας να πει στο Πεκίνο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες και παρακολουθούν, αποτρέποντας έτσι μια επίθεση. Αλλά θα μπορούσε να δημιουργήσει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία εάν η προκύπτουσα υποστήριξη προς την Ταϊπέι υποβαθμίσει την επίσημη πολιτική της Ουάσινγκτον για τη «μία Κίνα» -η οποία αναγνωρίζει την κινεζική θέση ότι η Ταϊβάν είναι μέρος της Κίνας και ότι στην ηπειρωτική χώρα είναι η μόνη νόμιμη κυβέρνηση της Κίνας- και με την σειρά της διασχίσει την θεμελιώδη κόκκινη γραμμή του Πεκίνου. Οι αξιωματούχοι του Μπάιντεν είναι πιο επιφυλακτικοί όταν περιγράφουν τη νέα οικονομική ομάδα του Xi, αλλά ο τρόπος που πλαισιώνουν την αντιπαλότητα Κίνας-ΗΠΑ ως ανταγωνισμό οικονομικών και κυβερνητικών συστημάτων υποδηλώνει ότι αναμένουν πως το κινεζικό μοντέλο θα αποτύχει τελικά -μια προοπτική που τους φέρνει λίγους φίλους στο Πεκίνο.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η προσέγγιση του Xi και η νέα του ομάδα είναι οι σωστές επιλογές για την Κίνα ή ότι αναπόφευκτα θα πετύχουν. Και ανεξάρτητα από αυτό, ο Μπάιντεν πρέπει να καταλάβει ότι η δύναμη του Xi είναι ίση με εκείνη του Mao –αν εξαιρέσουν ότι η Κίνα σε αυτήν την εποχή είναι πολύ πιο ισχυρή οικονομικά και με παγκόσμια σημασία. Ο πρόεδρος της Κίνας είναι ένας αδίστακτος και επίμονος ηγέτης, γεμάτος φιλοδοξίες που δεν θα υποταχθεί σε κανόνες: κάτι που κατέδειξε ξεκάθαρα η αμήχανη και αναγκαστική αποχώρηση του μεταρρυθμιστή Hu Jintao από την συνεδρίαση του συνεδρίου. Με το να διορίσει στο Πολιτικό Γραφείο ένα μείγμα από πιστούς προστατευόμενούς του και καταξιωμένους τεχνοκράτες, ο Xi κατέστησε επίσης σαφές ότι είναι ένας άνθρωπος που βιάζεται, επιδιώκοντας γρήγορα αποτελέσματα. Θα μπορούσε να ενεργήσει απερίσκεπτα και να αιφνιδιάσει την Ουάσινγκτον.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο Xi τρώγεται για μάχη. Στην πραγματικότητα, η ίδια η αίσθηση του Xi ότι η Κίνα αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις μπορεί να τον ενθαρρύνει να μειώσει τις διμερείς εντάσεις. Ο Ding, ένα ηγετικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου, άθελά του άφησε να εννοηθεί κάτι τέτοιο σε ένα εκτενές άρθρο στις αρχές Νοεμβρίου στην εφημερίδα Λαϊκή Ημερησία, όπου κατέγραψε με σθένος τις πολλές προκλήσεις και τα δύσκολα καθήκοντα της Κίνας για τα επόμενα πέντε χρόνια (και μετά από αυτά) και προσέφερε μια αμφιλεγόμενη διατύπωση του Mao ως την σωστή απάντηση. Ήταν, άλλωστε, ο Mao που πρώτος μείωσε τις εντάσεις με την Ουάσιγκτον προκειμένου να επιτύχει ευκολότερα πολλούς από τους στόχους του. Ο Xi δεν επιδιώκει προσέγγιση, αλλά ίσως θα ήθελε κάποια ανάσα. Οι αρχικοί ψίθυροι ότι ο Μπάιντεν και ο Xi θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν μια μακρά συνάντηση με τα χαρακτηριστικά των παραδοσιακών σύγχρονων συνόδων κορυφής, όπου και οι δύο πλευρές θα χρησιμοποιήσουν την συνάντηση για να ανακοινώσουν εμπορικές συμφωνίες και άλλα επιτεύξιμα αποτελέσματα, υποδηλώνουν σίγουρα κάτι τέτοιο. Το πραγματικό ερώτημα είναι εάν ο Μπάιντεν θέλει -ή μπορεί- να εκμεταλλευτεί το προφανές ενδιαφέρον του Πεκίνου για μια αποκλιμάκωση για να φρενάρει το καθοδικό σπιράλ της σχέσης τους.

Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/china/why-china-will-play-it-safe

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition