Η νέα Εθνική Στρατηγική Αναθεώρηση της Γαλλίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η νέα Εθνική Στρατηγική Αναθεώρηση της Γαλλίας

Οι προκλήσεις ασφάλειας, οι στρατηγικοί στόχοι, και η εκτιμώμενη αντίδραση των περιφερειακών και διεθνών δρώντων
Περίληψη: 

Στις 9 Νοεμβρίου 2022, κατά την διάρκεια της επίσκεψής του στην πόλη Τουλόν, ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, Emmanuel Macron, ενημέρωσε το κοινό σχετικά με την δημοσίευση της Εθνικής Στρατηγικής Αναθεώρησης. Το εν λόγω κείμενο αποτελεί το κατεξοχήν έγγραφο υψηλής στρατηγικής της Γαλλίας, στο οποίο περιγράφεται το περιβάλλον ασφάλειας, κατονομάζονται οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει, και καθορίζονται οι στρατηγικοί στόχοι που επιδιώκει να εκπληρώσει.

Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΚΑΚΗΣ είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (Master of Arts) στην «Διακυβέρνηση, Ανάπτυξη και Ασφάλεια στη Μεσόγειο» του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Είναι Αναλυτής του Κέντρου Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ), Μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.) και Ερευνητικός Συνεργάτης του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων, Ασφάλειας & Γεωοικονομίας «ΕΡΜΗΣ».

«Μέχρι το 2030, θέλω η Γαλλία να έχει εδραιώσει το ρόλο της ως μια ισορροπημένη, ενωμένη δύναμη παγκόσμιας επιρροής που θα ηγηθεί στην ευρωπαϊκή αυτονομία, και μια δύναμη που αναλαμβάνει τις ευθύνες της συμβάλλοντας, ως αξιόπιστος και υποστηρικτικός εταίρος, στην διατήρηση των πολυμερών μηχανισμών που βασίζονται στο διεθνές δίκαιο» [1]. Με αυτά τα λόγια εκφράζει το όραμά του ο Γάλλος πρόεδρος, Emmanuel Macron, στο προοίμιο της Εθνικής Στρατηγικής Αναθεώρησης (National Strategic Review), το κατεξοχήν έγγραφο υψηλής στρατηγικής της Γαλλίας σύμφωνα με το οποίο ασκείται όχι μόνο η εξωτερική –η οποία αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας ανάλυσης- αλλά και η εσωτερική πολιτική του κράτους. Σε αυτήν περιγράφεται το περιβάλλον ασφάλειας εντός του οποίου καλείται να δράσει η κυβέρνηση (όπως το αντιλαμβάνεται η νυν ηγεσία της Γαλλίας), κατονομάζονται οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει, και καθορίζονται οι στρατηγικοί στόχοι που επιδιώκει να εκπληρώσει. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η αμέσως προηγούμενη στρατηγική είχε δημοσιευθεί το 2017, έχοντας τίτλο Στρατηγική Αναθεώρηση Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας (Defence and National Security Strategic Review) [2].

12122022-1.jpg

Συνεδρίαση του Συμβουλίου Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας (30 Οκτωβρίου 2020). Πηγή: https://www.elysee.fr/en/french-presidency/defence-and-national-security...
----------------------------------------------------------------

Η εκάστοτε Στρατηγική Αναθεώρηση εκπονείται από το Συμβούλιο Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας [Defence and National Security Council (DNSC)] της Γαλλίας, το οποίο προέκυψε το 2019 ως μετεξέλιξη του Συμβουλίου Εθνικής Άμυνας (National Defence Council) [3] και συνεδριάζει σε εβδομαδιαία βάση [4] με σκοπό την παρακολούθηση και τον συντονισμό των θεμάτων που αφορούν την εθνική άμυνα, τις υπηρεσίες πληροφοριών, την εσωτερική ασφάλεια, την οικονομία, την ενέργεια, και την διαχείριση κρίσεων. Η σύνθεσή του περιλαμβάνει τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας, τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Άμυνας (Minister for the Armed Forces), τον Υπουργό Εσωτερικών (Minister of the Interior), τον Υπουργό Οικονομίας, Οικονομικών και Ανάκαμψης (Minister of the Economy, Finance and the Recovery), τον Εντεταλμένο Υπουργό Δημόσιου Λογιστικού (Minister Delegate for Public Accounts), τον Υπουργό Εξωτερικών (Minister of Foreign Affairs), και άλλους Υπουργούς ανάλογα με το προς εξέταση ζήτημα.

Η προετοιμασία των απαραίτητων εγγράφων για κάθε συνεδρίαση πραγματοποιείται από την Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου [General Secretariat for Defence and National Security (SGDSN)], η οποία είναι ένα διυπηρεσιακό όργανο που υπάγεται απευθείας στον Πρωθυπουργό με αποστολή «[…] την παρακολούθηση των απειλών ασφάλειας, την προετοιμασία κυβερνητικών σχεδίων και τον συντονισμό της διαχείρισης κρίσεων, την παροχή συμβουλών στην κυβέρνηση και τη συμμετοχή στη σύνταξη νομοσχεδίων και διαταγμάτων που αφορούν θέματα ασφάλειας και άμυνας, και την εκτέλεση ποικίλων επιχειρησιακών καθηκόντων» [5]. Το δε εσωτερικό της οργανόγραμμα περιλαμβάνει δύο ακόμα Συμβούλια, το Εθνικό Συμβούλιο Πληροφοριών (National Intelligence Council) [6] το οποίο είναι αρμόδιο για την εξέταση ζητημάτων πληροφοριών που άπτονται της εθνικής ασφάλειας και το Συμβούλιο Πυρηνικών Εξοπλισμών (Nuclear Armaments Council) [7] το οποίο είναι αρμόδιο για την εξέταση των ζητημάτων που αφορούν την πυρηνική τεχνολογία των Γαλλικών Ενόπλων Δυνάμεων [8].

ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Το εξεταζόμενο στρατηγικό έγγραφο έχει έκταση 51 σελίδες˙ υποδιαιρείται σε τρεις επιμέρους ενότητες και –όπως αναφέρθηκε στην εισαγωγή– προλογίζεται από τον Γάλλο Πρόεδρο. Εκτός από το όραμά του, ο Emmanuel Macron αναφέρεται επιγραμματικά στα δυσάρεστα γεγονότα (κλιματική κρίση, πανδημίες, εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, κ.ά.) που έκαναν την εμφάνισή τους τα τελευταία χρόνια επισημαίνοντας την αλληλεξάρτηση μεταξύ της εγχώριας και της διεθνούς σκηνής. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το γεγονός αυτό επεσήμανε και ο πρόεδρος Joe Biden στην αντίστοιχη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας (National Security Strategy) που δημοσίευσε ο Λευκός Οίκος στις 12 Οκτωβρίου του 2022 [9], στην οποία αναφέρει ότι «Σε έναν διασυνδεδεμένο κόσμο, δεν υπάρχει σαφής διαχωριστική γραμμή μεταξύ εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής» [10]. Ο Γάλλος Πρόεδρος τονίζει επίσης την ανάγκη προάσπισης της Γαλλικής και Ευρωπαϊκής κυριαρχίας, τον κατακερματισμό της παγκόσμιας τάξης, την εμφάνιση του υβριδικού πολέμου, την σύμπλευση της Γαλλίας με την Στρατηγική Πυξίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης [11] και το νέο Στρατηγικό Δόγμα του ΝΑΤΟ [12], αλλά και την αυξανόμενη δυσκολία αντιμετώπισης των προκλήσεων σε ένα κόσμο όπου «οι γραμμές μεταξύ στρατηγικού ανταγωνισμού και σύγκρουσης γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτες», λέγοντας ότι τα συμπεράσματα της Στρατηγικής Αναθεώρησης του 2017 παραμένουν επίκαιρα.

12122022-2.jpg

Το εξώφυλλο της Εθνικής Στρατηγικής Αναθεώρησης. Πηγή: http://www.sgdsn.gouv.fr/
-------------------------------------------------------------------------