Οι εχθροί του εχθρού μου

Αυτή η αρνητική δυναμική διαπερνά την ιστορία της οικοδόμησης τάξεων. Το 1648, τα βασίλεια που νίκησαν στον Τριακονταετή Πόλεμο κατοχύρωσαν κανόνες κυρίαρχου κράτους στην Ειρήνη της Βεστφαλίας για να υπονομεύσουν την εξουσία της Καθολικής Εκκλησίας και της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η Μεγάλη Βρετανία και οι σύμμαχοί της σχεδίασαν την Συνθήκη της Ουτρέχτης το 1713 για να ανασχέσουν την Γαλλία, απονομιμοποιώντας την εδαφική επέκταση μέσω των βασιλικών γάμων και την αξίωση των δυναστικών δεσμών, την προτιμώμενη μέθοδο συσσώρευσης εξουσίας του Λουδοβίκου ΙΔ’. Η Ευρωπαϊκή Συμφωνία (Concert of Europe), η μετα-ναπολεόντεια ειρήνη που εγκαθιδρύθηκε στην Βιέννη το 1815, χρησιμοποιήθηκε από τις συντηρητικές μοναρχίες για να αποτρέψουν την άνοδο των φιλελεύθερων επαναστατικών καθεστώτων. Οι νικητές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου οικοδόμησαν την τάξη του Μεσοπολέμου για να κρατήσουν υπό έλεγχο την Γερμανία και την μπολσεβίκικη Ρωσία. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Σύμμαχοι σχεδίασαν αρχικά μια παγκόσμια τάξη με επίκεντρο τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, για να εμποδίσουν την επιστροφή του φασισμού ναζιστικού τύπου και του μερκαντιλισμού. Ωστόσο, όταν η έναρξη του Ψυχρού Πολέμου [3] εμπόδισε γρήγορα αυτή την παγκόσμια τάξη, η Δύση δημιούργησε μια ξεχωριστή τάξη για να αποκλείσει και να υπερνικήσει τον σοβιετικό κομμουνισμό. Καθ’ όλη την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο κόσμος ήταν χωρισμένος σε δύο τάξεις: στην κυρίαρχη υπό την ηγεσία της Ουάσιγκτον και σε μια φτωχότερη με επίκεντρο την Μόσχα.

Τα κύρια χαρακτηριστικά της σημερινής φιλελεύθερης τάξης είναι άμεσοι απόγονοι της ψυχροπολεμικής συμμαχίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Αφότου οι Σοβιετικοί αποφάσισαν να μην ενταχθούν στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (International Monetary Fund), στην Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank), και στην Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου (General Agreement on Tariffs and Trade, GATT), αυτοί οι θεσμοί βρήκαν νέα χρήση ως φορείς της καπιταλιστικής επέκτασης —πρώτα, για να ανοικοδομήσουν τις καπιταλιστικές οικονομίες και, αργότερα, για να προωθήσουν την παγκοσμιοποίηση. Το Σχέδιο Μάρσαλ έθεσε τα θεμέλια για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα (European Community) παρέχοντας αφειδώς αμερικανική βοήθεια σε κυβερνήσεις που συμφώνησαν να εκδιώξουν τους κομμουνιστές από τις τάξεις τους και να εργαστούν προς μια οικονομική ομοσπονδία. Το ΝΑΤΟ δημιούργησε ένα ενιαίο μέτωπο ενάντια στον Κόκκινο Στρατό. Η αλυσίδα των συμμαχιών των ΗΠΑ που κύκλωσε την Ανατολική Ασία κατασκευάστηκε για να ανασχέσει την κομμουνιστική επέκταση εκεί, ειδικά από την Κίνα και την Βόρειο Κορέα. Η δέσμευση των ΗΠΑ με την Κίνα, η οποία διήρκεσε από την δεκαετία του 1970 έως την δεκαετία του 2010, ήταν ένας ελιγμός εκμετάλλευσης της σινο-σοβιετικής διάσπασης.

Κάθε μια από αυτές τις πρωτοβουλίες ήταν ένα στοιχείο μιας τάξης που σχεδιάστηκε πρώτα και κύρια για να νικήσει την Σοβιετική Ένωση. Απούσης της απειλής του Ψυχρού Πολέμου, η Ιαπωνία και η Δυτική Γερμανία δεν θα είχαν ανεχθεί τις παρατεταμένες στρατιωτικές κατοχές των ΗΠΑ στο έδαφός τους. Οι Βρετανοί, οι Γάλλοι, και οι Γερμανοί δεν θα είχαν μοιραστεί τους βιομηχανικούς πόρους τους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες -οι οποίες είχαν περάσει τους δύο προηγούμενους αιώνες αποφεύγοντας τις διεθνείς δεσμεύσεις και θωρακίζοντας την οικονομία τους με δασμούς- δεν θα είχαν γίνει τα αφεντικά των διεθνών θεσμών. Ούτε θα παρείχαν εγγυήσεις ασφαλείας, τεράστια βοήθεια, και εύκολη πρόσβαση στην αγορά σε δεκάδες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των πρώην δυνάμεων του Άξονα. Μόνο η απειλή μιας πυρηνικά εξοπλισμένης, κομμουνιστικής υπερδύναμης θα μπορούσε να υποχρεώσει τόσες χώρες να παραμερίσουν τα αντικρουόμενα συμφέροντα και τις μακροχρόνιες αντιπαλότητές τους και να οικοδομήσουν την ισχυρότερη κοινότητα ασφαλείας και [το ισχυρότερο] καθεστώς ελεύθερου εμπορίου στην ιστορία.

ΛΥΓΙΖΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ

Επί δεκαετίες, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους γνώριζαν τι υποστήριζαν και ποιος ήταν ο εχθρός. Αλλά στην συνέχεια η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε και η μια και μοναδική κυρίαρχη απειλή έδωσε την θέση της σε ένα καλειδοσκόπιο μικρών [απειλών]. Στο νέο και αβέβαιο μεταψυχροπολεμικό περιβάλλον, οι Δυτικοί σύμμαχοι αναζήτησαν καταφύγιο σε παρελθούσες πηγές επιτυχίας. Αντί να οικοδομήσουν μια νέα τάξη πραγμάτων, επέμειναν στην υφιστάμενη. Ο εχθρός τους μπορεί να διαλύθηκε, αλλά η αποστολή τους, πίστευαν, παρέμεινε η ίδια: να διευρύνουν την κοινότητα των δημοκρατιών της ελεύθερης αγοράς. Για τις επόμενες τρεις δεκαετίες, εργάστηκαν για να επεκτείνουν την Δυτική φιλελεύθερη τάξη σε μια παγκόσμια [τάξη]. Ο αριθμός των μελών του ΝΑΤΟ σχεδόν διπλασιάστηκε. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα μεταμορφώθηκε στην ΕΕ, μια πλήρη οικονομική ένωση με περισσότερες από τις διπλάσιες χώρες-μέλη. Η Gatt μετατράπηκε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (World Trade Organization, WTO) και υποδέχθηκε δεκάδες νέα μέλη, εξαπολύοντας μια πρωτόγνωρη περίοδο υπερ-παγκοσμιοποίησης.