Γιατί η Αμερική χρειάζεται ακόμα την Ευρώπη

Ο πόλεμος στην Ουκρανία πυροδότησε μια αινιγματική εξέλιξη στην σκέψη για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Ταυτόχρονα με την άνοδο της συνεργασίας ΗΠΑ-Ευρώπης, μια ομάδα Αμερικανών μελετητών, αναλυτών, και σχολιαστών με επιρροή έχει αρχίσει να πιέζει τις Ηνωμένες Πολιτείες να προετοιμαστούν να περιορίσουν ριζικά την δέσμευσή τους στην Ευρώπη. Η βασική ιδέα δεν είναι καινούργια: ρεαλιστές προσανατολισμένοι στον περιορισμό, όπως η Emma Ashford, ο John Mearsheimer, ο Barry Posen, και ο Stephen Walt, έχουν ζητήσει εδώ και καιρό από τις Ηνωμένες Πολιτείες να επανεξετάσουν την στάση ασφαλείας τους στην Ευρώπη.

Πολωνικά και αμερικανικά τανκς κοντά στην Orzysz, στην Πολωνία, τον Μάιο του 2022. Kacper Pempel / Reuters
-----------------------------------------------------

Τώρα, ωστόσο, έχει προστεθεί σε αυτούς μια σημαίνουσα ομάδα «γερακιών» για την Κίνα, με επικεφαλής τον πρώην αξιωματούχο του Πενταγώνου, Elbridge Colby, η οποία υποστηρίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να περιορίσουν τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις τους. Η κύρια διαμάχη, πιστεύει αυτή η ομάδα, είναι στον Ινδο-Ειρηνικό, ενάντια στην Κίνα -και η Ουάσιγκτον πρέπει να επικεντρώσει όλους τους πόρους της σε αυτή την αντιπαράθεση.

Οι συγκεκριμένες επιθυμίες αυτών των ρεαλιστών και γερακιών είναι συχνά ασαφείς, συνδυάζοντας ακαθόριστες περικοπές στις δυνάμεις των ΗΠΑ στην Ευρώπη με απαιτήσεις από την Ευρώπη να ενισχύσει την δική της ασφάλεια, αν και χωρίς απαραίτητα να καλεί την Ουάσιγκτον να εγκαταλείψει το ΝΑΤΟ. Αλλά εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να μειώσουν τις υποχρεώσεις τους προς το ΝΑΤΟ, να προχωρήσουν ολοκληρωτικά στην αντιμετώπιση της κινεζικής απειλής [1], όπως υποστηρίζουν ότι θα έπρεπε, θα πρέπει να περικόψουν τις δυνάμεις τους στην Ευρώπη και τουλάχιστον να εγείρουν την πιθανότητα αποχώρησης από την συμμαχία.

Σε ένα εννοιολογικό επίπεδο, αυτή η ιδέα είναι τολμηρή και προκαλεί σκέψεις. Θεωρητικά, ενδυναμώνοντας τους συμμάχους να αναλάβουν την ηγεσία στην Ευρώπη και απελευθερώνοντας τους πόρους των ΗΠΑ για την χρήση στην Ασία, η Ουάσιγκτον μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την στάση της στον Ινδο-Ειρηνικό. Αλλά μια πιο προσεκτική ματιά στις δυναμικές που παίζονται δείχνει πόσο αυτοκαταστροφική θα ήταν στην πράξη μια τέτοια αλλαγή. Αντί να ενισχυθεί το χέρι της Ουάσιγκτον στην Ασία, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι να αποδυναμωθούν άσχημα οι Ηνωμένες Πολιτείες στον αυξανόμενο ανταγωνισμό τους με την Κίνα.

ΜΗΛΑ ΜΕ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ

Καταρχάς, η εναλλαγή μεταξύ της Ευρώπης και του Ινδο-Ειρηνικού δεν είναι τόσο μεγάλη όσο προτείνουν ορισμένοι σκεπτικιστές. Οι στρατιωτικές ανάγκες των δύο περιοχών είναι αρκετά διαφορετικές. Ο Ινδο-Ειρηνικός, λόγω των τεράστιων αποστάσεων και του θαλάσσιου προσανατολισμού του, επιβαρύνει πρωτίστως τα εναέρια και θαλάσσια μέσα των ΗΠΑ (αν και οι χερσαίες δυνάμεις έχουν ουσιαστικό ρόλο)˙ η Ευρώπη απαιτεί πιο μυώδη χερσαία δύναμη. Και τα δύο θέατρα όντως θέτουν απαιτήσεις για κοινές δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένης της αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας και προηγμένων πυρομαχικών, αλλά το Υπουργείο Άμυνας αγοράζει τώρα περισσότερα, και οι σύμμαχοι μπορούν να βοηθήσουν σε αυτούς τους τομείς. Εν πάση περιπτώσει, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα πρέπει να κρίνουν την εναλλαγή ενάντια σε κάποια μυθική ικανότητα να πολεμούν δύο τεράστιους, ταυτόχρονους πολέμους, αλλά αν μπορούν να διατηρήσουν μια αξιόπιστη στάση εν καιρώ ειρήνης και στα δύο θέατρα.

Η μακροχρόνια κατηγορία ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αφιερώνουν άσκοπα πόρους στην Ευρώπη είναι επίσης εσφαλμένη. Το 2018, για παράδειγμα, μια εκτίμηση του συνολικού κόστους των συνεισφορών των ΗΠΑ στους προϋπολογισμούς του ΝΑΤΟ, των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Αποτροπής, και της βοήθειας για την ασφάλεια ανήλθε σε περίπου 36 δισεκατομμύρια δολάρια, που ήταν λιγότερο από το 6% του αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ εκείνο το έτος. Με την απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν να αναπτύξει περίπου 20.000 επιπλέον στρατεύματα στην Ευρώπη μετά τον Φεβρουάριο του 2022, αυτός ο λογαριασμός αυξήθηκε, αλλά μόνο προσωρινά. Ο αμυντικός προϋπολογισμός του 2024 είναι στα 842 δισεκατομμύρια δολάρια, από τα οποία οι ευρωπαϊκές δεσμεύσεις των Ηνωμένων Πολιτειών αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό κλάσμα.

Οι υποστηρικτές της αποδέσμευσης από την Ευρώπη συχνά αγνοούν ένα δυσάρεστο γεγονός. Ο μόνος τρόπος για να ξεφύγουν σημαντικά από τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις θα ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες να κάνουν το πιο ακραίο και επικίνδυνο βήμα αποχώρησης από το ΝΑΤΟ –ένα βήμα που ελάχιστοι, αν όχι κανένας, από τους επικριτές της Ευρώπης προτείνουν. Ωστόσο, θα ήταν απαραίτητο: κανένα άλλο μέτρο δεν θα οδηγούσε σε μεγάλες μειώσεις. Αν, για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν απλώς να μειώσουν την παρουσία τους στην Ευρώπη αλλά να παραμείνουν στο ΝΑΤΟ, θα πρέπει να διατηρήσουν επαρκείς δυνάμεις και ικανότητες για να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους στο ΝΑΤΟ. Ο λογαριασμός για την άμυνα των ΗΠΑ δεν θα συρρικνωνόταν κατά πολύ.