Πέρα από την επίθεση της Ουκρανίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πέρα από την επίθεση της Ουκρανίας

Η Δύση πρέπει να προετοιμάσει τον στρατό της χώρας για έναν μακροχρόνιο πόλεμο
Περίληψη: 

Αν αυτή η επιχείρηση αντεπίθεσης της Ουκρανίας αποδειχθεί το αποκορύφωμα της Δυτικής βοήθειας προς το Κίεβο, τότε η Μόσχα θα μπορούσε να υποθέσει ότι ο χρόνος είναι ακόμη με το μέρος της και ότι οι κουρασμένες ρωσικές δυνάμεις μπορούν τελικά να εξουθενώσουν τον ουκρανικό στρατό.

Ο MICHAEL KOFMAN είναι διευθυντής Ερευνητικού Προγράμματος του Προγράμματος Σπουδών Ρωσίας στο Center for Naval Analyses και επίκουρος ανώτερος συνεργάτης στο Center for a New American Security.
Ο ROB LEE είναι ανώτερος συνεργάτης στο Πρόγραμμα Ευρασίας του
Foreign Policy Research Institute.

Καθώς η ρωσική χειμερινή επίθεση φτάνει στο αποκορύφωμά της, η Ουκρανία είναι έτοιμη να αναλάβει την πρωτοβουλία. Τις επόμενες εβδομάδες, σχεδιάζει να διεξαγάγει μια επιθετική επιχείρηση ή μια σειρά από επιχειρήσεις, που ίσως αποδειχθούν καθοριστικές σε αυτήν την φάση της σύγκρουσης. Ετούτη δεν είναι η μόνη εναπομείνασα ευκαιρία της Ουκρανίας να απελευθερώσει μια σημαντική έκταση εδάφους και να επιφέρει μια σημαντική ήττα στις ρωσικές δυνάμεις, αλλά η επερχόμενη επίθεση μπορεί να είναι η στιγμή κατά την οποία ο διαθέσιμος Δυτικός στρατιωτικός εξοπλισμός, η εκπαίδευση, και τα πυρομαχικά διασταυρώνονται καλύτερα με τις δυνάμεις που έχει θέσει η Ουκρανία για την επιχείρηση αυτή. Η Ουκρανία είναι επίσης πρόθυμη να αποδείξει ότι, παρά τους μήνες σκληρών μαχών, ο στρατός της δεν έχει εξαντληθεί και παραμένει ικανός να διαπεράσει τις ρωσικές γραμμές.

11052023-1.jpg

Ουκρανός στρατιώτης εξαπολύει αντιαρματικό όλμο κοντά στη Μπαχμούτ, στην Ουκρανία, τον Μάιο του 2023. Sofiia Gatilova / Reuters
-----------------------------------------------------------

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, ωστόσο, έχουν δώσει υπερβολική έμφαση στην επερχόμενη επίθεση χωρίς να εξετάσουν επαρκώς τι θα ακολουθήσει μετά και αν η Ουκρανία βρίσκεται στην κατάλληλη θέση για την επόμενη φάση. Είναι κρίσιμο οι Δυτικοί εταίροι της Ουκρανίας να αναπτύξουν μια μακροπρόθεσμη θεωρία νίκης για την Ουκρανία, καθώς ακόμη και στο καλύτερο σενάριο, η επερχόμενη επίθεση είναι απίθανο να τερματίσει την σύγκρουση. Πράγματι, αυτό που θα ακολουθήσει τούτη την επιχείρηση θα μπορούσε να είναι μια άλλη περίοδος απροσδιόριστων μαχών και φθοράς, αλλά με μειωμένες παραδόσεις πυρομαχικών στην Ουκρανία. Αυτός είναι ήδη ένας μακροχρόνιος πόλεμος [1], και είναι πιθανό να παραταθεί. Η ιστορία είναι ένας ατελής οδηγός, αλλά υποδεικνύει ότι οι πόλεμοι που διαρκούν περισσότερο από ένα έτος είναι πιθανό να συνεχιστούν για τουλάχιστον αρκετά ακόμη και είναι εξαιρετικά δύσκολο να τερματιστούν. Επομένως, μια Δυτική θεωρία επιτυχίας πρέπει να αποτρέψει μια κατάσταση στην οποία ο πόλεμος θα παρατείνεται, αλλά όπου οι Δυτικές χώρες δεν θα είναι σε θέση να παράσχουν στην Ουκρανία ένα αποφασιστικό πλεονέκτημα.

Η Ουκρανία ίσως κάλλιστα να επιτύχει στο πεδίο της μάχης, αλλά θα χρειαστεί χρόνος για να μετατραπούν οι στρατιωτικές νίκες σε πολιτικά αποτελέσματα. Η Δύση πρέπει επίσης να προετοιμαστεί για την προοπτική ότι αυτή η επίθεση ίσως να μην επιτύχει τα είδη των κερδών που παρατηρήθηκαν κατά την διάρκεια των επιτυχημένων επιχειρήσεων της Ουκρανίας στο Χάρκοβο και την Χερσώνα. Τοποθετώντας πάρα πολλά στοιχήματα στην έκβαση αυτής της επίθεσης, οι Δυτικές χώρες δεν έχουν σηματοδοτήσει αποτελεσματικά την δέσμευσή τους σε μια παρατεταμένη προσπάθεια. Αν αυτή η επιχείρηση αποδειχθεί το αποκορύφωμα της Δυτικής βοήθειας προς το Κίεβο, τότε η Μόσχα θα μπορούσε να υποθέσει ότι ο χρόνος είναι ακόμη με το μέρος της και ότι οι κουρασμένες ρωσικές δυνάμεις μπορούν τελικά να εξουθενώσουν τον ουκρανικό στρατό. Είτε η επόμενη επιχείρηση της Ουκρανίας είναι επιτυχής είτε όχι, ο ηγέτης της Ρωσίας ίσως να έχει λίγα κίνητρα για διαπραγματεύσεις. Για να διατηρήσει η Ουκρανία την δυναμική της -και την πίεση- τα Δυτικά κράτη πρέπει να αναλάβουν μια σειρά δεσμεύσεων και σχεδίων για το τι θα ακολουθήσει μετά από αυτήν την επιχείρηση, αντί να διατηρήσουν μια προσέγγιση αναμονής. Διαφορετικά, η Δύση κινδυνεύει να δημιουργήσει μια κατάσταση κατά την οποία οι ρωσικές δυνάμεις θα είναι σε θέση να ανακάμψουν, να σταθεροποιήσουν τις γραμμές τους και να προσπαθήσουν να ανακτήσουν την πρωτοβουλία.

ΕΝΑΣ ΒΑΝΑΥΣΟΣ ΧΕΙΜΩΝΑΣ

Μετά από διαδοχικές ήττες στο Χάρκοβο και την Χερσώνα, ο ρωσικός στρατός ήταν ευάλωτος οδεύοντας προς τον χειμώνα. Αλλά και οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις υπέστησαν απώλειες και εξάντλησαν πυρομαχικά σε εκείνες τις επιχειρήσεις, γεγονός που τις ανάγκασε να επικεντρωθούν στην δική τους ανασυγκρότηση. Παρά την προηγούμενη αισιοδοξία ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να πιέσει το πλεονέκτημά της μέχρι τον χειμώνα, ο ουκρανικός στρατός δεν ήταν σε ισχυρή θέση να διατηρήσει την επίθεσή του και να επιτύχει περαιτέρω κέρδη στο πεδίο της μάχης. Η κινητοποίηση και η επιτυχής απόσυρση από την δεξιά όχθη της Χερσώνας βοήθησαν την Ρωσία να σταθεροποιήσει τις γραμμές της, να δημιουργήσει μια εφεδρεία, και να αναπτύξει μια πιο βιώσιμη εναλλαγή για τις μονάδες έξω από το μέτωπο. Ο ρωσικός στρατός άρχισε επίσης να κατασκευάζει πιο εξελιγμένες άμυνες σε όλη την γραμμή του μετώπου στην Ουκρανία με ναρκοπέδια, αντιαρματικά εμπόδια, και χαρακώματα. Μειώνοντας το μέτωπο και αυξάνοντας τον αριθμό του προσωπικού που αναπτύχθηκε, ο ρωσικός στρατός αύξησε επίσης την πυκνότητα των δυνάμεων σε σχέση με το έδαφος που υπερασπιζόταν. Αυτό που ακολούθησε ήταν μια περίοδος εξοντωτικής φθοράς, όπου καμία πλευρά δεν είχε σημαντικό πλεονέκτημα.

Ευτυχώς για την Ουκρανία, η πολιτική ηγεσία της Ρωσίας αποδείχθηκε ανυπόμονη, εγκαταλείποντας την αμυντική στρατηγική και αντικαθιστώντας τον ικανότερο στρατηγό, Sergey Surovikin, με τον Valery Gerasimov, τον αρχηγό του ρωσικού γενικού επιτελείου, ως διοικητή των δυνάμεών της στην Ουκρανία. Ο Gerasimov ξεκίνησε μια κακοσχεδιασμένη και κακώς συγχρονισμένη επίθεση σε όλη τη Ντονμπάς από τα τέλη Ιανουαρίου. Ο ρωσικός στρατός, ο οποίος εξακολουθούσε να ανακάμπτει, δεν ήταν σε θέση να διεξάγει επιθετικές επιχειρήσεις, δεδομένων των ελλείψεών του σε ποιότητα δυνάμεων, εξοπλισμό, και πυρομαχικά. Η Μόσχα είχε κινητοποιήσει περισσότερο από 300.000 προσωπικό, το οποίο χρησιμοποίησε γρήγορα για να αναπληρώσει τις ρωσικές δυνάμεις, αλλά δεν μπορούσε να αποκαταστήσει επαρκές επιθετικό δυναμικό. Η ποσότητα έχει όντως σημασία, αλλά ένας στρατός δεν μπορεί να αποκαταστήσει την ποιότητά του μέσα σε λίγους μήνες.