Γιατί χρειαζόμαστε ακόμα την Παγκόσμια Τράπεζα

Το 2007, η Παγκόσμια Τράπεζα βρισκόταν σε κρίση. Κάποιοι το εξέλαβαν ως συγκρούσεις στην ηγεσία της. Άλλοι κατηγόρησαν το ίδιο το ίδρυμα. Όταν η Διεθνής Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (International Bank for Reconstruction and Development, IBRD), ο ακρογωνιαίος λίθος για αυτό που έγινε ο Όμιλος της Παγκόσμιας Τράπεζας, ιδρύθηκε το 1944, φτωχές και κατεστραμμένες από τον πόλεμο χώρες είχαν περιορισμένη πρόσβαση σε ιδιωτικά κεφάλαια. Εξήντα χρόνια αργότερα, όμως, οι χρηματοοικονομικές ροές του ιδιωτικού τομέα επισκιάζουν τη δημόσια αναπτυξιακή βοήθεια. «Η εποχή που οι χώρες μεσαίου εισοδήματος εξαρτώντο από την επίσημη βοήθεια αποτελεί παρελθόν», έγραψε σε αυτές τις σελίδες, το 2006, η Jessica Einhorn, πρώην διευθύνουσα σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας «και η IBRD φαίνεται να είναι ένα ίδρυμα που πεθαίνει». Σε συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης και σελίδες ελεύθερης αρθρογραφίας η ερώτηση ήταν η ίδια: Χρειαζόμαστε ακόμη την Παγκόσμια Τράπεζα;

Πήρα το πηδάλιο της Παγκόσμιας Τράπεζας το 2007, φέρνοντας μαζί μου μια διαφορετική σκοπιά, που αποκτήθηκε από ιστορική άποψη, προσωπική εμπειρία και τη δική μου αίσθηση για το διεθνές τοπίο: ότι οι θεσμοί έχουν νόημα. Οι δημιουργοί του πολυμερούς συστήματος του Μπρέτον Γουντς είχαν σχεδιάσει μια διεθνή οικονομική αρχιτεκτονική για να αντιμετωπιστούν τα αίτια της παγκόσμιας οικονομικής κατάρρευσης στη δεκαετία του 1930 και τα οικονομικά προβλήματα της ασφάλειας που πίστευαν ότι θα ακολουθούσαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Παγκόσμια Τράπεζα ήταν μέρος του εν λόγω πλαισίου, το οποίο κάλυπτε νομισματικά και συναλλαγματικά θέματα, το εμπόριο, τις επενδύσεις, την ανάπτυξη και την ανασυγκρότηση των κατεστραμμένων κρατών.

Το 2007, οι προκλήσεις αυτές ήταν παρούσες, αν και οι συνθήκες ήταν πολύ διαφορετικές. Η άνοδος και η διάχυση του ιδιωτικού κεφαλαίου και της ελεύθερης επιχειρηματικότητας σε όλο τον κόσμο, πλέον προσέφερε στις αναπτυσσόμενες χώρες μια μεγάλη ευκαιρία. Όμως, αυτό δεν ήρε την ανάγκη για την Παγκόσμια Τράπεζα, γιατί ποτέ δεν επρόκειτο απλά για δάνεια και επιχορηγήσεις: ο ρόλος της ήταν να συμβάλει στην ανάπτυξη των οικονομιών της αγοράς σε ένα ανοικτό διεθνές σύστημα - να προωθεί την ανάπτυξη, τις ευκαιρίες, την ελπίδα και την υπέρβαση της φτώχειας μέσα σε μια καλύτερη τάξη πολιτικής και ασφάλειας.

Όχι μόνο ο κόσμος είχε αλλάξει, αλλά και η Παγκόσμια Τράπεζα είχε αλλάξει πάρα πολύ. Περιλαμβάνει τώρα τέσσερις κλάδους χάραξης πολιτικής και χρηματοδότησης: είναι η IBRD, ο Σύνδεσμος Διεθνούς Αναπτύξεως (International Development Association ή IDA, το ειδικό ταμείο της τράπεζας για τις φτωχότερες 79 χώρες), η International Finance Corporation ή IFC (ο κλάδος για τον ιδιωτικό τομέα) και ο Οργανισμός Πολυμερούς Εγγυήσεως Επενδύσεων (Multilateral Investment Guarantee Agency, ο οποίος προσφέρει στους επενδυτές ασφάλιση έναντι πολιτικών κινδύνων).

Για την εκπλήρωση της αποστολής της, η Παγκόσμια Τράπεζα χρειαζόταν νέες διευθύνσεις, πιο σταθερή καθοδήγηση και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Έπρεπε να προσαρμοστεί σε αλλαγές της οικονομικής επιρροής της, με τις αναδυόμενες αγορές να γίνονται οι νέες οικονομικές ατμομηχανές και η ανάπτυξη και να μην είναι πλέον η ηγεμονία του Βορρά επί του Νότου. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, έπρεπε να βοηθήσει τον ιδιωτικό τομέα - είτε πρόκειται για επενδυτές από το εξωτερικό είτε για εγχώριες εταιρίες - και να εξαλείψει τα εμπόδια στην επιχειρηματικότητα. Χρειάστηκε να προωθήσει την βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και να κατανείμει τις ευθύνες μέσα σε ένα διεθνές μεταβαλλόμενο σύστημα. Η δουλειά για την δική μας ηγετική ομάδα ήταν να επισημάνουμε τις νέες κατευθύνσεις, να ενισχύσουμε μηχανισμούς στήριξης και συνεργασίες, να μεταφράσουμε την συνολικό όραμα σε συγκεκριμένες δράσεις, να παραμείνουμε σε εγρήγορση για ευκαιρίες σχετικά με την καινοτομία και να προχωράμε, να προχωράμε, να προχωράμε.

Πριν να περάσει πολύς καιρός, η Τράπεζα μετακινήθηκε από τη συζήτηση για διάφορα υπαρξιακά ερωτήματα αναζητώντας απαντήσεις σε νέα ερωτήματα, πιο πρακτικά αυτή τη φορά. Τι θα μπορούσε να κάνει για να προωθήσει την επισιτιστική ασφάλεια και την καλύτερη διατροφή απέναντι στις αυξανόμενες τιμές των τροφίμων και των καυσίμων; Πώς θα μπορούσε να βοηθήσει την Κίνα να ολοκληρώσει τη μετάβασή της στην οικονομία της αγοράς και σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα εξαρτάται λιγότερο από τις εξαγωγές και τις επενδύσεις; Πώς θα μπορούσε να βοηθήσει τις χώρες της Μέσης Ανατολής να ικανοποιήσουν την ζήτηση για θέσεις εργασίας σήμερα και να οικοδομήσουν βιώσιμες πολιτικές οικονομίες στο μέλλον; Τι θα μπορούσε να διδάξει τις πόλεις για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή;

Το να επικοινωνήσει αυτή τη νέα αποστολή της είναι ακόμη μια πρόκληση. Ένα από τα προβλήματα της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι ότι ονομάζεται «τράπεζα». Οι περισσότεροι άνθρωποι συνδέουν τις τράπεζες με τον δανεισμό χρημάτων (τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα), αλλά η χρηματοδότηση είναι μόνο ένα μέρος της δραστηριότητας του οργανισμού. Όταν είναι πιο αποτελεσματική, η Τράπεζα μοιράζει γνώση στον κόσμο. Αναπτύσσει μακροχρόνιες αγορές, θεσμικά όργανα και ικανότητες. Και προσφέρει ποικιλία χρηματοδότησης (με τη μορφή ιδίων κεφαλαίων, εγγυήσεων, δανείων, επιχορηγήσεων ή διαχείρισης κινδύνου). Συνδυάζοντας και τα τρία στοιχεία, η Τράπεζα μπορεί να βελτιώσει ζωές και χώρες.

Αυτές ήταν οι προκλήσεις που είχαμε μπροστά μας το 2007. Κατά μια ευρύτερη έννοια, η Παγκόσμια Τράπεζα ήταν ένα τμήμα ενός μεγαλύτερου στρατηγικού ερωτήματος: Πώς θα πρέπει οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες στον κόσμο να εκσυγχρονίσουν το πολυμερές σύστημα; Ο κόσμος είχε κληρονομήσει τα καθεστώτα και τους θεσμούς του από τους «σοφούς» που τα δημιούργησαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, η πολυμέρεια επεκτάθηκε αλλά μόνο ελάχιστα επανεξοπλίστηκε.

Από το 2007, η διεθνής οικονομία έχει γνωρίσει τεκτονικές μετατοπίσεις και μια αναδιάταξη των σχέσεων εξουσίας καθώς αγωνίζεται να ανακάμψει από το μεγαλύτερο πλήγμα από το 1930. Οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν παράσχει τα δύο τρίτα του συνόλου της οικονομικής ανάπτυξης κατά τα τελευταία πέντε χρόνια, βοηθώντας στην αντιστάθμιση των εμποδίων που αντιμετώπισε ο βιομηχανικός κόσμος. Οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν, επίσης, γίνει πηγή οικονομικών ιδεών, μοντέλων ανάπτυξης, επενδύσεων, ακόμη και εξωτερικής βοήθειας. Οι θεσμοί, εθνικοί και διεθνείς, σχεδιασμένοι για την παλιά τάξη έχουν φθάσει στα όριά τους για να προσαρμοστούν σε αυτή τη νέα δυναμική.

Σήμερα, κάποιοι από αυτούς που βλέπουν μόνο τις αδυναμίες και τις αποτυχίες των πολυμερών οργανισμών υποστηρίζουν ότι πρέπει να τους εγκαταλείψουμε εντελώς. Όμως, οι παγκόσμιοι πολυμερείς οργανισμοί προσφέρουν έναν λεπτό αλλά ζωτικής σημασίας ιστό ο οποίος συνδέει κυρίαρχα έθνη που επιδιώκουν κοινά συμφέροντα. Η ρεαλιστική προσέγγιση, λοιπόν, είναι να κάνουμε αυτά τα ιδρύματα, παρ’ όλες τις ατέλειές τους, να λειτουργούν καλύτερα. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών, η Παγκόσμια Τράπεζα προσάρμοσε τις υπηρεσίες της για να λύσει διάφορα αναπτυξιακά προβλήματα «πελατών» στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Επέκτεινε την κεφαλαιουχική της βάση και τα καινοτόμα χρηματοδοτικά της εργαλεία. Υπογράμμισε τη σημασία της χρηστής διακυβέρνησης και των προσπαθειών καταπολέμησης της διαφθοράς. Εκδημοκράτισε την ανάπτυξη μέσω της άρσης εμποδίων και της διαφάνειας. Και εκσυγχρόνισε την εκπροσώπησή της και τις ενέργειές της για την τόνωση της φωνής και της υπευθυνότητας των αναπτυσσόμενων χωρών. Παρά το γεγονός ότι η τράπεζα έχει σημειώσει πρόοδο σε όλα αυτά τα μέτωπα, μπορεί - και πρέπει -να κάνει πολύ περισσότερα.

ΔΟΥΛΕΥΟΝΤΑΣ ΓΙΑ «ΠΕΛΑΤΕΣ»

Οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι οι «πελάτες» της Παγκόσμιας Τράπεζας - και όχι τα αντικείμενα της παλιάς «διαρθρωτικής προσαρμογής» των πολιτικών της. Αυτή η ιδέα μπορεί να φαίνεται προφανής, αλλά αντιπροσωπεύει μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο σκέψης της. Η Τράπεζα θα πρέπει να είναι κάποιος που αναζητά λύσεις, δεν είναι προμηθευτής συνταγών. Αν η καλύτερη πεπατημένη λύση δεν ταιριάζει στο πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο ενός πελάτη, η Τράπεζα δεν έχει βοηθήσει στο να λυθεί το πρόβλημα. Παράλληλα, οι ειδικοί της Τράπεζας πρέπει να είναι σε θέση να μοιραστούν τις γνώσεις τους για το πώς άλλες χώρες λύνουν παρόμοια προβλήματα. Όπως ένας Ινδός ανώτερος υπάλληλος μου είπε, «δεν χρειάζομαι άλλον έναν ειδικό για την Ινδία. Έχω πάνω από ένα δισεκατομμύριο από αυτούς. Χρειάζομαι παγκόσμιας κλάσης ειδικούς σχετικά με τα συνταξιοδοτικά συστήματα, τις συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και τα εκπαιδευτικά συστήματα». Η χρηματοδότηση σπανίως είναι από μόνη της η απάντηση.

Οι «πελάτες» έχουν πολύ διαφορετικές ανάγκες. Οι χώρες που αγωνίζονται να ξεφύγουν από κύκλους βίας, κακή διακυβέρνηση, αστάθεια και φτώχεια χρειάζονται πολύ περισσότερα από αναπτυξιακές θεωρίες. Κατά τη διάρκεια των ημερών μου στην κυβέρνηση των ΗΠΑ, είδα το πώς οι τομείς της ασφάλειας, της οικονομίας και η διπλωματία συχνά συνεργάστηκαν σπασμωδικά σε χώρες που παλεύουν μέσα σε συγκρούσεις. Η Παγκόσμια Τράπεζα μπορεί να βοηθήσει τη σύνδεση αυτών των κλάδων. Το 1944, τo "R" στο IBRD (σ.σ.: η Ανασυγκρότηση, δηλαδή) προσετέθη για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης και της Ιαπωνίας. Σήμερα, αντιπροσωπεύει το έργο της Παγκόσμιας Τράπεζας σε ταραγμένη μέρη όπως το Αφγανιστάν, η Αϊτή και η Λιβερία.

Χώρες μεσαίου εισοδήματος - Βραζιλία, Κίνα, Ινδία, Ινδονησία, Μεξικό, Τουρκία και άλλες – αντιμετωπίζουν εντελώς διαφορετικά προβλήματα. Αυτές οι χώρες, οι οποίες κατοικούνται ακόμη από τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού που διαβιώνει με λιγότερα από 2 δολάρια την ημέρα, έχουν έντονες αναπτυξιακές προκλήσεις να αντιμετωπίσουν η καθεμιά ξεχωριστά. Παράλληλα, παίζουν έναν όλο και σημαντικότερο ρόλο στην παγκόσμια οικονομία και στην ανάπτυξη των άλλων χωρών. Οι ενέργειές τους θα είναι απαραίτητες για την διαμόρφωση βιώσιμων λύσεων σε διακρατικά προβλήματα, είτε πρόκειται για την υγεία, το εμπόριο, το περιβάλλον, ή τη χρηματοπιστωτική ενοποίηση. Η Τράπεζα δεν χρειάζεται μόνο για να βοηθήσει τις χώρες μέσου εισοδήματος αλλά και να μοιραστεί τις εμπειρίες τους με άλλες και να τις ενθαρρύνει να αναλάβουν μεγαλύτερες διεθνείς ευθύνες.

Μια αρχική πρόκληση αποκάλυψε τη νέα προσέγγιση επίλυσης των προβλημάτων από την Τράπεζα. Στο τέλος του 2007, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν. Η άνοδος των τιμών των καυσίμων όξυνε τις πιέσεις. Ορισμένοι οικονομολόγοι της Παγκόσμιας Τράπεζας, σκεπτόμενοι με συνολικούς όρους, είπαν ότι τα εισοδήματα από τις υψηλές τιμές των βασικών προϊόντων θα επιτρέψουν στις περισσότερες χώρες να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο. Άλλοι υποστήριξαν ότι το πρόβλημα θα πρέπει να το διαχειρίζονται καλύτερα οι ανθρωπιστικές οργανώσεις και όχι τα ιδρύματα μακροχρόνιας ανάπτυξης. Όμως, δεκάδες εκατομμύρια φτωχοί άνθρωποι δεν είχαν ένα μαξιλάρι για να μαλακώσει το χτύπημα. Οικογένειες έζησαν χωρίς γεύματα. Αγρότες δεν μπορούσαν να αγοράσουν τις πρώτες ύλες που χρειάζονταν. Ταραχές ξέσπασαν για τα τρόφιμα. Δεν έχει νόημα να μιλάμε για τα μακροπρόθεσμα εάν οι πληθυσμοί και οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να αντιμετωπίζουν τις βραχυπρόθεσμες κρίσεις.

Η Παγκόσμια Τράπεζα κινήθηκε γρήγορα, σε συνεργασία με υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών για να συστήσει το Πρόγραμμα Παρέμβασης για την Παγκόσμια Επισιτιστική Κρίση και για τη δημιουργία ενός μηχανισμού ταχείας χρηματοδότησης για τη στήριξη γεωργών. Παράλληλα, οι υψηλότερες τιμές και η μεγαλύτερη ζήτηση για αγροτικά προϊόντα εξαιτίας της αύξησης του πληθυσμού πρόσφερε μια ευκαιρία προώθησης της ανάπτυξης, στο βαθμό που η Τράπεζα θα μπορούσε να βοηθήσει στην αύξηση της παραγωγικότητας και την παραγωγής. Σήμερα, το πρόγραμμα της Τράπεζας για την κρίση έχει βοηθήσει 40 εκατομμύρια ευάλωτα άτομα σε 47 χώρες. Οι επενδύσεις της εκτείνονται σε όλη την γεωργική αλυσίδα παραγωγής αξίας, που περιλαμβάνει την έρευνα, τα δικαιώματα ιδιοκτησίας (συμπεριλαμβανομένων των γυναικών αγροτών), σπόρους, άρδευση, λιπάσματα, αποθήκευση και μάρκετινγκ – πάντα ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα. Η χρηματοοικονομική εμπειρία της Τράπεζας μπορεί να βοηθήσει τους γεωργούς και τους αγοραστές τροφίμων να διαχειριστούν τα ρίσκα τους μέσω χρηματοοικονομικών παραγώγων σχετικών με τους μετεωρολογικούς παράγοντες, μέσω της ασφάλισης των καλλιεργειών και των αγορών συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (futures).

Όταν οι κρίσεις των τροφίμων και των καυσίμων ξεπεράστηκαν από την παγκόσμια οικονομική κρίση, η Παγκόσμια Τράπεζα κινητοποίησε χρηματοδοτικές δεσμεύσεις άνω των 200 δισ. δολαρίων για την στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών, εκταμιεύοντας πολύ γρήγορα τα περισσότερα από αυτά. Εξίσου σημαντικό είναι ότι αντιμετώπισε συγκεκριμένα ελαττώματα της αγοράς με την επέκταση της χρηματοδότησης του εμπορίου, ανακεφαλαιοποιώντας τράπεζες στις αναπτυσσόμενες χώρες και εξαγοράζοντας προβληματικά στοιχεία ενεργητικού. Συνεργάστηκε με την Αυστραλία, την Ιαπωνία και την Αναπτυξιακή Τράπεζα της Ασίας (Asian Development Bank) για να προσφέρει 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια στην Ινδονησία ώστε να τα αντλήσει, αν οι συνθήκες επιδεινώνονταν. Η ύπαρξή αυτής της δυνατότητας επέτρεψε στην ινδονησιακή κυβέρνηση να δαπανήσει περισσότερα για την αντιμετώπιση της ύφεσης και να διαβεβαιώσει τους επενδυτές για την ικανότητά της να χρηματοδοτήσει τον επεκτατικό της προϋπολογισμό. Σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε ότι θα παράσχει μέχρι και 25 δισεκατομμύρια δολάρια για να ενθαρρύνει τις τράπεζες στην ΕΕ να διατηρήσουν την ροή των πιστώσεων προς την Ανατολική Ευρώπη.

Η Τράπεζα συνεργάζεται επίσης με τους «πελάτες» της σχετικά με μακροπρόθεσμες επενδύσεις για να θέσει τα θεμέλια της ανάκαμψης, εστιάζοντας σε τρεις τομείς. Πρώτον, επενδύσεις σε υποδομές που συμβάλλουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας, αυξάνουν τη μελλοντική παραγωγικότητα και διογκώνουν την ζήτηση για μηχανήματα και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από τις αναπτυγμένες χώρες. Δεύτερον, προωθεί δίκτυα ασφαλείας για την προστασία των πλέον ευάλωτων. Με το να μοιράζεται τα μαθήματα που πήρε από τη Βραζιλία και το Μεξικό, η Τράπεζα έχει βοηθήσει πάνω από 40 χώρες να ξεκινήσουν προγράμματα μεταφοράς μετρητών υπό όρους, με τα οποία πληρώνουν τις φτωχές οικογένειες που κρατούν τα παιδιά τους στο σχολείο και λαμβάνουν προληπτική υγειονομική περίθαλψη. Τρίτον, μέσω της IFC, η Παγκόσμια Τράπεζα έχει επεκταθεί στη χρηματοδότηση προς τον ιδιωτικό τομέα, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και τα ιδρύματα μικροχρηματοδότησης. Αυτή η εξειδικευμένη προσέγγιση απέχει πολύ από τον αδιάκριτο δανεισμό του παρελθόντος. Μερικές φορές, η τράπεζα πρέπει να πει «όχι» στους «πελάτες» που αρνούνται να ανταποκριθούν στις προδιαγραφές και τις εγγυήσεις σχετικά με τον τομέα της διαφθοράς, του περιβάλλοντος και της διακυβέρνησης. Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία θέλει να αναβαθμίσει τόσο την ποιότητα όσο και την ποσότητα της ανάπτυξής της.

ΕΠΕΚΤΕΙΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

Για να συγκεντρώσει κεφάλαια και να κάνει αποτελεσματικές επενδύσεις, η Παγκόσμια Τράπεζα πρέπει να παράγει αποτελέσματα, να διευρύνει τη βάση της οικονομικής της υποστήριξης και να προσφέρει στους «πελάτες» της καινοτόμα χρηματοοικονομικά εργαλεία. Κάθε τρία χρόνια, η τράπεζα πρέπει να αναπληρώνει το ταμείο της για τις φτωχότερες χώρες, τον IDA. Ακόμα και τώρα, σε μια εποχή οικονομικών περιορισμών, οι μέτοχοι της Παγκόσμιας Τράπεζας – οι 187 χώρες-μέλη της - αποφάσισαν ότι οι προτεραιότητες και οι επιδόσεις του θεσμού αυτού δικαιολογούν πρώτης τάξεως οικονομική υποστήριξη. Το 2007 και το 2010, δύο χρονιές που η αναπλήρωση του IDA έφτασε σε ύψη ρεκόρ συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 90 δισεκατομμύρια δολάρια. Το 2010, οι μέτοχοι υποστήριξαν επίσης την πρώτη αύξηση κεφαλαίου της IBRD μετά από περισσότερα από 20 χρόνια, επιτρέποντάς της να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πελατών της σε μια περίοδο κρίσης, με την έκδοση ομολόγων που βαθμολογούνται με ΑΑΑ.

Αυτά τα πακέτα χρηματοδότησης εξαρτώνται από την ιδέα των «υπεύθυνων μετόχων» για τις αναδυόμενες οικονομίες - η ιδέα ότι θα πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη μαζί με την αυξανόμενη δύναμή τους – ώστε να δουλέψουν σε σκληρούς, οικονομικούς όρους. Οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν αρχίσει να διαδραματίζουν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο: συνέβαλαν περισσότερο από ποτέ στην προσπάθεια των δύο αναπληρώσεων κεφαλαίου του IDA και προσέφεραν περισσότερο από το ήμισυ της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της IBRD. Η IBRD και η IFC είχαν έσοδα κάθε χρόνο, τα οποία χρησιμοποιούνταν για την ενίσχυση του κεφαλαίου τους, για την κάλυψη του κόστους των διοικητικών προϋπολογισμών τους (τον οποίο η Τράπεζα κρατά στάσιμο σε πραγματικούς όρους) και ακόμη και να κάνουν εισφορές δισεκατομμυρίων δολαρίων στον IDA. Οι χώρες που απόλαυσαν τις επενδύσεις του IDA υποστήριξαν την συγκέντρωση χρημάτων υιοθετώντας την εστίαση της Παγκόσμιας Τράπεζας στην αποτελεσματικότητα και τη λογοδοσία, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης των νέων εργαλείων δανεισμού που συνδέουν τις πληρωμές με συγκεκριμένα επιτεύγματα.

Υπάρχει χώρος για περισσότερη καινοτομία. Με προσαρμογές στους όρους που επιβάλλονται στους δικαιούχους και μέσω της ροής των αποπληρωμών από αυτούς, ο IDA θα πρέπει να κινηθεί προς μεγαλύτερη αυτάρκεια. Εξίσου σημαντικό είναι ότι υπάρχουν τεράστιες ευκαιρίες για την Παγκόσμια Τράπεζα να καλλιεργήσει τις ιδιωτικές επενδύσεις. Πολλές χώρες στην Αφρική γνώρισαν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης για μια δεκαετία. Λαμβάνουν μέτρα για να προωθήσουν την περιφερειακή ολοκλήρωση και τις υποδομές τους, και η Τράπεζα συνεργάζεται μαζί τους για να βελτιώσουν το επιχειρηματικό και το επενδυτικό τους κλίμα. Η έκθεση της Τράπεζας «Doing Business», για παράδειγμα, επιτρέπει στις χώρες να εξετάσουν πόσο φιλόξενες είναι για τις μικρές επιχειρήσεις.

Το 2009, η IFC δημιούργησε την «IFC Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων» (AMC), η οποία προστίθεται στο παραδοσιακό μοντέλο της IFC για τη συγκέντρωση χρημάτων στις αγορές ομολόγων και στη συνέχεια την επένδυσή τους. Η AMC καταγράφει τους σημαντικούς οικονομικούς πόρους που κατέχονται από τα κρατικά επενδυτικά ταμεία, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και άλλους θεσμικούς επενδυτές και τα κατευθύνει σε επικερδείς επενδυτικές ευκαιρίες που καθορίζονται από την IFC. Η AMC αξίζει πλέον πάνω από 4 δισεκατομμύρια δολάρια, εκ των οποίων τα περίπου 3 δισεκατομμύρια προέρχονται από ξένους επενδυτές που είχαν ελάχιστη έκθεση στην Αφρική και άλλες λιγότερο αναγνωρίσιμες αναδυόμενες αγορές. Προς το παρόν, οι επενδυτές αυτοί στηρίζονται στις καλές επιδόσεις της IFC στο να συνδυάζει την ανάπτυξη με την παραγωγή εσόδων. Με την πάροδο του χρόνου, ο αριθμός των επενδυτών αυτών θα μεγαλώσει, καθώς γίνονται πιο εξοικειωμένοι με αυτές τις αναπτυσσόμενες αγορές.
Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη νέων τρόπων για να χρησιμοποιήσει τη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση άλλων παγκόσμιων προβλημάτων. Ενθαρρυμένη από τον πρώην Αμερικανό υπουργό Οικονομικών Χένρι Πόλσον, η Τράπεζα συγκέντρωσε πάνω από 6 δισ. δολάρια από τις κυβερνήσεις για νέα «επενδυτικά κεφάλαια για το κλίμα» ώστε να βοηθήσει χώρες να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση και την τεχνολογία τους, να μειώσουν τις εκπομπές τους και να προστατευτούν έναντι της κλιματικής αλλαγής. Τα κεφάλαια αυτά έχουν κινητοποιήσει έργα αξίας περίπου 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε 45 αναπτυσσόμενες χώρες. Καθώς οι διαπραγματευτές συζητούν το πώς πρέπει να μοιάζει ένα «Πράσινο Ταμείο» του ΟΗΕ, η Παγκόσμια Τράπεζα έχει ήδη ιδρύσει ένα, το οποίο και λειτουργεί. Η Τράπεζα, επίσης, έφερε καινοτομία στο χρηματοπιστωτικό τομέα για να προωθήσει σχέδια για την ανάπτυξη φαρμάκων, την προστασία της άγριας ζωής, τη μείωση του κόστους των τροφίμων και των ανθρωπιστικών προμηθειών και δημιούργησε ασφαλιστήρια έναντι φυσικών καταστροφών.

Η προσέγγιση της Τράπεζας είναι να «μαζέψει κι άλλους στην παρέα». Η Τράπεζα έχει πολλαπλασιάσει την υποστήριξη για έργα και επωφελήθηκε από το συγκριτικό πλεονέκτημα του κάθε εταίρου. Έχει εμβαθύνει τους δεσμούς της με τις περιφερειακές αναπτυξιακές τράπεζες (συμπεριλαμβανομένων και αρκετών αραβικών κεφαλαίων και τραπεζών), με ιδιώτες επενδυτές, με κυβερνήσεις και με ιδρύματα. Η IFC, από την πλευρά της, μπορεί να συνεργαστεί με εμπορικές τράπεζες και άλλους για να μοιραστεί το ρίσκο, για παράδειγμα, διατηρώντας τη ροή της χρηματοδότησης του εμπορίου μέσω επιχειρησιακών συνεργασιών με τράπεζες. Η IFC δεσμεύει επίσης περίπου 3 δισ. δολάρια μέσω περίπου 180 ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων στις αναπτυσσόμενες χώρες για τη δημιουργία αγορών μέσω των οποίων οι επενδυτές μπορούν να παρέχουν μακροπρόθεσμα κεφάλαια σε ιδιοκτήτες τοπικών επιχειρήσεων. Με την πάροδο του χρόνου, η Παγκόσμια Τράπεζα στοχεύει στην κατασκευή υποδομών για την αγορά αλλά και στη συσσώρευση εμπειρίας, είτε πρόκειται για τοπικές αγορές ομολόγων, μετοχών και συναλλάγματος είτε για τη χρηματοδότηση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΚΑΛΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ, ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ

Η προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης και η καταπολέμηση της διαφθοράς αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ανάπτυξης. Όταν ήρθα στην Τράπεζα, το έργο της καταπολέμησης της διαφθοράς ήταν βυθισμένο στην απογοήτευση, την καχυποψία και τη σύγκρουση. Μια ανεξάρτητη επιτροπή αναθεώρησης με επικεφαλής τον πρώην πρόεδρο της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve) Πολ Βόλκερ, παρήγαγε ένα ανεκτίμητο «οργανόγραμμα» που επέτρεψε στο προσωπικό της τράπεζας να εργαστεί πιο αποτελεσματικά με τους εξωτερικούς φορείς, τους πελάτες, τους χορηγούς και το ίδιο το συμβούλιο των εκτελεστικών διευθυντών της Τράπεζας.

Ωστόσο, η Τράπεζα πρέπει να κάνει περισσότερα από το να διερευνά, να διώκει και να τιμωρεί εκείνους οι οποίοι ασχολούνται με την απάτη και την κλοπή. Σε πολλές πλούσιες σε πόρους χώρες, η κύρια πρόκληση για την κυβέρνηση είναι να χρησιμοποιήσει τα έσοδα με σύνεση, να αντιμετωπίσει τη διαφθορά και να διευρύνει τα οφέλη της ανάπτυξης. Εφαρμόζοντας την εμπειρία της, η Τράπεζα πρέπει να πάρει μέτρα για την πρόληψη της διαφθοράς, τη βελτίωση της διαφάνειας και τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στην υποστήριξη της καλής διακυβέρνησης. Θα πρέπει επίσης να βοηθήσει τις κυβερνήσεις - όλο και περισσότερο, σε υποεθνικό επίπεδο – να ενισχύσουν τη δημοσιονομική διαχείριση, τα συστήματα προμηθειών, τους ελεγκτές και άλλους κατάλληλους ελέγχους.

Η Παγκόσμια Τράπεζα θα χρειαστεί νέα εργαλεία για να αντιμετωπίσει νέα μεγαλύτερα εμπόδια. Το 2010, η Τράπεζα προώθησε μια συμφωνία με τις τράπεζες περιφερειακής ανάπτυξης, που εξασφαλίζει ότι τα άτομα και οι εταιρείες που βρέθηκαν ένοχοι για κλοπή από μία από αυτές τις τράπεζες θα τιμωρούνται από όλες. Η ομάδα της Τράπεζας που εργάζεται για την αντιμετώπιση της διαφθοράς πρότεινε διακανονισμούς για τους ενόχους, διακανονισμούς που συνδυάζουν τις κυρώσεις με πληρωμές αποζημιώσεων και εισφορές σε ομάδες κατά της διαφθοράς. Η Πρωτοβουλία για την Ανάκτηση Κλαπέντων Περιουσιακών Στοιχείων (Stolen Asset Recovery Initiative) βοηθά τις κυβερνήσεις στην ανάκτηση κεφαλαίων που έχουν κλαπεί από ηγέτες που λεηλάτησαν τα θησαυροφυλάκια των χωρών τους.

Η Τράπεζα κατευθύνει επίσης διάφορες περιπτώσεις στις εθνικές διωκτικές αρχές, και παρόλο που οι κυβερνήσεις ασκούν εισαγγελικές διακρίσεις, εκείνες οι κυβερνήσεις που συστηματικά δεν διώκουν τους διεφθαρμένους βάζουν σε κίνδυνο τη σχέση τους με την Τράπεζα. Για να υποστηριχθούν οι ανακριτές, οι εισαγγελείς, οι δικαστές και άλλοι σε αυτή τη συχνά επικίνδυνη εργασία, το 2010 η Τράπεζα προέβη στη σύσταση της Διεθνούς Συμμαχίας Κυνηγών Διαφθοράς, ένα δίκτυο άνω των 200 αξιωματούχων κατά της διαφθοράς από 134 χώρες. Η Τράπεζα αναπτύσσει επίσης ένα Ταμείο για να βοηθήσει τους πολίτες και τις τοπικές ομάδες πολιτών που υποστηρίζουν την λογοδοσία.

ΕΚΔΗΜΟΚΡΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Η Παγκόσμια Τράπεζα δεν κατέχει όλες τις απαντήσεις. Κατά τη λήψη αποφάσεων που μπορεί να έχουν τεράστιο αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων, θα πρέπει να ακούσει εκείνους που βρίσκεται πλησιέστερα στα θέματα. Ένα από τα πολλά μηνύματα από τα πλήθη που συγκλόνισαν τη Μέση Ανατολή το 2011 ήταν ότι η παγκόσμια οικονομική ελευθερία πρέπει να συνδυαστεί με την καλή διακυβέρνηση, τη φωνή των πολιτών και την κοινωνική λογοδοσία.

Η βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη εξαρτάται από την μετατόπισή της από την ελίτ σε μια χαμηλότερη προσέγγιση, σε μια ανάπτυξη που εκδημοκρατίζεται. Αυτό σημαίνει να δίνουμε στους ανθρώπους τα εργαλεία για τη συλλογή δεδομένων ώστε να κατανοούν καλύτερα τα θέματα της ανάπτυξης, μαζί με ευκαιρίες να μοιράζονται τις γνώσεις τους. Οι θεσμοί αντιστέκονται στο να είναι ανοικτοί απέναντι στις κοινωνίες. Αλλά η πληροφόρηση είναι δύναμη. Το να ανοίγεται κανείς σημαίνει να αποκαλύπτει λάθη και να αντιμετωπίζει κριτική, το οποίο είναι δύσκολο, αλλά τελικά κάνει πιο αποτελεσματικούς τους θεσμούς. Στην περίπτωση της Παγκόσμιας Τράπεζας, το να καταστεί πιο προσιτή βελτιώνει την απόδοσή της και δείχνει στον κόσμο τι κάνει η Τράπεζα και πώς λειτουργεί. Η διαφάνεια είναι το καλύτερο αντίδοτο στις θεωρίες συνωμοσίας.

Το 2010, η Παγκόσμια Τράπεζα ξεδίπλωσε μια νέα πολιτική πρόσβασης στην πληροφόρηση, η οποία απελευθερώνει τεράστιους αριθμούς εγγράφων και δίνει στο κοινό περισσότερες πληροφορίες από ποτέ σχετικά με τα σχέδια της Τράπεζας, τις αναλυτικές και συμβουλευτικές δραστηριότητές της, καθώς και τις εργασίες της εκτελεστικής της επιτροπής. Διαμορφωμένη από προγράμματα «ελευθερίας των πληροφοριών» της Ινδίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, η πολιτική αυτή σηματοδοτεί μια επαναστατική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο η Τράπεζα αντιμετωπίζει τις πληροφορίες και είναι η πιο εκτεταμένη τέτοια πολιτική σε οποιονδήποτε πολυμερή οργανισμό.

Η Πρωτοβουλία Ελεύθερων Δεδομένων μπορεί να αποδειχθεί ακόμη πιο σημαντική. Βάσει του προγράμματος αυτού, η Τράπεζα κάνει χιλιάδες σύνολα δεδομένων ελεύθερα διαθέσιμα σε οποιονδήποτε έχει σύνδεση στο Internet. Καθένας, από ένα διδακτορικό φοιτητή στην Αυστραλία μέχρι έναν γεωργό στην Κένυα μπορεί πλέον να αναλύσει τα στοιχεία της τράπεζας. Το 2010, ο διαγωνισμός «Εφαρμογές για την Ανάπτυξη» ενθάρρυνε προγραμματιστές λογισμικού σε όλο τον κόσμο να βρουν νέες χρήσεις γι' αυτό τον πλούτο δεδομένων και οι ερευνητές της Παγκόσμιας Τράπεζας δημιουργούν εφαρμογές λογισμικού για την περαιτέρω αύξηση της προσβασιμότητας στα δεδομένα. Η Τράπεζα επίσης δημιουργεί μια «εφαρμογή ακεραιότητας» για να δώσει απευθείας στους πολίτες πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα σχέδια της Τράπεζας και ένα μέσο άμεσης υποβολής καταγγελιών σχετικά με τη διαφθορά που υφίστανται οι ίδιοι. Η Τράπεζα σχεδιάζει να συνεργαστεί με κοινότητες για να χαρτογραφήσει την κοινωνική τους υποδομή - όπως είναι τα νοσοκομεία, τα σχολεία και οι πηγές καθαρού νερού - έτσι ώστε οι χωρικοί να μπορούν να επιρρίπτουν ευθύνες στους αξιωματούχους. Το επόμενο βήμα είναι να επιτρέπουν στους ανθρώπους να χρησιμοποιούν φορητές συσκευές για να ενημερώνουν την Τράπεζα από οπουδήποτε για το τι που πραγματικά συμβαίνει στα έργα που χρηματοδοτεί.

Όλα αυτά τα προγράμματα αποτελούν ένα πολύ διαφορετικό μοντέλο από την «τράπεζα που γνωρίζει καλύτερα από τους άλλους», μια συμπεριφορά που ίσχυε στο παρελθόν. Αναγνωρίζοντας τις προσπάθειες της Παγκόσμιας Τράπεζας, τον περασμένο χρόνο η οργάνωση Δημοσιοποιείστε Αυτά Που Χρηματοδοτείτε (Publish What You Fund) κατέταξε τον IDA στην πρώτη θέση μεταξύ 58 πολυμερών και διμερών αναπτυξιακών οργανισμών ως προς τη διαφάνεια.

ΜΙΑ ΠΙΟ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Τέλος, καθώς οι αναπτυσσόμενες χώρες ζητούν δικαίως ένα μεγαλύτερο λόγο στον τρόπο που ο κόσμος προχωρεί, η Παγκόσμια Τράπεζα πρέπει να αντικατοπτρίσει αυτή την αλλαγή. Το 2010, η Τράπεζα αύξησε την εκπροσώπηση των αναπτυσσόμενων χωρών στο συμβούλιο των εκτελεστικών διευθυντών της από 44% σε μόλις κάτω από 50%. Αλλά δεδομένου ότι το συμβούλιο σπάνια ψηφίζει, η προσθήκη μιας νέας θέσης συμβούλου για την υποσαχάρια Αφρική ήταν ίσως πιο σημαντική, προσθέτοντας μια ακόμα φωνή στο τραπέζι. Ορισμένες χώρες υποστηρίζουν ότι ο έλεγχος πρέπει να μοιράζεται 50-50 μεταξύ των ανεπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών. Αυτή η πρόταση προκαλεί ακανθώδη ερωτήματα: Ποιες χώρες ανήκουν στην κατηγορία «αναπτυσσόμενες»; Καθώς περισσότερες χώρες γίνονται «αναπτυγμένες», θα πρέπει το 50% των ψήφων να εξακολουθεί να φυλάσσεται για τους υπόλοιπους; Πρέπει η δύναμη των ψήφων να αντανακλά επίσης τη συμβολή των χωρών στον IDA ή στα άλλα Ταμεία; Μήπως αυτοί οι διαχωρισμοί ενισχύσουν τη λογική Βορρά-Νότου που αντανακλά ένα παλιό μοντέλο;

Ο στόχος της διοίκησης της Τράπεζας ήταν να βασίσει τη φωνή και την εκπροσώπηση στο πώς η Τράπεζα κάνει τη δουλειά της, αρχής γενομένης συμπεριφερόμενη στους «πελάτες» με αξιοπρέπεια και σεβασμό και να αντανακλά καλύτερα τη συμμετοχή της Τράπεζας στο εργατικό δυναμικό της. Βοηθά να είναι κανείς τοπικός: γραφεία σε περισσότερες από 100 χώρες φέρνουν το προσωπικό πιο κοντά στους «πελάτες» και τους άλλους μετόχους. Οι υπάλληλοι της Τράπεζας προέρχονται από 167 χώρες και σχεδόν τα δύο τρίτα των μελών του προσωπικού προέρχονται από αναπτυσσόμενες χώρες και κράτη σε μετάβαση. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της, ο Κινέζος μελετητής Τζάστιν Λιν, είναι το πρώτο πρόσωπο από μια αναπτυσσόμενη χώρα σε αυτή τη θέση. Το 50% των ανώτερων στελεχών της τράπεζας είναι πλέον γυναίκες και περίπου το 45% των ανώτερων εκτελεστικών προέρχονται από αναπτυσσόμενες χώρες.

Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει επίσης επεκτείνει σταδιακά το παγκόσμιο ίχνος των προσπαθειών της να μοιραστεί γνώση. Έχει χτίσει ένα κέντρο στο Ναϊρόμπι που βοηθά χώρες σε μεταπολεμική κατάσταση και έναν κόμβο στη Σιγκαπούρη που επικεντρώνεται στην ανάπτυξη αστικών υποδομών και συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Όπως αντανακλούν αυτές οι θεσμικές αλλαγές, σήμερα η ανάπτυξη είναι τόσο γνώση όσο και δανεισμός, και η γνώση πρέπει να ρέει από βορρά προς νότο, από ανατολικά προς τα δυτικά, από τα λαϊκά στρώματα στους διαδρόμους της εξουσίας, κ.λπ. Δεν περιορίζεται πλέον από τις παλιές ιεραρχίες.

ΠΕΡΑΝ ΤΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ

Η εμπειρία μου πριν έρθω στην Παγκόσμια Τράπεζα με οδήγησε να θέσω την παραγωγή αποτελέσματος ως προτεραιότητα. Η εστίαση στα αποτελέσματα μπορεί να φαίνεται προφανής, αλλά οι δημόσιες πολιτικές εκτιμήσεις συχνά οδηγούνται από πνευματικές αντιπαραθέσεις, πολιτικές τοποθετήσεις, ιδεολογικά ρεύματα και μόδες. Ειδικά οι διεθνείς οργανισμοί μπορεί να γίνουν τόσο εσωστρεφείς με τις διαδικασίες και τις συζητήσεις ώστε να παραβλέψουν το ζωτικό ρόλο της αποτελεσματικότητας. Η έμφαση σε πρακτικά αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα σημαντική σε δημόσιους οργανισμούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, όπου οι έλεγχοι και οι ισορροπίες, οι διαδικασίες και οι επιτροπές μπορεί να δράσουν ανασταλτικά για την πρωτοβουλία. Τα επιτεύγματα τονώνουν το ηθικό, την υποστήριξη, τη λογοδοσία και τη νομιμότητα.

Η Τράπεζα έχει κάνει μια συντονισμένη προσπάθεια για να γίνει ταχύτερη και πιο ευέλικτη. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά περισσότερα να κάνουμε. Στελέχη πρέπει να βοηθούν τις ομάδες τους να γεφυρώσουν τις ανησυχίες των διαφόρων φορέων (σχετικά με εγγυήσεις, καλές πρακτικές προμηθειών, συνεργασία των κυβερνήσεων και άλλα θέματα) με τους εθνικούς ομόλογούς τους, στη χώρα της οποίας τα προβλήματα προσπαθούν να λύσουν. Πρέπει συνεχώς να μαθαίνουν και να βελτιώνονται, χωρίς να αφήνουν τη διαδικασία να παραλύει.

Κατά τα τελευταία πέντε χρόνια, οι προσπάθειες της Παγκόσμιας Τράπεζας να εκσυγχρονιστεί ήταν μέρος της ευρύτερης κίνησης για τον εκσυγχρονισμό τής πολυμέρειας. Αυτή η ώθηση αντανακλά μια μετατόπιση στην παγκόσμια οικονομία προς πολλαπλούς πόλους ανάπτυξης, μια εξέλιξη που θα ενισχύσει τις ευκαιρίες, τον βιοπορισμό και την καινοτομία. Ταυτόχρονα, ο κόσμος θα χρειαστεί ένα υγιές πολυμερές σύστημα που θα ενθαρρύνει περισσότερες χώρες να αντιμετωπίζουν κοινές ανησυχίες με αυξημένο καταμερισμό ευθυνών.

Με τον καιρό, ο στόχος της Παγκόσμιας Τράπεζας θα πρέπει να είναι να ωθήσει τις χώρες να προχωρήσουν πέρα από την βοήθεια. Πάντα θα υπάρχει ανάγκη για ανθρωπιστική βοήθεια και για αρκετό καιρό ακόμα, φτωχές και διασπασμένες από συγκρούσεις χώρες θα χρειάζονται βοήθεια για να αναπτυχθούν. Ο στόχος, όμως, θα πρέπει να είναι να ξεπεράσουμε την εξάρτηση. Η Παγκόσμια Τράπεζα θα πρέπει να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις - μέσω της δημόσιας υγείας, της εκπαίδευσης και της διατροφής, καθώς και χρηματοοικονομικών επενδύσεων - για την τόνωση των επιχειρήσεων, την απασχόληση, την παραγωγικότητα καθώς και συνδέσμους προς παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και logistics. Μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της διακυβέρνησης, του κράτους δικαίου, την οικονομική ελευθερία, την περιβαλλοντική αειφορία και την κοινωνική λογοδοσία. Όλες οι χώρες, εν τω μεταξύ, θα πρέπει να ανοίξουν τις αγορές τους στις αναπτυσσόμενες χώρες. Και όλες οι χώρες θα πρέπει να αξιοποιήσουν την ενέργεια και την ευφυΐα όλων των ανθρώπων τους, ιδίως των κοριτσιών και των γυναικών, οι οποίες αντιπροσωπεύουν μια αναδυόμενη πηγή ανάπτυξης παντού.

Μεγάλο μέρος της ιστορίας της Παγκόσμιας Τράπεζας έχει συσχετιστεί με τον Τρίτο Κόσμο. Ο Τρίτος Κόσμος είναι μια ξεπερασμένη ιδέα. Ωστόσο, η ανάπτυξη δεν είναι. Στην πραγματικότητα, τα μαθήματα της ανάπτυξης - όπως και των αρχών της χρηστής οικονομίας - είναι όλο και περισσότερο εφαρμόσιμα σε όλες τις χώρες. Σήμερα, ο κόσμος χρειάζεται επειγόντως να προχωρήσουμε πέρα από την οικονομική κρίση και να θέσουμε τα θεμέλια για ένα κόσμο πέρα από την οικονομική ενίσχυση. Για να γίνει αυτό, ο κόσμος χρειάζεται ακόμα την Παγκόσμια Τράπεζα.

Πρωτότυπο: http://www.foreignaffairs.com/articles/137243/robert-b-zoellick/why-we-s...

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.