Η τρομοκρατία των εποίκων

Από την άλλη, ο στρατός δεν πιέζεται από την ισραηλινή κοινή γνώμη για να προστατεύσει και τους Παλαιστινίους που τελούν υπό τη δικαιοδοσία του. Αν και οι Ισραηλινοί είχαν δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για την ειρηνευτική διαδικασία κατά την εποχή των διαπραγματεύσεων του Όσλο, οι επιθέσεις αυτοκτονίας, η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων το 2000 και η σφαγή της δεύτερης ιντιφάντα που επακολούθησε, τους προκάλεσαν σύγχυση, αγανάκτηση και δυσπιστία ως προς τις προθέσεις των Παλαιστινίων. Στα μάτια των περισσοτέρων Ισραηλινών, οι Παλαιστίνιοι ηγέτες απέτυχαν να διαπραγματευθούν με καλή πίστη και απάντησαν στην καλή πίστη του Ισραήλ με κύμα τρομοκρατίας. Παρότι η πλειοψηφία των Ισραηλινών υποστηρίζει μια καταρχήν συμφωνία και αμφισβητεί την ορθότητα της δημιουργίας εποικισμών, δεν παύει να κατηγορεί τους Παλαιστινίους για τη συνέχιση της σύγκρουσης και να παραμένει επιφυλακτική απέναντι στις πιθανότητες σύναψης συμφωνίας στο εγγύς μέλλον. Με τον περιορισμό των βιαιοτήτων και την απομάκρυνση της ειρήνης, οι Ισραηλινοί έγιναν αδιάφοροι για την κατάσταση που επικρατεί στη Δυτική Όχθη και εμφανίζονται κορεσμένοι από το παλαιστινιακό ζήτημα εν γένει, προτιμώντας να περιορίσουν ή και να αγνοήσουν το πρόβλημα, ει δυνατόν. Καθώς το φιλειρηνικό στρατόπεδο εμφανίζεται εξουδετερωμένο και την κυβέρνηση έχουν οι συντηρητικοί, αποκτούν επιρροή στην ισραηλινή πολιτική ζωή πολιτικοί με ακροδεξιά αντανακλαστικά, ιδιαίτερα όσον αφορά το ζήτημα των εποικισμών. Τα τελευταία χρόνια, η ακροδεξιά έχει διεισδύσει ακόμη και στο Λικούντ, το κόμμα του πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου, αναδεικνύοντας το εποικιστικό ζήτημα σε κίνδυνο για όποιον πολιτικό του Λικούντ θα τολμούσε να εναντιωθεί.
Όταν η ισραηλινή κυβέρνηση φθάνει στο σημείο να συγκρουστεί με τους εξτρεμιστές εποίκους, τότε βρίσκεται σε μειονεκτική θέση από πολιτική άποψη. Οι ακροδεξιοί έποικοι αντιλαμβάνονται γιατί το Ισραήλ αντιδρά τόσο χλιαρά στις ενέργειές τους και επιδιώκουν να εκμεταλλευθούν αυτήν την απροθυμία. Και η βίαιη δράση τους πολύ συχνά πέτυχε να αλλάξει ή και να αποτρέψει κυβερνητικές αποφάσεις που τους έβρισκαν αντίθετους.

ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΙ ΥΠΕΡΑΝΩ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Η αύξηση της βίας των εξτρεμιστών εποίκων πηγάζει από βαθιές αλλαγές που έχουν συμβεί στις τάξεις των εποίκων γενικότερα, ιδιαιτέρως με τη δραματική αύξηση του πλήθους τους και τη μετατόπιση της ιδεολογικής τους βάσης. Ισραηλινοί πολίτες άρχισαν να μετοικούν στη Δυτική Όχθη και στη Γάζα λίγο μετά τον πόλεμο του 1967, όταν το Ισραήλ κατέκτησε και τις δύο περιοχές. Μερικοί Εβραίοι θέλησαν να επιστρέψουν σε εβραϊκά χωριά που καταστράφηκαν από στρατούς των Αράβων στον πόλεμο του 1948 και λίγοι ακόμη έλπισαν να αποκαταστήσουν την εβραϊκή παρουσία κοντά σε ιερούς τόπους, όπως η Χεβρώνα, η οποία σύμφωνα με την εβραϊκή αλλά και τη μουσουλμανική παράδοση, είναι ο τόπος ταφής του πατριάρχη Αβραάμ. Η ισραηλινή κυβέρνηση επεδίωξε, επίσης, να δημιουργήσει αρκετές εστίες μικρών οικισμών, για λόγους ασφαλείας. Επρόκειτο, δηλαδή, για τακτική «τετελεσμένων γεγονότων», που θα επέτρεπαν στο Ισραήλ να διατηρήσει αρκετά στρατηγικά σημεία στη Δυτική Όχθη, στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, και, όπως υποστήριξαν ορισμένοι, να υπερασπιστεί τον εαυτό του σε περίπτωση αραβικής εισβολής. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, η κοινότητα των εποίκων ήταν ακόμη μια σχετικά μικρή, συνεκτική και πειθαρχημένη κοινωνία περίπου 24.000 ανθρώπων. Ορισμένοι έποικοι ήταν λαϊκοί, αλλά κάποιοι άλλοι είχαν ταχθεί ιδεολογικά στο Γκους Εμουνίμ (συνασπισμός των πιστών), ένα θρησκευτικο-πολιτικό κίνημα που είχε σκοπό να εκπληρώσει αυτό που θεωρούσε ως θεία αποστολή, δηλαδή να ενοποιήσει τη Γη του Ισραήλ, την επικράτεια που οι Εβραίοι πιστεύουν ότι τους υποσχέθηκε ο Θεός. Σ’ αυτήν την επικράτεια περιλαμβάνεται και η Δυτική Όχθη.

Αν και το Γκους Εμουνίμ αντιτίθεται σθεναρά σε κάθε κυβερνητική πολιτική που ενδεχομένως περιορίσει το εποικιστικό πρόγραμμα, εντούτοις δείχνει σεβασμό στον κυρίαρχο ρόλο του κράτους. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, για παράδειγμα, όταν η ισραηλινή κυβέρνηση, εφαρμόζοντας τις διατάξεις ειρηνευτικής συνθήκης με την Αίγυπτο, εκκένωσε όλους οικισμούς στο Σινά, το Γκους Εμουνίμ εξέφρασε τη διαμαρτυρία του αλλά δεν κάλεσε τα μέλη του να πάρουν τα όπλα (αν και τότε αρκετοί προχώρησαν στον σχηματισμό του Jewish Underground). Κατά την άποψη των θρησκευόμενων εθνικιστών εποίκων, το κράτος εξακολουθεί να παραμένει όργανο της θείας πρόνοιας, που εκτελεί την αποστολή που του έχει αναθέσει ο Θεός, δηλαδή να υπεραμυνθεί της εβραϊκής κυριαρχίας και να προστατεύσει την εβραϊκή θρησκευτική ζωή στη Γη του Ισραήλ. Οι υποστηρικτές του Γκους Εμουνίμ πίστευαν ότι η ίδια η σωτηρία θα εκπορευόταν από το κράτος και γι’ αυτόν τον λόγο δεν αμφισβήτησαν την πολιτική εξουσία του. Ο στρατός και οι ηγέτες των εποίκων διατήρησαν στενή επαφή και συντονισμό, με τρόπο ώστε οι στρατιωτικοί να εμπιστευθούν στην ηγεσία των εποίκων την αστυνόμευση των περιοχών τους και οι ίδιοι να αφοσιωθούν στην πρόληψη της παλαιστινιακής τρομοκρατίας.