Η Κύπρος στη Νέα Εποχή

Προηγήθηκε η εισαγωγική ομιλία και η κήρυξη των εργασιών του Συνεδρίου από εκπρόσωπο του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Γιαννάκη Ομήρου.

Μετά το πέρας των εργασιών του συνεδρίου, το βράδυ της ίδιας ημέρας, παρατέθηκε επίσημο γεύμα με keynote speaker τον σημερινό υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου, κ. Ιωάννη Κασουλίδη. Στην πυκνή και διαφωτιστική ομιλία του, ο Κύπριος ΥΠΕξ χάραξε με λεπτομέρειες τους βασικούς άξονες της εξωτερικής πολιτικής της χώρας του όσον αφορά τις σχέσεις με την Ε.Ε., τις ΗΠΑ, την Τουρκία, και τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής. Εξήγησε ότι η Κύπρος είναι μια ευρωπαϊκή χώρα που μπορεί να αποτελέσει παράγοντα σταθερότητας και προβλεψιμότητας σε μια περιοχή που ταλανίζεται από την ανασφάλεια, ιδίως το τελευταίο διάστημα. Σε αυτό το σημείο έδωσε μάλιστα ιδιαίτερο βάρος στον άξονα συνεργασίας Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, ως ένα είδος συνεργασίας που ευνοεί τη σταθερότητα και την ανάπτυξη στην περιοχή. Εξάλλου, άσκησε κριτική στο μοντέλο της Τουρκίας του Ερντογάν το οποίο φαίνεται να ξεθωριάζει ενώ επισήμανε ότι όσον αφορά το κυπριακό, η κυβέρνηση Αναστασιάδη θα εργαστεί για μια βιώσιμη και δίκαιη λύση, όμως, εκτός και πέρα από το πλαίσιο του σχεδίου Ανάν το οποίο έχει απορριφθεί οριστικά από τη μεγάλη πλειοψηφία του κυπριακού λαού.

Ακολουθεί περιληπτική παρουσίαση των εισηγήσεων:

Α' Συνεδρία: Γεωστρατηγικές Παράμετροι και Ενεργειακή Πολιτική

Θέμα: Κύπρος, Κρίση και τα Όρια της Στρατηγικής Δράσης

Κώστας Κωνσταντίνου, Καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου

Ο ομιλητής έθεσε πρωτίστως το θέμα του ποιός φτιάχνει τη στρατηγική, ποιοι συμβουλεύουν τους πολιτικούς, πώς εφαρμόζεται η στρατηγική αυτή, σε ποιο κλίμα, σε ποιο ιδεολογικό πλαίσιο κλπ, ενώ διερωτήθηκε μήπως δεν υιοθετούμε πάντα στρατηγική αλλά απλή τακτική.
Όπως εξήγησε, δεν υπάρχουν μόνο διαφορετικές στρατηγικές αλλά και διαφορετικές στρατηγικές οντολογίες ή προσεγγίσεις. Στοχαζόμενος πάνω σε ορισμένα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, ανέφερε ότι οι σωκρατικές αρχές της στρατηγικής στηρίζονται στην κρίση, την ευελιξία και τη διορατικότητα. Αυτές ευνοούν μια εσωτερική αντίσταση στην ισχύ, έναν αντιεξουσιασμό, το να μη δίνουμε λανθασμένες μάχες που αφορούν μόνο το συμβολικό κεφάλαιο. Στη συνέχεια εξέτασε ορισμένα παραδείγματα από τις πρόσφατες εξελίξεις στην Κύπρο. 1) Μιλώντας για την έκρηξη στο Μαρί σημείωσε ότι φταίει το σύστημα διακυβέρνησης μέσα στο οποίο δρούσαν οι πολιτικές Αρχές και αφορά λάθη στη χαμηλή γεωπολιτική. 2) Για την χρηματοοικονομική κρίση Κύπρου ανέφερε ότι υπεύθυνα δεν είναι μόνο προσωπικά λάθη, είναι το κυρίαρχο ιδεολογικό-πολιτικό σύστημα σκέψης που εγκλωβίζει τα άτομα και τα οδηγεί σε λάθος απαντήσεις. Ο υπέρτατος στόχος είναι τα αριθμητικά δεδομένα και οι επικοινωνιακοί στόχοι, ενώ προκρίνονται ο τακτικισμός, ο συναισθηματισμός, οι εξιδανικευμένες λύσεις. Εντέλει, τα προβλήματα λύνονται με ατομικό τρόπο και το παιχνίδι χάνεται στις μικρές στρατηγικές δράσεις. Συνεπώς, δεν επαρκεί η μακιαβελική στρατηγική, χρειάζεται μια μετα-αποικιακή στρατηγική, ένας κατακερματισμός της ισχύος, ιδίως για μικρές χώρες που θέλουν να επιβιώσουν.

Θέμα: Ευρωπαϊκός Οδικός Χάρτης για την Ενέργεια 2050 και ο Ρόλος των Κυπριακών Υδρογονανθράκων

Πάρις Φωκαΐδης, Επισκέπτης Λέκτορας Πανεπιστημίου Frederick

Ο ομιλητής αναφέρθηκε στους τρεις πυλώνες της ευρωπαϊκής πολιτικής ενέργειας: την ασφάλεια τροφοδοσίας – το κόστος ενέργειας – και το περιβάλλον.
Ο Ενεργειακός Οδικός Χάρτης 2050 ορίζει τα εξής:
1. αποδοτική χρήση ενέργειας
2. ελεύθερη διακίνηση ενέργειας στην Ευρώπη
3. ασφαλή και οικονομική διακίνηση ενέργειας
4. τεχνολογική ανάπτυξη
5. συνέργειες Ευρώπης με χώρες εκτός αυτής
Όπως εξήγησε, το ενεργειακό μείγμα στην Ευρώπη το 2050 θα αποτελείται κατά 50% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η δε Κύπρος είναι απολύτως συντονισμένη με τον οδικό χάρτη 2050: θα παρέχει ασφαλή ενέργεια σε χαμηλό κόστος, ευνοεί την ανάπτυξη διευρωπαϊκών ενεργειακών δικτύων και αποτελεί γέφυρα με χώρες εκτός Ευρώπης. Το μόνο που δεν πληροί είναι η πράσινη ενέργεια αλλά αυτό μπορεί τεχνικά να επιτευχθεί αν και απαιτείται χρηματοδότηση υποδομών.
Ο ομιλητής έκλεισε με ένα μείζον ερώτημα: πούυ εντάσσεται γεωπολιτικά η Κύπρος, στην Ευρώπη, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, είναι μια αναπτυσσομένη δύναμη, μια αναπτυγμένη δύναμη; Ο ίδιος υποστήριξε ότι εντάσσεται στρατηγικά στην Ε.Ε. αλλά είναι επίσης σημαντικό ερώτημα να δούμε με ποιες στρατηγικές θα προχωρήσουμε και πώς θα προσφέρει και η Κύπρος στην Ε.Ε. εκτός από το να παίρνει μόνο.

Θέμα: Περιφερειακά Συμπλέγματα Ασφαλείας και η Ασφαλειοποίηση της Ένέργειας. Το Τρίγωνο Τουρκίας, Ισραήλ, Κύπρου

Κωνσταντίνος Αδαμίδης, Λέκτορας Πανεπιστημίου Λευκωσίας
Οδυσσέας Χρίστου, Λέκτορας Πανεπιστημίου Λευκωσίας