Δανείζοντας στην Αθήνα έναν κουβά με χρυσό

Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ο λόγος της ροής των φορολογικών εσόδων προς την εξυπηρέτηση του χρέους. Στην ιδανική περίπτωση, η κυβέρνηση θα πρέπει να συλλέξει αρκετούς φόρους για να πληρώνει τα χρέη της, καθώς αυτά λήγουν. Αν το χρέος ως ποσοστό του φόρου είναι πολύ υψηλό, η κυβέρνηση δεν θα είναι ποτέ σε θέση να αντέξει οικονομικά την λειτουργία των βασικών υπηρεσιών όπως η υγεία, η κοινωνική πρόνοια, η παιδεία και τα γεωργικά προγράμματα. Έτσι, το κράτος καταρρέει, είτε μέσω της συνεχούς μείωσης του ποσού των δημοσίων δαπανών -με την μείωση των συντάξεων, την μείωση των μισθών των εκπαιδευτικών, τον αποκλεισμό ανθρώπων από τα επιδόματα ανεργίας, και ούτω καθεξής- είτε λόγω της πλήρους άρνησης των πολιτών να πληρώσουν φόρους.

Είτε έτσι είτε αλλιώς, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα μεσοπρόθεσμο πρόβλημα χρηματοδότησης. Καθώς το κράτος μειώνεται σε μέγεθος, όλο και περισσότερη λιτότητα είναι απαραίτητη για την εξισορρόπηση των λογαριασμών του. Το αποτέλεσμα είναι το είδος του καθοδικού σπιράλ για το σταμάτημα του οποίου δημιουργήθηκαν οι κεντρικές τράπεζες. Αλλά η Ελλάδα δεν έχει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ της δεκαετίας του 1940 και του 1950, η οποία σταθεροποίησε την οικονομία εφαρμόζοντας μια ακτιβιστική προσέγγιση στη νομισματική πολιτική. Έχει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ένα νομισματικό συμβούλιο με φιλοδοξίες, αλλά λίγη ουσία.

Στο Δουβλίνο, πολλά μικρά μαγαζιά και επιχειρήσεις έκλεισαν λόγω της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης. 8 Οκτωβρίου 2012. CATHAL MCNAUGHTON / REUTERS
---------------------------

Η διαφορά στα αποτελέσματα στην Ιρλανδία και στην Ελλάδα είναι, επίσης, λόγω των διαρθρωτικών διαφορών στις οικονομίες τους. Το τμήμα της οικονομίας που αποτελείται από διεθνώς εμπορεύσιμα έναντι των μη εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών στην Ιρλανδία είναι πολύ υψηλότερο από ό, τι στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι οι Ιρλανδοί μπορούν να κερδίσουν ευρώ από τον υπόλοιπο κόσμο, όχι μόνο μεταξύ τους. Σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, οι Έλληνες κερδίζουν ευρώ μόνο μεταξύ τους. Έτσι, όταν έρχεται ένα μεγάλο σοκ, η Ιρλανδία είναι καλύτερα εξοπλισμένη για να αντεπεξέλθει από όσο η Ελλάδα.

Αν η οικονομική ανοικτότητα της Ιρλανδίας είναι ένας παράγοντας που επέτρεψε στην Ιρλανδία να ανακάμψει γρηγορότερα από την Ελλάδα, υπάρχει και ένας άλλος, πιο σημαντικός λόγος: Η Ελλάδα έχει υποφέρει περισσότερη από την διπλάσια λιτότητα από εκείνη που επιβλήθηκε στην Ιρλανδία.

Και τώρα, οι πιστώτριες χώρες της Ευρώπης αναγκάζουν την Ελλάδα να υιοθετήσει σκληρούς νόμους «διάσωσης», οι οποίοι περιλαμβάνουν την κατάσχεση χρημάτων από τους καταθέτες οι οποίοι ίσως να πληγούν αν η Ελλάδα αντιμετωπίσει άλλη μια πιστωτική κρίση. Στην καλύτερη περίπτωση, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θα ανακεφαλαιοποιήσει τις ελληνικές τράπεζες –ουσιαστικά αγοράζοντάς τις. Αυτές οι τράπεζες θα πρέπει να πωληθούν και ουσιαστικά να ιδιωτικοποιηθούν, και ο ΕΜΣ θα εισπράξει το έσοδο. Αλλά η Ελλάδα δεν έχει δει ένα καλύτερο σενάριο για αρκετό καιρό τώρα. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, σχεδόν το ήμισυ των φτωχών νοικοκυριών στην Ελλάδα δεν ήταν σε θέση να πληρώσουν ένα γεύμα που να περιέχει κρέας, κοτόπουλο ή ψάρι στο ήμισυ του 2013. Φέτος, η λιτότητα θα καταφέρει ακόμη μεγαλύτερο πλήγμα στον ελληνικό λαό.

Και η Ιρλανδία, καθώς η μοίρα της βελτιώνεται, αρνείται να βοηθήσει. Τουλάχιστον, το Δουβλίνο θα μπορούσε απλώς να μην πει τίποτα αρνητικό δημοσίως, και να βοηθήσει την δουλειά προς μια καλύτερη συμφωνία αθόρυβα, από τα παρασκήνια. Αντ’ αυτού, ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας έχει πει στα διεθνή μέσα ενημέρωσης ότι θα επιχειρηματολογήσει εναντίον κάθε είδους ελάφρυνσης του χρέους για την Ελλάδα, ενώ ο υπουργός Οικονομικών Michael Noonan έχει υποστηρίξει μια λύση τύπου «υποσχετικού γραμματίου» για την Ελλάδα.

Αυτή την στιγμή, η ελληνική εμπειρία έχει δείξει στον κόσμο ότι τα θεσμικά όργανα του ευρωπαϊκού σχεδίου δεν βρίσκονται ακόμη στο ύψος του καθήκοντος της διαχείρισης κρίσεων. Σε ακραίες περιπτώσεις, όπως φαίνεται, οι ηγέτες θα συζητήσουν ανοιχτά μάλλον να διώξουν μια χώρα από τη νομισματική ένωση αντί να παράσχουν κάποιου είδους ανακούφιση για τα χρέη της. Σε αυτή την περίπτωση, η ΕΕ δεν είναι μια νομισματική ένωση, αλλά μια σειρά διμερών νομισματικών δεσμών. Και, ως εκ τούτου, μια ελληνική έξοδος μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια θα μπορούσε ακόμα να συμβεί.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/ireland/2015-07-28/lending-athen...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition