Βίαιη καταστολή στο Καράκας

Όπως οι προκλήσεις του καθεστώτος στα σύνορα της Βενεζουέλας, η καταστολή της αντιπολίτευσης από τον Maduro φαίνεται να είναι μια προσπάθεια να αποσπάσει την προσοχή από τα αδιάκοπα οικονομικά δεινά της χώρας. Στις 11 Σεπτεμβρίου, ο Leopoldo López, ένας ηγέτης της αντιπολίτευσης κατηγορηθείς για υποκίνηση βίας, συνελήφθη μετά τις μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις τον Φεβρουάριο του 2014 και καταδικάστηκε σε σχεδόν 14 [8] χρόνια στην φυλακή σε μια διαδικασία που δεν πληροί ούτε τις ελάχιστες προδιαγραφές της δικαιοσύνης και της δέουσας διαδικασίας. Ο López είναι ένας από τους περίπου 80 πολιτικούς κρατούμενους στην Βενεζουέλα.

Παρά το γεγονός ότι οι εκλογές διεξάγονται (το 2013 στις προεδρικές εκλογές, το στέλεχος της αντιπολίτευσης Henrique Capriles Radonski [9] έφτασε τον Maduro σε απόσταση δύο ποσοστιαίων μονάδων), ο έλεγχος από την κυβέρνηση βασικών θεσμικών οργάνων όπως το δικαστικό σώμα και το εκλογικό συμβούλιο σημαίνει ότι ο αγωνιστικός χώρος απέχει πολύ από το να είναι ισόρροπος. Η κυβέρνηση έχει χρησιμοποιήσει την εξουσία της για να «μαγειρέψει» τα εκλογικά αποτελέσματα, να αποκλείσει τους υποψηφίους της αντιπολίτευσης, και να χειριστεί τους κανόνες προς το συμφέρον της. Οι πρόσφατες τακτικές του καθεστώτος στοχεύουν στην ενοποίηση των σκληροπυρηνικών οπαδών του Τσάβες, την εμβάθυνση των ρηγμάτων στο εσωτερικό της αντιπολίτευσης, και την ενστάλαξη φόβου και την αποθάρρυνση της συμμετοχής στις εκλογές. Δεν υπάρχουν αποδείξεις, ωστόσο, ότι αυτές οι κινήσεις παράγουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Αντίθετα, μπορεί να έχουν ακούσια μετατρέψει τον López σε μάρτυρα και να έχουν καταστήσει τον Maduro όλο και πιο απομονωμένο στην περιοχή.

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Nicolas Maduro μιλά κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο παλάτι Miraflores στο Καράκας, τον Αύγουστο του 2015. CARLOS GARCIA RAWLINS / REUTERS
-------------------------

Ακόμη χειρότερα για τον Maduro, η αντιπολίτευση, της οποίας οι ηγέτες έχουν κατά το παρελθόν υπάρξει διαιρεμένοι λόγω στρατηγικών διαφωνιών και προσωπικών εντάσεων, παρουσιάζουν τώρα μια ενιαία λίστα υποψηφίων για τις εκλογές του Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με την Datanalisis και άλλες εταιρείες δημοσκοπήσεων, ο Maduro έχει βάσιμους λόγους να ανησυχεί. Τα ποσοστά για την αποδοχή του προσώπου του έχουν πέσει στο 22%, και σχεδόν τα τρία τέταρτα των κατοίκων της Βενεζουέλας πιστεύουν ότι η κυβέρνηση έχει κακή απόδοση. Η αντιπολίτευση, της οποίας το όχημα είναι η Mesa de la Unidad Democrática, ή MUD, βρίσκεται στις δημοσκοπήσεις πάνω από 20 μονάδες υψηλότερα από την κυβέρνηση. Εάν οι εκλογές είναι καθαρές και αυτοί οι αριθμοί εξακολουθούν να υφίστανται μέχρι τον Δεκέμβριο, η αντιπολίτευση πρέπει να κερδίσει εύκολα τον έλεγχο της Εθνοσυνέλευσης.

Ωστόσο, η διατήρηση της ενότητας της αντιπολίτευσης δεν θα είναι εύκολη. Η αντιπολίτευση -η οποία αποτελείται από διάφορα κόμματα διαφόρων ιδεολογικών γραμμών- δεν έχει ακόμη αναπτύξει μια συνεκτική και οραματική ατζέντα που να αντιμετωπίζει τις πολλές κρίσεις και τις εκκλήσεις των ακόμα σημαντικών ομάδων του πληθυσμού της χώρας που πρεσβεύουν την υποταγή στο κίνημα του Τσάβες. Για πολλούς Βενεζουελάνους, η έλλειψη ενός εναλλακτικού σχεδίου μπορεί να αναζωπυρώσει τις αναμνήσεις των κυβερνήσεων πριν τον Τσάβες, οι οποίες ήταν συνήθως αδιάφορες για τις κοινωνικές ανάγκες της χώρας.

Ωστόσο, η απομόνωση του Maduro δεν έχει αυξήσει την πίεση στην κυβέρνησή του να διασφαλίσει ότι οι εκλογές της 6ης Δεκεμβρίου θα είναι επαρκώς δίκαιες. Σε γενικές γραμμές, οι κυβερνήσεις της Νότιας Αμερικής υπήρξαν παθητικές [10] στην αντιμετώπιση του εκφυλισμού της Βενεζουέλας. Δεδομένων των συμφερόντων που διακυβεύονται υπάρχει, εύλογα, μεγάλη ανησυχία για πιθανή νοθεία. Μέχρι σήμερα, παρά τις συνεχείς παρακλήσεις από την Ουάσιγκτον καθώς και αιτήματα από τον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η κυβέρνηση θα δεχθεί σοβαρούς διεθνείς παρατηρητές στις εκλογές. Η Ένωση Νοτιοαμερικανικών Εθνών -που είναι πιο φιλική προς την κυβέρνηση του Maduro- θα «είναι παρούσα» στην εκλογική διαδικασία, αλλά αυτό δύσκολα ανταποκρίνεται στα κριτήρια για μια σοβαρή και αξιόπιστη προσπάθεια παρατήρησης.

ΑΜΥΔΡΕΣ ΕΛΠΙΔΕΣ

Είναι δύσκολο να προβλεφθεί τι θα συμβεί στην Βενεζουέλα κατά τους προσεχείς μήνες. Υπό το πρίσμα των εξαιρετικά δυσμενών δημοσκοπικών ποσοστών του Maduro, μια ξεκάθαρη νίκη για την κυβέρνηση φαίνεται απίθανη. Ως αποτέλεσμα, ο Δεκέμβριος είναι πιθανόν να αντιπροσωπεύσει ένα σημείο καμπής, προς το καλύτερο ή το χειρότερο. Υπάρχει μια πιθανότητα, βέβαια, οι εκλογές να αναβληθούν, αλλά αυτό θα είχε κόστος για την κυβέρνηση και πιθανώς να προκαλέσει μια τεράστια πολιτική κρίση. Η κυβέρνηση μπορεί επίσης να επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί την έλλειψη παρατηρητών για να νοθεύσει ξεκάθαρα τις εκλογές, αν και λίγοι θα βρουν τα αποτελέσματα αξιόπιστα.

Ακόμη και αν διεξαχθούν καθαρές εκλογές και η αντιπολίτευση καταλήξει να ελέγξει την Εθνοσυνέλευση, οι συνέπειες είναι ασαφείς. Μια υγιέστερη ισορροπία των πολιτικών δυνάμεων μπορεί να αναδυθεί και να παράξει πίεση για πιο σοβαρές διαπραγματεύσεις στο πικρά πολωμένο έθνος, αλλά θα μπορούσε επίσης να εντείνει τις πολιτικές διαμάχες. Ειδικότερα, η απερχόμενη, ελεγχόμενη από το PSUV Εθνοσυνέλευση θα μπορούσε να μεταβιβάσει το σύνολο των ουσιαστικών αρμοδιοτήτων της στον Maduro, ο οποίος θα κυβερνά με διατάγματα, εξουδετερώνοντας έτσι τα αποτελέσματα των εκλογών. Παράλληλα, ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι μια σημαντική απώλεια για την κυβέρνηση θα φέρει την θυελλώδη διακυβέρνηση του Maduro στο τέλος της με πιθανή παρέμβαση των ενόπλων δυνάμεων [11] για να τον αντικαταστήσουν με έναν άλλον «Τσαβιστή».