Η Γάζα ετοιμάζεται για τον επόμενο πόλεμο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Γάζα ετοιμάζεται για τον επόμενο πόλεμο

Γιατί η Χαμάς ανοίγει ήδη νέες σήραγγες
Περίληψη: 

Η ζημιά που θα προκαλέσει ένας άλλος πόλεμος στην Γάζα κάνει να αξίζει ο κόπος να γίνει ό, τι είναι δυνατόν για να κρατηθεί εν ισχύ η τρέχουσα εκεχειρία. Οτιδήποτε κάνει το Ισραήλ για να αποφύγει ένα ξέσπασμα των εχθροπραξιών θα ενδυναμώσει κατά κάποιο τρόπο την Χαμάς, αλλά η εναλλακτική λύση είναι πολύ χειρότερη.

Ο MICHAEL J. KOPLOW είναι διευθυντής πολιτικής στο Israel Policy Forum. Γράφει στο μπλογκ Ottomans and Zionists.

Ενώ οι Ισραηλινοί επικεντρώνονται στην βία που προέρχεται από την Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, η Χαμάς ετοιμάζεται ήσυχα για τον δικό της επόμενο γύρο εχθροπραξιών [2]. Ξαναχτίζει το δίκτυο των τούνελ της [3] ενώ αναπληρώνει τις κρύπτες των πυραύλων της και βελτιώνει τις δυνατότητές της για συλλογή πληροφοριών. Το Ισραήλ κατελήφθη εξαπίνης από τις επιθέσεις της Χαμάς από σήραγγες κατά την διάρκεια του πολέμου του 2014, και η Χαμάς προσπαθεί να διασφαλίσει ότι θα διεισδύσει βαθύτερα στο Ισραήλ κατά την επόμενη προσπάθεια. Η ομάδα εργάζεται σχεδόν όλο το εικοσιτετράωρο για να σκάβει και να ενισχύει [4] έναν λαβύρινθο που βρίσκεται μέχρι τριάντα μέτρα κάτω από το έδαφος. Για το Ισραήλ [5], οι ευρύτερες συμβατικές απειλές από το Ιράν και την Χεζμπολάχ θα ίσως να είναι ένα μεγαλύτερο πρόβλημα, αλλά η Χαμάς είναι πιο εκρηκτική. Ο επόμενος πόλεμος φαίνεται συνεπώς αναπόφευκτος, κι είναι ένα ζήτημα μάλλον του πότε παρά του εάν -τουλάχιστον όπως κρίνεται από τον πραγματιστικό τρόπο με τον οποίο πολιτικοί όπως ο ηγέτης του κόμματος Yesh Atid, Yair Lapid, συζητούν ήδη τα αίτια της μάχης [6] που δεν έχει ακόμη ξεσπάσει.

Όσο υπάρχει η αίσθηση ότι ο κύβος δεν έχει ριφθεί, αυτός είναι ένας πόλεμος που οι ενέργειες του Ισραήλ θα πρέπει να κατευθυνθούν στο να τον αποφύγουν. Είναι αυτονόητο ότι ένας ακόμη πόλεμος θα φέρει μαζί του έναν τραγικά μεγάλο αριθμό απωλειών Παλαιστινίων αμάχων δεδομένης της σκόπιμης περιχαράκωσης της Χαμάς σε περιοχές αμάχων. Ούτε η ισραηλινή πλευρά δεν θα γλιτώσει. Οι τελευταίοι γύροι των μαχών στην Γάζα –«Χυμένο Μολύβι» το 2008, «Πυλώνας της Άμυνας» το 2012, και η πιο πρόσφατη «Προστατευτική Αιχμή» για το 2014 [7]- δεν οδήγησαν σε υψηλές απώλειες Ισραηλινών αμάχων, αλλά το ψυχολογικό κόστος [8] δεν θα πρέπει να υποτιμάται. Οι Ισραηλινοί δικαιολογημένα κλονίστηκαν με το να τρέχουν συνεχώς σε καταφύγια και με την έντονη εξάρτηση από το αντιπυραυλικό σύστημα Iron Dome κατά τον τελευταίο γύρο των μαχών. Και στις δύο πλευρές, το ψυχολογικό τραύμα συμβάλλει στο να σκληρύνει η στάση [αμφοτέρων των πλευρών], κάτι που κάνει την ισραηλινο-παλαιστινιακή διένεξη πιο δύσκολο να επιλυθεί. Το να υποθέσουμε ότι ένας ακόμα γύρος μαχών με την Χαμάς και άλλες ομάδες στην Γάζα θα είναι σχετικά χωρίς κόστος για το Ισραήλ, λοιπόν, είναι σαν να αγνοούμε το πώς οι πρόσφατοι πόλεμοι έχουν βλάψει το Ισραήλ με πραγματικούς τρόπους.

Η Χαμάς έχει εμπλακεί σε μια μάχη με την Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ) στην Δυτική Όχθη [9] για τις καρδιές και τα μυαλά των Παλαιστινίων, και η ΠΑ χάνει άσχημα. Η τελευταία παλαιστινιακή δημοσκόπηση [10] δείχνει ότι ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς θα χάσει σε μια εκλογή πρόσωπο με πρόσωπο με τον ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια˙ ότι η Χαμάς θα νικήσει την Φατάχ του Αμπάς στις βουλευτικές εκλογές στην Δυτική Όχθη˙ και ότι τα δύο τρίτα των Παλαιστινίων υποστηρίζουν το τρέχων κύμα επιθέσεων με μαχαίρι κατά Ισραηλινών και πιστεύουν ότι μια ένοπλη ιντιφάντα θα ήταν πιο επωφελής από τις διαπραγματεύσεις. Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα ευρήματα, αν η Χαμάς είναι στην πρώτη γραμμή μιας ακόμα μάχης με το Ισραήλ στην Γάζα, το αποτέλεσμα θα είναι ακόμη μεγαλύτερη αύξηση στην δημοτικότητα της Χαμάς σε βάρος της Παλαιστινιακής Αρχής, και θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει στο εφιαλτικό σενάριο για το Ισραήλ [11] της πλήρους κατάρρευσης της Παλαιστινιακής Αρχής.

16022016-1.jpg

Νεαροί Παλαιστίνιοι αγωνίζονται με σπαθιά, καθώς επιδεικνύουν δεξιότητες τύπου ninja σε έναν φωτογράφο στα ερείπια σπιτιού που καταστράφηκε στον πόλεμο του 2014, στην βόρεια Λωρίδα της Γάζας, στις 29 Ιανουαρίου 2016. Νέοι, που έχουν εκπαιδευτεί στις πολεμικές τέχνες στην Γάζα, αποφάσισαν να σχηματίσουν μια ομάδα για να πραγματοποιούν τακτικές παρουσιάσεις με την ελπίδα ότι η δημοσιότητα που θα δημιουργηθεί θα οδηγήσει τελικά στο να κληθούν να συμμετάσχουν σε διεθνείς διαγωνισμούς. MOHAMMED SALEM / REUTERS
---------------------------------

Η ζημιά για το Ισραήλ σε αυτό το σενάριο δεν μπορεί να υπερεκτιμηθεί. Η εγγύηση της τελευταίας σχετικά ήσυχης δεκαετίας υπήρξε η ισραηλινή και παλαιστινιακή συνεργασία κοινής ασφαλείας –μια συνεργασία που είναι βαθύτατα αντιδημοφιλής στο παλαιστινιακό κοινό. Σε περίπτωση που η ΠΑ εξαφανιστεί, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις θα πρέπει να ξανακάνουν κατοχή σε παλαιστινιακές πόλεις και να δαπανούν χρόνο και πόρους για τους οποίους έχουν ελάχιστα περιθώρια, προκειμένου να αστυνομεύουν και να διαχειρίζονται την Δυτική Όχθη. Ένας πόλεμος στην Γάζα επίσης θα ριζοσπαστικοποιήσει περαιτέρω τους Παλαιστίνιους τόσο μέσα στο Ισραήλ όσο και στην Δυτική Όχθη, υποδαυλίζοντας εθνικιστικές εντάσεις και δίνοντας αξιοπιστία στην άποψη ότι μόνο μέσα από την ένοπλη αντίσταση μπορεί να πραγματοποιηθούν οι παλαιστινιακές εθνικές επιδιώξεις. Μια αυξημένη εκστρατεία τρομοκρατίας εναντίον των Ισραηλινών είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι το τελικό αποτέλεσμα.

Αποφασίζοντας αν πρέπει να ξεκινήσει έναν πόλεμο με το Ισραήλ, η Χαμάς ανταποκρίνεται σε δύο διαφορετικές πιέσεις. Η πρώτη προέρχεται από ακόμη περισσότερες ριζοσπαστικές τζιχαντιστικές ομάδες στην Γάζα, όπως η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ και άλλες που συνδέονται με την αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) [12], οι οποίες διασύρουν την Χαμάς ως αδύναμη και απρόθυμη να αντισταθεί στο Ισραήλ. Η δεύτερη [πίεση] προέρχεται από το κοινό, το οποίο -όπως αποδείχθηκε στα δημοσκοπικά ευρήματα- δεν βλέπει καμία δίοδο προς οποιαδήποτε βελτίωση στα αβυσσαλέα δεδομένα της καθημερινής ζωής στην Γάζα και υποστηρίζει την ένοπλη αντίσταση ως την μόνη δυνατή διέξοδο. Ο διμέτωπος αγώνας είναι δύσκολος και θα μπορούσε να αφήσει την Χαμάς χωρίς καμία επιλογή εκτός από το να ξεκινήσει έναν πόλεμο, είτε θέλει να κρατηθεί μακριά είτε όχι.