Αφήστε την Γεωργία να μπει στο ΝΑΤΟ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Αφήστε την Γεωργία να μπει στο ΝΑΤΟ

Η υπόθεση της Τιφλίδας

Στρατιώτες από διαφορετικές χώρες στέκονται σε στάση προσοχής κατά την διάρκεια μιας τελετής έναρξης των ασκήσεων «Συνεργατικό Τόξο 09» (Cooperative Longbow 09) του ΝΑΤΟ και «Συνεργατικός Λογχοφόρος 09» (Cooperative Lancer 09) στην στρατιωτική βάση Vaziani, έξω από την Τιφλίδα, στις 11 Μαΐου 2009. DAVID MDZINARISHVILI / REUTERS
---------------------------------------------

Λίγους μήνες μετά την Σύνοδο Κορυφής, τον Οκτώβριο, οι Γεωργιανοί θα προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν το κοινοβούλιό τους. Και ακριβώς όπως και οι προηγούμενες λίγες ψηφοφορίες, οι εκλογές θα αφορούν τόσο στην εξωτερική πολιτική όσο και στα εγχώρια θέματα. Και εδώ, το ΝΑΤΟ θα παίξει πολύ. Ανήμπορα να τηρήσουν την υπόσχεσή τους για πλήρη ένταξη στην Δύση, τα φιλο-Δυτικά κόμματα θα το βρουν όλο και πιο δύσκολο να συσπειρώσουν υποστηρικτές γύρω από την ατζέντα τους. Και τα φιλο-ρωσικά, τα οποία έχουν ήδη εξαπολύσει [13] μια μαζική εκστρατεία ενημέρωσης γύρω από την ιδέα ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι οραματική και θέτει ένα δυσανάλογα μεγάλο βάρος για την ασφάλεια της Γεωργίας, θα εκμεταλλευθεί περαιτέρω την αντιληπτή παραμέληση της Γεωργίας από την Δύση.

Οι αριθμοί το κάνουν φανερό. Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση [14] που παραγγέλθηκε από το Εθνικό Δημοκρατικό Ινστιτούτο τον Αύγουστο του περασμένου έτους, το 31% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι θα «εγκρίνουν» εάν η Γεωργία προσχωρήσει στην Ευρασιατική Ένωση, το βασικό αντίβαρο της Ρωσίας σε αυτό που βλέπει ως μια Δυτική «επέκταση» στην πίσω αυλή της. Σε μια παρόμοια έρευνα [15] που διεξήχθη ακριβώς πριν από έναν χρόνο, ο αριθμός των υποστηρικτών της Ευρασιατικής Ένωσης ανερχόταν στο 20%. Τον Νοέμβριο του 2013, ήταν 11%.

Τα δύο ξεκάθαρα φιλο-ρωσικά κόμματα έχουν κερδίσει έδαφος στις τελευταίες δύο γενικές εκλογές. Στις προεδρικές εκλογές του 2013 και στις δημοτικές εκλογές του 2014, έλαβαν 10,2% και 16,8% των ψήφων σε εθνικό επίπεδο, αντίστοιχα. Με το να απεικονίζουν την Δύση ως ταραχοποιό σε συγκρούσεις στην Ουκρανία και την Συρία και ως εχθρό του Ορθόδοξου Χριστιανισμού και των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών, τα φιλο-ρωσικά κόμματα έχουν κεφαλαιοποιήσει τους φόβους των συντηρητικών της Γεωργίας και ενθάρρυναν τον σκεπτικισμό σχετικά με το ευρωατλαντικό μέλλον της χώρας.

Όπως συμπέρανε ο Διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ, James R. Clapper, [16] σε δήλωσή του τον Φεβρουάριο, «η αυξανόμενη απογοήτευση» μεταξύ των Γεωργιανών για τον αργό ρυθμό ενσωμάτωσης της χώρας στην Δύση και η «όλο και πιο αποτελεσματική ρωσική προπαγάνδα» θα μπορούσαν να επιβραδύνουν ή να αναστείλουν τις προσπάθειες της Τιφλίδας προς την ευρωατλαντική ενσωμάτωση. Μια τέτοια τροπή των γεγονότων, όχι μόνο θα βλάψει την σταθερότητα και την δημοκρατική ανάπτυξη της Γεωργίας, αλλά και θα έρθει ως ένα σημαντικό πλήγμα για την Γεωργία και τα Δυτικά συμφέροντα στην περιοχή.

Η Γεωργία είναι ένας πολύτιμος στρατιωτικός σύμμαχος στην περιοχή του Καυκάσου. Τα στρατεύματά της έχουν αναπτυχθεί μαζί με τους Δυτικούς στρατιώτες στο Ιράκ, το Αφγανιστάν, το Κοσσυφοπέδιο, και πιο πρόσφατα στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Είναι ένας σημαντικός διάδρομος Ανατολής-Δύσης που συνδέει ενεργειακά πεδία στην Κασπία Θάλασσα προς την τουρκική και την ευρωπαϊκή αγορά, παρακάμπτοντας την διαδρομή μέσω της Ρωσίας. Η Γεωργία είναι ένας σημαντικός διάδρομος Βορρά-Νότου επίσης, συνδέοντας την Ρωσία με την Αρμενία και την Μέση Ανατολή. Η απώλεια ενός συμμάχου σε τέτοια στρατηγική τοποθεσία προς όφελος της Ρωσίας θα θέσει τέλος σε σχέδια [17] που στοχεύουν στην διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης και θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για περαιτέρω ρωσικές περιπέτειες στην Μέση Ανατολή. Γι’ αυτό οι Δυτικές πρωτεύουσες πρέπει να αρχίσουν να παίρνουν πιο σοβαρά το αίτημα της Γεωργίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ.

15042016-3.jpg

Ένας ιερέας ευλογεί στρατιώτες κατά την διάρκεια τελετής αποχαιρετισμού στην στρατιωτική βάση Vaziani, έξω από την Τιφλίδα, στις 24 Μαρτίου 2015. DAVID MDZINARISHVILI / REUTERS
-------------------------------------------

Τα εγκαίνια του Κέντρου Εκπαίδευσης Γεωργίας-ΝΑΤΟ, η ανάπτυξη κοινών στρατιωτικών ασκήσεων και η σύνταξη δηλώσεων προς στήριξη της ενδεχόμενης ένταξης της Γεωργίας, είναι όλα σημαντικά σημεία υποστήριξης προς την Γεωργία. Αλλά είναι ανεπαρκή. Αυτό που η Γεωργία χρειάζεται περισσότερο αυτή την στιγμή είναι μια ισχυρή εγγύηση ασφαλείας. Και ο καλύτερος και ο πιο εύκολος τρόπος για να γίνει αυτό είναι μέσω μιας επίσημης δήλωσης ότι μπορεί να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, ανά πάσα στιγμή χωρίς ένα MAP (Σχέδιο Δράσης Μέλους).

Η αλήθεια είναι ότι η Γεωργία δεν χρειάζεται ένα τέτοιο σχέδιο πια˙ το υφιστάμενο πλαίσιο της συνεργασίας ΝΑΤΟ-Γεωργίας –το Ετήσιο Εθνικό Σχέδιο, η Επιτροπή ΝΑΤΟ-Γεωργίας, και το πιο πρόσφατο «Υπαρξιακό Πακέτο» (Existential Package)- ήδη περιέχει όλα τα αναγκαία τεχνικά μέτρα για να προετοιμάσει την χώρα για ενδεχόμενη προσχώρηση. Ουσιαστικά, επίσης, η Γεωργία είναι πολύ πιο μπροστά από ορισμένες από τις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Και για να ανακουφίσει τις ανησυχίες ότι η παρουσία της Ρωσίας σε τμήματα της Γεωργίας θα προκαλούσε μια απάντηση συλλογικής ασφάλειας του ΝΑΤΟ, το άρθρο 5 θα μπορούσε να εφαρμοστεί μόνο στην επικράτεια εκτός της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας μέχρι να διευθετηθεί η διαμάχη.

Η επιτάχυνση της ένταξης της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ θα αφήσει την Μόσχα δυσαρεστημένη, αλλά το να χαθεί η Γεωργία θα ήταν πολύ χειρότερο. Η κατανόηση από την Ρωσία ότι η ένταξη της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ επίκειται ίσως την αναγκάσει να συμπεριφέρεται καλά στα σύνορα της Γεωργίας. Αλλά πάνω απ’ όλα, το άνοιγμα της διαδικασίας ένταξης θα είναι ένα ισχυρό μήνυμα προς τους Γεωργιανούς ότι ένας Δυτικός προσανατολισμός αξίζει τον κόπο και με το παραπάνω.