Γέφυρες στο πουθενά

Παρόμοια σκάνδαλα έχουν πλήξει την Νότια Αφρική. Μια συνταγματική μάχη [25] ξέσπασε εκεί σχετικά με την αξίας 23 εκατομμυρίων δολαρίων [3] ανακαίνιση του σπιτιού του προέδρου Jacob Zuma [26], που περιλάμβανε ένα αμφιθέατρο, εγκαταστάσεις για βοοειδή και ένα σινεμά. Η κατασκευαστική εταιρεία που είναι επιφορτισμένη με το έργο είχε στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση και είχε κερδίσει πρόσφατα μια σειρά δημόσιων συμβάσεων, συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου για την κατασκευή 20 μονάδων κατοικιών για την αστυνομία [26]. Παρά το γεγονός ότι η εταιρεία δεν κατηγορείται για κάποιο αδίκημα, ο Zuma είχε πιέσει ενεργά για να αποτρέψει άλλες εταιρείες να ανταγωνιστούν σε αμφότερα τα έργα. Το θέμα έγινε ευρύτερο πολιτικό ζήτημα αφού ο πρόεδρος αρνήθηκε να σεβαστεί την απόφαση του εισαγγελέα ότι θα πρέπει να ξεπληρώσει ο ίδιος το κράτος για την πλούσια αναβάθμιση των κατοικιών του, κάτι που το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι αποτέλεσε μια παραβίαση των συνταγματικών αρμοδιοτήτων του Zuma [27]. Αλλού στην Νότια Αφρική, το Ανώτατο Δικαστήριο Kwa-Zulu ανέστειλε ένα έργο υδραγωγείου [28] που είχε προκηρυχθεί από τον δήμο eThekwini [29] (Durban) με την αιτιολογία ότι υπήρξαν «παράνομη και παράλογη κακοδιαχείριση από τους αξιωματούχους». Και στον απόηχο της φιλοξενίας του Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA το 2010 από την χώρα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού της Νότιας Αφρικής ερεύνησε ακόμα 65 περιπτώσεις νόθευσης διαγωνισμών [28] συνολικού ύψους άνω των 1,8 δισ. δολαρίων.

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Οι παρεοκρατικές σχέσεις μεταξύ κατασκευαστικών εταιρειών και κυβερνήσεων δεν υπάρχουν μόνο στις χώρες BRICS. Στον απόηχο των πολέμων στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η κυβέρνηση των ΗΠΑ σπατάλησε κάτι μεταξύ 31 δισεκατομμύρια και 60 δισεκατομμύρια δολάρια [30] από χρήματα των φορολογουμένων, σύμφωνα με την συσταθείσα (με εντολή του Κογκρέσου) Επιτροπή Συμβάσεων Εν Καιρώ Πολέμου [31], μέσω αμέλειας, απάτης και κατάχρησης σε έργα που συμπεριλαμβάνουν ένα αστυνομικό τμήμα στο Ιράκ [32] και αυτοκινητόδρομους στο Αφγανιστάν [33], πολλοί από τους οποίους κατασκευάστηκαν πρόχειρα και μαστίστηκαν από υπερβάσεις κόστους. Πολλοί από τους εργολάβους που επωφελήθηκαν από την πλημμύρα του δημοσίου χρήματος, όπως η εταιρεία παροχής πετρελαϊκών υπηρεσιών Halliburton [34], είχε στενούς δεσμούς με κυβερνητικούς αξιωματούχους. Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι οι ανεπτυγμένες χώρες δεν είναι απρόσβλητες από την διαφθορά. Όταν τεράστια ποσά χρημάτων κυνηγούν πάρα πολλούς φιλόδοξους και, ενδεχομένως, μη ρεαλιστικούς στόχους, με κακή εποπτεία, η απάτη τείνει να ακολουθεί.

Δημοσιογράφοι φωτογραφίζουν καθώς το Φράγμα των Τριών Φαραγγιών απορρίπτει ύδατα για να μειώσει το επίπεδο στο ταμιευτήρα του στο Γιτσάνγκ, στην επαρχία Hubei, τον Ιούλιο του 2010. REUTERS / STRINGER
---------------------------------

Στις χώρες BRICS, η επιδίωξη από δημόσιους υπαλλήλους για δωροδοκίες και οι κλειστές, μονοπωλιακές αγορές για τις συμβάσεις δεν είναι κάτι νέο. Αλλά κατά τα τελευταία 20 χρόνια, η ακμάζουσα παγκόσμια οικονομία έχει εγχύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις δημοσίων έργων, χωρίς διαφανείς και καλά οργανωμένες διαδικασίες. Το μάθημα από την σειρά των αποτυχημένων, μεγαλεπήβολων έργων υποδομής είναι απλό. Η ύβρις, η ασωτία, και μια λανθασμένη αίσθηση του πεπρωμένου -χωρίς τις κατάλληλες ρυθμιστικές δομές και ένα πιο ανταγωνιστικό σύστημα υποβολής προσφορών- θα λειτουργήσουν σαν μπούμερανγκ.

Στις περισσότερες δημοκρατικές χώρες όπως η Βραζιλία, η Ινδία και η Νότια Αφρική, αυτές οι αποκαλύψεις κλονίζουν κυβερνήσεις και πυροδοτούν μαζικά κινήματα υπέρ της καταπολέμησης της διαφθοράς. Η κινεζική κυβέρνηση έχει εφαρμόσει ένα επιλεκτικό πολιτικό κυνήγι μαγισσών για να δείξει ότι παίρνει το πρόβλημα στα σοβαρά, και ο Πούτιν κατηγόρησε τις Ηνωμένες Πολιτείες [35] για τις αποκαλύψεις σχετικά με την διαφθορά του.

Εάν οι χώρες BRICS έχουν μάθει από τα λάθη τους, στην Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα θα καθιερώσουν μια καλά οργανωμένη, διαφανή διαδικασία για την αξιολόγηση των έργων και την επίβλεψη της κατασκευής τους. Η Παγκόσμια Τράπεζα και οι οργανισμοί περιφερειακής ανάπτυξης όπως η Διαμερικανική Τράπεζα Ανάπτυξης και η Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης ενέκριναν παρόμοιες διαδικασίες, μετά από χρόνια δοκιμών και λαθών, και μετά από μερικές τραγικές καταστροφές. Ωστόσο, ήταν οι έλεγχοι αυτοί που οδήγησαν στις γραφειοκρατικές καθυστερήσεις για τις οποίες παραπονούνταν οι χώρες BRICS και που είχαν ως αποτέλεσμα την δημιουργία της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας. Μπορεί να μην είναι δυνατόν να ταιριάξει μια πιο ευκίνητη, πιο θετική αναπτυξιακή τράπεζα με τις απαιτήσεις της διαφάνειας και των κατάλληλων ελέγχων και ισορροπιών.

Τον Απρίλιο φέτος, η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα εξέδωσε τα πρώτα της δάνεια [36]: 300 εκατομμύρια δολάρια στην Βραζιλία, 250 εκατομμύρια στην Ινδία, 180 εκατομμύρια στην Νότια Αφρική, και 81 εκατομμύρια στην Κίνα, όλα για έργα που σχετίζονται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αν τα σχέδια προχωρήσουν ομαλά, θα είναι επειδή η τράπεζα έχει αποκοπεί από τις πρακτικές των δωρητών της. Εάν δεν γίνει έτσι, η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα θα βρεθεί υπονομευμένη από την ίδια πολιτική αναταραχή και την οικονομική αναποτελεσματικότητα που πλήττει τους ιδρυτές της.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/south-africa/2016-07-18/bridges-...